Reglementaire benaming	Versterkings- en Opleidingscentrum Genie | VOC Gn Centre de Renforcement et d’Instruction du Génie | CRI Gn
Type	Versterkings- en Opleidingseenheid
Ontdubbeld van	2de Regiment Genie 3de Regiment Genie 4de Regiment Genie
Onderdeel van	Versterkings- en Opleidingstroepen
Bevelhebber	Kolonel F. Gregoire
Standplaats	40ste Regiment Genie: Berchem IVde Bataljon Spoorwegtroepen: Hoogboom en Borgerhout 40ste Bataljon Transmissietroepen: Vilvoorde 5de Compagnie Pontonniers en Binnenschippers: Burcht
Samenstelling	Staf
	40ste Regiment Genie	I Bataljon (Cdt Ferdinand Van Loo)	Staf
	(Majoor Louis Van Gool)		1ste Compagnie (Kapt J. Corstiens)
			2de Compagnie (Lt M. Van De Velde)
			3de Compagnie (Lt J. Daelemans)
		II Bataljon (Cdt Florent Paque)	Staf
			1ste Compagnie (Lt F. Francisse)
			2de Compagnie (Lt G. Vos)
			3de Compagnie (Lt J. Paquet)
		III Bataljon (Cdt Albert Hoyois)	Staf
			1ste Compagnie (Lt E. Delecourt)
			2de Compagnie (Lt F. Lamsin)
			3de Compagnie (Kapt H. Bosten)
		IV Bataljon Versterking (Cdt Robert Leclaire)	1ste Compagnie
			2de Compagnie
			3de Compagnie
		Schoolcompagnie (Cdt François Huyberechts)
		Compagnie Depot en Park (Cdt Res Maréchal)
	IVde Bataljon Spoorwegtroepen	Staf (Lt Van Melkebeke)
	(Majoor Paul Celis)	1ste Compagnie Instructie
		2de Compagnie Instructie (Cdt Poncet)
		3de Compagnie Versterking (Cdt Réginald Hubertus)
		Schoolcompagnie
		Compagnie Depot en Algemene Diensten (Cdt Maurice Blyckaerts)
	5de Compagnie Pontonniers en Binnenschippers (Luitenant J. Van Craenenbroeck)
	40ste Bataljon Transmissietroepen	Staf
	(Majoor Raoul Housiau)	1ste Compagnie Versterking
		2de Compagnie Instructie Telegrafisten
		3de Compagnie Instructie Telegrafisten
		4de Compagnie Instructie Radiotelegrafisten
		5de Compagnie Instructie Radiotelegrafisten
		6de Compagnie Instructie Specialisten
		Transmissieschool
		Compagnie Depot en Park (Cdt Georges Van Santbergen)

Staf DRI/Gn
Voor de aanvang van de mobilisatie besliste de legerleiding dat er voor de genie en de artillerie, in tegenstelling tot de andere wapens van het leger, geen eigen versterkings- en opleidingsstructuur opgericht zal worden. Er bestond ook geen specifiek versterkings- en opleidingsregiment om de rekruten van de klas ’40 bestemd voor de genie op te leiden of om de nog op te roepen reservisten op te vangen. Dit diende te gebeuren door de Schoolcompagnies van elk genieregiment afzonderlijk. Deze Schoolcompagnies zouden achterblijven in hun kazerne eens de op vredesvoet bestaande genieregimenten gemobiliseerd en ontdubbeld worden. Bij afkondiging van Fase A van het mobilisatieplan op 26 augustus 1939 krijgt de genie dan toch een specifieke versterkings- en opleidingsstructuur, namelijk het Aanvullings en Opleidings Depot van de Genie (AOD/Gn oftewel in het Frans: Dépôt de Renfort et d’Instruction du Genie – DRI/Gn). Aanvankelijk worden binnen dit depot drie Instructiebataljons opgericht om de vorming van nieuwe genisten over te nemen van de drie genieregimenten, temeer omdat die midden september ’39 opgesplitst worden in geniebataljons en daarna van de slagorde verdwijnen. Elk instructiebataljon zal de nieuwe rekruten en de aanvullingen bestemd voor de ontdubbelingsbataljons van een specifiek vooroorlogs genieregiment opleiden. Zo zal het Iste Bataljon de nieuwe rekruten voor de ontdubbelingsbataljons van het 2de Regiment Genie opleiden, het IIde Bataljon de rekruten bestemd voor de ontdubbelingsbataljons van het 3de Regiment Genie en het IIIde Bataljon de rekruten voor de ontdubbelingsbataljons van het 4de Regiment Genie. Deze structuur blijft bestaan tot de afkondiging van Fase E van het mobilisatieplan dat samenvalt met de algemene mobilisatie na de start van de vijandelijkheden. Het DRI/Gn wordt bevolen door Kolonel Gregoire.

