Reglementaire benaming	9de Regiment Artillerie | 9ème Régiment d’Artillerie | 9A
Type	Regiment veldartillerie van de eerste reserve
Ontdubbeld van	8ste Regiment Artillerie
Taalstelsel	Nederlandstalig
Onderdeel van	11de Infanteriedivisie
Bevelhebber	Luitenant-Kolonel Eugène Huybrechts
Adjudant-majoor	Kapitein-commandant SBH G. Dekoninck
Standplaats	K.W. Stelling Sector Onze-Lieve-Vrouw-Waver Commandopost te Nieuwstraat 7, Duffel
Samenstelling	I Groep (Majoor Marcel Mouson)	1ste Batterij van 4 x C75 GP kanonnen (Lt M. Simonet) 2de Batterij van 4 x C75 GP kanonnen (Lt P. Lefevre) 3de Batterij van 4 x C75 GP kanonnen (Lt M. Houblinne)
	II Groep (Kapitein-Commandant Félix Van Geyseghem)	4de Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Lt A. Cherton) 5de Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Kapt P. Renard) 6de Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Lt L. Verlinde)
	III Groep (Majoor Victor Lambert)	7de Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Lt G. Crousel) 8ste Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Cdt Louis Loobuyck) 9de Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Kapt P. Godfrind)
	IV Groep (Majoor Jules Jorrissen)	10de Batterij van 4 x Ob105 GP howitzers (Lt J. Vandereecken) 11de Batterij van 4 x Ob105 GP howitzers (Cdt Marcel Levieux) 12de Batterij van 4 x Ob105 GP howitzers (Lt F. Thielemans)
	Stafbatterij (Luitenant M. Parent)

Staf/9A
Het 9de Artillerieregiment (9A) wordt opgericht als ontdubbelingsregiment van 8A en wordt onmiddellijk na zijn oprichting aangehecht bij de 11de Infanteriedivisie (11Div) als divisieartillerie. Tijdens de mobilisatie staat het 9A opgesteld in de buurt van Luik waar de 11Div een sector bezet. Op 23 april 1940 verlaat de 11Div met uitzondering van zijn Wielrijderseskadron het IIIde Legerkorps en wordt in algemene reserve van het Leger geplaatst, onder rechtstreeks commando van het Groot Hoofdkwartier (GHK). De 11Div zou na een oefenperiode in het Kamp van Beverlo doorgestuurd worden naar de K.W. Stelling ten noorden van Mechelen. Het 9A, dat niet nodig geacht werd deel te nemen aan de oefening, vertrekt naar de K.W. Stelling nabij Duffel terwijl de overige eenheden van de 11Div op 23 april het Kamp van Beverlo nabij Leopoldsburg vervoegen om hier een oefenperiode af te werken. Deze periode zal worden afgesloten met een meerdaagse oefening die op 10 mei 1940 zou moeten aanvangen.

Staf/9A, I/9A en IV/9A
Op 10 mei is het regiment opgesplitst in drie detachementen; de Staf, I/9A en IV/9A blijven samen, II/9A en III/9A opereren elk afzonderijk. Het gros van het regiment bevindt zich in kantonnementen te Duffel. De staf van het regiment heeft onderdak gevonden in een woning aan de Nieuwstraat 7 te Duffel.

Het regiment heeft zijn voorziene oorlogsstandplaats rond Scherpenheuvel. Even na 05u00 vertrekt de installatieploeg van het regiment naar dit Brabantse bedevaartsoort om de nieuwe kantonnementen en stellingen voor te bereiden. De installatieploegen van de groepen reizen kort nadien eveneens af met bestemming Scherpenheuvel. De ploegen worden rond 10u00 echter teruggeroepen naar Duffel wanneer bevestigd wordt dat de 11Div naar de K.W. Stelling onderweg is. De infanterie van de divisie is bij het eerste daglicht uit Leopoldsburg afgemarcheerd en had aanvankelijk op de zuidelijke oever van de Demer zijn artillerie moeten oppikken, maar een verdere terugtocht naar de K.W. Stelling heeft zich opgedrongen na de succesvolle Duitse overval op het Albertkanaal nabij Maastricht.

De staf en de beide groepen blijven te Duffel. Er zullen voorlopig geen gevechtsposities ingenomen worden, maar de mitrailleurs van het regiment worden wel ontplooid om de kantonnementen enigszins tegen luchtaanvallen te beschermen.

II/9A
De IIde groep is sinds 29 april te Sint-Katelijne Waver gekantonneerd. De groep blijft de ganse dag in zijn kantonnementen en dient daarbij de paarden ingespannen te laten met het oog op een mogelijk vertrek van de K.W. Stelling.

III/9A
De III/9A is aangehecht bij het IIde Legerkorps die onder meer met het 1ste Regiment Karabiniers-Wielrijders (1Cy) de Vooruitgeschoven Positie langsheen het Verbindingskanaal Maas-Schelde bewaakt aan de Belgisch-Nederlandse Grens. De commandopost van deze groep staat opgesteld bij het hoofdkwartier van het 1Cy te Hechtel. De 7de Batterij is ontplooid ten oosten van Ellikom. De 8ste Batterij heeft zijn kanonnen opgesteld te Overpelt en de 9de Batterij bevindt zich te Kleine-Brogel.

Staf/9A
De groep wacht af te Duffel. Intussen zijn ook hier de eerste goederentreinen van het Franse 7de leger bestemd voor het Nederlandse Noord-Brabant toegekomen. De Fransen laden pantserwagens af te Duffel.

I/9A
Rond 05u00 wordt het vuur geopend op enkele laag vliegende toestellen van de Luftwaffe. Verder wordt er niets bijzonders gemeld op de tweede oorlogsdag.

