3de Regiment Artillerie

Situatie op 10 mei 1940

Reglementaire benaming 3de Regiment Artillerie | 3ème Régiment d’Artillerie | 3A
Type Artillerieregiment van het actieve leger
Ontdubbeld van n.v.t.
Taalstelsel Franstalig
Onderdeel van 3de Infanteriedivisie
Bevelhebber Kolonel Jean Offermans
Adjudant-majoor Kapitein P. Staquet
Standplaats Dekkingsstelling – Versterkte Positie Luik (PFLII-linie)
Sector Barchon – Chaudfontaine
Commandopost te Luik
Samenstelling I Groep (Majoor Georges Dispa) 1ste Batterij van 4 x C75 GP kanonnen (Kapt G. Gerard)
2de Batterij van 4 x C75 GP kanonnen (Cdt Aimé Hubert)
3de Batterij van 4 x C75 GP kanonnen (Cdt J. Fraikain)
  II Groep (Majoor G. Degaye) 4de Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Lt P. Franquin)
5de Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Cdt Paul Marchal)
6de Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Cdt Regnier Vivario)
  III Groep (Kapitein-Commandant G. Lesuisse) 7de Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Kapt N. Delhez)
8ste Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Kapt P. Trigaux)
9de Batterij van 4 x C75 TR kanonnen (Lt P. Grosjean)
  IV Groep (Majoor Nicolas Johann) 10de Batterij van 4 x Ob105 GP howitzers (Cdt Maurice Dufour)
11de Batterij van 4 x Ob105 GP howitzers (Lt J. Poes)
12de Batterij van 4 x Ob105 GP howitzers (Lt G. Martial)
  Stafbatterij  

Tijdens de mobilisatie

Staf/3A
Het 3de Regiment Artillerie (3A) is een actief artillerieregiment dat reeds in vredestijd deel uitmaakte van de 3de Infanteriedivisie (3Div) als organieke artillerie-eenheid van deze divisie. Toentertijd was 3A gekazerneerd in de Kazerne Ruiter Fonck aan de Boulevard de la Constitution te Luik. In september 1939 mobiliseert het 3A in zijn vredesvoet kwartier.  Het regiment blijft gedurende de ganse mobilisatie in Luik.

Aan de vooravond van de oorlog bevindt het 3A zich op de noordrand van de Versterkte Positie Luik (Position Fortifiée de Liège oftewel PFL). De Versterkte Positie Luik bestaat uit vier linies:

  • Het verst buiten de stad ligt de PFLI linie over een lengte van ongeveer 50Km tussen Visé en Comblain-au-Point met de drie nieuwe forten van Aubin-Neufchâteau, Battice en Tancrémont, aangevuld met 179 betonnen bunkers.
  • De PFLII linie is ongeveer 28Km lang en loopt van Barchon tot Boncelles. Op deze linie zullen bij een vijandelijke inval de 2de Infanteriedivisie en de 3de Infanteriedivisie post vatten. De linie omvat de vernieuwde forten van Barchon, Evegnée, Fléron, Chaudfontaine, Embourg en Boncelles aangevuld met 61 betonnen bunkers in twee echelons.
  • De PFLIII linie bestaat uit drie steunpunten op de rechteroever van de Maas te Visé, Argenteau en Jupille-Renory. Te Visé zijn 19 bunkers gebouwd, waarvan 4 met een C47 anti-tankkanon. Het steunpunt te Argenteau bestaat uit 10 bunkers, waarvan 2 met een C47, en het steunpunt te Jupille telt 13 bunkers, waarvan 8 over een C47 beschikken.
  • De Maas wordt gedekt door de PFLIV linie die op de forten van Flémalle en Pontisse kan rekenen en bestaat uit 31 bunkers aan de oever van de Maas tussen Lixhe en Flémalle, 9 bunkers aan het Albertkanaal tussen Coronmeuse en Ternaaien en 10 bunkers tussen het fort van Pontisse en Ternaaien.

De 3Div houdt zich klaar om de noordoostelijke sector van de PFLII te bezetten tussen Barchon ten noorden van Luik en Chaudfontaine.

De PFLII linie is ongeveer 28Km lang is en loopt van Barchon tot Boncelles.