40Gn
De drie instructiebataljons van de genie worden vanaf maart 1940 samengebracht in het 40ste Regiment Genie (40Gn) en aangevuld met de nog niet opgeleide jonge rekruten van de klas ’40 bestemd voor de genie. Het 40Gn beschikt ook over een IVde Bataljon Versterking dat moet instaan voor het opvangen van de oudere reservisten die pas zullen worden opgeroepen vanaf de afkondiging van de algemene mobilisatie. Het ging hier om militairen die omwille van een vrijstelling in de loop van de tweede helft van 1939 terug naar huis gestuurd werden, of nog niet onder de wapens geroepen oudere reservisten. De eerste miliciens van de lichting ’40 worden vanaf februari 1940 onder de wapens geroepen en vervoegen in maart de drie instructiebataljons van het 40Gn. Het IVde Bataljon Versterking  bestaat op dat ogenblik enkel uit kaderleden. Het 40Gn beschikt ook over een Schoolcompagnie voor de opleiding van dienstplichtige officieren en onderofficieren van de genie. Het regiment wordt bevolen door Majoor Van Gool en heeft de geniekazerne van Berchem als thuisbasis, tevens de vredesvoet kazerne van het 2de Regiment Genie. Hier wordt aan de opleiding van de jonge miliciens gewerkt die kunnen oefenen op de oude Geniepolygoon van het fort met achtergebleven materieel van het 2de Regiment Genie

40TTr
Het 40ste Bataljon Transmissietroepen (40TTr) wordt in februari 1940 opgericht als opleidingsbataljon voor de dienstplichtigen van de lichting ’40 bestemd voor de ontdubbelingsbataljons en compagnies van het Regiment Transmissietroepen. Het 40TTr staat vanaf begin april onder bevel van Majoor Res Housiau [1]. Het bataljon bevindt zich tijdens de mobilisatie in de Kazerne van het Seintroepenkorps te Vilvoorde waar de dienstplichtigen van de klas ’40 vanaf half maart hun opleiding krijgen in één van vijf instructiecompagnies. Het bataljon beschikt ook over een transmissieschool voor de opleiding van dienstplichtige officieren en onderofficieren van de transmissietroepen [2].

IV SpT
Het IVde Bataljon Spoorwegtroepen (IV SpT) wordt opgericht als opleidingsbataljon voor de dienstplichtigen van de lichting ’40 bestemd voor het Regiment Spoorwegtroepen. IV SpT heeft detachementen in de Kapitein-commandant Bauwin Kazerne te Hoogboom en in de Kazerne 5 – 6 te Borgerhout.

5Cie Pont
De 5de Cie Pontonniers en Binnenschippers (5Cie Pont) wordt als onafhankelijke compagnie geactiveerd op 15 maart 1940 en ontvangt de rekruten van de lichting ’40 die sinds de start van het jaar opgeroepen waren voor het Bataljon Pontonniers (Bn Pont). Deze rekruten worden opgeleid om later doorgestuurd te worden naar het Bataljon Pontonniers als versterkingen. De 5Cie Pont is gekazerneerd in de vredesvoetkazerne van het Bataljon Pontonniers te Burcht waar het trainingsprogramma tot aan de vooravond van de Duitse aanval gewoon wordt afgewerkt.

Staf DRI/Gn wordt Staf VOC/Gn
Het DRI/Gn ontvangt kort na middernacht het algemeen alarm en maakt zich klaar om bij eerste klaarte vooraf verkende alarmkantonnementen in te nemen in de agglomeraties van de garnizoenssteden. Men vreest immers dat de reguliere kazernes van ons leger gebombardeerd zullen worden door de Duitse luchtmacht en bijgevolg moeten de eenheden van het DRI/Gn zich door een onmiddellijke verhuis in veiligheid stellen.

