Reglementaire benaming | 1ste Luchtvaartregiment | 1Lu 1er Régiment d’Aéronautique | 1Aé |
||||
Type | Observatieregiment van het luchtleger | ||||
Ontdubbeld van | n.v.t. | ||||
Onderdeel van | Luchtverdediging van het Grondgebied | ||||
Bevelhebber | Kolonel vlieger Pierre Froidart | ||||
Standplaats | Bierset | Vredestijd | Oorlogstijd | ||
Samenstelling | Iste Groep (Cdt SBH vlieger Fernand “Pitor” Burniat) |
1ste Smaldeel “Meeuw” (Kapt Vl Léon Paulet) |
10 x Fairey Fox III.C | Deurne | Hingene |
1ste Smaldeel Depot en Onderhoud (Kapt F. Ledieu) |
|||||
IIde Groep (Cdt Vl Georges Gobert) |
3de Smaldeel “Hulstblad” (Kapt Vl Paul Willemaers) |
12 x Fairey Fox II & III.C | Goetsenhoven | Glabbeek | |
2de Smaldeel Depot en Onderhoud (Kapt Vandernies) |
|||||
IIIde Groep (Cdt Vl Marcel Tyou) |
5de Smaldeel “Zwaluw” (Kapt Vl Jean Wibin) |
10 x Fairey Fox III.C 1 x Morane 236 |
Goetsenhoven | Jeneffe | |
3de Smaldeel Depot en Onderhoud (Lt Janssens) |
|||||
IVde Groep (Cdt Vl Lucien Lahaye) |
7de Smaldeel “Mefisto” (Lt Vl Jérôme Van Hoorenweder) |
9 x Fairey Fox VI.C 1 x Morane 236 |
Goetsenhoven | Lonzée | |
4de Smaldeel Depot en Onderhoud (Kapt Laurent) |
|||||
Vde Groep (Cdt Vl Marcel Breulhez) |
9de Smaldeel “Blauwe Sioux” (Kapt Vl Achille Lekeuche) |
11 x Renard 31 1 x Stampe SV5 |
Bierset | Wilderen | |
5de Smaldeel Depot en Onderhoud (Kapt Vl Albert Van Vijve) |
|||||
VIde Groep (Cdt Vl Frans Dumonceau) |
11de Smaldeel “Rode Sioux” (Kapt Vl Paul Henry de la Lindi) |
10 x Renard 31 2 x Stampe SV5 1 x Morane 236 |
Bierset | Hanuit/Thisnes | |
6de Smaldeel Depot en Onderhoud (Cdt Albert Van Langenacker) |
|||||
1ste Compagnie Luchtscheepvaart (Cdt Martière) | |||||
2de Compagnie Luchtscheepvaart (Kapt Thonnard) |
Militaire vliegvelden
Met het overschakelen naar de toestand van Versterkte Vredesvoet (september 1939 tot mei 1940) wordt aan de militaire vliegvelden een geheim terreinnummer toegekend. In verschillende bronnen wordt enkel gebruik gemaakt van dit nummer om de vliegvelden te benoemen. Onderstaande lijst moet toelaten de verschillende vliegvelden te identificeren die door het 1ste Luchtvaartregiment gebruikt werden gedurende de 18-daagse veldtocht.
- Vliegvelden vredestijd
01 Deurne, 02 Awans-Bierset, 03 Stene-Oostende, 05 Sint-Denijs Westrem, 07 Goetsenhoven, 13 Steenokkerzeel. - Vliegvelden oorlogstijd
15 Hingene, 16 Glabbeek-Zuurbemde, 17 Jeneffe, 18 Lonzée, 19 Duras-Wilderen, 20 Hannuit-Thisnes, 26 Aalter, 30 Hemiksem, 32 Maldegem, 33 Ursel, 34 Zwevezele, 35 Moerbeke-Waas, 37 Belsele-Waas, 39 Peutie, 40 Lombardsijde, 41Grimbergen - Aanvullende vliegvelden oorlogstijd (niet onderhouden)
47 Piéton, 93 Fosses-la-Ville
Staf/1Lu
Het 1ste Luchtvaartregiment (1Lu), bevolen door Kolonel vlieger Pierre Froidart, was het verkenningsregiment van de luchtstrijdkrachten en bestond uit zes groepen die in vredestijd verspreid waren over drie vliegvelden; Deurne, Goetsenhoven en Bierset. De voornaamste taak van het 1Lu was het uitvoeren van luchtverkenningen voor het landleger. Het regiment telde een zestigtal toestellen van Belgisch fabricaat verdeeld over de zes groepen die elk toegewezen zijn aan een legerkorps. Elke groep bestaat uit een smaldeel vliegtuigen en wordt ondersteund door een smaldeel depot en onderhoud dat het grondpersoneel groepeert. De Staf/1Lu bevindt zich op 09 mei op het vliegveld van Bierset nabij Luik. Elke groep kreeg een oorlogsvliegveld aangewezen die het moet innemen na afkondiging van het algemeen alarm.
I/1Lu, II/1Lu, III/1Lu en IV/1Lu
De Fairey Fox, waarvan de types uitgerust met Rolls Royce motoren te onderscheiden zijn van deze met een Italiaanse Hispano motor, waren in licentie gebouwde Britse types en waren verdeeld over de eerste vier groepen. I/1Lu beschikte over tien Fairey Fox Rolls Royce, II/1Lu beschikte over twaalf Fairey Fox Rolls Royce, het III/1Lu was uitgerust met tien Fox Hispano en het IV/1Lu kon beschikken over negen Fox Hispano toestellen. De Fairey Fox toestellen kregen een volgnummer voorafgegaan door de letter O.
V/1Lu en VI/1Lu (toestelnummers N1 tot N31)
Met het oog op de vervanging van de verouderde Breguet XIX verkenningsvliegtuigen sleepte de opkomende Belgische vliegtuigbouwer Renard een contract in de wacht voor de levering van initieel 28 Renard 31 toestellen. Later volgde nog een nabestelling van zes extra vliegtuigen. De toestellen werden opgeleverd tussen 1935 en 1936. Deze ééndekker bood plaats aan een piloot en een waarnemer en beschikte over twee 7.62 FN Browning mitrailleurs. Het toestel kon in zeldzame gevallen vier bommen van 10kg meenemen onder de vleugels. De vliegtuigen werden genummerd van N1 tot N31, het cijfer werd aangebracht in het groot op de zijkant van de romp, op het verticaal staartvlak de letter N met het cijfer in het klein. Van de 35 toestellen zijn er aan de vooravond van de oorlog 11 toegewezen aan de Vde Groep en 10 aan de VIde Groep van 1Lu.
Staf/1Lu
Om middernacht ontvangt Kapitein Poppe van de staf van het 1ste Luchtvaartregiment (Staf/1Lu) als officier van wacht de alarmmelding van het Groot Hoofdkwartier. Poppe zorgt er onmiddellijk voor dat het alarm aan de verschillende groepen wordt doorgegeven. De staf van het regiment verlaat Bierset om 03u00 en zet koers naar Thisnes nabij Hannuit. Kolonel Foidart is de avond voordien met permissie vertrokken en vervoegt zijn regiment rond 08u00 te Thisnes. Later op de dag wordt het vliegveld van Bierset gebombardeerd echter zonder verlies aan vliegtuigen noch personeel.
I/1Lu
- Staf I/1Lu
Embleem van het 1ste Smaldeel “Meeuw”.
De Iste Groep (I/1Lu) verlaat omstreeks 04u45 de vliegbasis van Deurne om naar zijn oorlogsvliegveld te Hingene uit te wijken. Alleen Kapitein-commandant Burniat en de Luitenanten Vandewinckel en Wietz blijven ter plekke om de verbinding met de staven van het IVde Legerkorps (IV/LK) en het Vde Legerkorps (V/LK) te verzekeren. Twintig minuten later komen de Duitse bommenwerpers aan en bombarderen het verlaten vliegveld van Deurne. De groep installeert zich te Hingene. Er is slechts één van de twee Bofors C40mm luchtafweerkanonnen van de 3de Sectie van de 1Bij C40/2DTCA beschikbaar.
- 1ste Smaldeel (O8, O64,…)
Op de eerste oorlogsdag wordt door het 1ste Smaldeel (1/I/1Lu) slechts één opdracht uitgevoerd: een Fox brengt een dringend bericht over naar het vliegveld van Evere.
II/1Lu
- Staf II/1Lu
Embleem van het 3de Smaldeel “Hulstblad”
De IIde Groep (II/1Lu) werkt ten voordele van het IIde Legerkorps en bevindt zich samen met de IIIde en de IVde Groep in Goetsenoven wanneer ze het algemeen alarm ontvangen. In de planning was voorzien dat bij algemeen alarm II/1Lu zou uitwijken naar het hulpvliegveld van Glabbeek (Nr 16). Dit vliegveld werd tussen 1936 en 1938 aangelegd tussen de Glabbeekse gehuchten Attenrode en Wever en beschikt over twee start- en landingsbanen van 700 meter lengte. De commandopost bevindt zich op het kasteel van Attenrode. Bij het eerste daglicht wordt omstreeks 05u00 het vliegveld van Goetsenhoven gebombardeerd waarbij zeven militairen het leven verliezen en ettelijke toestellen van verschillende regimenten vernietigd worden.
