Type	Infanterieregiment van de eerste reserve
Ontdubbeld van	13de Linieregiment
Taalstelsel	Franstalig
Onderdeel van	8ste Infanteriedivisie
Bevelhebber	Kolonel SBH Arthur Lambrechts
Standplaats	Versterkte Positie Namen
Samenstelling	I Bataljon (Majoor Fernand Migeal)	1ste Compagnie Fuseliers (Cdt Depret) 2de Compagnie Fuseliers (OLt Renard) 3de Compagnie Fuseliers (Cdt Doppagne) 4de Compagnie Mitrailleurs (Lt Binon)
	II Bataljon (Majoor René Collard)	5ste Compagnie Fuseliers (Lt Guyaux) 6de Compagnie Fuseliers (Lt Dassonville) 7de Compagnie Fuseliers (Lt Simon) 8ste Compagnie Mitrailleurs (Cdt Somers)
	III Bataljon (Majoor Marchau)	9de Compagnie Fuseliers (Cdt Gillain) 10de Compagnie Fuseliers (Cdt Bayens) 11de Compagnie Fuseliers (Cdt Debacker) 12de Compagnie Mitrailleurs (Lt Pirlot)
	IV Bataljon (Majoor Maurice Bazin)	13de Compagnie Mitrailleurs (Cdt Coibion) 14de Compagnie Anti-Tankkanonnen C47 (Lt Legrain) 15de Compagnie Mortieren M76 (Lt Betrand)
	Stafcompagnie Geneeskundige Compagnie (Geneesheer Kapitein Goossens) Peloton Verkenners (Onderluitenant Marcel Lequeux)

Staf/19Li
Het 19de Linieregiment (18Li) werd in 1937 een eerste maal heropgericht met de klassen 31, 32 en 33 van het 13de Linieregiment (13Li). Na een wederoproeping in 1937 en 1938 wordt het regiment opnieuw gemobiliseerd op 28 augustus 1939 bij afkondiging van de fase B van het mobilisatie plan als ontdubbelingsregiment van 13Li . Van zodra het 19Li als infanterieregiment van Eerste Reserve voltallig is wordt het regiment doorgestuurd naar de 8ste Infanteriedivisie (8Div).  

Samen met de rest van de 8Div wordt het 19Li toegewezen aan de Versterkte Positie Namen (VPN).

Aan de vooravond van de vijandelijkheden is is het 19Li in twee formaties gesplitst:

• Het gros van het regiment is ontplooid langsheen de linkeroever van de Maas vanaf de brug van Nâmeche tot aan kilometerpaal 18 op de baan Sclayn-Andenne. Het 19Li maakt zo de verbinding tussen de VPN in het zuiden en de sector van de 2de Divisie Ardeense Jagers in het noorden:
  • Het Iste bataljon heeft zijn commandopost in het Kasteel de Melroy te Bellaire en wordt ondersteund door de 6de compagnie, de volledige 15de compagnie en telkens één peloton van de 13de en de 14de compagnie.
    • Van west naar oost zijn de 1ste, 3de, 2de en 6de compagnies opgesteld in een reeks steunpunten langsheen de Maas. De 1ste compagnie ligt rond Nâmeche, de 3de compagnie rond Sclayn, en de 2de en de 6de compagnies tussen tussen Sclayn en Seilles.
  • Het IIde bataljon mist zijn 6de compagnie, maar wordt eveneens gesteund door telkens één peloton van de 13de en de 14de compagnie en vormt het tweede echelon achter het Iste bataljon.
  • De staf van het regiment heeft de commandopost ontplooid te Hingeon.
  • Deze groepering wordt ondersteund door het C75 geschut van de I/5A.
• Het IIIde bataljon heeft 1/3 van zijn manschappen met rust in de kazerne van Flawine, terwijl het overige 2/3 veldwerken uitvoert rondom Waret-la-Chaussée.
  • Dit bataljon heeft een extra peloton mitrailleurs van de 13de compagnie en een peloton C47 anti-tankkanonnen van de 14de compagnie.

Kort na 06u00 wordt het IIde bataljon zonder de 6de compagnie teruggetrokken naar Hingeon als reservebataljon voor de 8ste Infanteriedivisie. De 6de compagnie behoudt zijn stellingen aan de Maas.