II/9A
Kort na middernacht ontvangt de groep het bevel om de paarden uit te spannen. Het geschut zal te Sint-Katelijne-Waver blijven.

Staf/9A
De aankomende infanterie van de 11Div heeft een sector rond Onze-Lieve-Vrouw-Waver toegewezen gekregen en het regiment zal zich ontplooien om de nodige vuursteun te leveren aan de divisie. De terugtocht van ons veldleger naar de K.W. Stelling is nog steeds in volle gang en langsheen de ganse Belgische linie komen tienduizenden militairen aan na hun terugtocht van het Albertkanaal. De staf van het regiment installeert zich in het Fort van Sint-Katelijne-Waver en beveelt de diverse groepen om hun stellingen in te nemen.

I/9A
Om 02u15 wordt de groepscommandant uit zijn bed gelicht en op de regimentsstaf ontboden. Een viertal uur later vertrekt de groep naar zijn stellingen, met de nodige merkschets op zak. Terwijl Luitenant Lefevre het bevel over de colonnes overneemt, vetrekt Majoor Mouson met de installatieploeg naar de nieuwe posities. De Iste Groep zal directe vuursteun leveren aan het 14de Linieregiment (14Li) en gaat dan ook op zoek naar de commandopost van dit regiment. Het 14Li is ten westen van Putte in stelling gegaan en de Iste Groep zal enkele Km achter deze linies post vatten te Peulis. Op bevel van de staf van het regiment blijven de colonnes echter de ganse dag afwachten en worden caissons en kanonnen niet afgehaakt. Rond 19u00 volgt dan toch het bevel om munitie en materieel uit te laden en met de installatie te starten.

II/9A
De IIde Groep heeft schootsposities te Sint-Katelijne-Waver toegewezen gekregen en is in directe vuursteun van het 29ste Linieregiment (29Li) geplaatst. Het geschut wordt ontplooid. De 4de Batterij wordt opgesteld nabij de Gebroeders Romboutsstraat. De 5de Batterij tussen de Binnenweg en de Kempenarestraat. De 6de Batterij op de Dreefvelden. De voortreinen worden verzameld in een klein bos nabij de Kempenarestraat ten zuidwesten van Sint-Katelijne-Waver. Er wordt ook een wisselstelling gepland.

III/9A
De IIIde Groep zal zich nabij Bonheiden ontplooien en dient er directe vuursteun te leveren aan de zuidelijk ondersector die door het 20ste Linieregiment (20Li) bewaakt wordt.

IV/9A
De IVde Groep in algemene steun van de divisie stelt zijn batterijen op tussen Bonheiden en Duivelshoek.

Staf/9A
Er wordt die dag druk gewerkt aan het op punt stellen van de vuurplannen van de diverse artilleriegroeperingen van de 11Div. De divisiestaf laat weten dat de eerste vijandelijke verkenners ‘s anderendaags aan de K.W. Stelling verwacht worden. De groepen krijgen de opdracht om de paarden elke dag bij valavond in te spannen.

I/9A
De 3de Batterij neemt rode en groene vuurpijlen waar op enige afstand van de stellingen en stuurt een patrouille uit. Er wordt niets gevonden. Om 06u00 komt een Autopeloton voor Artilleriemunitie van de divisie toe en voorziet de groep van een bijkomende dotatie van 1.800 obussen. De stellingen worden ingericht en er wordt aan een vuurplan gewerkt in samenspraak met het 14Li.

II/9A
De groep wacht af op zijn nieuwe stellingen. De IV/4A komt toe te Sint-Katelijne-Waver en wordt om 18u00 aangehecht bij de II/9A. Beide groepen zullen nu het 29Li ondersteunen.

IV/9A
Tijdens de namiddag wordt het algemeen steunelement van de 11Div uitgebreid met de 220mm zware mortieren van de Iste Groep van het 2de Regiment Legerartillerie (I/2LA). Deze groep van de legerartillerie is in stelling gegaan tussen de Elsenstraat en het fort te Sint-Katelijne-Waver. De IVde Groep van 4A wordt vervolgens aan het algemeen steunelement onttrokken en samen met de IIde groep aan het 29Li toegewezen.

Staf/9A
De staf laat meedelen dat de 9de Infanteriedivisie zijn aftocht van het Albertkanaal nog niet voltooid heeft en dat bijgevolg de Cointet anti-tankhekkens van de K.W. Stelling nog niet gesloten mogen worden.

Om 17u00 worden de Iste en de IIde Groep van het 4de Regiment Artillerie in vuurversterking gegeven van 9A [5]. Om 19u00 komt daar nog de IVde Groep van 4A bij. De I/4A en de IV/4A zijn inmiddels in de sector van de 11de Infanteriedivisie ontplooid en de slagkracht van de diverse artilleriegroeperingen wordt met deze bijkomende kanonnen versterkt. Ook het II/16A wordt opgenomen in de slagorde van de 11Div.

Het bevel aan de groepen om bij valavond de paarden in het harnas te brengen, wordt nogmaals herhaald.

I/9A
Rond 06u00 meldt observatiepost O2 dat er de ganse nacht lang talrijke eenheden van het terugtrekkende veldleger door de stellingen van het 14Li trokken. De observatiepost heeft detachementen van de volgende eenheden kunnen identificeren: 17Li, 36Li, 37Li, 2Gn en 4A. De groep wacht de ganse dag af op zijn nieuwe stellingen. Rond 21u00 krijgt de majoor Mouson ook de kanonnen van de III/9A onder zijn bevel om vuursteun te leveren aan het 14Li.

II/9A
De IIde Groep vermeldt geen bijzondere gebeurtenissen. De kanonniers wachten af.