- 3de Smaldeel (O14, O15, O46…)
De vliegtuigen van het 3de Smaldeel (3/II/1Lu) zijn erin geslaagd net voor het Duitse bombardement van het vliegveld van Goetsenhoven op te stijgen en naar het oorlogsvliegveld te Glabbeek te vertrekken waar ze even later landen. Toch vallen er slachtoffers onder het grondpersoneel; de Soldaten Uyttebroeck en Van Aerschot komen om tijdens het bombardement. Vanuit Glabbeek worden onmiddellijk verschillende toestellen uitgezonden op observatieopdracht. De 2de Sectie van de 8Bij C40/1DTCA heeft Goetsenhoven verlaten en komt toe op het vliegveld van Glabbeek. De sectie installeert er zijn twee C40 Bofors kanonnen.
III/1Lu
- Staf III/1Lu
Embleem van het 5de Smaldeel “Zwaluw”
De IIIde Groep (III/1Lu) zal verkenningsopdrachten zal uitvoeren ten voordele van het IIIde Legerkorps (III/LK). Dit Legerkorps staat in voor de verdediging van de Versterkte Positie Luik (oftewel de Position Fortifié de Liège – PFL). Bij het bombardement van het vliegveld van Goetsenhoven komt de eenheidsarts Med OLt Res Druine om het leven.
- 5de Smaldeel
De vliegtuigen van het 5de Smaldeel (5/III/1Lu) verlaten Goetsenhoven om 04u00 om zich naar het oorlogsvliegveld van Jeneffe (Nr17) te begeven. Na het opstijgen vliegt het vliegtuig van Adjudant Neys en Onderluitenant Peterkenne door naar de Belgisch Duitse grens om te controleren of de grens reeds overschreden is. Op hun terugvlucht worden ze overvlogen door verschillende smaldelen Dorniers vergezeld door jachtvliegtuigen. Alle informatie wordt keurig doorgegeven aan de commandopost van het III/LK. De twaalf andere toestellen komen eveneens goed aan te Jeneffe maar worden meerdere malen op de grond aangevallen door de Luftwaffe waarbij ettelijke machines onherroepelijk beschadigd raken. Ondanks de aanval worden toch nog drie verkenningsvluchten uitgevoerd waarbij een Fox verloren gaat.
IV/1Lu
- IV/1Lu
Embleem van het 7de Smaldeel “Mefisto”
De IVde Groep (IV/1Lu) is de luchtverkenningsgroep van het VIIde Legerkorps (VII/LK) en bevindt zich eveneens te Goetsenhoven bij de aanvang van de vijandelijkheden. De IVde Groep verplaatst zich zoals voorzien naar het vliegveld van Lonzée. De manschappen worden in de buurt ingekwartierd. De twee beloofde C40 Bofors luchtafweerkanonnen van de 1ste Sectie van de 8Bij C40/1DTCA zijn nog niet toegekomen uit Goetsenhoven en de luchtverdediging van Lonzée wordt dan maar waargenomen door de boordmitrailleurs van de vliegtuigen. Uiteindelijk komt de 1ste Sectie van de 8Bij onder leiding van Adjt KROLt Dereume toe op het vliegveld Deze sectie zal vanaf nu bij het 7de Smaldeel blijven.
Later op de dag komt het 7de Smaldeel van III/3Lu toe te Lonzée met slechts twee toestellen. Dit smaldeel verloor het merendeel van zijn toestellen tijdens het bombardement van het vliegveld van Schaffen. De twee smaldelen zullen hun resterend potentieel, elf Fairey Fox toestellen, gemeenschappelijk gebruiken en samen opereren gedurende de rest van de campagne.
- 7de Smaldeel (O113, O169, O170,O173,…)
Alle vliegtuigen van het 7de Smaldeel, op de Fairey Fox O170 na, raken tijdig weg uit Goetsenhoven en komen heelhuids aan te Lonzée nabij Gembloers. Later op de dag wordt Sgt-Vlieger van Wersch [8] samen met twee vliegtuigherstellers door Luitenant- vlieger Vanhooreweder naar Goetsenhoven teruggestuurd om er de Fairey Fox O170, die eerder die dag niet startte, op te halen. De O170 werd als bij wonder gespaard tijdens het luchtbombardement van het vliegveld van Goetsenhoven. Vanaf Lonzée wordt er op 10 mei ook nog een verkenningsvlucht uitgevoerd.
V/1Lu
- V/1Lu
Embleem van het 9de Smaldeel “Blauwe Sioux”
De Vde Groep (V/1Lu) voert luchtverkenningen uit ten behoeve van het Cavaleriekorps en is bij het begin van de vijandelijkheden gestationeerd op het vliegveld van Bierset. De groep krijgt even na middernacht het bevel om naar oorlogspiste te Wilderen (Nr 19) nabij Sint-Truiden uit te wijken.
- 9de Smaldeel (N3, N6, N7, N8, N16, N17, N19, N23, N26, N30, N33)
De SV5 is als eerste de lucht in en voert even later een proeflanding uit te Wilderen. Vervolgens vertrekken de Renards in drie pelotons. De verplaatsing verloopt probleemloos en reeds om 05u00 is het smaldeel op zijn nieuwe uitvalsbasis. Even voor 09u00 vertrekt de eerste missie: de Onderluitenanten Duchesne en Fontaine stijgen op met de N19 en gaan nakijken of Maaseik reeds is ingenomen door de vijand. De Renard zal beschermd worden door drie Fiat CR42 jachtvliegtuigen van het 2de Luchtvaartregiment (2Lu) die zich te Brustem bevinden. Op de terugweg wordt de N19 rond 09u50 in de buurt van Wilderen beschoten vanaf de grond en moet een noodlanding maken op het vliegveld. De beide bemanningsleden ontsnappen heelhuids. Wanneer tijdens de middag een tweede missie op het vertreksein wacht, wordt het vliegveld van Brustem zwaar gebombardeerd en onze Fiats op de grond vernield. Bij gebrek aan een escorte wordt de verkenningsvlucht afgelast.
VI/1Lu
- VI/1Lu
Embleem van het 11de Smaldeel “Rode Sioux”
De VIde Groep (VI/1Lu) vliegt ten voordele van het Iste Legerkorps dat is opgesteld achter het Albertkanaal van Dorpsheide (Diepenbeek) tot Lixhe. De groep bevindt zich eveneens te Bierset wanneer de oorlog uitbreekt. Als laatste groep van het 1Lu vertrekt de VIde Groep naar zijn oorlogsvliegveld te Hannuit-Thisnes zodra het daglicht de verplaatsing toelaat.
- 11de Smaldeel (N1, N2, N4, N5, N9, N13, N18, N21,…)
Zeven Renard 31 en twee SV5 toestellen worden meegenomen. De laatste drie Renards blijven met panne achter te Bierset. Even later landen de toestellen te Hannuit-Thisnes en rondom 08u30 komt ook de voertuigcolonne aan. De N9 vertrekt rond de middag op missie naar de bruggen over het Albertkanaal ten noorden van Luik en wordt daarbij gedekt door drie Fiat CR42 jachttoestellen. Tijdens deze vlucht wordt de N9 geraakt door de Duitse Flak en raakt dermate beschadigd dat het toestel crasht bij de landing in Hannuit. Twee gelijkaardige missies worden nog gevlogen voor valavond.
1Cie Luchtscheepvaart
Uitgerust met twee luchtballons en vier luchtafweermitrailleurs bevindt zich in Testelt met lanceerzones in Oosterlo, Vorst, Veerle en Westerlo. De 1Cie is in steun van het II/LK. Deze Cie blijft ter plaatse tot ze op 14 mei opdracht krijgt om zich naar Frankrijk te begeven.
2Cie Luchtscheepvaart
Eveneens uitgerust met twee luchtballons en vier luchtafweermitrailleurs bevindt zich in Boechoute met lanceerzone in Vremde. De 2Cie is in steun van het IV/LK. Ook de 2Cie krijgt op 14 mei het bevel zich naar Frankrijk te begeven.

Een bemanningslid van een observatieballon krijgt zijn parachute omgesnoerd.
Staf/1Lu
De regimentsstaf werkt nog steeds vanuit Thisnes. De verschillende groepen staan echter elk onder het operationeel bevel van een legerkorps en de rol van de staf is eerder beperkt. Hannuit ligt echter in de Duitse opmarsroute naar Waals-Brabant en daarom besluit Froidart die avond om zich te Hingene te vestigen. De verplaatsing vindt plaats tussen 18u30 en 22u00.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (O8, O41, O64, …)
I/1Lu wordt te Hingene continu overvlogen door vijandelijke vliegtuigen en regelmatig gemitrailleerd vanuit de lucht, zonder noemenswaardige schade. Een colonne van het Franse 7de Leger trekt langsheen het vliegveld richting Nederland. De vliegtuigen van de VIde Groep die Hanuit verlaten hebben landen te Hingene, maar stijgen even later weer op richting Peutie. Na de middag landt te Hingene een Britse Hurricane. De piloot is gewond en wordt door Kapt Eeman per auto naar Wevelgem gebracht zodat hij de eigen linies kan vervoegen.