Het IIIde bataljon wordt verzameld in het Grand Bois de Grand Salles tussen Champion en Cognelée om er de reserve van het VIIde Legerkorps te leveren.

Vanaf de middag trekken de eenheden van de Franse 2de Lichte Gemechaniseerde Divisie door Namen. Deze divisie vormt de dekkingsmacht van het Franse 1ste Leger en is onderweg naar de zuidelijke oever van de Méhaigne.

De Franse 2de Lichte Gemechaniseerde Divisie vervolgt zijn opmars door Namen en trekt langsheen de Maas.

Tijdens de avond krijgt het VIIde Legerkorps het bevel van het Groot Hoofdkwartier om al zijn troepen binnen de grenzen van de Versterkte Positie Namen terug te trekken. Het 19Li zal tijdens de nacht van 11 op 12 mei verplaatst worden naar ondersector VIbis van de VPN en dient hier een klassieke opstelling op twee echelons aan te nemen met twee bataljons op een dubbele frontlinie, gedekt in de diepte door het derde bataljon.

De Maasbruggen te Andenne, Sclayn en Nameche worden vernield en het I/19Li start omstreeks 22u00 met het verlaten van zijn stellingen aan de Maas. Het bataljon zal zijn compagnies onderbrengen te Gelbressée, Wartet en Boninne in afwachting van de toewijzing van de nieuwe posities. Het hoofdkwartier van het regiment wordt rechtstreeks verplaatst naar Boninne.

De 2de Divisie Ardeense Jagers wordt eveneens teruggetrokken tot binnen de Versterkte Positie Namen. De divisiecommandant, Generaal-majoor Ley, wordt de nieuwe bevelhebber van de sector NN (Position Fortifiée de Namur Nord).

Het 19Li wordt onder het bevel van deze divisie geplaatst. De reservebataljons worden opnieuw bij het regiment gevoegd en ontplooid in ondersector VIbis:

• Het Iste en het IIIde bataljon bemannen het eerste echelon met het Iste bataljon in het rechter kwartier en het IIIde bataljon in het linker kwartier.
• Het IIde bataljon bezet het tweede echelon.
• De commandopost van het regiment blijft te Bonnine.
• Als artilleriesteunelement wordt de I/5A vervangen door de IV/5A.

Het 19Li bemant zijn posities te Namen. Af en toe worden de stellingen kort aangevallen uit de lucht, zonder verdere gevolgen.

Die dag besluit het Groot Hoofdkwartier om de Versterkte Positie Namen op te geven en alle Belgische eenheden rond de stad terug te trekken, om ze van daar door te sturen naar de streek van Charleroi. Hoe dat moet gebeuren is niet helemaal duidelijk, want de reisweg naar Charleroi doorkruist de zone van het Franse 1ste leger en daar zitten alle wegen dicht. Terwijl het VIIde legerkorps aan de plannen voor de aftocht werkt, blijft het 19Li nog steeds op post.

De Franse 2de Lichte Gemechaniseerde Divisie is nu in volle aftocht van de Mehaigne en trekt opnieuw door de stellingen van het regiment – dit keer in zuidelijke richting. Tijdens de avond openen de voorposten van de 11de compagnie het vuur op enkele niet-geïdentificeerde troepen. Het blijkt helaas om Franse militairen te gaan. Twee officieren worden zwaar gewond door de Belgen.

Om 07u00 beveelt het Groot Hoofdkwartier, bij monde van adviseur van de koning Generaal-majoor Van Overstraeten, aan het VIIde Legerkorps om de VPN op te geven en het veldleger in Vlaanderen te vervoegen. Deffontaine laat de evacuatie van de VPN onmiddellijk opstarten en heeft de uitdrukkelijke missie om zijn legerkorps nog voor 21u00 volledig ten westen van de lijn van de rivier de Orneau te brengen (de lijn Gembloers – Jemeppe – Fosses-la-Ville). De Samber zal de scheidingslijn van de marszones van de 8ste Infanteriedivisie en de 2de Divisie Ardeense Jagers vormen.