De Staf DRI/Gn wordt in zijn commandopost om 06u00 verwittigd van de afkondiging van de algemene mobilisatie (Fase E van het mobilisatieplan) naar aanleiding van de Duitse inval. Hierbij wordt het DRI/Gn omgevormd tot het Versterkings- en Opleidingscentrum van de Genie (VOC/Gn) en onder het bevel geplaatst van de Generale Staf der Versterkings- en Opleidingstroepen ( EM/TRI oftewel Etat Major des Troupes de Renforts et d’Instruction) dat zich bij het uitbreken van de oorlog in de Etterbeekse kazerne de Witte de Haelen bevindt. Het Versterkings- en Opleidingscentrum van de Genie krijgt niet alleen het bevel over het 40ste Regiment Genie maar ook over het VIde Bataljon Spoorwegtroepen, het 40ste Bataljon Transmissietroepen en de 5de Compagnie Pontonniers.

Eveneens om 06u00 wordt het bevel gegeven om, zoals voorzien in het mobilisatieplan, uit te wijken naar oorlogskantonnenmenten die zich in West-Vlaanderen bevinden. Het mobilisatieplan voorzag dat elke eenheid van het VOC/Gn bij een vijandelijke inval zou uitwijken naar een oorlogskantonnement, ver verwijderd van de vijandelijkheden, om de opleiding van de nieuwe rekruten in relatieve rust te kunnen voortzetten. Het voorziene oorlogskantonnement voor het 40Gn en 40TTr is Oostende terwijl het IVde Bataljon Spoorwegtroepen (IV SpT) zich naar Nieuwpoort, Veurne en Diksmuide dient te begeven.

40Gn
Het 40ste Regiment Genie bevindt zich op 10 mei nog steeds in de Kazerne 8 – 9 te Berchem. Om 06u00 krijgt het 40Gn opdracht om zich klaar te maken voor de evacuatie naar zijn voorziene oorlogskantonnementen te Oostende. Deze verplaatsing zal nog overdag gebeuren. Het regiment wordt in twee treinstellen van Berchem naar Oostende overgebracht. De trein met aan boord het IIde en het IIIde Bataljon wordt in het station van Denderleeuw aangevallen door Duitse vliegtuigen. Korporaal Rosenbaum komt hierbij om het leven en er vallen eveneens drie gewonden. De tweede trein met de regimentsstaf en het Iste Bataljon kan de kust zonder veel problemen bereiken.

Door de afkondiging van de algemene mobilisatie worden de oudste reservisten en van legerdienst vrijgestelden opgeroepen om het IVde Bataljon Versterking (IV/40Gn) te vervoegen. Al deze militairen hebben hun legerdienst reeds lang achter de rug en kunnen niet ingezet worden zonder dat hun militaire vaardigheden aangescherpt worden. Deze bijkomende militaire vorming zal gegeven worden door het IV/40Gn dat geactiveerd wordt te Berchem. IV/40Gn zal in Berchem achterblijven tot er voldoende reservisten aangekomen zijn. Het versterkingsbataljon staat onder bevel van Kapitein-commandant Leclaire, een infanterieofficier.

40TTr
De manschappen van het 40TTr worden om 04u00 ‘s morgens gewekt en moeten voor eerste klaarte de kazerne verlaten. De instructiecompagnies moeten zich in veiligheid stellen door het innemen van een alarmkantonnement te Grimbergen, gelegen op een viertal kilometer ten westen van Vilvoorde. Na de afkondiging van de algemene mobilisatie maakt het bataljon zich klaar voor de evacuatie naar Oostende om er zijn oorlogskantonnement in te nemen. Een aantal vrachtwagens wordt naar de kazerne gestuurd om materieel op te laden en naar het station te brengen waar een trein wordt klaargemaakt om het bataljon te evacueren naar de kust. In de loop van de dag verlaat het transmissiebataljon  zijn alarmkantonnement te Grimbergen en keert op zijn stappen terug naar Vilvoorde waar ze rond middernacht de trein nemen naar Oostende. De trein staat onder het bevel van Majoor Housiau. De 1ste Compagnie Versterking en de Compagnie Depot en Park blijven voorlopig nog te Vilvoorde om de reservisten op te vangen en uit te rusten. Een delegatie van twee onderofficieren en vier korporaals van het 8ste Bataljon Transmissietroepen (8TTr) komt versterkingen ophalen om het bataljon op oorlogsvoet te brengen. Twee onderofficieren (Sgt Meert en Sgt Wilmotte) evenals twee korporaals (Kpl Berthlet en Kpl Achtergael) worden achtergehouden en zullen de 1Cie Versterking van 40TTr vervoegen, de twee andere korporaals worden naar Namen teruggestuurd met 11 versterkingen.

