Type	Infanterieregiment van de tweede reserve
Ontdubbeld van	9de Linieregiment
Taalstelsel	Nederlandstalig
Onderdeel van	18de Infanteriedivisie
Bevelhebber	Luitenant-kolonel Léon Coeckelbergh
Adjudant-majoor	Kapitein-commandant Léon Mesotten
Standplaats	Versterkte Positie Antwerpen Commandopost te Deurne
Samenstelling	I Bataljon (Majoor Jean G. Bruynseels)	1ste Compagnie Fuseliers (Luitenant P. Eygenraam) 2de Compagnie Fuseliers (Commandant Jean Heyman) 3de Compagnie Fuseliers (Luitenant G. Dirickx) 4de Compagnie Mitrailleurs (Luitenant G. Pinnoy)
	II Bataljon (Majoor Marcel Sclavons)	5de Compagnie Fuseliers (Luitenant M. Robberechts) 6de Compagnie Fuseliers (Commandant Paul Jadoul) 7de Compagnie Fuseliers (Luitenant P. Trekels) 8ste Compagnie Mitrailleurs (Luitenant M. Depaepe)
	III Bataljon (Majoor Norbert Stroobants)	9de Compagnie Fuseliers (Luitenant ridder Lambert de Wouters d’Oplinter) 10de Compagnie Fuseliers (Kapitein F. Deroover) 11de Compagnie Fuseliers (Kapitein G. De Meyer) 12de Compagnie Mitrailleurs (Luitenant Robert Rémy)
	Stafcompagnie (Kapitein-commandant Nicolas Kicq)
	Geneeskundige Compagnie (Geneesheer 1ste Kapitein Georges Mattlet)
	Peloton Verkenners (Luitenant Paul Vanhagendoren)

Staf/39Li
Het 39ste Linieregiment (39Li) wordt op 19 september 1939 gemobiliseerd te Brugge als ontdubbelingsregiment van het 9Li, bij afkondiging van Fase D van het mobilisatieplan. Het 39Li, een infanterieregiment van de tweede reserve, is in hoofdzaak samengesteld uit miliciens van de oudere klassen 28, 29, 30 en 31. In de infanterieregimenten van de tweede reserve ontbreekt het vierde bataljon met de zware mitrailleurs, de mortieren en de anti-tankkanonnen C47mm. De fuseliers kregen in hoofdzaak oude Belgische Mauser geweren uit 1889 en Franse Chauchat FM15/27 lichte mitrailleurs die in 1915 aangekocht werden. Bovendien ontbrak het aan DBT granaatwerpers en moesten de mannen het stellen met Vivien Bessières tromblons die op de loop van hun geweer gevezen kunnen worden en een dracht van nauwelijks 150m hadden. Hierdoor is de vuurkracht van het regiment eerder beperkt. Het 39Li wordt toegevoegd aan de 18de Infanteriedivisie (18Div) een divisie van tweede reserve. De twee andere infanterieregimenten van de 18Div zijn het 3de Regiment Karabiniers (3C) en het 3de Regiment Grenadiers (3Gr). Het 39Li verbleef vervolgens tot 3 oktober 1939 in het Kamp van Beverlo voor een opleidingsperiode, samen met de overige formaties van de 18de Infanteriedivisie. Tijdens deze periode worden de militaire vaardigheden van de opgeroepen reservekaders en dienstplichtigen opgefrist. Het regiment wordt bevolen door Luitenant-kolonel Coeckelbergh.

Na een periode aan de kust wordt de 18Div in december 1939 verplaatst naar het Bruggenhoofd Gent om daarna, in januari 1940, naar het Albertkanaal te verhuizen. In februari 1940 belandt het 39Li in de Sector Leuven van de K.W. Stelling. Tenslotte komt de 18Div op 24 februari 1940 aan op de Vooruitgeschoven Stelling langsheen het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten [1] vanaf Dessel tot Sint-Lenaarts. De formatie zal hier de 9de Infanteriedivisie aflossen. Het regiment zal er langsheen het het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten in de Kempen de ondersector Beerse-Arendonk bezetten. Op 9 mei 1940 wordt het 39Li door het 3C afgelost op zijn stellingen waarna het regiment zich terugtrekt binnen de perimeter van de Versterkte Positie Antwerpen om er de opdracht van het 3Gr als algemene reserve van het IVde Legerkorps (IV/LK) over te nemen. Na te zijn afgelost vertrekt het 3Gr naar de kust. Het 39Li bevindt zich aan de vooravond van de oorlog in kantonnementen rond Merksem en Deurne. Een compagnie van 39Li wordt aangeduid om in het Fort van Lier het HK van dit het IV/LK te beveiligen.