Hierbij zal de 8ste Infanteriedivisie ten zuiden van de Samber vorderen en de 2de Divisie Ardeense Jagers ten noorden van de rivier. De linkerflank van de marszone zal gedekt worden door één bataljon van het 13Li. De divisiestaf, met ook de commandant 5A, vertrekt eerst naar Floreffe en zal tijdens de namiddag doorreizen naar Auvelais. De formaties van de 8ste Infanteriedivisie die zich ten noorden van Namen bevinden krijgen de opdracht om de Samber over te steken te Floriffoux. De eindbestemmingen voor de eerste etappe worden aangeduid in het gebied tussen Auvelais, Falisolle en Aiseau-Presles.

De eenheden van het 19Li verlaten hun stellingen te Wartet tussen 09u00 en 12u30. Het regiment heeft een tekort aan transportmiddelen en gaat over tot de opeising van een aantal paarden en vrachtauto’s in de buurt. Dit is echter lang niet voldoende en heel wat materiaal wordt dan ook ter plekke vernield. Enkele zware mitrailleurs worden door de manschappen weggedragen.

Via de baan Hannuit-Namen trekken de eenheden naar Namen en passeren Marche-les-Dames. Het regiment moet zich naar de kazerne in Flawine begeven en er zich hergroeperen alvorens de tocht naar het westen aan te vatten. Het 19Li komt opnieuw onder het bevel van de 8ste divisie te staan.

Bij de doortocht van Namen merken de manschappen op hoe de meeste burgers gevlucht zijn. De stad zit vol Franse troepen die zich maar al te graag behelpen aan eten en drank in de leegstaande woningen.

Te Flawinne worden de colonnes herschikt en krijgt het regiment de nodige bevoorrading. Vervolgens gaat de tocht langsheen de noordelijke oever van de Samber. Via Floriffoux wordt even na 22u00 Soye bereikt. Het regiment heeft dan zo’n 25 Km afgelegd.

Terwijl de manschappen ingekwartierd worden, ontvangt het regiment het bevel om verder te marcheren. Het is dan 23u00 en het 19Li is nog maar net een uur ter plekke. De colonnes worden onmiddellijk gevormd.

Om middernacht vertrekt het regiment van aan het kruispunt van Jodion aan de noordrand van Soye. Via Jemeppe en Fleurus wordt richting Charleroi gemarcheerd. Even buiten Fleurus houdt het 19Li een lange rustpauze te Wangenies.

Het regiment krijgt als nieuwe bestemming het dorp Naast, zo’n 30 Km verderop. Naast moet nog die dag bereikt worden. Om 13u00 vertrekken de colonnes dan maar opnieuw. De eerste bestemming wordt Gosselies en vanaf dat dorp volgt het 19Li dezelfde route als zijn zusterregiment het 13Li dat enkele uren verderop eveneens naar het westen marcheert. De tocht verloopt bijzonder moeizaam. De colonnes van het 19Li komen voortdurend in aanvaring met het Franse leger dat in volle terugtocht van de linie tussen Waver en Namen is. De Franse militairen menen vaak voorrang te moeten hebben op de Belgen en stellen zich in enkele gevallen erg brutaal op. Bovendien is de Luftwaffe bijzonder actief boven het ganse gebied en moeten de manschappen regelmatig schuilen voor luchtaanvallen.

De mars wordt al snel een trieste bedoeling. Honderden militairen moeten door uitputting afhaken. Heel wat zwaar materiaal wordt weggeslingerd in de kant van de weg. Officieren gebruiken hun fietsen om op en neer te rijden langs de colonnes en zo veel mogelijk mannen aan te zetten om het regiment opnieuw bij te benen. Via Grand-Sart, Viesville, Luttre en Obais sukkelt het 19Li richting Naast.

Tijdens de avond komt op zo’n 2 km van het Kanaal Brussel-Charleroi plots een voertuig aangereden met een Belgische officier. De mannen van het 19Li krijgen te horen dat de Duitsers genaderd zijn en dat de brug van Seneffe aanstonds zal opgeblazen worden. Een ware paniek breekt uit in de rangen. Gasmaskers, rugzakken en zelfs een aantal wapens vliegen de gracht in en de manschappen rennen zo snel ze nog kunnen naar het kanaal. Bij de tunnel van het nabije Godarville vormt een flessenhals waar de algehele chaos heerst. Burgers en militairen van allerlei eenheden wringen zich naar voren en haasten zich naar de overkant.