II/1Lu
- Staf II/1Lu
Op 11 mei ’s avonds krijgt de eenheid de opdracht het vliegveld van Glabbeek te ontruimen en naar het vliegveld van Wilrijk-Hemiksem uit te wijken. De staf van de groep beschikt echter niet over verdere informatie over dit noodvliegveld en niemand weer waar het te vinden. Het grondpersoneel en de luchtafweer worden uiteindelijk voorop gestuurd met de opdracht te Hemiksem het juiste veld te gaan zoeken. - 3de Smaldeel (O14, O15, O46…)
Bij 3/II/1Lu worden Sergeant Bailly en Luitenant Desmeth de lucht ingestuurd naar Eindhoven en Tilburg. Bij het opstijgen wordt het vliegveld zonder verdere gevolgen gemitrailleerd door enkele Duitse toestellen. Na hun terugkeer krijgt het smaldeel het bevel naar Hemiksem uit te wijken. De twaalf toestellen van het smaldeel stijgen pas op in de ochtend van 12 mei 1940 nadat het vliegveld van Hemiksem operationeel gemaakt is door het grondpersoneel.
III/1Lu
- 5de Smaldeel
De III/1Lu ondergaat te Jeneffe nog maar eens enkele luchtaanvallen en moet aanschouwen hoe zijn vloot herleid wordt van dertien naar twee toestellen. Om 19u30 geeft de groepscommandant het 5de Smaldeel het bevel om door te vliegen naar Sint-Denijs-Westrem waar de twee overgebleven toestellen net voor valavond aankomen. Deze voortijdige aftocht zal de Kapitein-commandant Tyou twee dagen later een tuchtstraf van zes dagen licht arrest opleveren, waardoor hij een van de zeldzame officieren wordt die nog tijdens de veldtocht een sanctie oploopt voor ongeoorloofd gedrag.
IV/1Lu
- Staf IV/Lu
Bij het ochtendgloren zijn de mannen van IV/1Lu te Lonzée getuige van een luchtgevecht tussen een Duitse Dornier 17 bommenwerper en vijf Franse Morane jachtvliegtuigen. Nadien verneemt men dat het Duitse toestel een noodlanding gemaakt heeft op het grondgebied van St.Denis-Bovesse. De ganse dag overvliegen Duitse vliegtuigen het vliegveld van Lonzée. De luchtafweer te Lonzée moet regelmatig in actie komen waardoor men met grote zekerheid kan stellen dat het vliegveld door de vijandelijke luchtmacht werd opgemerkt. - 7de Smaldeel (O113, O169, O170,O173,…)
Een eerste verkenningsvlucht wordt uitgevoerd door Adjudant D’Hondt en Luitenant Mangenet. Het vliegtuig komt zwaar getroffen terug. De bemanning zag zich genoodzaakt met het zwaar gehavende vliegtuig terug te vliegen omdat de valschermriem van de piloot door een projectiel werd doorgesneden. Er komt een nieuwe verkenningsopdracht, ditmaal gaan Sgt-vlieger Fraiteur en Luitenant Michiels de lucht in. De gewonnen inlichtingen worden overgemaakt aan het VII/LK.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N6,
N7, N8, N16, N17, N19, N23, N26, N30, N33)
Het smaldeel blijft de ganse dag aan de grond genageld door de talrijke Duitse vliegtuigen die de streek overvliegen. Rond 15u00 komt het bevel binnen om naar het vliegveld van Steenokkerzeel uit te wijken. De eerste toestellen stijgen twee uur later op. Net voor het vertrek van het laatste peloton wordt de piste te Wilderen aangevallen waarbij de N7 verloren gaat. Het wagenpark van het smaldeel komt pas tegen middernacht aan. Er worden die dag geen missies uitgevoerd.
VI/1Lu
-
Kapt Vlieger Paul Henry de la Lindi, Smaldeelcommandant 11/VI/1Lu
11de Smaldeel
Tijdens een verkenningsmissie boven Kanne en Eben-Emael wordt de N18 met Sergeant Boute en Onderluitenant Berhaut boven Bilzen neergehaald. De beide bemanningsleden kunnen veilig landen en slagen er in om Hannuit-Thisnes te bereiken. Die middag krijgt de groep het bevel om naar Hingene uit te wijken. De verplaatsing verloopt zonder problemen, maar Hingene is reeds ingenomen door de Iste Groep en er is geen plaats meer voor de Rode Sioux. Na enkele uren wachten wordt de groep tenslotte doorgestuurd naar het vliegveld van Peutie. Na aankomst blijkt dat de veldkeuken onderweg is blijven staan en de manschappen moeten zich tevreden stellen met hun noodrantsoenen.
Staf/1Lu
De commandopost van het regiment wordt die ochtend geopend te Eikevliet, van waar Kolonel Froidart vlot in verbinding kan staan met de staf van de militaire luchtvaart en het vliegveld van Hingene. De volgende dagen wordt op de staf druk gewerkt aan het verplaatsen van de verschillende groepen naar vliegvelden in het westen van het land.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (O8, O41, O64, …)
Tijdens de nacht van 11 op 12 mei wordt te Hingene Sgt-Vlieger Gudenkauf van het 1/I/1Lu levensgevaarlijk gewond wanneer een nerveuze schildwacht meent een Duitse parachutist gezien hebben en daarbij het vuur opent. Drie Fox toestellen stijgen op om dringende berichten over te brengen. Voor de eerste verkenningsmissie boven vijandelijk gebied worden Sgt Degreef en Lt Dierickx in toestel O64 naar de Noorderkempen gestuurd om de Duitse opmars na te gaan. Deze vlucht zou door vijf Franse Morane jachttoestellen moeten beschermd worden, maar deze dagen niet op.
II/1Lu
- 3de Smaldeel (O14, O15, O46…)
Bij de IIde Groep is de verplaatsing naar Hemiksem niet van een leien dakje gelopen. De vrachtwagens konden maar rond 00u30 het vliegveld lokaliseren en dat was veel te laat om de Fox toestellen te verplaatsen. Alle vliegtuigen bevinden zich die ochtend nog te Glabbeek waar paniek uitbreekt wanneer plots beweerd wordt dat de Duitsers al in de buurt zijn. De groepscommandant beslist het vliegend personeel met autobussen te evacueren en de toestellen achter te laten. Eens de K.W. Stelling is gepasseerd, wordt het duidelijk dat het bericht van de nakende overrompeling van Glabbeek niet correct was en moeten de autobussen terug richting Tienen terugkeren. Met veel moeite wordt een doorgangspas voor de K.W. Stelling bekomen en kunnen de bemanningen hun Fox toestellen gaan ophalen in Glabbeek.
III/1Lu
- 5de Smaldeel
De autocolonne van de IIIde Groep komt aan te Sint-Denijs-Westrem.
IV/1Lu
- Staf IV/1Lu
Te Lonzée is er die ochtend alarm: de Belgen menen dat er vijandelijke parachutisten zijn neergedaald, maar dat blijkt niet te kloppen. Later op de ochtend volgt het bevel om Lonzée te ontruimen en uit te wijken naar het oorlogsvliegveld van Fosses-la-ville ten zuiden van de Samber tussen Namen en Charleroi. Vliegtuigen en materiaal worden verplaatst. De groep installeert zich op het nieuwe vliegveld. - 7de Smaldeel (O113, O169, O170,O173,…)
De O170, het vliegtuig van Sgt-vlieger van Wersch, wil opnieuw niet starten, de batterij is ontladen. Zijn waarnemer, Adjudant KROLt Taton stelt bovendien vast dat het machinegeweer elke dienst weigert. Nadat de andere vliegtuigen van het smaldeel aan de horizon verdwenen zijn onderzoeken de herstellers het defecte toestel terwijl de bewapening van de schutterskoepel vervangen wordt. Duitse vliegtuigen vliegen boven de baan Namen-Brussel en vallen er een Franse colonne aan. Op een bepaald ogenblik komen drie Dornier 17 vliegtuigen in de richting van het vliegveld. Het vliegveld wordt gemitrailleerd maar een bombardement blijft uit. De O170 wordt vluchtig onderzocht maar er wordt geen schade vastgesteld. Het werk aan de motor wordt hervat. Het achterste machinegeweer is amper vervangen of de motor draait reeds en het laatste vliegtuig van het 7de Smaldeel vervoegt Fosses. Terwijl ze het vliegveld een laatste keer overvliegen zien ze een colonne terugtrekkende Ardeense Jagers zich over het terrein haasten. Ook burgers uit de streek trekken westwaarts.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N6, N8, N16, N17, N19, N23, N26, N30, N33)
12 mei wordt een kalme dag. Er wordt slechts één verkenningsmissie gevlogen naar de sector Kwaadmechelen-Beringen-Hasselt-Sint-Truiden.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
De zes operationele toestellen zijn nu geïnstalleerd te Peutie De groep onderneemt geen vluchten. Er is voorlopig geen contact met het Iste Legerkorps dat volop aan het terugtrekken is richting Heysel.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (O8, O41, O64,…)
Een groep militairen van het 1ste Luchtvaartregiment voor een Fairey Fox toestel.