IV/9A
Bij valavond gaat de II/16A in stelling nabij De Ploeg te Bonheiden. De groep van het 16A vervangt de II/2LA binnen het algemeen steunelement van de divisie. De II/2LA maakt zich klaar om zijn stellingen te verlaten. Rond 21u00 meldt de groep dat er geweervuur gehoord werd dat enige paniek binnen de stellingen veroorzaakte.

Staf/9A
De staf treft de laatste voorbereidingen alvorens de vijand opduikt langsheen de K.W. Stelling. Rond de middag wordt aan de groepen bevolen dat alle vuuropdrachten steeds per volledige groep zullen worden uitgevoerd en dat elke groep een zone van 120m tot 180m van het te treffen terrein moet bestrijken. Wanneer die avond de eerste Duitse voertuigen gesignaleerd worden, zal de divisieartillerie van het 9A aanvankelijk niet in actie treden om zijn stellingen niet te verraden. De eerste vuuropdrachten worden uitgevoerd door de zware legerartillerie. Net voor 20u30 laat de staf van elke groep één stuk inschieten op vooraf aangeduide doelen.

I/9A
Om 08u20 noteert majoor Mouson in zijn velddagboek dat er te Putte een vijftal pantservoertuigen waargenomen zijn nabij de anti-tankmuur. De voertuigen verdwijnen weer zonder dat er geschoten wordt. De spanning stijgt die dag en wanneer omstreeks 18u00 het 14Li opnieuw een vijandelijke voertuigcolonne meldt, wordt het vuur geopend door de legerartillerie. De batterijen van het I/9A zwijgen voorlopig. Rond middernacht wordt de groep opnieuw met munitie voor de C75GP kanonnen bevoorraad.

II/9A
De IIde Groep heeft tijdens de nacht zijn echelons gehergroepeerd in de Schalienhoevedreef nabij het fort van Walem. De laatste voertuigen zijn hier rond 04u00 aangekomen. Ook bij deze groep wordt gemeld dat de infanterie van de 11Div rond 08u00 in staat van alarm is geplaatst. Vanaf 18u00 melden de diverse observatieposten de aanwezigheid van vijandelijke detachementen. Ook de IIde Groep treedt buiten een aanhechtingsvuur van één stuk van de 4de Batterij voorlopig niet in actie.

Even na 22u00 duiken twee verdachte mannen in grijze pakken op aan de Gebroeders Romboutsstraat te Sint-Katelijne-Waver. De wachtposten van de 4de Batterij krijgen zowel in het Vlaams als het Frans geen duidelijk antwoord en openen dan ook het vuur. Beide mannen worden getroffen en afgevoerd in een burgerambulance.

IV/9A
Rond 15u00 wordt het vuur geopend op enkele pantservoertuigen die via de baan van Heist-op-den-Berg naar Putte en Peulis trachten te rijden. De groep komt nog enkele keren in actie en ontvangt felicitaties van Generaal Lebert, commandant van de 11Div, voor de precisie bij het uitvoeren van de beschietingen.

Staf/9A
Vanaf de ochtend heeft de vijand op verschillende locaties contact gemaakt met de troepen van de 11de Infanteriedivisie. De artillerie komt dan ook in actie en zal die dag talrijke vuuropdrachten uitvoeren.

Het Groot Hoofdkwartier besluit om de K.W. Stelling tijdens de twee komende dagen te verlaten en het veldleger naar de lijn Terneuzen-Gent-Oudenaarde terug te trekken. Tijdens de namiddag worden de bevelen voor de komende verplaatsing uitgevaardigd. Alle overtollige munitie moet worden opgeladen. De rest van de obussen moet verschoten worden om geen munitie ter plekke achter te laten. Van elke groep worden enkele batterijen aangeduid die als achterhoede zullen fungeren en net voor de laatste infanteristen zullen terugtrekken. De installatieploeg van de staf vertrekt om 21u00 naar Londerzeel om de kantonnementen uit te kiezen en te verdelen. Deze opdracht loopt verkeerd door de drukte op de wegen en de ploeg van de staf bereikt Londerzeel slechts ‘s anderendaags om 07u00.

I/9A
De eerste doelen worden vanaf 09u00 gemeld door de observatieploegen van de III/9A en het 14Li. Een goed anderhalf later bestoot de Duitse artillerie Peulis en vallen ook granaten neer op de stellingen van de groep. Er is geen schade. Rond het middaguur wordt gemeld dat een aanval op het 29Li op til lijkt te zijn en dat het 14Li eveneens de vijand voor zijn stellingen verwacht. Vanaf 14u30 worden de eerste beschietingen op de invalswegen van Putte naar Peulis uitgevoerd.

De 2de Batterij zal samen met het bevoorradingsechelon als eerste de terugtocht naar het westen aanvatten. De 1ste en 3de Batterij zullen de achterhoede uitmaken en blijven het 14Li ondersteunen. Het kruispunt in het midden van Pasbrug zal als vertrekpunt voor de komende mars gelden. De 2de Batterij komt vanaf 18u00 in actie en schiet in drie buien een tweehonderdtal obussen af. Net voor 21u00 voert ook de 1ste Batterij een vuuropdracht uit. Vervolgens wordt opgezadeld en vertrekt de 2de Batterij rondom 21u30.