IV SpT
De twee compagnies instructie van het IVde Bataljon Spoorwegtroepen (IV SpT) zullen op de eerste oorlogsdag vanuit Hoogboom naar een alarmkantonnement te Grembergen nabij Dendermonde afreizen.

Staf VOC/Gn
De staf van het VOC/Gn vindt onderdak in het preventorium “Colonie Catholique Sint-Joseph” ook gekend als voormalig “Wezenhuis Vincentius Ferrerius” aan de Nieuwpoortsesteenweg nr 57 te Oostende. Het VOC/Gn stuurt vanuit Oostende een aanzienlijke groep officieren in versterking naar de Generale Staf der Legergenie (GS/LGn). Op 12 mei vertrekken Lt Falisse, Lt Res Jonas, Lt Res De Gunst en Lt Res Drechsel.

40Gn
Het 40Gn zoekt de volgende kantonnementen op te Oostende:

• Staf: Hotel “The Chequers” op de Zeedijk nr 4
• Iste Bataljon: Witte Nonnenstraat
• IIde Bataljon: Hendrik Serruyslaan
• IIIde Bataljon: Sas-Slijkens (gehucht van Bredene)
• Schoolcompagnie en Compagnie Depot en Park: Ieperstraat

40TTr
De voorwacht met het installatiepersoneel, de administratie en het materieel wordt per vrachtwagen naar de kust vervoerd. De colonne voertuigen vertrekt bij het invallen van de duisternis naar Oostende. De verplaatsing langs de weg tijdens de nacht van 10 op 11 mei duurt dermate lang dat wanneer in de ochtend van 11 mei de voorwacht in Oostende toekomt de trein met de manschappen reeds in het station van Oostende staat te wachten.  De Compagnie Depot en Park blijft voorlopig nog te Vilvoorde.

IV SpT
De instructiecompagnies van het bataljon verlaten Grembergen per trein kort na middernacht. De voertuigcolonne rijdt naar de kust via de weg. Het bataljon spoorwegtroepen neemt kantonnementen in te Nieuwpoort, Diksmuide en Veurne.

VOC/Gn
De eenheden zijn volop bezig met de inrichting van hun kantonnementen in West-Vlaanderen en plannen de opstart van de instructie genie aan de kust. Er wordt ook nog gewacht op de aankomst van verschillende detachementen die zijn achtergebleven in de vredesvoetkazernes.

40Gn
Het IVde Bataljon Versterking (IV/40Gn) reist nu af naar de kust en wordt per trein van Berchem naar Oostende overgebracht.

Staf VOC/Gn
Door de snelle opmars van de Duitsers wordt het voor het Groot Hoofdkwartier (GHK) snel duidelijk dat de verdere opleiding van de nieuwe rekruten enkel in Frankrijk, ver achter de linies, kon gebeuren. Alle VOC’s ontvangen op 13 mei om 14u00 het schriftelijk bevel van de Generale Staf van de Versterkings- en Opleidingstroepen (EM/TRI) om zich klaar te maken voor de verplaatsing naar Frankrijk. Dit naar analogie van wat er tijdens de Eerste wereldoorlog gebeurde. Het VOC/Gn start onmiddellijk met de voorbereiding van de evacuatie naar Frankrijk. De verplaatsing naar Frankrijk is echter totaal niet voorzien in de planning en bijgevolg niet goed georganiseerd. Er is geen voorafgaandelijke regeling met de Franse militaire noch burgerlijke overheid, er zijn geen voorafgaandelijke verkenningen van kantonnementen, er is slechts proviand voor twee dagen en er bestaat geen logistieke organisatie voor herbevoorrading in Frankrijk. Daarenboven moet de commandant van het VOC/Gn zelf vervoer per spoor regelen door de treinen van de SNCF (oftewel de Franse spoorwegmaatschappij) te gebruiken die het Franse 7de Leger van generaal Giraud naar Zeeland hadden gebracht [3].

Vanuit Maldegem meldt het 33ste Regiment Artillerie (33A) dat zo’n 1.600 spoorwegarbeiders uit de streek van Luik en Verviers zich al sinds 11 mei in de stad bevinden en ondergebracht zijn bij burgers [4]. Deze personeelsleden van de NMBS werden op 10 mei gemobiliseerd als onderdeel van het Speciaal Korps der Spoorwegen, Telegraaf en Telefoon. Het 33A krijgt het bevel om de manschappen door te sturen naar het VOC/Gn te Oostende.