Sgt Jeanmart van het 1/I/1Lu wordt naar Brussel gestuurd om daar een niet gebruikte Fox te gaan ophalen. Het 1ste Smaldeel analyseert die dag een reeks luchtfoto’s die door de Britten aan de Maas zijn genomen, maar vliegt zelf niet uit.
II/1Lu
- 3de Smaldeel (O14, O15, O46…)
Luitenant Van Massenhoven en Luitenant Ducarme van de 3/II/1Lu voeren een verkenningsopdracht uit waarbij hun toestel beschoten wordt. Dezelfde dag worden ook Sergeant Divoy en Luitenant Tournemenne uitgestuurd naar het oosten.
III/1Lu
- 5de Smaldeel
Nog steeds te Sint-Denijs-Westrem wacht de groep verdere bevelen af. De eenheid blijft ter plekke tot 15 mei.
IV/1Lu
- Staf IV/1Lu
Om 03u00 krijgt de groep te horen dat het nu naar het vliegveld van Piéton ten westen van Charleroi moet. De toestellen stijgen op om 04u00, de rest van de groep volgt via de baan. - 7de Smaldeel (O113,
O169, O170, O173,…)Sgt-Vlieger van Wersch van het 7/IV/1Lu
De eerste opdracht vanaf het vliegveld van Piéton wordt toevertrouwd aan Sgt-Vlieger van Wersch en Adjt KROLt Taton die hiervoor de O169 ter beschikking krijgen. Het betreft een onmiddellijk uit te voeren verkenningsvlucht ten behoeve van de artillerie van de Versterkte Positie Namen in de sector Namen-Wierde-Maizeret-Marche-les-Dames. De O169 stijgt rond 08u00 op voor deze opdracht. Omdat de boordradio defect is moet er met berichtenkokers gecommuniceerd worden. Deze kokers, voorzien van een lang rood lint, moeten worden afgeworpen nabij kilometerpaal 3 van de baan Namen-Eghezée waar zich de commandopost bevindt van de eenheid die de verkenningsvlucht heeft aangevraagd. Het toestel van Sgt van Wersch en Adjt Taton wordt tijdens de verkenningsvlucht boven Les Fontaines door een luchtafweergranaat geraakt. De veroorzaakte schade aan het toestel is dermate erg dat het een noodlanding moet maken. De piloot probeert nog om de O169 in bevriend terrein aan de grond te zetten. Uiteindelijk wordt om 09u00 geland nabij het kasteel van Flawinne. De bemanning verplaatst zich te voet naar Belgrade waar ze via een Belgische militaire telefoonpost de ingewonnen inlichtingen kunnen overmaken aan de citadel van Namen. Ze kunnen ook vervoer regelen naar het vliegveld te Piéton waar ze omstreeks 23u00 toekomen. De O169 kon niet meer gerecupereerd worden.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N6, N8, N16, N17, N19, N23, N26, N30, N33)
Tijdens de ochtend wordt de missie van de vorige dag herhaald om de inlichtingen te bevestigen. De N23 vertrekt opnieuw met aan boord Sergeant Donnet en Onderluitenant Didier. Een uur of twee na de veilige terugkeer van de Renard wordt het ganse smaldeel doorgestuurd naar Grimbergen. Rond 11u00 komt de autocolonne van de groep aan op het nieuwe vliegveld. Tijdens de vooravond stijgen nog eens twee toestellen op: de N3 verkent de vallei van de Demer en de N30 met als bemanning Adjt Breyre en Lt Lonthie krijgt de opdracht een verkenning uit te voeren tussen Kwaadmechelen en Diest. Beide toestellen moeten de Duitse opmars richting Leuven aftasten. De vliegtuigen worden onderweg beschoten en keren zwaar beschadigd terug van hun opdracht naar hun basis te Grimbergen.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
Nog steeds zonder nieuws van het 1ste Legerkorps, vertrekt Onderluitenant Emile naar Grimbergen om verdere instructies. De groep zal aangehecht worden bij het VIde Legerkorps. Er wordt die dag niet gevlogen.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (O8, O41, O64, …)
Bij het 1/I/1Lu stijgen Adjudant H. de la Bastita en Onderluitenant Remy op voor een verkenningsmissie langsheen het Albertkanaal vanaf de Campine tot Herentals. Ze worden hierbij beschoten door Duitse infanteristen. Met een doorboorde brandstoftank moet Adjudant de la Batista een noodlanding uitvoeren. Boven Kasterlee raakt het toestel een hoogspanningslijn en komt finaal neer in Lichtaart. De piloot blijft ongedeerd maar wordt samen met zijn waarnemer gevangen genomen.
II/1Lu
- Staf II/1Lu
De IIde Groep verhuist van Hemiksem naar Grimbergen. Terwijl de laatste Fox toestellen opstijgen, komen de eerste Renards van het 9de Smaldeel aan op de piste te Hemiksem. - 3de Smaldeel (O14, O15,
O46…)
Tijdens vlucht van Hemiksem naar het hulpvliegveld Grimbergen verliest Kapt Paul Willemaers het bewustzijn. Hij komt terug bij bewustzijn en kan zijn toestel, de O46 aan de grond zetten in een veld nabij Herent. Hij besluit, na een inspectie, om terug op te stijgen. Het veld is echter te kort en hij raakt een betonnen obstakel. Het toestel is verloren, Willemaers brengt het er levend van af. De Smaldeelcommandant vervoegt later per moto zijn eenheid. Er worden die middag twee vluchten vanuit Grimbergen uitgevoerd ten voordele van het IIde Legerkorps.
III/1Lu
- 5de Smaldeel
De IIIde Groep blijft zonder opdracht te Sint-Denijs-Westrem.
IV/1Lu
- 7de Smaldeel (O113, O173,…)
Een geplande verkenningsvlucht gaat niet door. De rest van de dag wacht het ganse vliegveld af, terwijl angstig geluisterd wordt naar het laatste slechte nieuws van de Belgische forten en stellingen rond Namen.
V/1Lu
- Staf V/1Lu
Tijdens de nacht wordt de Vde Groep overgeheveld van het Cavaleriekorps naar het Vde Legerkorps en moet het naar de piste van Hemiksem uitwijken.
- 9de Smaldeel (N3, N6, N8, N16, N17, N19, N23, N26, N30, N33)
De tien Renards en de SV5 vertrekken zodra het dag wordt. Kolonel Froidart bezoekt die ochtend het vliegveld van Hemiksem en laat zich even rondvliegen in de SV5 om persoonlijk de camouflage van de toestellen na te kijken. Rond het middaguur stijgt de N19 op voor een eerste missie voor het Vde Legerkorps. Buiten een vals luchtlandingsalarm blijft het die dag rustig.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
Na de middag komt er eindelijk een nieuwe missie: het kanaal Leuven-Mechelen moet verkend worden. De vlucht wordt twee keer uitgevoerd.

Stafofficieren en piloten van het 1ste Luchtvaartregiment voor een Fairey Fox.
Staf/1Lu
Kolonel Froidart brengt een bezoek aan het vliegveld van Grimbergen en onderneemt een korte verkenningsmissie in een Stampe SV5 lestoestel. Aan het eind van de dag loopt een bericht binnen van de staf van de militaire luchtvaart: vanop Munchen en Frankfurt zouden parachutisten opgestegen zijn en men vermoed dat de Belgische militaire vliegvelden aangevallen zullen worden. Het blijkt echter om een gerucht te gaan.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (
O8, O41,O64,…)
Het 1/I/1 ontvangt al vroeg op de ochtend vijf nieuwe verkenningsmissies boven de Kempen. Slechts één toestel keert ongedeerd terug. De Fairey Fox O64 van Luitenant-Vlieger Vandercruyssen en zijn waarnemer Sergeant-Vlieger KROLt Beelen worden bij zonsopgang naar de sector Herentals-Kasterlee-Retie gestuurd om in scheervlucht de posities en de aard van de Duitse troepen waar te nemen. De Fox ontsnapt aan een Duitse jager en enkele beschietingen maar werd uiteindelijk geraakt door een Duits luchtafweerkanon nabij de ruïnes van de brug van Herentals. Beelen zakte in elkaar en overlijdt aan zijn verwondingen in het vliegtuig. De aangeslagen Vandercruyssen tracht nog een noodlanding uit te voeren te Olen. Het lichaam van zijn gedode schutter wordt tijdens de ruwe landing uit het vliegtuig geslingerd. De piloot probeert zich nog te verbergen maar wordt uiteindelijk toch gevangen genomen [5]. Een tweede Fairey Fox wordt bij eveneens te Herentals door de vijandelijke Flak neergehaald. De waarnemer OLt Eugène Bossiroy wordt hierbij gewond maar de piloot Adjt Marcel Brosteaux overleeft ongedeerd de crash. De beide mannen kunnen te voet terugkeren. Een derde Fox moet kort na het opstijgen rechtsomkeer maken naar Hingene nadat een Adjt Theysen door een kogel van op de grond werd gewond. Een laatste toestel, de O8, wordt neergehaald voorbij Lier. De bemanning van het toestel, OLt de Theurx de Montjardin en Lt Dierickx, kan met behulp van enkele opgeëiste fietsen de K.W. Stelling bereiken en van daar doorreizen naar Hingene.