De taak van de divisie op de Vooruitgeschoven Stelling bestaat er in om, door het uitvoeren van vernielingen aan de bruggen en het wegennet, de Duitse invallers af te remmen tot de eenheden die stelling moeten nemen achter het Alberkanaal hun stelling hebben ingenomen. Eens deze opdracht beëindigd mag de divisie terugtrekken binnen de perimeter van de Versterkte Positie Antwerpen (VPA). De 18Div is echter sterk uitgedund na de overplaatsing van de Staf/3Gr, I/3Gr en III/3Gr naar de kust en de toewijzing van het volledige 39Li als legerkorpsreserve. Ook het 26ste Regiment Artillerie (26A), organiek artillerieregiment van de 18Div wordt binnen de Versterkte Positie Antwerpen ingezet. Er resten de 18Div bijgevolg nog slechts vier infanteriebataljons, het II/3Gr en het 3C. Deze bataljons worden nog aangevuld met de Wielrijdersgroep van de 18Div (GpCy 18Div) en de Wielrijdersgroep van de 15Div (GpCy15Div). Luitenant-generaal Six, commandant van de 18Div, heeft wel nog het Iste Bataljon van het 17de Regiment Artillerie (I/17A) als artilleriesteun ontvangen. De uitgedunde divisie moet een bijzonder uitgestrekt front van ongeveer 40 Km bemannen. Daartegenover staat dat volgens planning de dekkingsopdracht van de 18Div in principe 24 uur na het begin van de vijandelijkheden afgelopen moet zijn. Dit is de tijd die nodig geacht wordt om de stellingen achter het Albertkanaal te bezetten en gevechtsklaar te maken.

Staf/39Li
De 18Div staat nog steeds opgesteld langsheen het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten in de Kempen om er de Vooruitgeschoven Stelling te bemannen. Het 39Li, nog steeds ingezet als algemene reserve van het IV/LK, zal die dag niet in actie komen.

Staf/39Li
Het regiment blijft binnen de Versterkte Positie Antwerpen en is ingekwartierd te Deurne en Merksem. Op verzoek van het hoofdkwartier van het IV/LK dient het regiment één van zijn compagnies naar Pullaar te sturen om van hieruit tussenbeide te kunnen komen ingeval van een eventuele luchtlandingsoperatie.  Het legerkorps belooft vrachtwagens te zullen leveren voor het overbrengen van de manschappen naar Pullaar.  Het 39Li duidt de 9de Compagnie aan voor de opdracht. Een andere compagnie is in het Fort van Lier nog steeds belast met de nabije verdediging van het HK van het IV/LK. 

Staf/39Li
Het regiment blijft als legerkorpsreserve binnen de Versterkte Positie Antwerpen.  Om 23u00 moet het regiment opnieuw een compagnie uitsturen voor een anti-parachutistenopdracht.  Deze keer wordt de omgeving van het Fort van Merksem het actieterrein voor de missie.

Staf/39Li
Het regiment blijft als legerkorpsreserve binnen de Versterkte Positie Antwerpen klaar om tussenbeide te komen indien nodig.

Staf/39Li
Het regiment blijft als legerkorpsreserve binnen de Versterkte Positie Antwerpen klaar om tussenbeide te komen indien nodig.

