Reglementaire benaming | 8ste Bataljon Transmissietroepen | 8ème Bataillon de Troupes de Transmissions | 8TTr | |
Type | Verbindingseenheid | |
Ontdubbeld van | Regiment Transmissietroepen | |
Onderdeel van | 8ste Infanteriedivisie | |
Bevelhebber | Majoor L. Galand | |
Standplaats | Avenue Reine Astrid, Salzinnes, Namen | |
Samenstelling | Staf | |
Compagnie Telegrafisten (Kapitein-commandant J. De Buyl) | Salzinnes, Namen | |
Compagnie Radiotelegrafisten (Luitenant E. Laforet) | Kazerne te Belgrade, Namen |
Staf/8TTr
Het 8ste Bataljon Transmissietroepen (8TTr) werd op 2 september 1939, bij afkondiging van Fase C van het mobilisatieplan, opgeroepen te Salzinnes (een deelgemeente van Namen tussen de Samber en de Maas) als ontdubbelingsbataljon van het Regiment Transmissietroepen. Na zijn mobilisatie zoekt 8TTr een kantonnement op vlakbij de citadel in de Avenue Reine Astrid te Salzinnes. 8TTr wordt aangehecht bij de 8ste Infanteriedivisie (8Div) als organieke transmissie-eenheid van deze divisie. Het bataljon zal bijgevolg instaan voor het realiseren van telefoon- en radioverbindingen tussen het Hoofdkwartier (HK) van de 8Div en de Commandoposten (CP) van de regimenten van de divisie alsook tussen de regimenten onderling. 8TTr zal telkens ook verbinding moeten maken met het hoger echelon van de divisie door aan te sluiten op het telefoon- en radionetwerk van het transmissiebataljon van deze grote eenheid. Majoor Galand is aangeduid als bevelhebber van het bataljon, maar zal tot 10 mei zijn functie bij de Koninklijke Militaire School te Brussel behouden. Kapitein-commandant De Buyl, commandant van de Compagnie Telegrafisten, wordt in cumul commandant ad interim van het bataljon.

Opdeling van de Versterkte Positie Namen in Sectoren in mei 1940.
De 8ste Infanteriedivisie (8Div) staat opgesteld in de Versterkte Positie Namen (VPN) onder bevel van het VIIde Legerkorps (VII/LK). De VPN is opgedeeld in drie sectoren; de Sector Meuse-Meuse (MM) ten oosten van de Maas vanaf de positie Meuse Aval (stroomafwaarts) tot de positie Meuse Amont (stroomopwaarts), de Sector Entre Sambre et Meuse (ESM) vanaf de Maas stroomopwaarts van de stad tot de Samber en de Sector Position Fortifiée de Namur Nord (NN) vanaf de Samber tot de positie Meuse Aval
Aan de vooravond van de oorlog staat de sector Meuse-Meuse (MM) onder het bevel van de 8ste Infanteriedivisie. Tussen het Fort van Maizeret (stroomafwaarts van de Maas) en het Fort van Andoy is het 21ste Linieregiment (21Li) ontplooid. Tussen het Fort van Andoy en het Fort van Dave (stroomopwaarts van de Maas) bevindt zich het 13de Linieregiment (13Li) met twee bataljons. Het derde bataljon van 13Li staat opgesteld in de Sector Entre Sambre et Meuse. De hoofdkwartieren van het VII/LK en de 8Div bevinden zich samen op de citadel van Namen. Tussen het Fort van Maizeret en Seilles stroomafwaarts, staat het 19de Linieregiment (19Li) opgesteld met twee bataljons buiten de grenzen van de VPN. Het 19Li maakt de verbinding tussen de VPN in het zuiden en de sector van de 2de Divisie Ardeense Jagers in het noorden
Cie RTf/8TTr
De Compagnie Radiotelegrafisten (Cie RTf/8TTr) verhuist op 1 maart 1940 naar de noordelijke oever van de Samber om in de kazerne van Belgrade een kantonnement in te richten.