II/1Lu
- 3de Smaldeel
Het 3/II/1Lu stuurt Sergeant Greindl en Onderluitenant Verheuge op zijn langste missie van de veldtocht: van Lier tot Waver moet de ganse K.W. Stelling afgevlogen worden om er foto’s te nemen over een breedte van 5Km. De opdracht wordt begeleid door drie Fiat CR42 jachttoestellen en zal enkele uren duren. Daarnaast worden nog vier korte verkenningsmissies over het noordelijke deel van de K.W. Stelling gevlogen, waarbij Luitenant Desmet gewond wordt door de vijandelijke Flak.
III/1Lu
- 5de Smaldeel
Kapitein-commandant Tyou krijgt te horen dat de IIIde Groep bij gebrek aan vliegtuigen naar Frankrijk zal worden geëvacueerd De groep vertrekt in de namiddag en komt vanaf 20u00 aan te Norrent-Fontes.
IV/1Lu
- Staf IV/1Lu
Op het oorlogsvliegveld van Pièton ten westen van Charleroi ontvangt de IVde Groep rond 07u45 het bevel om naar Valenciennes in Frankrijk uit te wijken.
- 7de Smaldeel (O113, O173,…)
Vijf Fairey-Fox VI en een Morane-Saulnier MS236 van het 7de Smaldeel worden onmiddellijk na ontvangst van het bevel om naar Valencienne te vertrekken de lucht ingestuurd. - 4de Smaldeel Depot en Onderhoud
Rond 10u00 vertrekken de vrachtwagens. Het personeel dat geen plaats vindt in de voertuigen vertrekt te voet en zal opgehaald worden door de terugkerende vrachtwagens nadat deze te Valenciennes gelost hun lading hebben.

Een Renard 31 verkenningstoestel van het 9de Smaldeel met kenteken N16 .
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3,
N6, N8,N16, N17, N19, N23, N26, N30, N33)
De regio Brasschaat-Kalmthout wordt tijdens de ochtend verkend door de Renard van Luitenant Mersch en Sergeant Mathieu. Na de middag wijkt het gros van het smaldeel uit naar Nieuwkerken-Waas. Drie toestellen en de nodige ondersteuning blijven voorlopig achter te Hemiksem om voor het Vde Legerkorps te blijven werken. De N16 stuikt bij de landing te Nieuwkerken-Waas overkop en raakt zwaar beschadigd. Die zelfde middag vertrekt de N6 met Adjudant Boel en Luitenant Vanderbeck op missie van op Hemiksem: voor het Groot Hoofdkwartier worden de bruggen van het Albertkanaal en het Verbindingskanaal Maas-Schelde verkend om de vijandelijke oversteekplaatsen te bepalen. De N6 wordt hierbij zwaar getroffen door de Duitse luchtafweer. Adjudant Boel kan het toestel aan de grond zetten. Enkele onderdelen worden gerecupereerd en het karkas vervolgens in brand gestoken. Het smaldeel heeft nog acht Renards en de enkele SV5 over.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel (N13,…)
Het smaldeel komt die dag drie keer in actie voor het VIde Legerkorps. De zone Mechelen-Leuven is opnieuw het doelwit van de verkenningsvluchten.
Staf
De regimentsstaf wordt aan het eind van de dag verhuisd naar het vliegveld van Sint-Denijs-Westrem.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (O41,…)
Bij de Iste Groep worden die dag slechts twee korte missies uitgevoerd. Tijdens de avond verlaat de groep het vliegveld van Hingene. Rond 22u00 is iedereen aangekomen op het nieuwe vliegveld te Belsele. Even later wordt echter een nieuw bevel ontvangen om naar Ursel uit te wijken.
II/1Lu
- 3de Smaldeel
De bevelhebber van het 3de Smaldeel, Kapitein Wilmaers, vliegt die dag met Sergeant Van Lierde opnieuw naar de K.W. Stelling om in opdracht van het IIde Legerkorps naar Duitse pantsers te speuren rond Putte, Tremelo en Keerbergen. Er worden geen tanks gevonden, maar hun Fox wordt toch beschadigd door vijandelijke luchtafweer en Wilmaers en Van Lierde gaan nabij Koningshooikt tegen de grond.Het 3de Smaldeel krijgt omstreeks 14u00 het bevel om het vliegveld van Grimbergen te verlaten en zich naar het vliegveld van Maldegem te begeven. Grimbergen ligt nu immers binnen het bereik van de Duitse artillerie. Rond 16u00 landen de acht overgebleven Fairey Foxes van het 3de Smaldeel op het vliegveld van Maldegem. Maldegem is echter al in gebruik genomen door het (FRA) Groupement de Chasse 25. Deze groepering heeft meerdere jachtvliegtuigen behorende tot de Groupes de Chasse III/1 en II/8 gegroepeerd op het vliegveld. De Franse groeperingscommandant, Lieutenant-colonel de Moussac, is woedend bij de aankomst van het 3/II/1Lu en wil dat de Belgen onmiddellijk verdwijnen om geen Duitse bommenwerpers aan te trekken [9]. De groep wordt doorgestuurd naar Aalter.
III/1Lu in Frankrijk
- 5de Smaldeel
Te Norrent-Fontes ontvangt Cdt Tyou de opdracht om naar het militaire vliegveld van Tours verder te trekken en aldaar een opvangcentrum voor de militaire luchtvaart in te richten. De manschappen worden op de trein gezet. De voertuigen vertrekken via de de weg.
IV/1Lu in Frankrijk
- 7de Smaldeel (O113, O173,…)
De IVde Groep wordt doorgestuurd van Valenciennes naar Amiens. Te Amiens krijgen de manschappen te horen dat ze eveneens naar het opvangcentrum te Tours moeten.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N8, N17, N19, N23, N26, N30, N33)
Te Hemiksem stijgt de N8 op voor een missie langsheen de anti-tankgracht aan de oostrand van de Versterkte Positie Antwerpen. Het detachement van Hemiksem vervoegt na de middag het smaldeel te Nieuwkerken-Waas.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
De K.W. Stelling tussen Leuven en Mechelen wordt opnieuw verkend. Drie toestellen nemen diverse luchtfoto’s. Aan het eind van de dag volgt een verplaatsingsbevel naar Ursel.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (O41,…)
De vrachtwagens gaan opnieuw de baan op om zicht te Ursel te installeren. De toestellen verplaatsen zich zodra het weer dag wordt. Ook de VIde Groep bevindt zich te Ursel.
II/1Lu
- Staf II/1Lu
De IIde Groep heeft de grootste moeite om zich te installeren te Aalter. De stad zit boordevol militairen en er zijn geen kantonnementen meer. - 3de Smaldeel
Het vliegveld van Aalter staat vol vliegtuigen. Niet alleen het 5de en het 7de Smaldeel van het 3de Luchtvaartregiment (3Lu) bevinden zich op het vliegveld, in de loop van de dag streek ook de Franse Groupe Aérien d’Observation, uitgerust met verouderde Breguet 270’s, op de piste neer. Toch worden er nog twee missies door 3/II/1Lu gevlogen.
IV/1Lu in Frankrijk
- 7de Smaldeel
Te Tours krijgt Commandant Lahaye te horen dat hij terug moet keren naar Wevelgem om de strijd in ons land opnieuw te vervoegen! Na heel wat overleg wordt toch besloten de groep door te sturen naar Tours.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N8, N17, N19, N23, N26, N30, N33)
Het Smaldeel verlaat Nieuwkerken-Waas en installeert zich op de piste van Zwevezele. Het smaldeel staat nu onder het operationele bevel van het Groot Hoofdkwartier.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
De VIde Groep installeert zich te Ursel. Er worden geen missies gevlogen.
Staf/1Lu
Kolonel Froidart verneemt om 08u00 het verontrustende nieuws van de zware Duitse luchtaanval op Aalst en moet onthutst vernemen dat de capaciteit van de ganse militaire luchtvaart in een klap is herleid tot een handvol verkenningstoestellen.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (O41,…)
Het 1/I/1Lu is die ochtend getuige van de Duitse aanval op het nabije vliegveld van Aalter om even later ook in de klappen de delen wanneer Ursel gebombardeerd wordt. Na de aanval wordt nog een vlucht uitgevoerd door Lt Gils en Sgt Stainier boven het Kanaal Gent-Terneuzen.