Beide geruchten kloppen echter niet: de Duitsers zullen de streek pas de volgende dag bereiken en de overgangspunten over het kanaal zijn nog steeds intact. Aan de overkant beseffen de manschappen van het 19Li dat ook zij ten prooi gevallen zijn van de algemene paniekstemming die in het land heerst. De colonnes worden zo goed mogelijk hersteld en het regiment trekt verder via Manage en Mignault. Heel wat manschappen zijn echter afgedwaald. De overblijvers beleven een ware nachtmerrie. Alle wegen zitten eivol en nu het donker is geworden loopt alle verkeer helemaal vast. Wie enkele honderden meters vooruit raakt, komt dan weer vast te zitten achter een of andere stilstaande paardenkar of vrachtwagen. Het duurt de ganse nacht eer het 19Li Naast bereikt.

Tijdens de vroege ochtend beginnen de eerste elementen van het regiment toe te komen te Naast. In de voorbij 41 uur heeft het regiment 85 Km te voet afgelegd! De manschappen hebben het laatst geslapen tijdens de nacht van 14 op 15 mei. Het regiment is helemaal op.

De voertuigen en wielrijders worden vanuit Naast naar Bevere bij Oudenaarde doorgestuurd terwijl het voetvolk in het station van Soignies aan boord van enkele treinen zal gaan. Het station te Soignies is door een luchtbombardement vernield wat er enkele manschappen tot aanzet om het regiment te verlaten en op eigen kracht naar Bergen en Frankrijk verder te trekken. De treinen staan echter even verder klaar en de uitgeputte resten van het regiment stijgen in. De treinreis verloopt door de nacht.

‘s Ochtends komt het regiment samen met de overige eenheden van de 8ste Infanteriedivisie aan nabij Oudenaarde, waar nieuwe kantonnementen opgezocht worden om iedereen een broodnodige rustperiode te gunnen.

Nog maar net geïnstalleerd, wordt het regiment alweer de baan opgestuurd: ons leger neemt positie in op de lijn Terneuzen-Gent-Oudenaarde en vanaf Oudenaarde nemen de Britten over tot aan de Franse grens. Om onze zuidflank enigszins af te schermen zullen enkele eenheden een dwarsstelling gaan bezetten op de lijn Kruishoutem-Nokere. Het 19Li wordt aan deze opdracht toegewezen en zal te Olsene moeten kantonneren. Rondom 13u00 vertrekt het 19Li. De colonnes komen aan de Olsene rondom 19u00. Ook het 13Li zet koers richting Kruishoutem.

Te Olsene kan het regiment eindelijk zijn wonden likken. De meeste compagnies hebben bijzonder veel manschappen moeten achterlaten. Alle mortieren M76 zijn verloren gegaan. Het IVde bataljon heeft bovendien slechts acht mitrailleurs en vijf C47 anti-tankkanonnen meer – minder dan de helft van de voorziene bewapening. Het IIIde bataljon wordt bij gebrek aan manschappen ontbonden. Van het Iste en IIde bataljon blijven telkens drie compagnies over: twee compagnies fuseliers en een compagnie mitrailleurs.

Het regiment wordt ter beschikking gesteld van de 10de infanteriedivisie maar verblijft te Olsene en wordt die dag niet ingezet. Net na de middag krijgt Kolonel Lambrechts het bevel om de zone ten zuidoosten van Kruishoutem te verkennen met het oog op de ontplooiing van zijn regiment. Na terugkomst van de stafofficieren worden de manschappen opgetrommeld en naar Kruishoutem gezonden. Om 21u00 is het regiment op post:

• het Iste Bataljon neemt de zone in ten oosten van Kruishoutem tot aan kilometerpaal 8 op de baan naar Oudenaarde
• het IIde Bataljon bestrijkt de eerste 6 Km van de baan Kruishoutem-Anzegem
• de commandopost van Kolonel Lambrechts wordt nabij de kerk van Kruishoutem ontplooid

Het 19Li beleeft een rustige dag op zijn nieuwe stellingen.

