Fonteiniersdienst

Situatie op 10 mei 1940

 

Reglementaire benaming Fonteiniersdienst | Service des Fontainiers
Type Genie
Ontdubbeld van n.v.t.
Onderdeel van Legergenie
Bevelhebber n.v.t.
Standplaats diverse
  Compagnie Technische Directie Dienst Waters
(Kapitein-commandant Fernand Van Den Berghe)
 
  Compagnie Fonteiniers van het Leger
(Luitenant Hugo Demaere)
1ste Peloton (Lt O. Debieve)
2de Peloton (OLt A. Naessens)
3de Peloton (OLt H. Versluys)

Tijdens de mobilisatie

Staf/Fonteiniersdienst 
Eind jaren dertig maakte de Fonteiniersdienst deel uit van de Brigade Technische Troepen van de Genie samen met het Regiment TTr, het Bataljon Pontonniers, het Bataljon Spoorwegtroepen en de Technische Diensten van de Genie. Wanneer tijdens de mobilisatie de Generale Staf der Legergenie (GS/LGn) wordt opgericht komt de Fonteiniersdienst onder bevel van deze nieuw opgerichte stafsectie te staan die de tussenschakel vormt tussen het Groot Hoofdkwartier (GHK) en de verschillende genie-eenheden in algemene steun van het veldleger. De Fonteiniersdienst ontvangt vanaf dan zijn orders van Generaal-majoor Badoux, hoofd van de GS/LGn. 

De Fonteiniersdienst staat in voor de bevoorrading aan drinkwater van het veldleger door het exploiteren van grond-, leiding- en oppervlaktewater en bestaat uit een Compagnie Fonteiniers met drie pelotons en een Compagnie Technische Directie Dienst Waters (oftewel Direction Technique Service des Eaux – DTSE) die voornamelijk uit militaire apothekers bestaat, meestal reserve officieren, die de kwaliteit van het drinkwater controleert. Deze compagnie beschikt over waterzuiveringsvoertuigen (oftewel voitures épuratrices). Aan de vooravond van de veldtocht bevinden de Cie Font en Technische Directie zich in hun kantonnementen te Deurne-Zuid.

2Pl/Cie Font
Het 2de Peloton voert onder leiding van Onderluitenant Naessens te Schulen waterwerken uit. Dit detachement zal ter plekke werkzaam blijven.

3Pl/Cie Font
Een detachement van het 3de Peloton onder leiding van Onderluitenant Versluys voert te Couthuin afwateringswerken uit binnen de stellingen van het 5de Regiment Ardeense Jagers (5ChA). Versluys wordt onmiddellijk opgebeld met het bevel Deurne te vervoegen.

TD/Fonteiniersdienst
De Technische Dienst (oftewel Service Technique – ST) van de Fonteiniersdienst is in tegenstelling tot de andere technische diensten van de Genie niet ondergebracht bij Directie voor de aan- en afvoer bij het Leger (DREA) maar bevindt zich samen met de Fonteiniersdienst en levert technisch advies bij het boren naar water en beschikt over een magazijn met reservematerieel (TBC). 

TD/Fonteiniersdienst
Luitenant Deman van de Technische Dienst vertrekt met een detachement naar Schulen om bij het 2de Peloton de nodige uitrusting te gaan afleveren voor het verder boren van de geplande waterputten. Bij de doortocht van Leuven valt het voertuig van Lt Deman in panne en dient beroep gedaan te worden op het Herstellingsatelier voor Autovoertuigen (ARCA) van de 10de Infanteriedivisie (10Div). Deman’s personenwagen is om 15u00 hersteld, maar de officier besluit de tocht naar Schulen af te blazen omwille van het grote aantal vluchtelingen dat uit het oosten blijft toestromen. De kleine colonne keert terug naar Deurne.

3Pl/Cie Font
Onderluitenant Versluys en het detachement van het 3de Peloton komen aan te Deurne. De Fonteiniersdienst ontvangt rond het middaguur het bevel om naar Aalst uit te wijken. De eenheid vertrekt rond 15u00 en reist via Oude God en Wilrijk naar de Brusselsesteenweg. Vervolgens wordt over Boom en Wolvertem gereden. De colonne bereikt Aalst rond 18u00 en kantonneert in het Vrij Technisch Instituut aan de Meuleschettestraat te Aalst.

Staf/Cie Font
De Fonteiniersdienst ontvangt rond het middaguur het bevel om naar Aalst uit te wijken. De eenheid vertrekt rond 15u00 en reist via Oude God en Wilrijk naar de Brusselsesteenweg. Vervolgens wordt over Boom en Wolvertem gereden. De colonne bereikt Aalst rond 18u00 en kantonneert in het Vrij Technisch Instituut aan de Meuleschettestraat te Aalst.

3Pl/Cie Font
Onderluitenant Versluys en het detachement van het 3de Peloton komen aan te Deurne.

2Pl/Cie Font
Het 2de Peloton kan nu eveneens Aalst bereiken. Het peloton heeft een Renault bestelwagen moeten achterlaten en is ook al zijn materieel verloren voor het afzinken van waterputten.

Staf/Cie Font
De Fonteiniersdienst blijft te Aalst en maakt van de rust gebruik om materieel op te eisen te Brussel, Gent, Wetteren en Aalst.

Staf/Cie Font
De Fonteiniersdienst bevindt zich nog steeds te Aalst.

Staf/Cie Font
De Fonteiniersdienst verlaat Aalst bij dageraad en trekt via Erpe, Hundelgem, Kruishoutem, Eke, Olsene en Sint-Baafs-Vijve naar Tielt. De reis verloopt erg vlot en reeds om 10u00 worden de nieuwe kantonnementen in de Gemeenteschool te Meulebeke bereikt.