I/3A
De Iste Groep wordt toegevoegd aan de Groepering Gits die de sector ‘Meuse-Aval‘ (Maas-Stroomafwaarts) verdedigd. De Groepering Gits, belast met de verdediging van noordelijk gedeelte van PFLIII en PFLIV, omvatte naast I/3A ook nog het 2de Regiment Grenswielrijders (2CyF), het Iste Bataljon van het 6de Linieregiment (I/6Li), het VIIde Bataljon Speciale Vestingseenheden en de 2Cie van het 23ste Geniebataljon. De groepering staat onder bevel van Generaal-majoor Gits, de Commandant van de Infanterie van de 3Div. De batterijen van de groep staan opgesteld langsheen de lijn Herstal-Visé. Bij deze sector horen eveneens de zware kanonnen van de 8ste Batterij van III/15A, die samen met IV/3A te Heure-le-Romain ontplooid zijn.

II/3A
Kort na de mobilisatie wordt het II/3A doorgestuurd naar de Dossinkazerne in Mechelen. Begin april 1940, na een schietperiode in het kamp van Beverlo, keert de groep terug naar Luik. De IIde Groep is op 09 mei ontplooid te Fayenbois op de oostelijk Maasoever. De manschappen zijn gekantonneerd in de school van Fayenbois en stukken staan goed gecamoufleerd in een veld nabij de school.

IV/3A
De IVde Groep van 3A is ontplooid te Heure-le-Romain nabij de batterijstelling van 8/III/15A.

V/3A wordt I/25A
De manschappen van deze groep worden op 25 augustus 1939 opgeroepen voor V/3A in de Kazerne Ruiter Fonck te Luik en in hun mobilisatiekantonnementen te Alleur. De groep bracht de periode van 29 augustus 1939 tot 15 januari 1940 door op zijn stellingen te Heure-le-Romain. V/3A wordt op 26 januari teruggetrokken uit Luik en gaat vervolgens over naar het 25ste Regiment Artillerie (25A). Dit regiment werd eind januari 1940 opgericht door de overheveling van Vde groepen van het 3A en het 5de Regiment Artillerie (5A). Met deze reorganisatie wil de legerleiding de infanteriedivisies van tweede reserve van een eigen artillerieregiment voorzien. Op 27 januari 1940 komt de groep, intussen omgedoopt als I/25A, aan te Hoevenen.

Staf/3A
Ten gevolge van de Duitse verrassingsaanval op het Albertkanaal te Vroenhoven en Veldwezelt in de sector van de 7de Infanteriedivisie, besluit de legerleiding reeds tijdens de avond van 10 mei dat de infanterieposities tussen de forten van de fortengordel ten oosten van de stad langs de PFLII niet kunnen gehouden worden door de infanterie van het IIIde Legerkorps (III/LK). Het III/LK krijgt dan ook een bevel om zijn intervaltroepen terug te trekken van de PFLII lijn en ze een nieuwe stelling te laten innemen op de westelijke Maasoever van Lixhe, over de stad Luik heen, tot de posities van de Groepering K aan de Ourthe:

  • De Groepering Gits blijft toegewezen aan de sector “Meuse-Aval” tussen Lixhe en Pontisse.
  • De 3de Infanteriedivisie zal zich op twee echelons installeren op de linkeroever van de Maas, tussen de sector Meuse-Aval en de monding van de Ourthe.
  • Een nieuwe groepering onder bevel van Generaal-majoor Robert Paret, Commandant Infanterie van de 2Div, wordt opgericht voor de verdediging van de sector Ourthe.  Deze nieuwe sector loopt langsheen deze rivier vanaf de monding tot Comblain-au-Pont.

De volledige 2de Infanteriedivisie zal bij dit manoeuvre naar de K.W. Stelling geëvacueerd worden.

I/3A
De artilleristen worden gealarmeerd om 01u35 en nemen onmiddellijk hun posities in aan de stukken.  De staf van de groep installeert zich in de kelder van de woning die gebruikt werd als officiersmess aan de Rue Wazonstrée te Heure-le-Romain.  Om 05u10 meldt de groep de overtocht van een dertigtal vijandelijke vliegtuigen over het dorp.  Even voor de middag, rond 11u30, hoort een observatiepost van de groep een hele grote explosie nabij de kerk van Argenteau.  Het is niet duidelijk wat er gaande is.  Een goed half uur later komen bij de stellingen van de 1ste Batterij een 200-tal gevluchte Nederlandse militairen aan.  Deze worden door Belgische soldaten begeleid richting zuidwesten.  Om 13u50 meldt de groep dat het vuur geopend werd op een groepje Duitse militairen dat te Aubel opgedoken is.