Staf/8TTr
Het bataljon wordt om 01u00 in staat van alarm gebracht. De commandopost van het bataljon wordt geopend in het Café du Donjon aan de voet van de citadel van Namen. De Compagnie Telegrafisten behoudt zijn kantonnement aan de Avenue Reine Astrid waar eveneens een telefooncentrale uitgebaat wordt. Om 06u40 wordt te Namen het civiele telefoonverkeer platgelegd. Vanaf nu zal het burgernet alleen nog gebruikt worden voor militaire doeleinden.

Een zware aanhangwagen voor telefoonpalen.
Om 09u00 vertrekt een delegatie naar het 40ste Bataljon Transmissietroepen (40TTr) te Vilvoorde. Het 40TTr is het Versterkings- en opleidingsbataljon van de Transmissietroepen. Sergeant Meert en de Korporaals Berthlet en Jean van de Compagnie Telegrafisten vertrekken samen Sergeant Wilmotte en de Korporaals Achtergael en Smout van de Compagnie Radiotelegrafisten worden om bijkomende manschappen te gaan ophalen. De Korporaals Jean en Smout keren rond 18u00 terug met 11 nieuwe militairen voor het bataljon. De overige kaderleden werden tegen de plannen in achtergehouden te Vilvoorde voor het aanvullen van het 40TTr. Majoor Galand komt aan uit Brussel rond 15u30 een neemt het bevel over.
Cie RTf/8TTr
Na de middag verhuist de Compagnie Radiotelegrafisten van de kazerne te Belgrade naar zijn oorlogskantonnement te Saint-Servais. Het kazerneringsmaterieel en het beddengoed worden overgedragen aan de intendance. Twee vrachtwagens met motorpanne worden achtergelaten in het park van Belgrade. Alle nog aanwezige zender-ontvangers worden met hun bijhorende ploegen gedetacheerd naar de voorziene eenheden.
Staf/8TTr
Tijdens de voormiddag wordt op de citadel de E.R.M. zender-ontvanger van het VIIde Legerkorps verplaatst naar een beschermde schuilplaats. Het grote toestel op aanhangwagen werd eerst in open lucht ontplooit, maar dat houdt te veel risico in op schade bij luchtaanvallen. Het bataljon start met de distributie van telefoonkabel naar het 13Li, 21Li en 5A. In totaal wordt 42Km draad verdeeld.
De bataljonsstaf en de Compagnie Telegrafisten verlaten in de eerste helft van de nacht van 11 op 12 mei de Avenue Reine Astrid in Salzinnes en nemen samen met de Compagnie Radiotelegrafisten nieuwe kantonnementen in te La Plante, langs de westelijke Maasoever nabij de Pont de Jambes ten zuiden van de citadel. De commandopost van het bataljon blijft nog steeds in het het Café du Donjon.

Operatiegebied van 8TTr van 10 tot 13 mei 1940 (Projectie op recente kaart)
Staf/8TTr
De installatie van de eenheden te La Plante duurt de ganse nacht. De korte verplaatsing doorheen de binnenstad van Namen verloopt bijzonder langzaam door het drukke verkeer van de Belgische en Franse legers.
Cie Tf/8TTr
Tijdens de namiddag krijgt de Compagnie Telegrafisten het bevel om de burgercentrale te Naninne over te nemen. Een ploeg rukt uit, maar komt voor gesloten Cointet anti-tankhekkens te staan en keer onverrichter zake terug. Het VIIde Legerkorps had immers reeds het bevel gegeven om alle voorbereide versperringen op de wegen ten zuidoosten van Namen af te sluiten en de centrale van Naninne ligt ten oosten van de afgesloten perimeter rond de VPN.
Alle pogingen om tocht nog Naninne te bereiken, draaien op niets uit.