Ook op 21 mei blijft het kalm bij het 19Li. Zolang de Britten de Bovenschelde bewaken ten zuiden van Oudenaarde is er geen enkele dreiging voor de dwarsstelling van Kruishoutem. De Duitsers bereiken die dag de Belgische en Britse stellingen langsheen de Bovenschelde en de Britten besluiten al snel tot een tactische terugtocht naar het zuidwesten. De Britse terugtrekking dwingt de Belgen om een tweede dwarsstelling meer naar het zuiden aan te leggen, tussen Heurne, Ooike en Walem. Deze nieuwe linie maakt de aanwezigheid van het 19Li ten oosten van de baan Oudenaarde-Kruishoutem overbodig. Het I/19Li wordt dan ook om 23u00 verzameld te De Biest.

De 8ste Infanteriedivisie wordt naar de nieuwe stellingen aan de Leie gestuurd. Reeds om 01u30 krijgt ook het 19Li het bevel de rivier over te steken. Via de brug van Ponthoek bereikt het regiment de linkeroever en neemt rondom 09u00 zijn nieuwe stellingen in vanaf de brug van Ponthoek tot aan de samenvloeiing met de Gaverbeek. De stelling van het regiment is zo’n 8 Km lang langsheen de rivieroever en wordt in het noorden vervolgd door het 4ChA en in het zuiden door het 13Li.

Kolonel Lambrechts is door het ontbreken van het IIIde bataljon gedwongen om het Iste en IIde bataljon allebei in eerste linie te plaatsen. Het Iste gaat op links, het IIde op rechts. Lambrechts installeert zijn commandopost op 400m van de kerk van Markegem.

Het IIde bataljon heeft zijn commandopost in cafe Het Sterreken te Oeselgem en krijgt twee C47 anti-tankkanonnen toegewezen. Het Iste bataljon ontvangt dezelfde versterking. zijn stellingen worden in twee gedeeld door de samenloop van de Mandel en de Leie. De commandopost van dit bataljon wordt ontplooid aan het kasteel van Wakken.

Het regiment ontvangt tenslotte de indirecte vuursteun van twee artilleriegroepen: de III/5A met drie complete batterijen C75 TRA veldgeschut en de I/4A met drie voltallige batterijen C75 GP kanonnen. De groep van het 5A gaat reeds op 22 mei in stelling.

Hoewel er flink wat artillerie opgesteld staat, is de positie van het 19Li toch bijzonder zwak door het ontbreken van een verdediging in de diepte.

Tijdens de avond verneemt het regiment dat de 8ste divisie zal versterkt worden met het van de Schelde terugkerende 6de Jagers te Voet. Het 6J moet het grotendeels naar Frankrijk meegesleurde 21Li komen vervangen.

De 10de infanteriedivisie trekt zich tijdens de nacht terug van de Schelde naar de Leie. Het 3J steekt in de sector van het 19Li de rivier over via de brug van Oeselgem. Het 6J maakt gebruik van de brug van Ponthoek in de sector van het ten noorden gelegen 4ChA.

Tijdens de nacht arriveren eveneens een met teruggekeerde achterblijvers opnieuw samengestelde 7de compagnie voor het regiment, evenals enkele vernietigingsdetachementen van de 2de compagnie van het 10de Geniebataljon.

Luitenant Stiennier wordt met een patrouille uitgestuurd naar Kruishoutem om er de stand van zaken van de Duitse opmars na te trekken.

Na de namiddag installeert het 6J zich in tweede linie achter de stellingen van het 19Li en het 13Li. Ook de eerder toegewezen I/4A komt toe op de Leie en gaat in stelling achter het regiment. Tenslotte krijgt Kolonel Lambrechts nog een peloton van het VIde bataljon Speciale Vestingstroepen als verkenners toegewezen.

Rond 14u30 blaast de genie de bruggen van Oeselgem en Neerhoek op.

Tijdens de vooravond neemt het peloton van Luitenant Degreve de eerste Duitse verkenners waar op de rechteroever, in de buurt van Sint-Eloois-Vijve. Iedereen is nu klaar voor het nakende treffen.