Staf/39Li
De 18Div bereikt bij het begin van de dag de Versterkte Positie Antwerpen en gaat in kantonnement te Ranst, Broechem en Emblem. Het 39Li wordt wordt niet langer ingezet als legerkorpsreserve maar opnieuw aangehecht bij de rest van de divisie en zal samen met de andere formaties van de 18Div de rest van de veldtocht meemaken. Luitenant-generaal Six ontvangt tijdens de vooravond nieuwe bevelen voor de inzet van zijn divisie, de divisie zal worden ingezet in tweede echelon van het IV/LK. Het 39Li krijgt de opdracht om stelling te nemen achter de 12de Infanteriedivisie (12Div), tussen Sluis 10 van het Kanaal Dessel-Tunhout-Schoten en brug 36 van het Albertkanaal te Wijnegem. De commandopost van het 39Li blijft aan de Wommelgemsteenweg te Wijnegem. De Staf/39Li vraagt om opnieuw over zijn 9de Compagnie te kunnen beschikken om de verdediging van de brug van Wijnegem te versterken maar dit verzoek wordt afgewezen. De compagnie die de beveiliging verzekert van het HK van het IV/LK, dat zich inmiddels heeft verplaatst naar het Fort van Mortsel, wordt wel afgelost door een compagnie van II/3Gr.

Staf/39Li
Tijdens de nacht van 15 op 16 mei verplaatsen de eenheden van de 18Div zich tot aan de oude fortengordel rondom Antwerpen.  Er wordt gekantonneerd rondom Borsbeek en Boechout. De nodige verkenningen worden uitgevoerd voor de nieuwe opdracht. De opdracht zal echter nooit uitgevoerd worden want later op de dag komt onverwachts het bevel van het geallieerd opperbevel (Franse generaal Bilotte) om verder westwaarts te trekken. Zonder dat de K.W. Stelling ten volle verdedigd werd, moet deze verdedigingslinie worden prijsgegeven. Het Duitse leger wist immers een doorbraak te forceren in de streek van Sedan en rukt op naar de Atlantische kust. In het noorden heeft Nederland zich overgegeven, het geallieerd dispositief moet worden aangepast. Tijdens de namiddag verspreidt het Groot Hoofdkwartier (GHK) de nodige bevelen voor de ontruiming van de KW Stelling tijdens de nacht van 16 op 17 mei en om het leger terug te trekken naar de lijn Terneuzen-Gent-Oudenaarde. De 18Div krijgt kort na 16u00 het bevel om het afmarsgebied van de 12Div en de 15Div te ontruimen door het gros van zijn troepenmacht onmiddellijk te verplaatsen naar Mortsel en Kontich. Het 39Li, het 15Gn en de 18 Cie TTr moeten hun huidige standplaatsen opgeven om zich via de Krijgsbaan naar Mortsel te begeven.

Luitenant-generaal Six verneemt dat zijn divisie doorgestuurd zal worden naar een nieuwe sector ten noordoosten van de stad Gent om de verbindingsschakel te vormen van de nieuwe Belgische linies tussen het Kanaal Gent-Terneuzen en het Bruggenhoofd Gent. Het 39Li dient zich naar Rupelmonde terug te trekken via de rechteroever van de Rupel over Edingen, Groeningenhoek en Kleidaal tot in Hemiksem. Daar moet de Schelde via de pontonbrug  overgestoken worden.

Staf/39Li
Het 39Li steekt tijdens de nacht van 16 op 17 mei samen met enkele andere eenheden van de 18Div de Rupel over te Boom. Vervolgens gaat het westwaarts en wordt de Schelde overgestoken via de brug van Temse. Aangekomen in het Waasland zet de divisie koers naar Lokeren. In de stad en en de gemeenten net ten noorden worden nieuwe logementen opgezocht.

Staf/39Li
De 18de divisie wordt doorgestuurd naar de stad Gent. De nachtelijke etappe van 17 op 18 mei gaat van Lokeren tot de oostrand van het Bruggenhoofd Gent. Het 39Li zoekt kantonnementen op te Sint-Amandsberg om er te reorganiseren en kortstondig uit te rusten. De mannen zijn nu onderweg sinds 15 mei en de lange nachtelijke verplaatsingen hebben duidelijk hun tol geëist. De 18Div bezet nu de sector Oostakker-Destelbergen. Het 3C ontplooit zich rond Destelbergen terwijl het het 39Li de ondersector Oostakker toegewezen krijgt.