III/3A, IV/3A
Kort na ontvangst van het alarm worden sommige batterijen van het 3A verplaatst naar de westelijke oever van de Maas, benedenstrooms van Luik. Het 3A neemt er nieuwe stellingen in en de opdracht blijft dezelfde: rechtstreekse vuursteun leveren aan de 3de Infanteriedivisie. De ganse dag door zijn de artilleristen getuige van aanvallen door de Luftwaffe op Belgische eenheden ontplooid in en om Luik.

II/3A
Om 05u00 wordt het bevel gegeven om de stelling te Fayenbois te verlaten en een nieuwe stelling in te nemen op de westelijke Maasoever. Om 08u00 komen de paarden toe op stelling en de kanonnen worden ingespannen. Via Robermont wordt naar de het centrum van Luik gereden. De Maas wordt langs de Pont des Arches overgestoken waarna de colonne zich richting Tongeren begeeft. Te Ans wordt de colonne zwaar gebombardeerd door de Duitse luchtmacht er vallen als bij wonder geen verliezen te rapporteren.

Ravitailleringsechelon IV/3A
Het ravitailleringsechelon van de IVde Groep bevindt zich in het Kamp van Beverlo voor een oefenperiode. Dit detachement omvat de munitiewagens die de artilleriegranaten bevatten die niet door de stukken zelf vervoerd kunnen worden. Onderluitenant Fontaine, bevelhebber van dit detachement, wordt na het alarm teruggeroepen naar het IV/3A. Hij zal aansluiting vinden op 14 mei te Charleroi.

Staf/3A
Tijdens de nacht wordt over de ganse stad artillerievuur gehoord en waargenomen. De forten rond Luik schieten op de oprukkende Duitsers ten noorden van de stad. Tijdens de voormiddag voert ook 3A enkele vuuropdrachten uit. De Luftwaffe blijft actief boven Luik en de manschappen van het 3A beklagen zich over het feit dat de Belgische luchtafweer niet meer terugschiet. Het 3A zal laat op de avond Luik verlaten om zich terug te trekken met de 3Div achter de Méhaigne rivier. De verplaatsing verloopt zeer langzaam en moeilijk en 3A vreest ingehaald te zullen worden door de Duitse pantsers die via de bruggen van Vroenhoven en Veldwezelt het land binnenrollen en de streek rond Luik bezetten.

I/3A
Omstreeks 20u00 ontvangt de Iste Groep het bevel om zijn stellingen benedenstrooms van Luik  te verlaten en de rest van het regiment te vervoegen voor de evacuatie van Luik.

II/3A
Om 22u45 verlaat II/3A eveneens Luik met als objectief het oversteken van de Méhaigne.

III/3A
De III/3A vertrekt als eerste naar de rivier de Méhaigne rond 22u00.

Artilleristen vieren kerstmis te Elsenborn (prentkaart eind jaren ’30).

Staf/3A
In de vroege ochtend steken de eerste eenheden van het het regiment de Méhaigne over. Het 3A is echter niet meer samen en telt ondertussen al talrijke achterblijvers. Het duurt dan ook de ganse voormiddag eer het 3A min of meer volledig is. De eenheden die de Méhaigne oversteken, houden halt en rusten uit. Na de middag wordt vernomen dat men zal verder trekken naar Flawinne nabij Namen en na het vallen van de duisternis zet 3A zich opnieuw op weg. De commandopost van de 3de Infanteriedivisie komt die namiddag aan te Lavoir en krijgt daar het bevel de divisie te hergroeperen rond Flawinne ten westen van Namen. Het Belgische opperbevel beslist om de gehavende 3de Infanteriedivisie tot in West-Vlaanderen terug te trekken en toe te voegen aan de reserve. De divisie heeft tijdens zijn aftocht immers zijn samenhang volledig verloren en is aan een dringende reorganisatie toe om ze opnieuw gevechtsklaar te maken. De aftocht zal via Charleroi gebeuren waar de divisie op transport zal worden gezet. Het divisiehoofdkwartier reist zo snel mogelijk vooruit en zal zich op 14 mei in het kasteel van Mevrouw De Roo-Jans in Doomkerke te Ruislede gaan vestigen.

I/3A
I/3A verlaat Luik rond 02u20 en steekt de Méhaigne over tegen het eind van de voormiddag. De Groep hergroepeert en krijgt in de namiddag het bevel verder te trekken tot Flawinne. De beweging wordt ingezet bij het vallen van de nacht.