De invaller onderneemt ‘s ochtends de eerste pogingen om de Leie over te steken. Langsheen de ganse linie van Deinze tot Kortrijk wordt her en der aangevallen onder dekking van artillerievuur. Vanaf 07u00 raken de Duitsers al snel tot tegenover de Belgische linies.

Net ten noorden van het 19Li kan de vijand via de gedeeltelijk vernielde brug van Ponthoek de ondersector van het 4ChA bereiken en de oostelijke oever van de bocht van Ham bezetten. De Ardeense Jagers worden er onder kruisvuur genomen en even na 15u00 wagen de Duitsers een eerste oversteekpoging. De Belgische artillerie en het 4ChA gaan over tot de tegenaanval. Drie gevechtsgroepen van het II/19Li en een peloton van de 10/II/6J zijn betrokken bij deze actie. De Belgen moeten echter de steun van de 1/I/4ChA afwachten om rondom 21u00 de westelijke oever vrij te maken van de vijandelijke infiltranten.

Die zelfde middag komt er ook een aanval in de bocht van Neerhoek. De 5de en 6de compagnie van het 19Li moeten er erg hard werken om de vijand op zijn oever te houden. Desondanks een hevig artilleriebombardement en een schijnaanval tegenover het I/19Li kunnen de Duitsers er niet in slagen de rivier over te steken.

Na het vallen van de duisternis wordt het relatief rustig.

Die zelfde dag zijn de Duitsers er echter wel in geslaagd om bij Ooigem een bruggenhoofd uit te bouwen op het 16Li. De Belgen verplaatsen zich in alle haasten naar het Kanaal van Roeselare naar de Leie dat in die ondersector dwars op de rivier uitmondt en uitstekend kan gebruikt worden als dwarsstelling om een omsingeling te vermijden. Deze oversteek zal echter belangrijke gevolgen hebben voor het 19Li aan de Leie.

Tijdens de nacht van 24 op 25 mei wordt er sporadisch over en weer geschoten. Op de oostelijke oever zijn het dorp Olsene en het gehucht Kasteelhoek door onze artillerie in brand geschoten. De vlammen verlichten het ganse gebied tegenover het 19Li.

Op vraag van het 19Li voert de III/5A tijdens de nacht een 75mm kanon aan om de mouterij tegenover Oeselgem te vernielen om het schootsveld te verruimen en het gebouw aan de vijand te ontzeggen. Het gebouw blijft na de beschieting overeind staan, maar de uitvoerige schade zal de Duitsers ontraden om het als dekking te gebruiken.

Net voor het dag wordt ontvangt het II/19Li een sectie mortieren M76 van het 6J. Even later breekt de strijd in alle hevigheid los. In het zuiden van de ondersector lanceren de Duitsers om 06u00 een aanval vanuit Sint-Baafs-Vijve op de scheidingslijn tussen het I/13Li en het I/19Li. De vijand raakt over de rivier maar moet even later onder druk van de Belgen het hazenpad kiezen.

Nog geen uur later wordt opnieuw aangevallen bij het II/19Li en het 4ChA. Ponthoek en Neerhoek worden opnieuw uitgekozen als zwaartepunt van de aanvallen. Te Ponthoek boeken de Duitsers al snel succes en slagen er in om het tweede echelon van het 4ChA te bereiken en alzo het regiment in de rug te bedreigen. Te Neerhoek raakt de invaller ook opnieuw over de rivier. Het 19Li wil het bruggenhoofd opnieuw terugdringen maar slaagt daar aanvankelijk niet in door een slechte coördinatie met de artillerie die de tegenaanval moet ondersteunen. De Duitsers blijven tot 17u00 op de Belgische oever en kunnen slechts in de vooravond worden verdreven.

Het bruggenhoofd van Ponthoek bedreigt echter de verbinding tussen het II/19Li en het 4ChA. Om de bres te dichten worden de 5de en 9de compagnie van het 6J naar voren gestuurd om de link tussen beide regimenten te verzekeren. De 10de compagnie van de Jagers stuurt een peloton ter versterking naar het II/19Li, maar deze manschappen lopen verloren tussen de linies en spelen geen rol van belang.