Staf/Cie Font
De Fonteiniersdienst blijft te Meulebeke.

Staf/Cie Font
De Fonteiniersdienst blijft te Meulebeke en krijgt het bevel om ‘s anderendaags naar Diksmuide te vertrekken.

Staf/Cie Font
De Fonteiniersdienst verlaat Meulebeke om 04u30 en rijdt via Ruiselede en Zarren naar Eesen. De eenheid zoekt nieuwe kantonnementen uit in de Kattestraat.

Staf/Cie Font
De Fonteiniersdienst blijft ter plaatse.

Staf/Cie Font
De Fonteiniersdienst is nog steeds te Eesen.

Staf/Cie Font
De compagnie krijgt om 11u00 het bevel om zich naar Hondschoote net voorbij de Frans-Belgische grens te begeven. Om 13u00 verlaat de Cie Font Eesen om zich via Diksmuide en Alveringem naar Hondschoote te begeven waarde compagnie om 15u00 toekomt. Er wordt geen kantonnement ingenomen te Hondschoote aangezien de GS/LGn onmiddellijk het bevel geeft om terug naar België te keren en een nieuwe opstelplaats te zoeken in Wulveringem nabij Veurne. In Wulveringem wordt de compagnie ondergebracht in vier boerderijen langs de baan Wulverigem – Bulskamp.

Staf/Cie Font
Vanuit hun kantonnement zijn de manschappen van de compagnie getuige van het neerhalen van een Duitse bommenwerper door Britse jachtvliegtuigen.

Staf/Cie Font
Lt Demaere krijgt het bevel om zijn vorig kantonnement te Eesen terug in te nemen.

Staf/Cie Font
Vanuit Wulveringem wordt via Alveringem en Diksmuide teruggekeerd naar Eesen. Tijdens de verplaatsing wordt de colonne overvlogen door een zeventigtal vliegtuigen. Vanuit de richting van de Leie is duidelijk kanongebulder te horen. Ter hoogte van Diksmuide zijn er controleposten van het Franse 1er Régiment de Dragons Portés geïnstalleerd. Het vorige kantonnement wordt opnieuw ingenomen.

Staf/Cie Font
Lt Res Demaere voert samen met Cdt Res Van den Berghe, commandant van de DTSE een verkenning uit naar Oostende om na te gaan hoe de stad kan geholpen worden met watervoorziening voor zijn burgers. Er wordt contact opgenomen met het stadsbestuur op het stadhuis en na overleg wordt voorgesteld om de ploeg van Sergeant Buydens, chemicus bij de DTSE, met één  of twee waterzuiveringsinstallatie op voertuig naar Oostende te sturen. De sergeant zal worden bijgestaan door gemeentepersoneel om water uit het kanaal Brugge – Oostende op te pompen. Om 13u00 ontvangt de compagnie het bevel om zich naar Koekelare te verplaatsen. Om 14u00 is de colonne al onderweg en om 17u00 wordt een kantonnement opgezocht langs de baan Koekelare – Moere (Moerestraat) op het grondgebied van Moere.

Staf/Cie Font
De ganse dag wordt het kantonnement te Moere overvlogen door vijandelijke vliegtuigen. De manschappen zijn getuige van een luchtaanval op munitietreinen in het station van Moere en in het station van Gistel.

Staf/Cie Font
Om 06u30 verneemt de compagnie het nieuws van de capitulatie. De compagniecommandant organiseert om 09u00 een wapenschouwing en deelt aan de manschappen de dagorder opgesteld door de koning mee. Pas om 14u00 komen de eerste Duitse detachementen toe in Moere.

Staf/Cie Font
De compagnie krijgt van de GS/LGn het bevel om zich naar Deinze te begeven. Er worden twee colonnes samengesteld, een eerste onder bevel van Lt Res Rensburg, officier adjunct DTSE, de tweede onder bevel van Lt Demaere. De vrachtwagens “Berna” van DTSE worden te Moere achtergelaten. Ter hoogte van Torhout wordt de colonne van Lt Rensburg tegengehouden en moeten de vrachtwagens aan de vijand worden overgedragen. Lt Demaere slaagt erin Deinze te bereiken om 20u00 maar ook hij moet zijn vrachtwagens afstaan.

Staf/Cie Font
Vanuit Deinze wordt de tocht te voet voortgezet. Er wordt gemarcheerd naar Dendermonde waar de compagnie wordt ondergebracht in de kazerne van het 1ste Legerdepot (1LD). De volgende dag wordt gemarcheerd tot het Kamp van Brasschaat.

Na de capitulatie

De manschappen van de Cie Font worden op 1 juni in het station van Kalmthout op transport gezet en naar Dortmund afgevoerd. Vanuit Dortmund ging het naar Wolfsberg in Oostenrijk waar ze de rest van de oorlog verbleven.

Slachtoffers

Geen gesneuvelden bekend.

Bibliografie en Bronnen

  1. Getypt verslag opgesteld in het Frans door Lt Res Demaere, compagniecommandant van de Compagnie Fonteiniers, op 1 mei 1945. Het verslag bevindt zich in het dossier van de Cie Font bij de Sectie Classified Archives, Afdeling Veiligheid en Inlichtingen, Ministerie van Defensie. 
  2. Summier getypt verslag van ongeveer een halve bladzijde opgesteld op 14 december 1944 in het Nederlands door Dhr Bisschop, technicus bij de Technische Directie Dienst Waters. Het verslag bevindt zich in het dossier van de Cie Font bij de Sectie Classified Archives, Afdeling Veiligheid en Inlichtingen, Ministerie van Defensie.