Lt Ghenet en Lt Willems worden op hun beurt door de Staf VOC/Gn doorgestuurd naar de Generale Staf der Legergenie (GS/LGn).

40TTr
De Compagnie Depot en Park vervoegt de rest van het bataljon te Oostende.

IV SpT
De laatste trein van het IVde Bataljon Spoorwegtroepen met aan boord de 3Cie Versterking verlaat Hoogboom omstreeks 23u30.

40TTr
De transmissietroepen bereiden zich eveneens voor om naar Frankrijk te vertrekken, met uitzondering van de Compagnie Depot en Park die pas de dag voordien in Oostende toegekomen is. Het vertrek is voorzien tijdens de nacht van 14 op 15 mei.

IV SpT
De laatste trein van het bataljon komt enkele uren vast te zitten in de omgeving van de Schijnpoort te Antwerpen. Het spoor is er bij een luchtaanval onderbroken. De trein kan om 08u50 zijn weg vervolgen en naar Veurne doorrijden.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
De staf van het VOC/Gn vertrekt in de vroege morgen van de 15de mei vanuit Oostende met een colonne stafvoertuigen naar Frankrijk. Zij begeven zich langs de baan naar Angers dat werd aangeduid als kantonnement voor het VOC/Gn.

40Gn in Frankrijk
Tijdens de nacht van 14 op 15 mei verlaat het 40Gn ons land om zich per trein naar Frankrijk te begeven. De eerste bestemming is Saint-Omer dat om 10u30 al bereikt wordt. Majoor Van Gool vergezelt de staf van het VOC/Gn die per auto naar Frankrijk afreist. Bij de doortocht van Saint-Omer vernemen de treincommandanten van de treinstellen van het 40Gn dat ze niet naar Angers maar naar Saumur (Maine-et-Loire) zullen rijden.

40TTr in Frankrijk
Het bataljon bereikt Saint-Omer omstreeks 18u00. De trein van 40TTr volgt de trein van 40Gn met een halve dag vertraging.  De Compagnie Depot en Park reist achterop met een latere trein.

IV SpT
IV SpT vertrekt per spoor naar Frankrijk

40Gn in Frankrijk
Majoor Van Gool die zich al in Angers bevindt verneemt er dat de bestemming van de trein van het 40Gn werd gewijzigd en rijdt per auto vanuit Angers langs de Loire naar het iets meer stroomopwaarts gelegen Saumur om hier de aankomst van zijn regiment voor te bereiden. Hij meldt zich aan bij de grootste kazerne in Saumur namelijk de cavalerieschool van het Franse leger. De commandant van de Franse cavalerieschool is niet opgezet met de onaangekondigde aankomst van de Belgen in zijn garnizoen. Hij belt onmiddellijk met de Franse inspectie der genie en even later wordt het 40Gn doorgestuurd naar de kazerne van het Franse 6de Regiment Genie te Angers. Ook hier kunnen ze niet in de kazerne verblijven en krijgen een kantonnement toegewezen langs de Loire in La Possonnière op zo’n 20 kilometer ten zuidwesten van Angers. Van 16 tot 18 mei zal het 40Gn kantonneren in La Possonnière.

40TTr in Frankrijk
De trein van 40TTr vordert maar langzaam door het druk treinverkeer op de sporen langs de Franse kust. Tegen de avond bereiken de transmissietroepen Wimmereux net ten noorden van Boulogne-sur-Mer.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
De Staf VOC/Gn verneemt dat de regio rond Angers niet de eindbestemming is voor het VOC/Gn en dat de genie-eenheden moeten doorreizen naar Narbonne aan de Middellandse Zee. De staf vertrekt meteen om er de kantonnementen voor te bereiden.

40Gn in Frankrijk
Het regiment verlaat La Possonnière nabij Angers en wordt per trein doorgestuurd naar Argelès-sur-Mer, een kustgemeente ten zuiden van Perpignan langs de Spaans-Franse grens.

40Gn in Frankrijk
Het 40Gn komt aan te Argelès-sur-Mer. Majoor Van Gool die per auto als eerste toekomt in Argelès-sur-Mère verneemt dat zijn manschappen zullen ingekwartierd worden in een oud kamp voor vluchtelingen van de Spaanse burgeroorlog en voert een korte inspectieronde uit in het kamp [5]. Maj Van Gool vindt de levensomstandigheden in het kamp onaanvaardbaar en laat zijn manschappen op het strand nabij het kamp slapen. Hij komt hierbij in aanvaring met de Franse plaatscommandant maar geeft niet toe en bekomt de toelating om voor 24 uur op het strand te kantonneren. Tegen de avond verneemt Maj Van Gool dat zijn regiment de volgende ochtend naar Montpellier zal worden overgebracht.