II/3A
In de vroege ochtend wordt de colonne van de 5de Batterij te Villers le Bouillet gebombardeerd door vijandelijke vliegtuigen. Eén kanon en twee munitiecaissons worden vernietigd. De wachtmeester Zune en de soldaten Meunier, Niezette en Remy allen behorende tot de bemanning van het getroffen stuk komen ter plaatse om. Wachtmeester Parmentier wordt zwaar gewond en sterft later in het militair hospitaal van Maastricht.

Staf/3A
Hoewel de verplaatsing naar Flawinne niet lang zou mogen duren, is het 3A toch de ganse nacht onderweg. De wegen zitten volledig vast en zodra het licht wordt zijn de Duitse vliegtuigen weer daar. Te Belgrade bij Namen wordt nog maar eens een kanon achtergelaten. De artilleristen houden halt in een bos, en trekken in de late namiddag nog enkele kilometers verder naar de buurt van Flawinne. Wanneer 3A aankomt te Flawinne krijgen de artilleristen te horen dat het regiment per trein zal worden verplaatst naar West-Vlaanderen. Na het vallen van de duisternis gaan de artilleristen weer de baan op ditmaal richting Charleroi. De inscheping zal te Lambusart, ten noordoosten van Charleroi, plaats vinden.

Staf/3A
Het regiment komt toe te Lambusart waar begonnen wordt met het laden van de trein, I/3A wordt als eerste opgeladen.

I/3A
Te Lambusart starten de manschappen van I/3A vanaf 04u00 met het laden van de trein. In het station wordt de trein in de vroege ochtend door Stuka’s aangevallen. Hierbij komt Soldaat Steyns van I/3A om het leven. Enkele manschappen raken gewond en heel wat uitrusting gaat verloren in het korte bombardement. De rest van de lading wordt gedurende de dag herschikt en het materiaal en de paarden met hun begeleiders vertrekken om middernacht per trein met bestemming Brugge. De rest van de artilleristen van I/3A blijft ter plekke achter.

II/3A en III/3A
Het is uitgesloten dat de rest van het regiment nog kan worden opgeladen in Lambusart. De IIde en IIIde Groep worden doorgestuurd naar het rangeerstation van Gilly, dichter bij het stadscentrum van Charleroi. Hier worden de kanonnen, paarden en manschappen tijdens de nacht van 14 op 15 mei op een reeks klaarstaande treinen geladen. Het laden van de trein van II/3A verloopt moeizaam aangezien de laadramp zich achteraan de trein bevindt. De paarden moeten de kanonnen over de ganse lengte van de trein naar de voorste wagons brengen. Daarenboven waren de platte treinwagons bestemd voor het vervoer van spoorrails waardoor spoorbiels dwars over de wagons waren vastgeschroefd. Wanneer de paarden uiteindelijk in hun wagons werden ingeladen is de dag al aangebroken. De officieren en de rest van de staf van II/3A nemen plaats in de eerste wagon na de locomotief terwijl de manschappen instappen in oudere houten rijtuigen met een gangpad langs de zijkant.

IV/3A
De IVde Groep komt later op de dag aan en vertrekt eveneens per trein.

I/3A
De trein met de paarden en het materieel van de I/3A reist over Brussel waar omstreeks 09u30 halt gehouden wordt. Er wordt van de gelegenheid gebruikt gemaakt om de mannen te laten eten. Om 14u00 kan men weer verder reizen, maar er moet heel regelmatig gestopt worden bij  luchtalarm. Intussen vertrekt ook het achtergebleven personeel van de I/3A uit Charleroi om het materiaal en de paarden achterna te reizen.

II/3A
De trein van de II/3A wordt bij dageraad te Ecaussinnes-d’Enghien in Henegouwen uit de lucht aangevallen. De eerste wagon wordt geraakt door een voltreffer. Bij deze luchtaanval worden 11 artilleristen op slag gedood en tientallen worden verwond. Onder de gesneuvelden bevinden zich de Wachtmeester Marganne en de Soldaten Albert, Burssens, Cornez, Ernst, Goffin, Guisse, Terwagne, Tossings, Van Coppennolle en Van De Put. Alleen de locomotief en de gehavende eerste wagon kunnen nog vertrekken, de rest van de trein blijft achter. De gewonden worden op de eerste wagon geladen die een tiental kilometer verder rijdt tot Braîne-le-Comte waar in de normaalschool een veldhospitaal is ondergebracht. In het veldhospitaal van Braîne-le-Comte overlijden nog de Soldaten Muller en Hoffman van de Staf/II/3A. De andere wagons zitten vast en de uitrusting en bewapening wordt dan maar achtergelaten. Het luchtoverwicht van de Duitsers moet massaal geweest zijn want op het zelfde ogenblik worden ook twee Blenheims Mk IV van het Britse 40SQN (WYTON) neergehaald.