Om 23u30 vertrekt het bataljon naar Cabaccat nabij Malonne waar ook de staf van de 8ste Infanteriedivisie ontplooid wordt. De bagagetros van het bataljon wordt doorgestuurd naar Presles. De Compagnie Telegrafisten laat 10 fietsen met diverse defecten achter te La Plante.
Om 10u00 komt een ploeg toe van het Franse leger met een ontvanger type R.P.39 die de 8ste Infanteriedivisie moet toelaten om berichten van het radionet van het Franse 5ème Corps d’Armée te beluisteren.
Te Cabaccat worden de manschappen ondergebracht in militaire barakken die reeds tijdens de mobilisatieperiode gebouwd werden. De bataljonsstaf vindt rond 10u00 onderdak in de villa van Generaal-majoor Albert Jadot, commandant artillerie van het IIIde Legerkorps. De officieren hebben hiervoor een opeisingsbevel ondertekend door de burgemeester van Namen. De generaal bevindt zich op dag ogenblik te Namen samen met duizenden andere troepen van zijn uit Luik teruggetrokken legerkorps. Het duurt geen twee uur eer Jadot wind heeft gekregen van wat er met zijn woning gebeurd is en in een auto komt aanrijden om Majoor Galand en zijn gevolg zijn gezouten mening over de ganse zaak te geven. Na een hevige discussie blijft de bataljonsstaf toch ter plekke.
Vanaf het middaguur worden nu ook de anti-tankhindernissen ten noordoosten van Namen gesloten. De aftocht van het IIIde Legerkorps uit Luik wordt als afgelopen geacht en de vijand nadert.
Majoor Galand krijgt om 09u10 de bevestiging dat zijn bataljon de aftocht uit Namen dient aan te vatten. Hij krijgt een marsroute opgelegd dir over Floreffe, Franière, Mornimont en Auvelais loopt. Het bataljon moet in eerste instantie de Samber oversteken en zal dan nieuwe instructies krijgen. Galand verdeelt zijn bataljon in twee marscolonnes. Commandant De Buyl zal een eerste colonne aanvoeren die bestaat uit alle voertuigen van het bataljon, de manschappen van de Compagnie Radiotelegrafisten en een fractie van de Compagnie Telegrafisten. De overige manschappen van de Compagnie Telegrafisten zullen een tweede colonne te voet vormen. Tegen het middaguur zijn de laatste detachementen vertrokken.
Een achterwacht blijft nog enige tijd te Namen om samen met een detachement van de Compagnie Transmissietroepen van de Versterkte Positie Namen de laatste directe telefoonverbindingen tussen de forten te realiseren. Op die manier kunnen de diverse bolwerken zonder tussenkomst van de telefooncentrales blijven communiceren na het vertrek van de laatste troepen van het veldleger.
Majoor Galand blijft tot ongeveer 13u00 te Namen en vertrekt daarna per auto naar Tamines waar hij nabij het gemeentehuis de colonne van Commandant De Buyl terugvindt. Het detachement te voet bevindt zich op dat ogenblik nog steeds op de rechteroever van de Samber. De brug te Auvelais is reeds vernield en de toegang tot de brug van Tamines wordt hen ontzegd. Galand heeft geen contact meer met de staf van de 8ste Infanteriedivisie en kan de zaak niet deblokkeren. Er rest het detachement niets anders dan om te lopen via Charleroi om de noordelijke oever van de rivier te vervoegen.
Het bataljon zet koers in de richting van Bergen. Nog steeds zonder verbinding met zijn hogere echelon, slaagt Majoor Galand er te Binche in om met de Afdeling Operaties van het Groot Hoofdkwartier. De legerleiding is bij gebrek aan contact met de staf van het VIIde Legerkorps zonder verheugd met het telefoongesprek en geeft Galand prompt een bericht door voor zijn korpsstaf die zich te Mellet zou bevinden. Dit blijkt echter niet zo te zijn, maar Majoor Galand kan gelukkig het bericht doorgeven aan de onderstafchef van het VIIde Legerkorps die even later geheel toevallig eveneens in Binche toekomt.