II/9A
Even voor 09u00 melden de waarnemers twee vijandelijke voertuigen voor de K.W. Stelling. Om 11u00 opent de groep het vuur op een colonne van ongeveer 200 wielrijders. Het 29Li vraagt het vuur stapsgewijs naar hun linies te verleggen, tot aan de veiligheidsperimeter. De batterijen vuren tot 11u40 en komen even nadien opnieuw in actie. Het gehucht Botbroek wordt onder vuur genomen. Vervolgens blijven de vuuropdrachten de ganse middag aanhouden. Het bevel tot de aftocht bereikt de groep om 19u30. Anderhalf uur later is het gros klaar voor de mars. De 5de Batterij blijft tot 02u30 op post als onderdeel van de achterhoede.

III/9A
De groep blijft tot 15u15 in vuurversterking van I/9A om vervolgens opnieuw in steun geplaatst te worden van de ondersector Zuid waar Rijmenam door het 20Li verdedigd wordt.

IV/9A
Om 10u40 bombardeert de Duitse artillerie de kerktoren van Peulis, waar de IVde Groep een observatiepost heeft opgesteld. Er valt één gewonde. Na de middag worden zes vuuropdrachten afgehandeld op vijandelijke doelen, voorbereidde posities en de steenbakkerij van Putte. De groepering met de II/16A wordt om 18u00 teruggetrokken en de zware artillerie verlaat de K.W. Stelling. De IVde Groep maakt zich tijdens de vooravond klaar voor de terugtocht. Alle materieel, munitie en het gros van de telefoonkabels kunnen veilig opgeladen worden. Het vertrekpunt van de mars wordt het kruispunt van Pasbrug dat om 21u00 gepasseerd moet worden. Te Mechelen raken de colonnes vast te zitten in een verkeersopstopping van militaire voertuigen. Terwijl de colonnes stil staan laat Cdt Levieux een Mechelaar arresteren die volgens hem met een lamp signalen geeft naar overvliegende vijandelijke vliegtuigen. Levieux is verbolgen over het feit dat een in de buurt vertoevende Rijkswachter niet tussenbeide wil komen. Vervolgens trekt de groep naar Kapelle-op-den-Bos om daarna te Moorhoek nabij Londerzeel op de westelijke oever van het Kanaal van Willebroek te kantonneren.

Staf/9A
De regimentsstaf heeft zich geïnstalleerd op het kasteel de Spoelbergh te Londerzeel. Het kasteel is door de bewoners verlaten, maar de kelders zitten vol vluchtelingen. Tijdens de vooravond ontvangt de staf een nieuw bevel: het regiment moet naar Sint-Gillis-bij-Dendermonde.

I/9A
De rest van de groep vertrekt om 02u45 naar Pasbrug. De colonnes bereiken na een tocht over Mechelen en Kapelle-op-den-Bos het dorpje Ursene nabij Londerzeel. De laatste gespannen rijden even voor 09u00 het dorp binnen. Om 21u00 vertrekken de kanonniers opnieuw om het tweede deel van de terugtocht aan te vatten. Net na het vertrek belandt een vrachtwagen op een smalle weg in de berm. Het voertuig kan niet geborgen worden en wordt dan maar uitgeladen en vervolgens vernield.

II/9A
Rond 05u00 steekt het gros in draf het Kanaal van Willebroek over te Kapelle-op-den-Bos. Na de doortocht van Londerzeel wordt om 06u30 te Sneppelaar halt gehouden voor de rest van de dag. De 5de Batterij vindt omstreeks 11u00 opnieuw aansluiting bij de groep. Om 21u00 zetten de colonnes zich op nieuw op weg. Via Buggenhout wordt naar Sint-Gillis-bij-Dendermonde gereden. De wegen zitten potdicht met militair verkeer en het duurt tot 22u00 eer de groep het vertrekpunt van de marsroute gepasseerd is.

IV/9A
De groep houdt bij het ochtendgloren halt te Moorhoek even ten westen van Londerzeel en blijft de ganse dag ter plekke. De manschappen hebben hun onderkomen op het kasteel Drietoren. Zodra het weer donker wordt zetten de colonnes zich in beweging naar Sint-Gillis-bij-Dendermonde. Ook hier verloopt de nachtmars bijzonder traag en moeizaam door het drukke militaire verkeer en de algehele chaos op de wegen naar het westen.

Staf/9A
De staf is aangekomen te Sint-Gillis-bij-Dendermonde waar zij zich installeren. Om 03u00 komt het bevel toe om de groepen niet bij te trekken tot Sint-Gillis maar om door te rijden tot Berlare, west van de Dender. Nog tijdens de nacht geeft de Staf de nodige bevelen om de groepen die onderweg zijn naar Sint-Gillis te heroriënteren naar Berlaar.  Vervolgens stuurt de Staf zijn installatieploeg naar Berlare om de groepen op te vangen. Eens te Berlare wordt vernomen dat Sleidinge ten westen van het kanaal Gent-Terneuzen de nieuwe opstelplaats voor 9A zal worden. Om 18u00 verlaat de installatieploeg van de staf Berlare om de staf van de 11Div te vervoegen te Sleidinge. De divisiestaf heeft zijn onderkomen gevonden in het gemeentehuis van Sleidenge.

I/9A
De Iste Groep die op 17 mei tegen valavond vertrok uit Ursene rijdt westwaarts via Buggenhout en Lebbeke. Hier worden ze op de hoogte gesteld van de gewijzigde kantonnementsplaats en zetten vervolgens koers naar de geniebrug over de Dender te Denderbelle. Wanneer de eerste colonnes hier rond 04u30 aankomen zijn de genisten nog druk aan het werk en is de noodbrug over de Dender nog niet klaar. De staf van het regiment stuurt de groep verder zuidwaarts langs de vaste brug van Wieze en beveelt de colonnes naar Schoonaarde te trekken om daar de Schelde te passeren. De groep komt om 07u15 in Wieze aan en steekt er de Dender over. Aan de Scheldebrug van Schoonaarde heerst een grote drukte en de colonnes moeten aanschuiven om de linkeroever te bereiken. Even voor 10u00 wordt Berlare bereikt. Hier wordt gerust tot 19u00 waarna de volgende etappe naar Kluizen wordt aangevat.