III/39Li
Het 39Li krijgt de 25ste Compagnie van het Vde Bataljon van het 1Ste Regiment Speciale Vestingseenheden (25/V/1SVE) toegewezen. Deze eenheid bevond zich tot de aftocht uit Antwerpen bij de geniebruggen van Hemiksem en Hoboken en beschikt nog over zijn zware mitrailleurs. Wanneer de Algrainbruggen door de genie op 18 mei vernield worden gaat de 25Cie over naar 39Li. De eenheid, onder bevel van Cdt Rombouts wordt omgevormd tot een Compagnie Luchtafweermitrailleurs (Cie MiCA) binnen de schoot van het III/39Li.

Staf/39Li
De 18Div bewaakt de noordoostelijke sector van het Bruggenhoofd Gent tussen Oostakker en Destelbergen. In deze sector bevinden zich geen bunkers zoals dit langsheen de zuidrand van het bruggenhoofd wel het geval is. De troepen graven zich in en blijven op post. De vooruitgeschoven bewaking van de sector wordt verzekerd door de GpCy 18Div met ondersteuning van de 5de en 6de Compagnies van het Bataljon Grenswielrijders Limburg.

Staf/39Li
Het 39Li blijft in stelling in de ondersector Oostakker.

Staf/39Li
Ook voor een laaste dag blijft de 18Dv aan de noordoostrand van Gent. Het 39Li ligt nog steeds rondom Oostakker.

Staf/39Li
Op de Conferentie van Ieper tussen de Belgen, Fransen en Britten is beslist dat het front achteruit moet. Het Belgische leger zal de aftocht naar de Leie aanvatten. Te Gent worden de Belgische posities herschikt en wordt het Bruggenhoofd Gent opgegeven. De 16de en de 18de infanteriedivisies zullen de stad verdedigen. De 1ste infanteriedivisie zal de binnenstad verlaten en naar de streek van Kortrijk verhuizen. De 2de en de 4de infanteriedivisie zullen het Bruggenhoofd Gent verlaten, terwijl ten zuiden van de stad de 1ste Divisie Ardeense Jagers en de 5de infanteriedivisie nog achter de Schelde moeten blijven tot de nacht van 23 op 24 mei en zich vervolgens ook achter de Leie moeten terugtrekken.

Het Groot Hoofdkwartier werkt samen met de andere staven een nieuwe samenstelling uit voor de gevechtsgroep rond het 39Li. Het regiment zal versterkt worden met de volgende eenheden:

• 2 anti-tankkanonnen C47 van het 2de Licht Regiment
• 8 mitrailleurs van de 25ste compagnie Speciale Vestingseenheden
• 4 T13 tankjagers van de compagnie C47/T13 van de 2de Infanteriedivisie
• 12 mortieren Van Deuren van de 12de batterij van het 3de Regiment Legerartillerie; 6 gericht op de Antwerpse Steenweg en 6 op de baan naar Oostakker

Het 39Li maakt zich klaar om via Sint-Amandsberg Oostakker verlaten en vertrekt na het vallen van de duisternis langsheen de Antwerpse Steenweg naar de stad. Een peloton per compagnie zal tot middernacht achterblijven om de achterhoede te vormen. Onderweg raakt het regiment vast te zitten in de lange sliert vluchtelingen waardoor  vertraging wordt opgelopen.

Staf/39Li
Tegen middernacht is de georganiseerde aftocht van het Belgische leger rondom Gent richting  Leie en het Afleidingskanaal van de Leie in volle gang. De Belgische troepen vernietigen na de overtocht van het kanaal Gent-Brugge, de bruggen van Vinderhoute, Lovendegem en Merendree. Ook de bruggen te Drongen en Mariakerke over de Verbindingsvaart ondergaan hetzelfde lot.

Het 39Li neemt nog tijdens de nacht zijn posities in ten noorden van het stadscentrum. Het I/39Li neemt het noordelijk deel van de Coupure op het grondgebied van de deelgemeente Rooigem voor zijn rekening, naast het II/3C dat de linies naar het zuiden toe verlengt. Het II/39Li trekt naar de Verbindingsvaart waar Majoor Sclavons zijn commandopost opstelt in fabriek Madou op de Nieuwe Vaart. Het bataljon wordt later op de voormiddag aangevuld door het III/39Li en twee detachementen van het Bataljon Grenswielrijders Limburg zodat de ganse Verbindingsvaart en zijn bruggen gedekt kunnen worden. De commandopost van het regiment wordt geïnstalleerd in het huis aan de Brugsesteenweg 97.