II/1Lu
- Staf II/1Lu
Te Aalter ondergaat II/1Lu in de ochtend een zwaar luchtbombardement. Nadat een Duits verkenningstoestellen omstreeks 04u30 een vlucht gemaakt heeft over het terrein te Aalter, komt om 07u40 vanuit het noordoosten een formatie He-111 aangevlogen. Boven Ursel werd de vijandelijke formatie al onder vuur genomen door Belgische luchtdoelmitrailleurs, maar de Duitsers laten deze piste voorlopig links liggen. Ze hebben het gemunt op de grote concentratie vliegtuigen te Aalter. Boven het vliegveld van Aalter droppen ze hun lading en mitrailleren vervolgens de vliegtuigen op de grond. De schade is immens, alle aanwezige vliegtuigen van 5/III/3Lu, 7/III/3Lu en 3/II/1Lu worden vernield. Ook de Franse vliegtuigen die zich nog in de omgeving bevinden moeten eraan geloven. Omstreeks 10u00 meldt Cdt Gobert aan Kol Froidart dat zijn eenheid buiten strijd is. De restanten van de groep worden naar Poeke gestuurd en zullen van daar naar Norrent-Fontes (Pas de Calais) in Frankrijk verder trekken. Bij de aanval vallen 3 doden (van 1Lu) en 11 zwaargewonden. - 3de Smaldeel
Alle Fairey Fox toestellen van het 3de Smaldeel zijn verloren gegaan in het bombardement en talrijke vrachtwagens met uitrusting hebben er ook moeten aan geloven. Het 3de Smaldeel is niet meer. In een barak bij de Zandberg sneuvelt Sergeant Louis Ceuppens, een mechanieker van het 3/II/1Lu. - 2de Smaldeel Depot en Onderhoud
De posities van het 2DP/II/1Lu worden eveneens zwaar getroffen. De meeste slachtoffers vallen in en rond de hoeve Martens, naast de Rijkswachtkazerne. Soldaat Camiel Vandendriessche, een 27-jarige mitrailleurschutter, verliest het leven. Zijn 21-jarige collega Albert Van Goidsenhove, wordt nog in allerijl naar de Sint-Antoniuskliniek overgebracht. In hetzelfde smaldeel vallen nog twee gewonden. Er is geen ambulance aanwezig, en de slachtoffers werden door Majoor Bonnevie, de bevelhebber van het IIde Bataljon Luchtvaarthulptroepen, met zijn stafwagen naar de Sint-Antoniuskliniek gebracht. Daar komen die ochtend nog eens zeven gekwetsten toe.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3,
N8, N17, N19, N23, N26, N30, N33)
18 mei wordt een drukke dag: drie bemanningen stijgen op te Zwevezele om de Duitse opmars vanuit Antwerpen in kaart te brengen. De ganse Scheldemonding tussen Breskens en Antwerpen wordt verkend. Bij de terugkeer van toestel N8 met Sergeant Vlieger Bruylants als piloot en boordschutter/waarnemer Sergeant Vlieger Armand Crabus loopt het mis. Een geallieerde jager tracht op net hetzelfde ogenblik te landen en de Renard maakt een bruusk uitwijkmanoeuvre. Hierbij raakt de N8 van de piste en crasht tegen een boom, de Renard breekt in twee en de onfortuinlijke Sergeant Crabus komt om in het wrak. Sergeant Vlieger Hubert Debay die zich op de grond bevond wordt getroffen door een wrakstuk en komt eveneens om. De beide slachtoffers worden nog die dag begraven op het gemeentekerkhof. Het toestel is een total-loss en wordt in brand gestoken.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
Sergeant Pirotte en Luitenant Henry verkennen de Dender tussen Dendermonde en Aalst.
Staf/1Lu
Na de zware aanval op Aalter de dag voordien likt de Aéronautique zijn wonden. Er blijven nog slechts drie groepen over: het Iste, Vde en VIde van het 1ste regiment. De twee overige regimenten hebben geen toestellen meer. De drie groepen vormen nu de ganse Belgische luchtmacht onder bevel van de korpscommandant van het 1Lu, Kolonel Froidart. Froidart verplaatst zijn hoofdkwartier naar Zerkegem.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (O41,…)
Lt Gils en Sgt Stainier van het 1/I/1Lu stijgen opnieuw op voor een verkenning boven het Kanaal Gent-Terneuzen. Sgt Evrard wordt met een auto naar Zwevezele gestuurd om daar een vliegtuig gaan op te halen. Hij keert behouden terug.
II/1Lu in Frankrijk
- 3de Smaldeel
Na aankomst te Norrent-Fontes, wordt de II/1Lu die dag eveneens naar het opvangcentrum van de militaire luchtvaart te Tours gestuurd.
III/1Lu in Frankrijk
- 5de Smaldeel
De III/1Lu is nu compleet te Tours en begint met de installatie van het kantonnement. De groep blijft ter plekke tot 10 juni.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N17, N19, N23, N26, N30, N33)
Het smaldeel vliegt slechts één enkele missie richting Temse en Kallo.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
Ook bij de VI Groep wordt slechts één vlucht uitgevoerd. Kapitein Henry en Onderluitenant Goedert overvliegen Aalst.
Staf/1Lu
Met het oog op de komende slag op de lijn Terneuzen-Gent-Oudenaarde, krijgt Kolonel Froidart de opdracht om de I/1Lu, V/1Lu en VI/1Lu samen te brengen in een Groepering Verkenning. De drie groepen zullen niet langer bij hun respectievelijk legerkorps aangehecht zijn, maar zullen hun orders rechtstreeks van het Groot Hoofdkwartier ontvangen. Legerkorpen die verkenningsvluchten nodig hebben, moeten deze via het GHK aanvragen. Deze aanvragen worden beperkt tot een verkenningsvlucht per legerkorps per dag. Ook mogen er geen vluchten plaatsvinden om alleen maar artillerievuren te corrigeren. Deze activiteit kan wel nog steeds plaatsvinden, maar moet gecombineerd worden met algemene verkenningsmissies.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (O41,…)
Het 1/I/1 smaldeel voert drie verkenningsopdrachten uit: twee voor het Belgische leger aan het Kanaal Gent-Terneuzen en één opdracht voor de Fransen boven Walcheren. Deze opdracht verontrust de Belgen en er heerst de grootste verontwaardiging over het vermoeden dat de Fransen geen toestellen meer hebben voor hun eigen verkenningen.
II/1Lu
- 3de Smaldeel
Het gros van de colonne bereikt Mantes rondom 11u00 en zet vervolgens koers naar Tours.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N17, N19, N26, N30, N33)
De Duitsers naderen de nieuwe Belgische verdedigingslijn van Terneuzen over Gent naar Oudenaarde en het Groot Hoofdkwartier wil de stand van zaken nagaan: de N33 vliegt twee keer uit naar Gent, Oudenaarde en Zottegem. De N26 (TBC) wordt uitgestuurd naar het Waasland.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
Drie Heinkel 111 toestellen bombarderen kort de commandopost van het smaldeel. Er vallen drie gewonden en een dode. De commandopost wordt vervolgens ondergebracht in de sigarenfabriek Cogetama te Knesselare.

Belgische piloot in vliegkledij.
I/1Lu
- Staf I/1Lu
Die ochtend wordt Ursel opnieuw gebombardeerd. De Staf van I/1Lu verliest tijdens de vooravond de telefoonverbinding met het hoofdkwartier zodat een nieuwe commandopost moet opgesteld worden in Knesselare waar het telefoonnet nog wel werkt. - 1ste Smaldeel (O41,…)
Na de middag stijgt een vlucht op en rapporteert dat Terdonk en Zelzate in brand staan.
II/1Lu
- 3de Smaldeel
Het smaldeel komt aan te Monnaie waar het tot 14 juni zal verblijven.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N17, N19, N26, N30, N33)
De N33 vertrekt voor een derde keer naar Gent, Oudenaarde en Zottegem om de Duitse opmars te verifiëren. Tijdens de vooravond wordt de missie ook een vierde keer overgedaan. De Duitse noodbruggen over de Bovenschelde worden allen nagekeken.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
De streek van Oudenaarde wordt verkend. Er worden geen troepen waargenomen op de baan Kortrijk-Oudenaarde en de stad zelf lijkt verlaten. Tijdens de namiddag wordt een tweede toestel uitgestuurd naar Zuid-Beveland om er een vlucht ten behoeve van het Cavaleriekorps uit te voeren.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (O41,…)
De Iste Groep verneemt het nieuws van de terugtocht van de lijn Terneuzen-Gent-Oudenaarde en de stemming is dan ook bedrukt. Een enkele Duitse bommenwerper vernietigd met vier lukraak geworpen bommen de commandopost van het 1ste Smaldeel.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N17, N19, N26, N30, N33)
Zodra het licht wordt, vertrekt de N3 om de toestand tussen Gent en Oudenaarde na te gaan. Na de middag wordt de N26 dan weer naar het Waasland gestuurd.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
De Onderluitenanten Florian en Thonon voeren een observatievlucht uit voor de artillerie het Franse XVIde Legerkorps. De Belgen moeten het Franse artillerievuur over de Schelde helpen corrigeren.