Rond 21u00 kan Galand te Soignies het contact met de staf van zijn 8ste Infanteriedivisie herstellen. Het bataljon overnacht op deze locatie.
Het bataljon verlaat Soignies en begeeft zich via Ghislenghien, Lessines, Flobecq, Ronse en Oudenaarde naar Wannegem-Lede. Het hoofdkwartier van de 8ste Infanteriedivisie wordt hier ontplooid. Rond 16u00 wordt het 8TTr doorgestuurd naar Vinkt waar het bataljon ingekwartierd wordt voor de nacht. De commandopost van het bataljon blijft te Wannegem-Lede.
Te Vinkt wordt een eerste stand van zaken opgemaakt sinds de aftocht uit Namen. Een volledig appel bevestigt dat 2 sergeanten, 9 korporaals en 49 soldaten afwezig zijn. Heel wat manschappen hebben hun persoonlijk wapen achtergelaten. Het wagenpark is behoorlijk compleet en er ontbreekt slechts één motorfiets. Het bataljon ontvangt zijn allerlaatste postbedeling tijdens de veldtocht en verneemt dat er vanaf nu geen persoonlijke brieven meer verstuurd kunnen worden.
De commandopost van het 8TTr verplaatst zich samen met de divisiestaf van Wannegem-Lede naar Zulte. De divisiestaf plaatst zijn hoofdkwartier te aan de Oeselgemstraat te Zulte. Het bataljon verlaat Vinkt tijdens de namiddag en vervoegt het nieuwe kantonnement aan de kasteeldreef van Kasteel Te Lake in Zulte. De commandopost van het bataljon vindt onderdak op het gemeentesecretariaat net achter te kerk te Olsene.
Met het oog op de komende verdediging van de Bovenschelde, wordt in de loop van de late avond het radionet op niveau korps opnieuw operationeel gemaakt. Op elk van de hoofdkwartieren is één E.R.M zender-ontvanger in gebruik gebracht. Het 8TTr start ook met het klaarmaken van het radionet op niveau divisie.
Tegen 07u00 zijn alle E.R.P. zender-ontvangers op niveau divisie opnieuw de ether in en kunnen de diverse staven weer per radio communiceren. De 8ste Infanteriedivisie zal ontplooid worden tussen de Bovenschelde en de Leie.
Rond 18u30 vertrekt een ploeg centralisten naar de civiele telefooncentrale te Olsene. De centrale wordt ingeschakeld in het militaire telefoonnet. Ook tijdens de avond verhuist Majoor Galand zijn commandopost naar een villa op Grote Steenweg te Olsene.
Het bataljon behoudt zijn posities en zet zijn werkzaamheden verder.
De telefonisten van het bataljon nemen de exploitatie van de telefooncentrale van Olsene in handen. Ook de overige civiele centrales langsheen de Leie draaien nu onder militaire leiding. Alle militaire centrales die op Olsene verbonden zullen worden dienen een codenaam beginnend met de letter D te krijgen.
Kapitein-commandant De Buyl heeft bijzonder veel last van reuma en kan zijn functie niet langer uitvoeren. De commandant wordt afgevoerd naar de medische keten. Luitenant Garcez, adjunct van Majoor Galand, neemt de Compagnie Telegrafisten over. Onderluitenant Laurent wordt de nieuwe adjunct van de bataljonscommandant.
Het bataljon legt twee veldtelefoonlijnen aan die de staf van de 8ste Infanteriedivisie verbindt met de commandoposten van het 13de Linieregiment te De Biest en het 19de Linieregiment te Kruishoutem. Voorts worden de gevechtseenheden bevoorraad met nieuwe veldtelefoonkabel.