I/39Li
Rondom 16u00 krijgt de 1ste Compagnie van het I/39Li aan de Coupure contact met de vijand. De mannen van Luitenant Eygenraam verdrijven de Duitse verkenners en het ganse bataljon blijft op post tot aan de aftocht uit de stad.

II/39Li
Bij het II/39Li komen Duitse onderhandelaars met een witte vlag toe nabij de Tolhuisbrug. Terwijl Kapitein-commandant Jadoul hen uitlegt dat hij van geen overgave wil weten, moet hij met lede ogen toezien hoe enkele groepjes soldaten van zijn 6de Compagnie de wapens weggooien en met de armen in de lucht naar de vijand lopen. Ook Majoor Sclavons wordt benadert door Duitse verkenners en moet toekijken hoe nog meer van zijn manschappen de strijd staken. Hij beveelt de Wondelgembrug te versterken en slaagt er in de leegloop te stuiten.

III/39Li
Tijdens de ochtend dringen de Duitsers via de Keizerspoort de stad binnen en kunnen al snel naar het stadhuis oprukken. Daar laten ze net voor de middag de Nazi oorlogsvlag aan het Belfort hijsen. Omstreeks 13u30 komt een Gentse politieagent bij de commandopost van het III/39Li melden dat de vijand in de stad staat. De mannen worden erg onrustig. Majoor Stroobants reageert onmiddellijk en zendt Luitenant Rémy van de 12de Compagnie met een detachement vrijwilligers de stad in om de vlag te gaan laten weghalen. Rémy stuit bij het binnenvallen van het stadhuis op Majoor Imschoot van het I/3C en de beide officieren beginnen ruzie te maken over het feit of de Duitse onderhandelaars nu al dan niet gevangen genomen moeten worden. Imschoot en Rémy druipen af en laten de vijand alleen achter aan het Belfort. De Duitsers sturen onmiddellijk bijkomende troepen naar het stadhuis om er hun positie te versterken. Lt Rémy keert daarop terug naar zijn bataljon en laat Luitenant-kolonel Coeckelbergh op de hoogte brengen.

Majoor Stroobants beveelt Sergeant Tercelin, Korporaal Claes en Sergeant Lahout om een tweede keer te proberen de vlag van het Belfort te halen. De mannen fietsen naar het stadhuis, waar Claes en Lahout overmeesterd worden en Tercelin nog maar net in volle vaart kan wegraken van de vijand. In het stadhuis wordt die middag druk onderhandeld tussen de staf van het 3C, het stadsbestuur en de vijand over het lot van de stad. Tezelfdertijd worden steeds meer manschappen van het I/3C en III/3C gevangen genomen.

Omstreeks 18u30 rijdt alweer een Duitse onderhandelaar het Fratersplein op om de Belgen aan te zetten zich over te geven. De medische sectie van het bataljon beantwoordt prompt de oproep en wordt afgeleid. De Duitsers werpen daarop een granaat in een van de huizen waarop de hel losbarst en een hevig vuurgevecht uitbreekt. De vijand trekt zich terug naar de binnenstad en de plaatselijke bewoners dringen er bij Majoor Stroobants op aan om niet verder te vechten. Het bataljon heeft geen verder contact met de vijand meer.

Intussen gaat het verderop in de binnenstad van kwaad naar erger. Tegen 19u00 is de tegenstand in de binnenstad weggesmolten. Het 39Li bezet nog steeds zijn stellingen langsheen deze twee waterwegen wanneer tijdens de avond het bevel tot de evacuatie van Gent gegeven wordt.

Staf/39Li
Net na middernacht vertrekken de troepen van het 39Li via de brug van Mariakerke naar Merendree. Tijdens deze mars worden de colonnes aangevallen vanuit de lucht en sneuvelen twee soldaten.

De 18de Infanteriedivisie zal nu de reserve van het Vde Legerkorps uitmaken. Dit legerkorps bemant aan het Afleidingskanaal van de Leie de noordelijke sector tussen Strobrug en Oostwinkel. Na een vermoeiende nachtmars komt het relatief intacte 39Li aan in het achtergebied van deze sector en wordt op zo’n 20 Km van het Afleidingskanaal rondom Hertsberge gekantonneerd.