III/3A en IV/3A
De andere treinen met personeel en materieel van 3A rijden die dag slechts moeizaam richting Vlaanderen.

I/3A
De trein met I/3A komt om 05u30 aan te Beernem waar gewacht wordt op de rest van het regiment. De andere treinstellen komen aan in de loop van de dag. ‘s Avonds wordt het materiaal uitgeladen waarna het regiment  de nacht doorbrengt te Beernem. In de vroege ochtend maakt 3A zich klaar voor de korte tocht naar Aalter. 

Staf/3A
Omstreeks 02u00 verlaat het regiment Beernem en komt nog voor de eerste klaarte aan te Aalter. Te Aalter wordt de inventaris opgemaakt van de geleden verliezen:

  • de Iste Groep mankeert twee stukken
  • de IIde Groep is een kwart van zijn effectieven en heel wat materieel kwijt
  • bij de IIIde Groep hebben de 7de en 8ste Batterij geen enkel materieel meer
  • en ook de IVde Groep heeft een batterij moeten achterlaten

Het regiment dient zich te reorganiseren om opnieuw op volle sterkte te komen en moet de geleden verliezen trachten aan te vullen met materieel en personeel van het 32ste Regiment Artillerie (32A) en het 33ste Regiment Artillerie (33A), die deel uitmaken van het Versterkings- en Opleidingscentrum Artillerie. 3A blijft voorlopig in kantonnement in de buurt van Aalter.

Staf/3A
Reorganisatie te Aalter. Het regiment maakt van deze periode gebruik om het materieel te herstellen en te onderhouden.

III/3A
De IIIde Groep zal na het verlies van twee derde van zijn geschut aangevuld worden met C75 GP kanonnen afkomstig van het 33A. Majoor Demey vertrekt naar Tielt en vervolgens Passendale om dit detachement op te halen. Hij zal pas op 21 mei met het geschut kunnen vertrekken om terug te keren naar het 3A. Intussen worden de vier nog aanwezige C75TR kanonnen bij de IIIde Groep doorgeschoven naar de I/3A en II/3A. De manschappen zijn getuige van het bombardement op het vliegveld van Aalter.

Staf/3A
Reorganisatie te Aalter.

Staf/3A
Het regiment krijgt nog een laatste dag rust, maar tijdens de middag wordt alles klaargemaakt voor een tocht over de weg naar Tielt. Tegen middernacht is het ganse regiment weer onderweg.

Staf/3A
De colonnes komen pas rond 03u00 aan te Tielt, na een verplaatsing van slechts 10 Km. Het regiment wacht de ganse dag af. Er komen nog drie bijkomende vuurmonden toe: twee C75GP afkomstig van het 31ste Regiment Artillerie (31A) en een C75TR van het 32A. In de late namiddag ontvangt men bericht dat het dorp Mertegem de volgende bestemming zal worden, maar het vertrek gaat niet door. Het 3A blijft overnachten in Tielt.

Staf/3A
Het regiment ontvangt die dag orders om zich samen met de 3Div naar de Leie te begeven en maakt zich die avond klaar voor een nieuwe nachtelijke verplaatsing.

II/3A
II/3A beschikt nog over zijn 4de en 6de Batterij. Majoor Degaye krijgt te horen dat het I/32A vier stuks C75TR zal uitsturen onder leiding van Kapitein-commandant Bastin om de 5de Batterij opnieuw samen te stellen.

Staf/3A
Het regiment komt aan op de noordelijke oever van de Leie en gaat onmiddellijk in stelling in de sector Harelbeke-Ooigem. De verschillende groepen worden in directe vuursteun gegeven van de infanterieregimenten van de 3Div. Reeds tijdens de vroege namiddag openen de Iste en IVde Groep het vuur wanneer hun infanterieregimenten contact maken met de vijand.

I/3A
De Iste Groep ontplooit te Oostrozebeke en zal directe vuursteun leveren aan het 1Li.

II/3A en IV/3A
Beide groepen zullen vuursteun leveren aan het 12Li.