IV SpT in Frankrijk
Het bataljon bereikt het kamp van Saint-Cyprien waar zich ook het 56ste Linieregiment (56Li) bevindt. Dit kamp van houten barakken en tenten werd in februari 1939 gebouwd door de Franse overheid voor het opvangen van gevluchte republikeinse troepen van de Spaanse burgeroorlog. De levensomstandigheden in het kamp van Saint-Cyprien zijn dermate slecht dat uitgekeken wordt naar een nieuw kantonnement. Tot 24 mei zal het bataljon zich in het kamp van St-Cyprien bevinden waar de militairen gebeten worden door allerlei ongedierte. Ze zijn ver verwijderd van de opleiding die ze zouden krijgen om de oorlogsinspanning verder te zetten. Op 24 mei zal het IV SpT het kamp van Saint-Cyprien verlaten en doorreizen naar Ganges.

40TTr in Frankrijk
Het treinstel met het gros van het 40TTr bereikt Toulouse omstreeks 20u15.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
De regionale staf van het Franse leger stuurt het VOC/Gn naar Montpellier.

40Gn in Frankrijk
Het 40Gn wordt doorgestuurd naar Montpellier en Majoor Van Gool vertrekt voorop om de nieuwe kantonnementen te gaan verkennen. De kantonnementen liggen ver uiteen gecentreerd rond de Franse stad Ganges. Bij de verkenning valt reeds op dat het klimaat in de regio van Ganges niet geschikt is voor opleidingsactiviteiten. Er zal enkel getraind kunnen worden in de vroege ochtend of tegen het vallen van de duisternis. Het gros van het regiment komt een dag later per trein op zijn bestemming aan.

40TTr in Frankrijk
Ook de transmissietroepen bereiken Montpellier.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
Vanuit Montpellier wordt de staf van het VOC/Gn doorgestuurd naar Castries op een zestiental kilometer noordoostwaarts van Montpellier, waar zij zich definitief zullen vestigen.

40Gn in Frankrijk
De materieeltrein van het 40Gn komt aan in het station van Ganges. Het regiment zoekt zijn nieuwe kwartieren op:

• de staf vindt onderdak in Château de Rodes te Saint-Bauzille-de-Putois
• het ganse Iste Bataljon wordt ondergebracht te Causse de la Selle
• de staf van het IIde Bataljon verblijft bij de heer Baljon te Saint-Martin-de-Londres, hun 1ste en 2de Compagnie worden ingekwartierd in het Château de Marrou in het zelfde dorp en de 3de Compagnie in Château de Bernir te Notre-Dame-de-Londres
• de staf van het IIIde Bataljon bezet het gemeentehuis van Les Matelles met de 1ste en 3de Compagnies in het dorp en de 2de Compagnie te Saint-Gely du Fesc
• de staf en 2de Compagnie van het IVde Bataljon Versterking wordt gehuisvest te Saint-Drézéry, de 1ste Compagnie te Galargues en de 3de Compagnie te Beaulieu
• de Schoolcompagnie en Compagnie Depot en Algemene Diensten verblijven in Saint-Bauzille-de-Putois

40TTr in Frankrijk
De transmissietroepen bezetten hun definitieve kantonnementen. De staf en het bataljon vinden onderdak te Castries, met uitzondering van de 2de Compagnie telegrafisten die te Fontmagne zullen verblijven.  De Transmissieschool en de Compagnie Depot en Park zullen te Vendargues verblijven.

5Cie Pont in Frankrijk
De 5Cie Pont wordt ondergebracht in Boisseron op zo’n 16 km van Castries.

40Gn in Frankrijk
Het 40Gn installeert zich in zijn nieuwe kantonnementen. Het IIde Bataljon krijgt diverse gebouwen in de dorpjes Saint-Martin-de-Londres en Notre-Dame-de-Londres toegewezen.