I/1Lu
- Staf I/1Lu
Ursel krijgt er nog maar eens van langs en moet opnieuw een luchtbombardement dulden. Om 19u00 wordt de Iste Groep van Ursel naar Stene net ten zuiden van Oostende gestuurd. - 1ste Smaldeel (O41,…)
De achtergebleven Luitenanten Franco en Kumps van de IVe Groep komen aan te Ursel en worden in de bemanningslijst opgenomen. Er wordt die dag niet gevlogen door het 1ste Smaldeel.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N17, N19, N26, N30, N33)
Het 9de Smaldeel voert nog maar eens een verkenningsmissie uit.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
Ook het 11de Smaldeel is twee keer actief. Om 17u00 start de N31 (TBC) vanuit Ursel met als bemanning de 1e Sergeant vlieger Bailly en zijn waarnemer Luitenant vlieger Warmont voor een verkenning boven Harelbeke langs de Leie. Het toestel wordt neergehaald door luchtafweer en stort in onduidelijke omstandigheden neer bij Pecq. Beide vliegeniers verliezen hierbij het leven. In de late middag begint de verhuist van het 11de Smaldeel naar het vliegveld van Zwevezele waardoor het 9de en het 11de Smaldeel verenigd worden op hetzelfde vliegveld. Onderweg is wel een en ander misgelopen. Sergant Rigolle heeft zijn Renard in een veld moeten neerzetten op zo’n 10 Km van Zwevezele. De beide SV5 zijn moeten worden achtergelaten in Ursel.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel (
O41,…)
Het 1ste smaldeel stuurt twee toestellen naar de Leie. Stene wordt die ochtend gebombardeerd. Rond de middag worden vrijwilligers gevraagd om nabij Kortrijk over de Leie een Duitse observatieballon neer te halen. De opdracht wordt toevertrouwd aan Onderluitenant Haubert van de VIde Groep. Bij de vierde opdracht van de dag boven de Leie wordt de O41 neergeschoten boven Harelbeke. De plaats van de crash is niet bekend. Piloot Sgt Degreef en waarnemer Lt Res Keuleers worden als vermist, vermoedelijk gesneuveld, opgegeven [3]. Na de middag wordt Stene een tweede keer onder handen genomen door de Luftwaffe.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N17, N19, N26, N30, N33)
De Duitse opmars naar de Leie wordt nagekeken ten behoeve van het VIIde Legerkorps. Twee vluchten worden uitgevoerd langsheen de oostelijke oever van de Leie tussen Deinze, Waregem en Harelbeke.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
De VIde Groep installeert zich te Zwevezele. Luitenant Lallemand kan met veel moeite de Renard recupereren die de vorige dag in een veld was achtergelaten door Sergeant Rigolle. Onderluitenant Haubert vertrekt per motorfiets naar de Iste Groep om er de raid op de observatieballon te ondernemen met een Fox. Intussen wordt ook Balgerhoeke verkend.

Een soldaat-milicien poseert voor het thuisfront in de cockpit van een Fairey Fox.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel
Olt Haubert leent een Fox toestel voor zijn aanval op de Duitse ballon. Het toestel is ontdaan van alle onnodige apparatuur om het zo licht en snel mogelijk te maken en het enkele machinegeweer wordt geladen met lichtspoormunitie om de ballon in brand te schieten. Haubert staat al snel weer terug in Stene: de observatieballon is ‘s nachts naar beneden getrokken door de vijand en is niet langer in de lucht. Sgt Evrard en Lt Wirts vertrekken naar Vlissegem en even later stijgen Adjt Vandeweghe en Olt Delbrouck op om te gaan kijken of de brug van Balgerhoeke aan het Afleidingskanaal van de Leie nog recht staat. De bemanning moet bevestigen dat dit inderdaad het geval is. De Fox heeft ook enkele foto’s genomen langsheen het kanaal van Eeklo. Prins Karel bezoekt na de middag het vliegveld van Stene en steekt er de mannen een hart onder de riem.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N17, N19, N26, N30, N33)
Het smaldeel verkent opnieuw de Leie tussen Deinze en Kortrijk en kan bevestigen dat de Duitsers klaar staan voor een massale aanval. Kapitein Lekeuche, die zich enkele dagen voordien aan een verroest stuk prikkeldraad had verwond, wordt naar het hospitaal afgevoerd. Luitenant Mersch neemt het bevel over. Om half tien ‘s avonds krijgt de groep het bevel om naar Lombardsijde uit te wijken. Er blijven nu nog zes Renards over. Ook de SV5 is nog paraat.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel
Tijdens de nacht van 25 op 26 mei is er voortdurend Luchtalarm te Stene. De haven van Oostende wordt zwaar gebombardeerd. Tijdens de ochtend land een Britse Wellington bommenwerper op het vliegveld. De bemanning laat hun beschadigde toestel achter en wordt opgehaald door de Royal Navy. De Belgen steken de Wellington dan maar in brand. Kapt Poncin en Kapt Ledieu vertrekken die dag nog op missie naar Balgerhoeke. Tijdens de avond doen Adjt Van Hecke en Lt Sneesens de vlucht nog eens over. Rondom 19u00 werpen de Duitsers strooibriefjes uit over de kust om de Belgen aan te zetten zich over te geven.Even later komt de Fairey Fox Hispano O113 van het 7/IV/1Lu aan te Stene met aan boord 1Sgt Vlieger Hodeigne en Lt Vlieger Rousseau. Het toestel voert een verbindingsopdracht uit voor het detachement van de EM/Aé in Frankrijk en brengt documenten over van Tours naar de Generale Staf der Militaire Luchtvaart in België. Het toestel wordt tijdens de landing aangevallen door een Duitse Me109 maar de bemanning kan het beschadigde vliegtuig nog net aan de grond zetten.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3, N17, N19, N26, N30, N33)
Tijdens de overbrenging naar Lombardsijde moet de SV5 door panne een gedwongen landing maken te Bredene. De bemanning laat het lestoestel achter en neemt de tram naar zijn nieuwe vliegveld. Het smaldeel neemt kantonnementen in te Westende. Op het open vliegveld van Lombardsijde is het bijzonder lastig om de toestellen te camoufleren. Die middag wordt één vlucht volbracht.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel
Het VIde Legerkorps beveelt een nieuwe missie: Vichte, Harelbeke en het kanaal van de Mandel moeten worden verkend. Die ochtend wordt ook het vliegveld te Zwevezele kortstondig gebombardeerd door de Duitse artillerie. Het IVde Legerkorps laat een gelijkaardige missie uitvoeren langsheen het kanaal van de Mandel. Rond het middaguur krijgt de VIde Groep te horen dat ze het vliegveld van Stene nabij Oostende dient te vervoegen. Na de aankomst aan de kust voert het 11de Smaldeel met een vlucht boven Ursel en Knesselare zijn laatste missie van de achttiendaagse veldtocht uit.
Staf/1Lu
De staf wordt nog een laatste keer verplaatst en zal tijdens de laatste twee oorlogsdagen van uit Westende opereren.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel
Adjt Lems en OLt Franco vertrekken in een Fox naar de Duitse linies met aan boord een kist van 60 handgranaten om toch maar iets trachten te ondernemen tegen de vijand. De bombardementen op Oostende nemen in hevigheid toe en het vliegveld krijgt te maken met vluchtende burgers en militairen. De chaos wordt onhandelbaar en het regiment is niet langer operationeel.
V/1Lu
- 9de Smaldeel (N3,
N17, N19, N26, N30, N33)
Van op Lombardsijde vertrekt de N26 tijdens de voormiddag op verkenningsmissie naar Eeklo om te bevestigen dat de Duitsers er het Afleidingskanaal overgestoken zijn. Na de middag wordt het vliegveld door de Luftwaffe gebombardeerd. Bijna dertig grote bomkraters maken de piste volledig onbruikbaar. Het smaldeel moet tot de nacht wachten alvorens de nodige herstellingen aan de startbaan worden uitgevoerd. Tijdens het bombardement wordt de N17 onherstelbaar beschadigd.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel (N13…)
Het smaldeel blijft zonder verdere opdrachten te Stene.
Staf/1Lu
Kolonel Froidart krijgt het nieuws van de overgave te horen. De staf blijft de ganse dag moedeloos op post te Westende en wordt tijdens de namiddag opnieuw naar Zerkegem gestuurd. Hier krijgt Froidart te horen dat alle manschappen van de militaire luchtvaart in Tienen moeten verzameld worden en aldaar hun demobilisatiebevelen zullen krijgen.
I/1Lu
- 1ste Smaldeel
De drie overblijvende groepen vernemen het nieuws van de capitulatie te Stene. Enkele toestellen worden gesaboteerd. Andere worden achtergelaten maar de bezetter heeft maar weinig interesse in de verouderde vliegtuigen en laat uiteindelijk alles verschroten.
V/1Lu
- 9de Smaldeel
Het smaldeel slaagt er in om tegen de ochtend de piste van Lombardsijde te herstellen, maar dan loopt het nieuws van de overgave binnen. De vier overgebleven Renards worden vernield op het vliegveld van Lombardsijde.
VI/1Lu
- 11de Smaldeel (N13,…)
Ook de VIde Groep vernielt de overgebleven toestellen, waaronder de N13, en geeft zich over.