Staf/39Li
Aan het Afleidingskanaal van de Leie voeren de Belgen een omvangrijke positiewissel uit. De 6de infanteriedivisie heeft in de nacht van 24 op 25 mei het 9Li naar het zuidelijk front aan de Leie moeten sturen om er de Duitse doorbraak rond Kortrijk trachten te keren. In de ochtend krijgen ook de divisiestaf en het 1Gr het bevel om naar de Leie te vertrekken. De 6de divisie zal afgelost worden door de 18de infanteriedivisie.

De 18de divisie zal voor de nakende actie aan het Afleidingskanaal samengesteld worden uit de volgende eenheden:

• IIde Bataljon van het 3Gr
• IIde Bataljon van het 3C
• Iste Bataljon van het 39Li
• IVde Bataljon van het Regiment Speciale Vestingstroepen Antwerpen
• 7de Jagers te Voet
• 1ste Karabiniers
• Groep Cyclisten van de 18de Infanteriedivisie

Dit geheel zal artilleriesteun ontvangen van de vier groepen van het 6A. De Iste en IIIde Groep van het 13A leveren bijkomende vuurkracht van op hun nieuwe posities te Kleit, Kampel en Prinsenveld. Drie secties C40 Bofors kanonnen van de IXde Groep van het 1DTCA staan in voor de luchtafweer.

Het IIde en het IIIde Bataljon van het 39Li worden opgesteld achter de linies van het 8J en het 9J. Het IIde Bataljon bezet daarbij Maldegem. Het IIIde Bataljon bevindt zich ten westen van deze gemeente, nabij Butswerve langs de baan van Maldegem naar Knokke.

Staf/39Li
Tijdens de ochtend slaagt de vijand er in het Afleidingskanaal over te steken nabij Raverschoot ten zuiden van Balgerhoeke. Het 7J komt onder zware druk te staan. Na de middag voert de Duitse artillerie een hevig bombardement uit aan de noordkant van Balgerhoeke en slaagt er ook hier in het kanaal over te komen, maar wordt daar geblokkeerd door de rechterflank van het 8J.

Aan het eind van de dag staan de Duitsers echter aan de rand van Maldegem. Het V/LK wil deze gemeente kost wat kost behouden omwille van het enige nog functionerende spoorwegstation dat essentieel is voor de aanvoer van munitie en bevoorrading.

Terwijl bijkomende troepen Maldegem ingestuurd worden, zet het legerkorps even na 16u00 ook een tegenaanval op poten. Het II/39Li en het III/39Li moeten vorderen naar Adegem en Moerwege om de vijand terug te drijven naar de kanaaloever. Beide bataljons bezetten op dat ogenblik nog steeds op het derde echelon van de 17de divisie en werden eerder op de dag meerdere keren vanuit de lucht aangevallen.

De staf van de 18de divisie die met de uitvoering van de tegenaanval is belast, wordt ongeduldig en stuurt nog voor de aankomst van het III/39Li even na 18u00 het II/39Li alleen ten aanval. Majoor Sclavons verplaatst zijn commandopost voor de komende aanval naar een huisje op de baan van Maldegem naar Adegem. Twee T13 pantserwagens rukken voorzichtig op naar Adegem.

Terwijl de Belgen wachten op de voorbereidende artilleriebeschieting, slagen de Duitsers er in te vorderen tot aan de spoorwegovergang op de staatsbaan. Het II/39Li slaagt er toch nog in om zich in te graven aan de oostrand van Maldegem. Tot een tegenaanval kan het echter niet meer komen. De Belgische opmars wordt gestuit en de ganse avond lang woeden hevige gevechten tussen het 39Li en 8J en de vijand.

Het 39Li trekt zich samen met de 18de divisie terug naar de westrand van de baan van Maldegem naar Kleit vanaf 22u30. Het regiment laat 24 gesneuvelde regimenten achter bij de poging om de opmars naar Maldegem te blokkeren.

Via Burkel en Oedelem trekken sommige detachementen van de 18de divisie tijdens de nacht van 26 op 27 mei naar Oostkamp.