IV SpT in Frankrijk
Het IV SpT vertrekt uit het kamp van Saint-Cyprien en wordt per trein overgeplaatst naar Ganges, een stadje ten noorden van Montpellier. De slagorde van het bataljon omvat nu zeven compagnies die in volgende steden en dorpen worden ondergebracht:

• Staf bataljon en Compagnie Depot en Algemene Diensten te Ganges
• 1ste, 2de en 3de Compagnie eveneens te Ganges
• 4de Compagnie te Cazilhac
• 5de Compagnie te Laroque
• 6de Compagnie te Brissac

Staf VOC/Gn in Frankrijk
Op de dag van de Belgische capitulatie komt een colonne voertuigen van de Compagnie Namen van het Speciaal Korps der Spoorwegen, Telegraaf en Telefoon toe in Ganges. Deze compagnie wordt aangehecht aan het IV SpT.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
Op 1 juni komt een colonne bestaande uit manschappen van de 4de Directie van de Genie en Versterkingen (4DirGnV) en van de Dienst Militaire Bouwwerken toe in Castries. Deze colonne met aan het hoofd Kolonel SBH Siron, Kolonel Res Loché en Kapitein-commandant SBH Bernard vertrok op 18 mei uit België en kwam via Lodève (Hérault) en Montpellier terecht bij het VOC/Gn.  Na integratie in het VOC/Gn wordt de 4DirGnV opgegeven en het personeel wordt verdeeld over de verschillende eenheden van het VOC/Gn. Cdt SBH Bernard blijft niet bij het VOC/Gn maar wordt overgeplaatst naar het Kabinet van de Minister van Landsverdediging te Poitiers.

40Gn in Frankrijk
Eveneens op 1 juni 1940 wordt het 40Gn gereorganiseerd. Het IVde Bataljon Versterking van het 40Gn (IV/40Gn) wordt naar aanleiding van de talrijk toegekomen versterkingen in Frankrijk, omgevormd tot het 1ste Regiment Versterking van de Genie (1RftGn). Cdt Van Loo wordt als bataljonscommandant van het I/40Gn vervangen door Cdt Maréchal, voormalig commandant van de Compagnie Depot en Park van 40Gn. Cdt Van Loo muteert vervolgens naar het 1RftGn om er het bevel over te nemen van een versterkingsbataljon. Na de hervorming bestaat het 40Gn nog uit drie instructiebataljons en een schoolcompagnie. Het 40Gn blijft onder bevel van Majoor Van Gool.

IV/40Gn wordt 1RftGn in Frankrijk
Doordat er onevenredig veel manschappen, vooral oudere militairen, in de getalsterkte van IV/40Gn zijn opgenomen en het bataljon de getalsterkte van een regiment begint te benaderen wordt om redenen van commandovoering het IV/40Gn uit de slagorde van 40Gn gehaald en uitgebouwd tot een afzonderlijk regiment met een eigen staf, drie versterkingsbataljons en en een Compagnie Algemene Diensten. Het nieuw regiment krijgt de naam 1ste Regiment Versterking Genie (oftewel 1er Régiment de Renfort Génie -1RftGn) komt rechtstreeks onder bevel te staan van het VOC/Gn en zal bevolen worden door Kolonel Wilfried Coppens die recent toekwam in het VOC/Gn. De reorganisatie en de opstart van het nieuw regiment zal duren tot 3 juni.

40TTr
Het 40TTr wordt eveneens uitgebreid van een bataljon tot een regiment.  Er ontstaat een nieuwe slagorde met een Bataljon Versterking, een Bataljon Instructie, een Schoolcompagnie en een Compagnie Algemene Diensten.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
De Generale Staf van de Versterkings- en Opleidingscentra (EM/TRI) onder bevel van Luitenant-generaal Wibier, is ingegaan op een Frans verzoek om 10.000 militairen te leveren voor het uitvoeren van veldwerken ten voordele van de Franse divisies opgesteld in tweede echelon langs de Seine, in Parijs en langs de Marne. In eerste instantie worden de Bataljons Versterking aangeduid voor deze opdracht teneinde de opleiding van de jonge rekruten niet te onderbreken. Het VOC/Gn dient vier bataljons te leveren van elk vier compagnies van ongeveer 250 militairen.

40Gn in Frankrijk
Het 40Gn dat enkel over instructiebataljons beschikt komt niet in aanmerking voor deze opdracht.