II/9A
Omstreeks 03u00 verneemt de groep dat het regiment de Dender via een geniebrug te Denderbelle moet oversteken. Op dat ogenblik zijn de colonnes nog slechts 2Km verwijderd van hun oorspronkelijke bestemming Sint-Gillis-bij-Dendermonde. Er wordt dan ook onmiddellijk rechtsomkeer gemaakt om naar Denderbelle koers te zetten. Wanneer de groep rond 07u00 aan het kruispunt te Denderbelle wacht om naar de Dender te rijden, deelt een stafofficier van de 11Div mee dat naar Wieze moet worden gereden om er de Dender over te steken. Via Wieze gaat het naar Schoonaarde om daar de Schelde te passeren en naar Berlare te rijden. De colonnes komen even voor 10u00 doodvermoeid aan in dit dorp. Om 18u30 verlaat de IIde Groep Berlare. De volgende bestemming wordt Wippelgem. De toegewezen route loopt over Beirvelde, Lochristi, Oostakker en Langerbrugge.

IV/9A
Op weg naar Lebbeke stuit de groep op de colonnes van het II/9A die op hun stappen terugkeren richting Denderbelle. Er wordt besloten om samen verder te trekken. Via de vaste brug over de Dender te Wieze wordt naar Schoonaarde gereden waar de Schelde kan worden overgestoken. Vervolgens bereiken de beide groepen Berlare. Om 13u00 krijgt de groep hier te horen dat de volgende bestemming Kluizen wordt om er op het kasteel de Heffinck aan de Kerselarenstraat nieuwe stellingen te gaan bezetten.

Staf/9A
De regimentsstaf vindt vanaf 03u00 zijn onderkomen in de kelder van het gemeentehuis van Sleidingen. De groepen nemen ongeveer terzelfdertijd positie in.

I/9A
Omstreeks 03u00 bereikt de groep zijn definitieve bestemming in het dorp Kluizen. De batterijen worden ontplooid en majoor Mouson zoekt de regimentsstaf op. Na een ganse dag wachten worden de kanonnen om 16u45 naar Sleidinge verplaatst.

II/9A
De groep ontplooit zijn batterijen te Wippelgem om 05u00 en meldt twee uur later dat alle batterijen klaar tot vuren zijn. Om 11u00 wordt de installatieploeg echter uitgezonden naar de Schoonstraat te Evergem (gehucht Kruisken) met het oog op een nieuwe stellingname. De verplaatsing wordt even later bevestigd en de groep stelt zich tussen 20u30 en 23u00 op te Kruisken. Intussen is contact opgenomen met de staf van het 20Li. De groep wordt in rechtstreekse steun van dit regiment geplaatst, samen met de IV/9A.

III/9A
De IIIde Groep krijgt Heffink toegewezen en moet van op deze positie vuursteun leveren aan het 29Li.

IV/9A
In het midden van de nacht bereikt de groep het kasteel de Heffinck te Kluizen en start er met het opstellen van de kanonnen. Ook de IVde Groep zal tijdens de middag het bevel tot verplaatsing krijgen nadat duidelijk geworden is dat de 11Div een iets meer zuidelijker gelegen divisiesector moet bemannen. Het geschut wordt naar Belzele verplaatst en komt net ten westen van Overdam te staan. Majoor Jorrissen verlaat de groep voor het 16A en Cdt Levieux neemt het bevel over.

Staf/9A
Vanaf het eerste daglicht overvliegen talrijke Duitse verkenningsvliegtuigen de nieuwe Belgische linies langs het Kanaal Gent-Terneuzen. De enkele detachementen van de luchtafweer van het Franse 7de leger de nog aanwezig zijn trachten de Duitse toestellen neer te halen.

Rond 10u00 wordt een colonne Belgische vrachtwagens van de genie gegrepen door de Luftwaffe bij de doortocht te Sleidinge. Er valt één dode en enkele gewonden. De luchtaanvallen zullen die dag meerdere keren herhaald worden en de regimentsstaf tracht zoveel mogelijk binnenshuis te blijven. De kanaalbruggen te Langerbrugge en Terdonk worden die middag vernield door onze genie. Tijdens de avond wordt op de staf gemeld dat de eerste Duitse verkenners op de oostelijke oever gesignaleerd zijn. Even later vallen ook de eerste artilleriegranaten tussen de Belgische linies.

I/9A
De Iste Groep blijkt nog steeds niet op zijn definitieve stellingen te staan en om 05u30 worden alle colonnes naar het nabije Meerbeke doorgestuurd. De echelons blijven evenwel te Sleidinge. Hier worden de batterijen opnieuw ontplooid vanaf 08u00. I/9A moet samen met de IV/4LA het algemeen steunelement van de 11de Infanteriedivisie vormen, maar van deze laatste groep van de legerartillerie is op dat ogenblik geen spoor. De groep is nog niet op zijn stellingen gearriveerd en niemand weet waar de kanonniers van het 4LA zich bevinden. De laatste stukken van de I/9A melden rond het middaguur klaar te zijn voor de actie. De rest van de dag wordt gewacht. Omstreeks 20u00 wordt alle overbodige bagage en materieel doorgestuurd naar Ronsele onder leiding van 1ste Wachtmeester Taverne. Het ravitailleringsechelon wordt verplaatst van Sleidinge naar het bos te Weegse nadat de Luftwaffe eerder op de dag Sleidinge bestookt had.