Tijdens de nacht van 21 op 22 mei ontvangt de divisie het bevel zich over de Leie terug te trekken. De 8ste Infanteriedivisie is toegewezen aan de sector Oeselgem-Wielsbeke van het nieuwe Leie-front en zal zijn commandopost verplaatsen naar het gehucht Krommendijk aan de uiterste oostrand van het grondgebied van Tielt. Ook de staf van het bataljon wordt naar deze locatie bevolen. De divisie zal de linkeroever van de Leie vervoegen via de bruggen van Olsene en Zulte.
Het 8TTr ontvangt dit bericht om 03u00. De beide marscolonnes volgen een marsroute van Olsene over Dentergem en Ginste. De divisiestaf is ingetrokken in een boerderij te Krommendijk op enige afstand van de baan van Tielt naar Sint-Eloois-Vijve. De compagnies van het 8TTr krijgen kantonnementen aangeduid tussen Kilometerpaal 2 en 3 van deze baan. De Compagnie Telegrafisten verblijft op de Hoeve Poelberg. De Compagnie Radiotelegrafisten op de Hoeve Van Hulle.
Het bataljon stuurt zijn telegrafisten naar de telefooncentrales van het civiele netwerk die binnen de nieuwe sector van de divisie vallen. De centrales worden overgenomen en draaien met militair personeel vanaf 10u00. In eerste instantie worden de commandoposten van het 13Li te Kalberg en het 19Li te Markegem aangesloten. Na de middag worden drie circuits gerealiseerd ten behoeve van de artillerie. De centrales die deze circuits bedienen krijgen de codenamen Désiré, Dominique en Denise mee. Op de civiele telefooncentrale te Tielt worden een aantal telefoontoestellen opgehaald ter vervanging van verloren gegane veldtelefoons.
De korpsstaf zal voor de telefoonverbindingen naar het Groot Hoofdkwartier enerzijds en naar de divisiestaven anderzijds gebruik maken van het civiele telefoonnet. De 27ste Compagnie Transmissietroepen zal hiervoor de centrales van Oostrozebeke, Aarsele en Meulebeke draaiende houden. De divisiestaven krijgen de toestemming om zo nodig in rechtstreeks telefooncontact met het Groot Hoofdkwartier te treden. Ook de diverse radionetten worden opgestart. Met uitzondering van de artillerie, krijgen alle eenheden echter een volledige radiostilte opgelegd. Op het radionet niveau leger dient permanent geluisterd te worden. Op het net niveau korps zal om het uur gedurende tien minuten geluisterd worden. Divisies en lagere echelons mogen slechts in geval van nood zenden.
Op niveau korps worden de Compagnie Radiotelegrafisten verantwoordelijk voor de exploitatie van twee E.R.M zender-ontvangers op het algemene net (de hoofdpost op het hoofdkwartier van het legerkorps en de post van de divisiestaf). Verder verzorgt de compagnie de exploitatie van drie van de vier R.P. ontvangers en van de E.R.P. zender-ontvanger van het legerkorps op het radionet van de korpsartillerie. Het overige materieel zal gebruikt worden op het radionet van de divisie.
Het bataljon werkt in volle kracht verder met de aanleg van het militaire veldtelefoonnet. Tegen 19u00 is de divisiestaf ook via veldlijnen verbonden met de commandoposten van het 13Li, 19Li, 6J, 5A, 12A en IVLA.
De commandopost van het bataljon op het gehucht Krommendijk wordt ontdekt door vijandelijk vliegtuigen en meermaals gemitrailleerd. Majoor Galand verhuist zijn staf naar Poelberg.
Tijdens de namiddag realiseren de Duitsers een doorbraak in de sector van de ten zuiden gelegen 3de Infanteriedivisie. Het 16de Linieregiment wordt ontplooid op een dwarsstelling langsheen het kanaal van Roeselare naar de Leie en komt onder het bevel van de 8ste Infanteriedivisie te staan. Het 8TTr trekt een veldtelefoonlijn naar de commandopost van dit regiment te Meulebeke en sluit een nieuwe centrale met codenaam Odile aan.