III/3A
De IIIde Groep wordt aangehecht bij het 25 Li.

Staf/3A
Van zodra het licht wordt breken hevige gevechten uit langsheen de ganse divisiesector. 3A komt opnieuw in actie en alle groepen zijn bij de gevechten betrokken wanneer de Duitse infanterie een directe aanval op de Leie-stelling uitvoert.

I/3A
De Iste Groep nog steeds opgesteld te Oostrozebeke wordt door de Duitse artillerie ontdekt en ondergaat onmiddellijk een tegenbatterijvuur. Hierbij sneuvelt Soldaat François Callemin. De 2de Batterij haakt de kanonnen aan en gaat er in volle galop vandoor om een veiliger stelling in te nemen. Later op de dag omstreeks 21u00 krijgt I/3A het bevel om zich naar Meulebeke te begeven.

II/3A
Omstreeks 21u00 dient de 3de Infanteriedivisie zich terug te trekken om een nieuwe verdedigingslijn op te werpen aan het Kanaal Roeselare-Leie. Aan de oevers van dit kanaal worden enkele stukken van II/3A opgesteld in het zicht van de bruggen te Ingelmunster en Izegem om deze tegen de Duitse aanvallers te helpen verdedigen.

III/3A
III/3A is de ganse middag betrokken bij de zware gevechten in de sector van het 12Li en blijft de infanteristen ondersteunen tot deze sterk verzwakt de aftocht dienen te blazen.

Staf/3A
Tijdens de namiddag worden alle vuurgroepen van het regiment overgeheveld naar andere divisies en verliezen hun staf die bij de 3de divisie zal aangehecht blijven.

Ondergroepering I/3A, II/14A en II/14A ten oosten van Meulebeke

I/3A
De Iste Groep die nu opgesteld staat ten zuidoosten van Meulebeke vormt samen met II/14A en III/14A een ondergroepering die onder bevel van 4LA vuursteun levert aan de 16de Infanteriedivisie.

II/3A, III/3A en IV/3A
De andere groepen worden overgeheveld naar 9de Infanteriedivisie. De ganse dag door blijven de groepen in actie aan het Kanaal van Roeselare naar de Leie en voeren talrijke vuuropdrachten uit.

Majoor Degaye van de II/3A heeft te Moorslede contact met het detachement van Kapitein-commandant Bastin van de I/32A die zijn groep moet komen versterken om de 5de Batterij te vormen. Degaye besluit echter om de vuurmonden door te sturen naar Lichtervelde, op zo’n 10Km afstand van zijn eigen posities te Ingelmunster en Izegem. De majoor neemt dit besluit om het geschut te vrijwaren van de penibele situatie aan het Kanaal van Roeselare naar de Leie. Bovendien ontbreekt het Kapitein-commandant Bastin aan een schootsbureel en transmissiematerieel en is Majoor Degaye op dat ogenblik niet in staat om deze te leveren. Degaye keert terug naar zijn commandopost op het gehucht Het Veld net ten noorden van Ingelmunster.

I/3A
De gevechten aan het Kanaal van Roeselare naar de Leie bereiken een hoogtepunt wanneer de Duitsers er in slagen de waterweg over te steken en op te rukken richting Meulebeke. Rond de middag wordt de Iste Groep omsingeld nabij Paanders. Enkele manschappen kunnen ontvluchten, maar de kanonnen en het gros van de troepen blijven achter. De I/3A verdwijnt van de slagorde.

II/3A, III/3A en IV/3A
De overige drie groepen blijven de ganse dag in actie, waarbij vaak van op heel korte afstand moet worden gevuurd. Omstreeks 21u00 wordt de IIIde groep verplaatst naar een nieuwe stelling op het gehucht Manegem ten noordwesten van Meulebeke. De IIde Groep wordt naar Kruipendaarde bevolen. De IIIde Groep en IVde Groep worden samengevoegd tot een tactische groepering met het eerder op de dag aangekomen IV/13A. Deze groepering staat onder bevel van Majoor Blanchy van IV/13A.

II/3A
Tijdens de nacht van 26 op 27 neemt ook de IIde Groep een nieuwe stelling in aan het kruispunt te Kruipenaarde, op zo’n 3Km ten noorden van Izegem. Het geschut blijft hier de ganse dag in achtie. Rond 20u00 worden de artilleristen overrompeld en houdt de groep op te bestaan. Net voor de gevangenname slagen de beide batterijen er in om de vuurmonden onklaar te maken.