Rondom zonsondergang besluiten de Duitsers zich terug te trekken tot op de oostelijke oever.

Verderop in het zuiden loopt het die dag echter verder mis. De door het 16Li en een deel van het 13Li verdedigde dwarsstelling van het het Kanaal van Roeselare naar de Leie houdt geen stand en de oversteek van de Leie is een voldongen feit. Terwijl het 19Li nog enkele tactische successen zal boeken, is het nakende verlies van de Leie-stelling nu een feit.

Tijdens de nacht wordt de 11de compagnie van het 6J ontplooid in de linies van het II/19Li om de verdediging te versterken. De Belgen verwachten dat de vijand zich geen derde keer het succes zal laten ontzeggen en vrezen het ergste.

Om 06u00 is het zo ver. De Duitse artillerie legt een dik rookgordijn aan over de Belgische linies en het Duitse 348ste infanterieregiment valt aan tegenover de vernielde brug van Oeselgem. Het peloton van Onderluitenant Pardoen van de 5de compagnie wordt al snel opgerold en tegen 10u00 is de ganse compagnie er aan voor de moeite. De naburige 6de compagnie vreest het zelfde lot te ondergaan en moet worden versterkt door de 5/II/6J.

Via Oeselgem nemen de Duitsers nu snel Wakken in en forceren een opening tussen het I/19Li en het II/19Li. De 2de compagnie moet zich overgeven. Na de middag wordt het al snel duidelijk dat het einde van het II/19Li in zicht is wanneer de 6de compagnie het begeeft en ook de 5de compagnie van het 6J zich moet terugplooien naar het tweede echelon. Gevechtsgroep na gevechtsgroep wordt overmeesterd en rondom 16u00 heeft het II/19Li opgehouden te bestaan. De enkelingen die kunnen ontsnappen gaan er bliksemsnel van door.

Ook de commandopost van het I/19Li wordt met de omsingeling bedreigd. Een eerste tegenaanval van een peloton van het 6J stuit op hevige weerstand en mislukt. Ook het peloton verkenners van het 19Li raakt niet door de Duitse linies. Het peloton bevindt zich aan de Mandelbeek en kan nauwelijks Wakken bereiken alvorens de manschappen besluiten rechtsomkeer te maken. De tegenstand bij het I/19Li smelt zienderogen weg en Majoor Migeal en zijn mannen worden gevangen genomen. De 1ste compagnie van het regiment houdt als laatste stand en geeft zich rond 19u30 over.

De Duitsers hebben nu het tweede echelon bereikt en raken slaags met de overige eenheden van het 6J. Enkele honderden manschappen van het 19Li kunnen van de duisternis gebruik maken om uit de handen van de vijand te ontsnappen en vluchten naar het westen.

De grootse groep overblijvers van het 19Li bereikt rondom 17u00 het dorp Ardooie. Tijdens de voormiddag zullen nog kleinere groepjes manschappen het regiment terugvinden. De mannen van het regiment lopen eerder doelloos en verslagen rond. Tijdens de namiddag vertrekken de Majoors Collard en Marcheau naar de staf van de nabije 16de Infanteriedivisie voor verdere orders. De twee worden evenwel gevangen genomen.

De restanten van het regiment bevinden zich in de buurt van Ardooie wanneer de wapens neergelegd worden. Die ochtend zijn er 404 manschappen op het appel. Op 10 mei telde het regiment zo’n 3.400 effectieven. Tijdens de veldtocht vielen er 79 gesneuvelden.

1. Massart, A., 1982. Historique du 13e de Ligne 1918-1940. Evere: Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie Defensie
2. Handgeschreven verslag opgesteld in het Frans door Lt Res Degenet, pelotonscommandant bij de 12Cie van Lt Pirlot behorende tot III/19Li . De laatste dagen van de oorlog is Lt Degenet als officier adjunct aangehecht aan de 6Cie van het 10de Regiment Hulptroepen van het Leger (6/II/10HuTL). Het verslag bevindt zich in het Dossier Hulptroepen, bij de Sectie Classified Archives van het ADIV, Ministerie van Defensie van Defensie te Evere.