Te Maldegem worden de overgebleven eenheden van het 39Li en het 3Gr die nog niet zijn weggevlucht naar Oedelem samengevoegd met de restanten van het 8J en het 9J tot een geïmproviseerde gevechtsgroepering.

Hier wordt nog de ganse dag stand gehouden op een geïmproviseerde linie van Strobrugge tot Kleit. Rondom 20u00 wordt deze lijn opgegeven en vervolgens trekken de Belgen zich terug naar Brugge.

De weinige georganiseerde restanten van het 39Li bevinden zich nog steeds in het gebied tussen Oostkamp en Brugge wanneer het nieuws van de capitulatie binnenloopt.

Krijgsgevangenen/39Li

• 

  Reisweg van de Rhenus 127 op 30 mei 1940 van Walsoorden tot Willemstad.

  Na de Belgische capitulatie is de bezetter geconfronteerd met een grote massa Belgische en Franse krijgsgevangenen die op één of andere manier naar Duitsland moeten worden overgebracht. Om de evacuatie snel te laten verlopen wordt geopteerd voor het vervoer per rijnaak. Vanuit het Gentse worden de gevangen militairen via Axel en Zaamslag naar Walsoorden in Zeeuws-Vlaanderen gebracht. Hier wordt ingescheept om via het “Kanaal door Zuid-Beveland”, het Hollands Diep, de Waal en de Rijn richting Duitsland te varen. Er is een halte voorzien te Dordrecht waar de nacht wordt doorgebracht. Op donderdag 30 mei vertrekt rond 09u00 een konvooi van vier schepen richting Duitsland. Het schip de “Rhenus 127”, met aan boord uitsluitend Belgische krijgsgevangenen, vaart als tweede in het konvooi. Rond 19u30 wordt het Hollands Diep bereikt ter hoogte van Willemstad. Hier loopt het schip op een magnetische mijn die door de Duitse luchtmacht werd gedropt aan het begin van de oorlog. Aangezien er geen inschepingslijsten werden opgesteld is niet geweten hoeveel Belgische militairen aan boord waren. Er wordt aangenomen dat er ongeveer 1.200 man werd ingescheept, onder hen een aantal van het 39Li. In totaal worden 167 lichamen geborgen, vermoedelijk ligt het aantal slachtoffers nog hoger. Het 39Li telt 2 geïdentificeerde slachtoffers, de Soldaat Balcaen en de Soldaat Brondeel.

• Soldaat Milicien joseph Dubois is omgekomen bij een treinramp waarbij nog 96 andere Belgische militairen het leven verloren. Op 21 januari 1941 verlaten twee treinen, met elke 1.000 Belgische krijgsgevangenen aan boord, de Stalag I A te Stablack, een dorp op ongeveer 8,5 km van Preußisch Eylau (tegenwoordig Bagrationovsk in de Oblast Kaliningrad van de Russische Federatie). De gevangenen, hoofdzakelijk Vlamingen, waren net vrijgelaten en onderweg naar Antwerpen. Voor de eerste trein verliep de treinreis normaal maar voor de tweede trein werd de rit noodlottig. Op 22 januari rond 08u20 ’s morgens verlaat de trein het station van Gifhorn te Isenbüttel nabij Hannover. Het is nog donker, er hangt een dikke mistlaag en het sneeuwt. De trein was nog op snelheid aan het komen toen hij langs achter aangereden werd door een goederentrein. Bij de botsing worden 71 militairen op slag gedood en een honderdtal andere gewond. Later overlijden nog eens 26 krijgsgevangenen in het hospitaal van Braunschweig. De meeste slachtoffers werden begraven op de begraafplaats van Stalag IX A te Fallingbostel, enkelen op het kerkhof van Braunschweig [2].

1. Slagorde officieren 39Li, Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
2. Achtergrondinformatie bij de treinramp van Isenbüttel in het Frans met onder meer een volledige naamlijst van de slachtoffers  [On Line beschikbaar]: http://www.maisondusouvenir.be/isenbuttel_stalag1a.php  en een bron in het Duits https://de.wikipedia.org/wiki/Eisenbahnunfall_von_Gifhorn_(1941) [Laatst geraadpleegd 30 april 2020].