II/9A
De groep meldt om 07u00 dat het vuurplan opgemaakt is in samenspraak met het 20Li. Er wordt die dag gewacht.

IV/9A
Ook de IVde Groep komt niet in actie en werkt verder aan de nieuwe stellingen.

Staf/9A
Op de Conferentie van Ieper hebben de geallieerden beslist dat het front opnieuw naar het westen zal verlegd worden. De Belgen moeten terugtrekken naar de Leie en zijn Afleidingskanaal. Het Kanaal Gent-Terneuzen zal tijdens de nacht van 23 mei worden verlaten.

Rondom 07u00 verhuist de divisiestaf, en dus ook de staf van het 9A, naar enkele boerderijen te Daasdonk. Belgische observatieploegen melden die ochtend dat de vijand mortieren  in stelling heeft gebracht nabij de brug van Terdonk en de grachten van het voormalige Fort Rodenhuize. De I/9A wordt aangeduid om de doelen te vernielen. De artillerieduels houden de ganse dag aan en nemen die avond nog in hevigheid toe. Men verneemt dat het in de sector van de naburige 13de Infanteriedivisie tot een eerste vijandelijke oversteek is gekomen nabij Rieme.

Vanuit Daasdonk kan men ‘s avonds een geweldige vuurhaard waarnemen in de kanaalzone. Het blijkt dat de Centrale Electrique des Flandres te Langerbrugge in brand is geschoten door de artillerie.

I/9A
Majoor Mouson klinkt die ochtend verontrust wanneer hij het bericht naar de regimentsstaf stuurt dat nu ook infanteristen zich aan het ingraven zijn rond zijn stellingen te Meerbeke. De majoor vindt dat zijn stukken te ver naar voor staan en veel te makkelijk ontdekt kunnen worden. Die ochtend wordt dan ook een wisselstelling te Linde verkend waar  de kanonnen eventueel naar verplaatst zullen worden. Ten westen van Meerbeke is inmiddels  II/13A ontplooid en de beide groepen verbinden hun telefooncentrales om de communicatie te vergemakkelijken.

De vijand is inmiddels het Kanaal Gent-Terneuzen genaderd en valt onder vuur. Vanaf 11u00 openen de batterijen het vuur. Interdictieopdrachten worden uitgevoerd op de wegen te Desteldonk en Lichtervelde. De groep blijft de rest van de dag in actie en blijft interdictievuur geven op de toegangswegen naar de kanaaloever in zijn vuursector.

II/9A
De groep voert enkele korte vuuropdrachten uit, maar bij het 20Li blijft het die dag relatief rustig.

Staf/9A
Na een eerste Duitse oversteekpoging de dag voordien, blijft het op 22 mei relatief rustig langsheen het kanaal. De vijand voert versterking aan en zal pas op 23 mei opnieuw aanvallen. Het gerucht loopt dat de Belgische tegenaanval te Rieme op geen enkele vijandelijk detachement op de westelijke oever zou gestoten zijn en dat de bevelhebber van de 13Div uit zijn functie ontheven is. In de sector van de 11Div blijft het die dag rustig.

Tijdens de late namiddag moet het regiment een detachement van 28 militairen afstaan om de munitiedepots in Vlaanderen te helpen bewaken. Aan enkele groep wordt een aantal soldaten gevraagd. Ook moeten de vrachtwagens van de pelotons munitiebevooradings  afgeladen worden in veilig gebied en in stand-by geplaatst worden om de munitie die zich op de stellingen bevindt, op te laden. De regimentsstaf leidt hieruit af dat een nieuwe aftocht op til is.

Er is die dag nog een vreemd incident met de burgemeester van Evergem. De burgervader heeft affiches laten ophangen in zijn gemeente die melden dat het land zich overgegeven heeft en onze soldaten de wapens zullen neerleggen. De man wordt gearresteerd.

I/9A
De kanonniers wachten af. De levensmiddelenwagens worden samengebracht in het gehucht Hoeksken aan de noordoostrand van Linde. Er wordt gemeld dat de kerk te Doornzele in brand staat en dat Kluizen bestookt wordt door de vijand. Die avond levert de groep zeven soldaten voor het bewakingsdetachement voor de munitiedepots. Daarnaast worden alle voertuigen verzameld die niet direct nodig zijn bij de verdere gevechten met het oog op een eventuele aftocht.

IV/9A
Tijdens de voormiddag wordt nog gewacht, maar vanaf de late middag schieten de kanonniers in actie. Wanneer rond 19u30 de 10de en 11de Batterij volop aan het vuren zijn, worden de kanonnen door vijandelijke vliegtuigen ontdekt en gemitrailleerd. De vuuropdracht wordt zonder oponthoud afgewerkt en de 11de Batterij verdient er een vermelding op de dagorders mee.

Staf/9A
Tijdens de voormiddag blijft het nog rustig maar vanaf de middag neemt de activiteit in de lucht en op de oostelijke kanaaloever weer toe. Aan het eind van de dag volgt de aftocht naar het Afleidingskanaal van de Leie. De installatieploeg van de staf vertrekt om 22u00 naar Vrekkem even ten zuiden van Ursel.

I/9A
Rondom 13u00 kan de vijand een opnieuw het kanaal oversteken te Rieme en Ertvelde ten koste van het 37ste Linieregiment (37Li). Ook de naburige eenheden – het 2G in het noorden en het 32Li ten zuiden – krijgen het lastig na deze succesvolle oversteek en er wordt bijzonder hard gevochten om de kanaaloever. Met behulp van het I/14Li en het II/14Li wordt de vijand terug over de kanaaloever gedreven. De kanonnen van Majoor Mouson voeren een vuuropdracht uit op de Duitse oversteekplaats. De artillerie blijft bovendien duelleren met de Duitse kanonnen.
Bij de aanhoudende beschietingen raken twee C75GP kanonnen van de 3de Batterij buiten gebruik. Eén kanon heeft problemen met het sluitstuk; bij het tweede kanon is de teruglooprem defect. Om 22u00 worden de kanonnen aangehaakt en zet de groep zich op weg naar het Afleidingskanaal van de Leie.