Eenheid | Naam | Voornaam | Foto | Graad | Stand | Klas | ° op | ° te | + op | + te | Nota |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
11/VI | BAILLY | Jules, L.G. | ![]() | 1Sgt | BV | 23 | 25.11.1904 | Sint-Jans-Molenbeek | 23.05.1940 | Pecq | Vliegend Personeel. Piloot. Gedood in crash. |
1/I | BEELEN | Joseph, T.F. | ![]() | Sgt | KROLt | 38 | 30.04.1920 | Diest | 15.05.1940 | Herentals | Vliegend Personeel. Piloot. |
Staf/II | BUCHET | Louis, G. | Lt | 17.06.1897 | Ligny | 21.05.1940 | Monnaie (F) | Grondpersoneel. | |||
3/II | CEUPPENS | Louis, Eugène | ![]() | 1Sgt | BOO | 23 | 26.11.1903 | Tienen | 18.05.1940 | Aalter | Grondpersoneel. Gedood bij bombardement op terrein 26. |
Onbekend | CHRISTIAENS | Jules, F. | Sdt | Mil | 29 | 07.11.1909 | Braine-le-Château | 25.05.1940 | Nieuwpoort | ||
9/V | CRABUS | Armand, E.P. | ![]() | Sgt | WDieN | 36 | 05.01.1913 | Sart-lez-Spa | 18.05.1940 | Zwevezele | Vliegend Personeel. Piloot. Gedood bij landing. |
Onbekend | DE MEUTER | Victor | Sdt | Mil | 04.07.1907 | Dilbeek | 04.09.1940 | Tangerhütte (D) | Krijgsgevangene | ||
9/V | DEBAY | Hubert, F. | Sgt | 02.12.1908 | Liège | 18.05.1940 | Zwevezele | Vliegend Personeel. Waarnemer. Gedood bij landing. | |||
Onbekend | DEGEEST | Celestin, Alfons, Albert | Sdt | 29.02.1916 | Zuurbemde | 10.05.1940 | Tienen | Grondpersoneel. Verwond bij bombardement op Vliegveld Goetsenhoven op 10/05. | |||
1/I | DEGREEF | René | 1Sgt | 02.04.1918 | Hoboken | 24.05.1940 | Op zee | Vliegend Personeel. Piloot. Vermist voor Oostende. | |||
Staf/III | DRUINE | Gerald, E.H. | Med Olt | Res | 02.10.1911 | Marchienne-au-Pont | 10.05.1940 | Goetsenhoven | Grondpersoneel. Gedood bij bombardement op Vliegveld Goetsenhoven. | ||
7/IV | HAVET | Maurits, L. | ![]() | Sdt | Mil | 34 | 30.08.1914 | Neervelp | 18.05.1940 | Saint-Omer (F) | |
1/I | KEULEERS | Maurice | ![]() | Lt | Res | 22.05.1903 | Hakendover | 24.05.1940 | Op zee | Vliegend Personeel. Waarnemer. Vermist voor Oostende. | |
Onbekend | ROOSENS | Willy, Lucien | Sdt | Mil | (Onbekend) | Horrues | 04.08.1940 | Bessens | Overleden aan verwondingen | ||
VI | SERVAIS | Marcel, Henri Joseph | Sdt | Mil | 39 | 29.03.1920 | Ernonheid | 20.05.1940 | Ursel | Grondpersoneel. Verwond bij bombardement op terrein 26. |
|
7/IV | SEYNAEVE | René, A. | Kpl | Mil | 35 | 23.01.1916 | Menen | 10.05.1940 | Tienen | Grondpersoneel. Verwond bij bombardement op Vliegveld Goetsenhoven op 10/05. | |
3/II | UYTTEBROECK | Joseph | ![]() | Sdt | Mil | 35 | 14.08.1915 | Wommersom | 10.05.1940 | Tienen | Grondpersoneel. Verwond bij bombardement op Vliegveld Goetsenhoven op 10/05. |
3/II | VAN AERSCHOT | Peter, A. | Sdt | Mil | 37 | 21.01.1917 | Rillaar | 10.05.1940 | Leuven | Grondpersoneel. Verwond bij bombardement op Vliegveld Goetsenhoven op 10/05. | |
2DP/II | VAN DEN DRIESSCHE | Camiel | Kpl | Mil | 32 | 20.07.1912 | Sint-Katherina-Lombeek | 18.05.1940 | Aalter | Grondpersoneel. Gedood bij bombardement op terrein 26. |
|
7/IV | VAN ROELEN | Joseph, M. | ![]() | Sdt | Mil | 37 | 10.08.1917 | Molenbeek-Wersbeek | 10.05.1940 | Tienen | Grondpersoneel. Verwond bij bombardement op Vliegveld Goetsenhoven op 10/05. |
II | VANGOIDSENHOVEN | Albert, Leopold | Sdt | Mil | 38 | 18.10.1918 | Vissenaken | 18.05.1940 | Aalter | Grondpersoneel. Verwond bij bombardement op terrein 26. Overleden in Sint-Antoniuskliniek. |
|
11/VI | WARMONT | Arnold, E.U. | Lt | 20.10.1915 | Fontaine-l'Evêque | 23.05.1940 | Pecq | Vliegend Personeel. Waarnemer. Gedood in crash. |
- Delaet, Jean, 1946, Derniers escadrilles 40, Brussel: Les Lettres Latines.
- Taghon, P., 2006, L’Aéronautique Militaire belge en mai-juin 1940, Avions Hors-Série, 18.
- Bij de lijst der gesneuvelden worden Sgt Degreef en Lt Keuleers als “vermist op zee voor de kust van Oostende” opgegeven. Hun vliegtuig werd op 24 mei neergehaald boven Harelbeke en de plaats waar hun vliegtuig is gecrasht werd nooit achterhaald. Britse bronnen vermelden echter dat zich aan boord van de S/S Abukir (soms ook vermeld als Aboukir) een aantal militairen van de Belgische luchtmacht bevonden. De S/S Abukir tesamen met de S/S The Marquis en de S/S Saphir brachten bevoorrading voor de British Expeditionary Force (BEF) en het Belgisch leger naar Oostende en keerden op 27 mei in konvooi terug naar Engeland. Om de schepen niet leeg naar Engeland te laten terugkeren beveelt de Directie van de Diensten van het Achtergebied aan de Territoriale Dienst van de Legerzone (STZA) om ervoor te zorgen dat beschikbare vrije plaatsen op de schepen volgens bepaalde prioriteiten zouden worden ingenomen. De eerste prioriteit wordt gegeven aan krijgsgevangen Duitse piloten gevolgd door vervoerbare gewonden van het Belgische leger, het Opleidingscentrum voor Onderluitenanten van de Infanterie (CISLI), de troepen van de Versterkings- en Opleidingscentra en de Rekruteringsreserve. Een 200 tal passagiers werd aan boord gebracht van de S/S Abukir. Naast de staf van de British Military Mission to the Belgian GHQ (oftewel de Needham Mission), piloten van de RAF en een detachement van de 13(UK) Savage Unit ook enkele gewonde militairen van de Belgische luchtmacht (waaronder vermoedelijk Lt Keuleers en Sgt Degreef van 1Lu) en verschillende Britse burgers (waaronder enkele zusters van het Engels Klooster in Brugge) die vastzaten in België na de start van de vijandelijkheden. Op 28 mei werd de Abukir voor de Belgische kust getorpedeerd door een Duitse snelboot. Het schip zonk op twee minuten tijd waardoor maar weinig opvarenden konden worden gered. Verder onderzoek moet uitwijzen hoeveel en welke Belgen zich aan boord van de Abukir bevonden. Details over de het kelderen van de Abukir [On line beschikbaar]: https://nl.wikipedia.org/wiki/SS_Abukir_(stoomschip) ,WRECKSITE – ABUKIR CARGO SHIP 1920-1940 , Dunkirk Memorial – Wikipedia en British Army supplies for the Belgian Army in May 1940 | WW2Talk [Laatst geraadpleegd 9 september 2023].
- Getuigenis van Sgt-Vlieger Albert Van Werch, piloot bij het 7de Smaldeel, [On Line beschikbaar]: http://www.vieillestiges.be/nl/articles/14 [Laatst geraadpleegd op 25 april 2018].
- Relaas van de Fairey Fox O64 [On Line beschikbaar]: https://www.luchtvaartgeschiedenis.be/content/fairey-fox-o-64-te-olen-joseph-beelen [Laatst geraadpleegd op 27 april 2018].
- Kroniek van enkele Renard 31 toestellen die crashten in de periode 1936 – 1940. [On Line beschikbaar]: https://www.luchtvaartgeschiedenis.be/model-van-toestel/renard-r-31-0 [Laatst geraadpleegd op 01 mei 2018].
- Foto’s van Renard 31 toestellen [On Line beschikbaar] http://www.belgian-wings.be/Webpages/Navigator/Photos/MilltaryPics/interbellum/Renard%20R31/Renard%20R-31%20Frontpage.html [Laatst geraadpleegd op 01 mei 2018].
- Achtergrondinformatie Sgt-Vlieger van Wersch [On Line beschikbaar] https://warsage.nl/levensverhalen/albert-van-wersch-piloot-in-de-2e-wereldoorlog/ [Laatst geraadpleegd op 01 mei 2018]
- Op 16 mei, rond 16 uur, landen acht Fairey Foxes van het 3de Smaldeel van II/1Lu te Maldegem. Langsheen de piste stonden een twintigtal Moranes 406 van de Groupe de Chasse III/1 en een zestiental Bloch 152 van de Groupe de Chasse II/8. Die waren op dat moment in uitermate moeilijke luchtgevechten verwikkeld en waren niet erg gastvrij tegenover hun Belgische collega’s. De Belgen kregen van de Franse groeperingscommandant Lieutenant-colonel (LCL) de Moussac het bevel meteen naar Aalter te vliegen. [On Line beschikbaar] https://www.luchtvaartgeschiedenis.be/content/maldegem-vliegveld en france1940.free.fr/adla/ada_mai.html [Laatst geraadpleegd op 12 mei 2018].
- Dossier Kapitein-commandant SHB Ghysen, Moskou-archief, Documentatiecentrum Koninklijk Legermuseum, War Heritage Institute.