Om 21u00 beveelt de staf van het VIIde Legerkorps om ook het 1ste Linieregiment aan te sluiten op het net van het legerkorps. Majoor Dery, bevelhebber ad interim van dit regiment, heeft zijn commandopost nabij Brug 2 van het Kanaal van Roeselare naar de Leie. Onderluitenant Louis wordt uitgestuurd met een ploeg telefonisten. Alvorens de installatie kan starten, krijgt het 1Li echter een bevel voor een nieuwe verplaatsing. De sidecar van Luitenant Louis rijdt lek en zal na valavond met een vrachtwagen geborgen worden.
De stad Tielt wordt gebombardeerd door de Luftwaffe en de civiele telefooncentrale valt uit. Hierdoor wordt de connectie met het hoofdkwartier van het VIIde Legerkorps verbroken. De Compagnie Telegrafisten wil een directe verbinding aanleggen, maar de werken worden afgebroken wanneer het bataljon in de vroege avond een preadvies voor een mogelijke verplaatsing ontvangt.
Het Leie-front wordt nu ook definitief doorbroken in de sector van de 8ste Infanteriedivisie. De Commandant Infanterie van de divisie, Generaal-majoor Alfred Desclée, krijgt het bevel over een nieuwe groepering rond het 8Li, 16Li en 44Li die een doorbraak in de richting van Tielt moet trachten af te remmen vanaf een positie tussen Izegem en Ingelmunster. Het 8TTr stuurt het nodige personeel naar de nieuwe commandopost van de Groepering Desclée bij Kilometerpaal 1,8 op de baan van Meulebeke naar Pittem.
Na een dag van zware gevechten dient de divisie zijn eenheden terugtrekken. Het bataljon krijgt om 17u00 de toestemming om de aftocht te starten. De veldcentrales Dominique en Denise worden gesloten. De ploeg uit de civiele centrale van Meulebeke trekt zich terug. De diverse detachementen krijgen de opdracht om te verzamelen ter hoogte van Kilometerpaal 15 van de baan van Brugge naar Ingelmunster.
Na een erg chaotische aftocht, vindt Majoor Galand in de vroege ochtend het gros van zijn bataljon terug nabij Kilometerpaal 15 van de baan van Brugge naar Ingelmunster. Een goed dozijn militairen ontbreken op het appel. De divisiestaf bevindt zich nabij Kilometerpaal 25,6 van deze weg en Galand verplaatst dan ook zijn commandopost en zet zijn eenheden terug aan het werk. Het personeel trekt een eerste verbinding naar de commandopost van het 42Li in het café “Op de Meerbaan” Vervolgens wordt een tweede verbinding aangelegd langsheen de baan Ardooie-Liester om de commandoposten van het 16Li en 44Li aan te sluiten. De connectie met het 16Li komt tot stand, maar de lijn raakt niet tot op het gehucht Het Veld waar het 44Li zich bevindt.
Om 14u00 beveelt de 8ste Infanteriedivisie opnieuw de terugtocht nadat de vijand de as Pittem-Tielt bereikt heeft. Ook het 8TTr krijgt toestemming te vertrekken en zet zich hals over kop op weg via de baan Ardooie-Koolskamp-Zwevezele-Hille. De Duitsers worden gesignaleerd nabij Kilometerpaal 20 van de Kortrijksesteenweg. Het 8TTr krijgt het bevel om terug te trekken naar Wijnendale en zal uiteindelijk te Ichtegem aankomen op de baan van Torhout naar Oostende. Het bataljon overnacht hier.
Het bataljon bevindt zich rond Kilometerpaal 19 van de baan van Torhout naar Oostende wanneer het nieuw van de Belgische overgave binnen loopt. Alle manschappen worden samengebracht op de hoeve van Gaston Eeclo aan de Torhoutbaan 67.
De bezetter zal het bataljon op 29 mei ontwapenen.
Geen gesneuvelden bekend.