III/9A
De groep valt na de middag ten prooi aan een vijandelijke artilleriebeschieting. Er vallen vier gewonden en er worden elf paarden gedood. Nabij Terdonk steekt de vijand het kanaal over in de ondersector van het 29Li. De IIIde Groep komt tussenbeide bij de door het 29Li uitgevoerde tegenactie. De tegenaanval is echter niet helemaal succesvol en de Belgen moeten dulden dat de Duitsers aan het eind van de avond nog steeds een klein bruggenhoofd op de westelijke oever bezetten.

IV/9A
De groep ontvangt tijdens de avond eveneens het bevel tot de aftocht en dient koers te zetten naar Bellem.

Staf/9A
De staf komt tijdens de late nacht toe te Vrekkem. Het blijft die dag rustig in de nieuwe sector. Iedereen is doodop en talrijke manschappen slapen in de grachten langsheen de wegen.

I/9A
Rond 08u00 komt de groep aan te Ursel. Er dient gewacht te worden want de nieuwe posities zijn nog niet gekend. Drie uur later wordt doorgereden naar Berken om er de stukken de ontplooien. Even na 14u00 meldt Majoor Mouson dat alle kanonnen op hun waakrichting klaar staan. De Luftwaffe overvliegt het nieuwe gebied en vernielt even na 16u00 de commandowagen van de groep. Er vallen geen slachtoffers. De Iste Groep vormt samen met de IVde Groep het algemeen steunelement van de divisie. Het vuurplan wordt op punt gesteld en de kanonnen worden bevoorraad.

II/9A
De IIde Groep zal vanop zijn nieuwe stellingen ten noorden van Hansebekeveen vuursteun leveren aan het 20Li.

III/9A
De groep neemt positie in op 800m ten noordwesten van Hoetsel en zal het 14Li ondersteunen.

IV/9A
Nadat de groep aangekomen is te Aaltebei worden de posities aangepast en de kanonnen opgesteld te Bruggewijk. De groep vormt er samen met de I/9A het algemeen steunelement van de divisie.

Staf/9A
Tijdens de nacht is elke groep herbevoorraad met munitie. Het regiment verwacht dat het weldra tot de actie zal overgaan. Rond het middaguur vallen de eerste Duitse granaten neer in de buurt van Vrekkem. Ook Zomergem wordt gebombardeerd en de observatieploeg ter plekke heeft zich verscholen in de kelder van een huis. Op de baan naar Daasdonk wordt een Duitse observatieballon gemeld. Het artillerievuur neemt dan ook toe vanaf de late namiddag.

I/9A
Kort na middernacht komen de vuurmonden van de Iste Groep in opnieuw in actie. Een drietal doelen worden onder storingsvuur gelegd om de Duitse opmars naar het Afleidingskanaal te hinderen. Rondom 02u15 is de opdracht afgelopen. Wanneer de vijandelijke infanterie op de oostelijke oever gemeld wordt en de waarnemers enkele 37mm PAK kanonnen ontdekken, schieten de kanonniers om 09u00 opnieuw in actie. De opdracht duur een half uur.

De groep heeft een van zijn observatieposten opgesteld in de kerktoren van Zomergem, maar dit bouwwerk wordt al snel onder vuur genomen door de Duitsers zodat naar een andere locatie moet worden uitgeweken. De rest van de dag wordt nog regelmatig gevuurd door zowel de Iste als de IVde Groep.

IV/9A
De 11de Batterij wordt omstreeks 15u00 gebombardeerd. Hierbij wordt ook de hoeve geraakt van Edmond Heyndrickx aan de Eksterstraat 3 tussen Aaltebei en Pauwelsbos.  Bij dit incident komt Soldaat Van Haverbeke  om het leven en vallen er drie gewonden onder de militairen. Eén van hen, Soldaat Vlietjes overlijdt de volgende dag aan zijn verwondingen.

In het kippenhok van de boerderij houden zich op dat ogenblik ook nog vijf burgers schuil.  Het gaat hier om de broers Leopold en Louis Vanden Eynde, om Lambert Vogels en Albert Schoofs, allen uit Heusden, en om Jules Godderie uit Houthalen.  De jonge mannen behoren tot de Rekruteringsreseve en keerden enkele dagen voordien naar ons land terug nadat hun vluchtroute naar Zuidfrankrijk afgesneden werd door het oprukkende Duitse leger.  Louis als Leopold Vanden Eynde raken beiden gewond en worden afgevoerd naar de Medische Hulpplaats van de 11de Infanteriedivisie te Ursel.  Van hier uit wordt de minder zwaar gekwetste Leopold overgebracht naar Torhout.  Louis Vanden Eyne zal spoorloos verdwijnen en werd vermoedelijk in een veldgraf begraven te Ursel.

Kapitein-commandant Levieux begeeft zich ter plekke om de veiligheid van de stelling na te gaan en stelt vast dat ondanks de beschieting de kanonnen kunnen blijven staan en iedereen op zijn post doorwerkt.