III/3A
De IIIde Groep gaat in stelling te Manegem in de tweede helft van de nacht en blijft in actie gedurende de voormiddag. Het geschut is gericht op de spoorlijn van Ingelmunster naar Tielt. De groep moet omstreeks 13u00 ophouden met vuren en overgaan tot de nabije verdediging. Bij deze gevechten sneuvelt Soldaat Masset van de 8Bij. Twee uur later is ook daar iedereen gevangen genomen.

IV/3A
Reeds in de late voormiddag is ook de IVde Groep er aan voor de moeite. De 12de Batterij wordt gevangen genomen, maar de 10de en 11de Batterij slagen er in weg te komen langs de Bruggesteenweg naar Oostkamp.

Staf/3A
Het 3A is nu gereduceerd tot 3 batterijen: de 5de Batterij die zich zonder opdracht te Lichtervelde bevindt en de 10de en de 11de Batterij die aan de overrompeling rond Meulebeke ontkomen zijn en Oostkamp bereikt hebben. De detachementen worden gevangen genomen na de capitulatie. Tijdens de 18-daagse veldtocht moest het regiment 46 doden betreuren.

Na de capitulatie

Slachtoffers

EenheidNaamVoornaamFotoGraadStandKlas° op° te+ op+ teNota
4/IIALBERTNicolas, L.J.SdtMil16.02.1915Visé15.05.1940Ecaussinnes-d'EnghienGedood bij luchtbombardement op trein
3/IBUNTINCKXAlbert, J.SdtMil17.08.1916Brussel18.05.1940Beauvais (F)
6/IIBURSSENSJoseph, A.SdtMil01.09.1916Mons15.05.1940Ecaussinnes-d'EnghienGedood bij luchtbombardement op trein
OnbekendCALLEMINFrançois, R.SdtMil11.01.1915Ougrée24.05.1940Oostrozebeke
StafCORNEZMarcel, R.SdtMil24.07.1916Cuesmes15.05.1940Ecaussinnes-d'EnghienGedood bij luchtbombardement op trein
OnbekendDE WOLFVictor, J.SdtMil2526.10.1905Zegelsem02.06.1940Berck-Plage (F)
8/IIIDEHENNAULTAlbert, J.G.WMMil3529.04.1915Braine-l'Alleud27.05.1940Pittem
4/IIDEJOSEAlbertSdtMil15.06.1917Heusy14.05.1940Mons
Staf/IDEMOITIELouis, G.G.SdtMil03.12.1917Heyd17.05.1940Wallers (F)
4/IIERNSTGaston, J.G.SdtMil28.10.1918Montrem (F)15.05.1940Ecaussinnes-d'EnghienGedood bij luchtbombardement op trein
3/IFRAIKINJules, L.J.Cdt06.08.1892Seraing12.05.1940Charleroi
4/IIGOFFINLouis, A.J.SdtMil08.01.1918La Reid15.05.1940Ecaussinnes-d'EnghienGedood bij luchtbombardement op trein
8/IIIGONDRYHectorWMMil3824.07.1919Houdeng-Goegnies27.05.1940Pittem
StafGRUSELLEAlbert, J.G.SdtMil22.02.1917Tourinnes-Saint-Lambert18.05.1940Virelles
OnbekendGUISSEGeorges, E.J.SdtMil30.06.1908Moha14.05.1940Ecaussinnes-d'Enghien4TR
1/IHANNECARTRobertSdtMil05.01.1918Solre-sur-Sambre27.05.1940Meulebeke
8/IIIHILGERSHermanSdtMil21.05.1915Weywertz15.05.1940Esneux
Staf/IIHOFFMANHerman, J.SdtMil29.03.1915Büllingen15.05.1940Braine-le-ComteOverleden aan zijn verwondingen na luchtbombardement te Ecaussinnes
7/IIIJACQUEMINGeorges, E.G.WMMil2917.02.1908Brussel24.05.1940Hulste
Staf/IIIKROCKAERTJean, H.SdtMil01.07.1919Meise27.05.1940Pittem
3/ILAFFUTArthur, F.J.SdtMil04.01.1917Villers-aux-Tours26.05.1940Torhout
8/IIILISENMarcel, C.J.SdtMil21.05.1920Bouffioulx27.05.1940MeulebekeGedood bij gevechten te Maeneghem.