Staf/9A
De staf meldt dat de Luftwaffe bijzonder actief is die dag. De Iste en de IVde Groep worden aangevallen uit de lucht. Tijdens de middag ontvangt het regiment een groep van het 21ste Regiment Artillerie (21A) in versterking. Er wordt gemeld dat de Duitsers in de sector van de 12de Infanteriedivisie een bruggenhoofd van zo’n 2Km hebben kunnen uitbouwen in de richting van Sint-Eloois-Vijve.

I/9A
De groep blijft de ganse dag actief en voert samen met de IV/9A talrijke opdrachten uit ten behoeve van de 11Div.

IV/9A
De 11de Batterij deelt opnieuw in de klappen. Deze keer is het te Beernem opgestelde echelon het doelwit van een aanval door de Luftwaffe. Soldaat Van Den Meerschout sneuvelt en er vallen zeven gewonden. Ook drie paarden worden gedood. Vanaf het middaguur komen de kanonnen te Bruggewijk in actie. Er worden vuuropdrachten genoteerd om 12u00, 16u00, 22u00 en 01u00.

Staf/9A
Onder steeds dichter wordende Duitse artilleriebeschietingen en luchtaanvallen stromen verontrustende berichten binnen van de vijandelijke opmars in de sector van de 12Div. De commandoposten van de Iste en de IIde Groep melden aanhoudende beschietingen door de vijand. Kort na 09u00 wordt een bevel tot terugtocht uitgestuurd naar de Iste Groep. Een goed uur later vallen de telefoonverbindingen uit met de groepen van het regiment. Op het middaguur verlaat ook de staf zijn commandopost om richting Beernem terug te trekken. Omstreeks 14u00 wordt hier getracht om het regiment te installeren op nieuwe posities. Die zelfde avond volgt vanaf 20u00 de algehele terugtocht van het regiment richting Oostkamp.

I/9A
De groep ontvangt om 09u35 het bevel tot de terugtocht. Via de brug van Bruggewijk te Bellem moet de groep zich naar Aalter begeven. Een half uur later zijn de paardengespannen reeds onderweg. Bij de 2de Batterij moeten twee caissons achtergelaten worden. Anderhalf uur na het vertrek krijgt de groep te horen dat er niet naar Aalter zal gereden worden. De colonnes worden doorgestuurd richting Beernem en komen die middag aan kasteel Reigerlo nabij het gehucht Aanwijs. Hier wordt even halt gehouden.

II/9A
Vanaf 17u30 worden de voortreinen tot in de buurt van de kanonnen gebracht en alles gereed gemaakt voor het vertrek. Even na 20u00 verlaat de groep Beernem in een algemene westelijke richting. Na het vertrekt verneemt Cdt Van Geyseghem dat hij naar Oostkamp moet.

IV/9A
De groep zit midden in het uitvoeren van een vuuropdracht wanneer rond 12u00 een estafette per motorfiets een bevel tot een onmiddellijke aftocht aflevert. Cdt Levieux verneemt dat de vijand reeds Ursel en Knesselare nadert en zijn batterijen bijzonder dicht bij de frontlijn zijn komen te  liggen. Levieux deelt aan zijn manschappen mee dat een onmiddellijke positiewissel zal uitgevoerd worden. Om de schade bij een eventuele nieuwe luchtaanval te vermijden, worden de voortreinen in kleine groepjes naar de stukken teruggebracht en vertrekken de gespannen met een tussenruimte van minstens 100m. Desondanks de nabijheid van de vijand komt de groep toch goed weg. Pas bij de doortocht te Beernem laat Cdt Levieux aan zijn officieren weten hoe dicht de Duitsers genaderd waren.

Rond 17u00 neemt de groep een wachtpositie in even ten oosten van Beernem. Deze positie wordt om 20u00 alweer verlaten wanneer Levieux het bevel ontvangt om naar Waardamme verder te trekken.

Staf/9A
De staf noteert dat om 05u00 het bericht van de overgave overgemaakt wordt aan het ganse regiment.

I/9A
Doorheen de nacht rijdt de groep via Hertsberge naar Waardamme. Terwijl hier nieuwe stellingen worden verkend, loopt het bericht van de capitulatie binnen.

II/9A
Rond middernacht start de de installatieploeg met de voorbereidingen voor stellingname te Oostkamp en wordt contact gemaakt met de staf van het 14Li voor het opmaken van een vuurplan. Het 14Li is echter nog niet gehergroepeerd en bovendien komen de schootsbatterijen van de groep slechts rond 04u00 aan door de talrijke opstoppingen onderweg. De groep beëindigd hier zijn veldtocht.

IV/9A
Ook deze groep rijdt omstreeks 05u00 Waardamme binnen. Alle stukken zijn nog steeds present. De groep blijft ter plekke na de capitulatie.

1. Verslag Kapitein Robert, opgemaakt 22 december 1945, Dossier 6de Regiment Artillerie, Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie van Defensie
2. Uittreksel velddagboek I/9A, Dossier 6de Regiment Artillerie, Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie van Defensie
3. Uittreksel velddagboek II/9A, Dossier 6de Regiment Artillerie, Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie van Defensie
4. Verslag Majoor Jorrissen, opgemaakt 16 augustus 1945, Dossier 6de Regiment Artillerie, Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie van Defensie.
5. Het 4A was de divisieartillerie van de 9de Infanteriedivisie. Deze divisie stond aan de K.W. Stelling opgesteld in tweede lijn ter verdediging van het Bruggenhoofd Mechelen. De beslissing van 14 mei om de groepen van 4A naar voor te sturen is op zich niet onlogisch, noch ongebruikelijk. Onder het moto dat “de artillerie nooit in reserve geplaatst wordt” worden artillerieformaties die zich te ver achter de frontlinie bevinden om met hun vuren tussenbeide te komen steeds naar voor geschoven in vuurversterking van de artillerie-eenheden in lijn.