OnbekendMAQUETMaurice, J.WMMil3201.01.1911Ougrée18.05.1940Les Rues-des-Vignes (F)
6/IIMARGANNEEugène, L.L.WMMil3923.03.1919Grivegnée14.05.1940Ecaussinnes-d'EnghienGedood bij luchtbombardement op trein
8/IIIMASSETLambert, J.F.SdtMil21.09.1918Pousset16.05.1940Frameries
5/IIMEUNIERArmand, J.A.SdtMil02.11.1916Bihain12.05.1940Villers-le-BouilletGedood bij luchtbombardement
Staf/IIMULLERMathias, L.SdtMil05.08.1916Eupen15.05.1940Braine-le-ComteOverleden aan zijn verwondingen na luchtbombardement te Ecaussinnes
2/INICOLAÏJean, G.SdtMil08.04.1919Saive29.06.1940Vannes (F)
OnbekendNIEZETTEThomas, M.A.SdtMil27.04.1911Limbourg12.05.1940Saint-Georges-sur-Meuse
5/IIPARMENTIERFlorent, A.M.WMBV16.01.1913Mons-lez-Liège20.05.1940Maastricht (NL)
3/IPOUPIERArthur, J.SdtMil24.10.1906Rouvreux25.05.1940Sainte-Austreberthe (F)
5/IIREMYMarcel, J.J.SdtMil23.09.1918Wanne12.05.1940Villers-le-BouilletGedood bij luchtbombardement
OnbekendSCAILQUINOscar, J.B.SdtMil24.01.1917Fontaine-l'Evêque17.05.1940Wallers-Trélon (F)
OnbekendSMCharlesSdtMil20.06.1914Etterbeek17.05.1940Humbeek
1/ISTEYNSHubert, J.J.SdtMil17.08.1918Mortroux14.05.1940LambusartGedood bij luchtbombardement
OnbekendSWEERTSMaurice, H.E.SdtMil26.05.1915Labuissière02.06.1940Avesnes-sur-Helpe (F)
8/IIITERWAGNEJules, H.J.SdtMil24.11.1916Nandrin15.05.1940Ecaussinnes-d'EnghienGedood bij luchtbombardement
4/IITOSSINGSAlbert, R.L.SdtMil01.05.1919Heure-le-Romain15.05.1940Ecaussinnes-d'EnghienGedood bij luchtbombardement
3/ITOUSSAINTFransSdtWDieN19.07.1915Büllingen12.05.1940Hermée
Staf/IIIUYTDENHOEVENJean, A.G.SdtMil12.04.1918Braine-le-Comte27.05.1940Meulebeke
6/IIVAN COPPENOLLEEugène, A.SdtMil16.02.1916Anderlecht15.05.1940Ecaussinnes-d'EnghienGedood bij luchtbombardement
OnbekendVAN DE PUTJules, J.SdtMil12.04.1918Liberchies15.05.1940Ecaussinnes-d'EnghienGedood bij luchtbombardement
OnbekendVAN DE WOUWEREugèneSdtMil3116.04.1911Wommelgem24.05.1940PoperingeDeserteur
7/IIIVAN DEN BRANDEPieter, A.J.SdtMil08.11.1913Boom20.05.1940Eeklo
OnbekendVAN DER PASLambert, M.G.SdtMil17.10.1915Sint-Gillis13.05.1940Fleurus
7/IIIVAN MUYLDERRomain, P.SdtMil08.09.1919Sint-Jans-Molenbeek27.05.1940Pittem
8/IIIVANDENDRIESSCHEJoseph, A.SdtMil3714.01.1918Noeux-les-Mines (F)21.05.1940Sint-Amandsberg
5/IIZUNEAlbert, J.L.WMMil3805.08.1917Jemeppe-sur-Meuse12.05.1940Villers-le-BouilletGedood bij luchtbombardement

Bibliografie en Bronnen

  1. Maison du Souvenir, 2008. Souvenirs de Jules Delacre, Maréchal des Logis de réserve bij I/3A. [online beschikbaar op]: <http://www.maisondusouvenir.be/jules_delacre.php> [laatst geraadpleegd op 25 december 2017].
  2. Olyff, H., 1995, Un Crayon dans la bataille. Les carnets d’un artilleur en mai 1940, Brussel: Editions Racine.
  3. Dossier 3A, Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie
  4. Getuigenis Sdt Rorive, stamnummer 153-24798, kanonnier bij II/3A.
  5. Dossier III/LK, Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.