1RftGn in Frankrijk
In eerste instantie krijgt het 1ste Regiment Versterking van de Genie de opdracht om twee bataljons samen te stellen en ze per trein over te brengen naar Châlons-sur-Marne [6]. Deze bestemming wordt later gewijzigd en de bataljons dienen zich naar Mourmelon te begeven. Het eerste werkbataljon van 1RftGn zal worden bevolen door Majoor Bertrand (Bataljon Bertrand) en bevat drie compagnies geleverd door het Iste Bataljon versterking (I/1RftGn) aangevuld met de 3Cie Versterking van het IV SpT (3/IV SpT). Deze compagnie van IV SpT  wordt bevolen door Lt Museur. Het tweede werkbataljon van 1RftGn wordt bevolen door Kapitein-commandant Van Loo (Bataljon Van Loo) en bevat drie compagnies geleverd door het IIde Versterkingsbataljon (II/1RftGn) aangevuld met een compagnie van IV SpT . Deze compagnie van IV SpT staat onder bevel van Lt Van Melckebeke. Elke compagnie van de werkbataljons zal omkaderd worden door twee officieren en twee onderofficieren. Telkens één peloton per compagnie zal zijn persoonlijke bewapening meenemen, met een dotatie van 60 patronen per militair. De rest van de manschappen wordt niet bewapend.

40TTr in Frankrijk
Het 40TTr moet een werkbataljon leveren van 1.040 man. Dit bataljon, het I/40TTr,  zal bevolen worden door Kapitein-commandant Van Santbergen (Bataljon Van Santbergen) en dient zich initieel naar Châlons-sur-Marne te begeven.

IV SpT  in Frankrijk
Het IV SpT moet één werkbataljon samenstellen van 800 man en twee compagnies leveren ter versterking van het 1RftGn. Het werkbataljon wordt onder bevel geplaatst van Kapitein-commandant Prud’homme (Bataljon Prud’homme) terwijl de compagnie van Lt Museur (3/IV SpT) toegevoegd wordt aan het I/1RftGn van Majoor Bertrand en de compagnie van Lt Van Melckebeke toegevoegd aan II/1RftGn van Cdt Van Loo. 

VOC/Gn in Frankrijk
Op 6 juni bevestigen de Fransen hun vraag om bovenop reeds eerder gestuurde versterkingen nog eens 20.000 militairen extra te leveren om veldwerken uit te voeren. Van de te leveren manschappen dienen er 16.000 aangeduid te worden door de EM/TRI. De EM/TRI ziet zich nu genoodzaakt om ook de Bataljons Instructie met deze opdracht te gelasten en de opleiding van de jonge rekruten stil te leggen. Deze werkbataljons zullen bestaan uit vier compagnies met 200 rekruten van de klas 40. Het VOC/Gn duidt het 40Gn aan om twee instructiebataljons om te vormen tot werkbataljons waardoor het totaal aantal geleverde werkbataljons door het VOC/Gn op zes komt te staan.

1RftGn in Frankrijk
De twee werkbataljons van 1RftGn, het Bataljon Bertrand en het Bataljon Van Loo, vertrekken als eersten op 6 juni per trein naar Mourmelon-le-Grand in het departement van de Marne. Ondertussen wordt de Staf/1RftGn gevraagd om nog een compagnie paraat te stellen die ditmaal in steun zal worden gegeven van één van de werkbataljons van het 40Gn. De compagnie van Lt Reniers wordt aangeduid voor deze opdracht en zal opgenomen worden in de getalsterkte van II/40Gn.

IV SpT in Frankrijk
De compagnies van Lt Museur en Lt Van Melckebeke vertrekken op 6 juni samen met de werkbataljons van 1RftGn naar Mourmelon. Intussen wordt de Staf/IV SpT gevraagd om bovenop de twee compagnies die al vertrokken zijn en het Bataljon Prud’homme dat paraat gesteld wordt nog een extra compagnie samen te stellen, ditmaal in steun van één van de werkbataljons van 40Gn. De compagnie van Lt Helman wordt aangeduid om het werkbataljon van I/40Gn te vervolledigen. Het IVde Bataljon Spoorwegtroepen is nagenoeg volledig opgebruikt voor het leveren van manschappen voor de verschillende werkbataljons van het VOC/Gn.

40Gn in Frankrijk
Het 40Gn moet nu ook twee werkbataljons samenstellen. Majoor Van Gool duidt het Iste Bataljon Instructie (I/40Gn) en het IIde Bataljon Instructie (II/40Gn) om de werkbataljons samen te stellen. Het IIIde Bataljon Instructie (III/40Gn) wordt voorlopig niet aangesproken maar zal toch versterkingen leveren om de twee andere bataljons te vervolledigen.

I/40Gn in Frankrijk
Het I/40Gn vormt een werkbataljon onder bevel van Kapitein-commandant Maréchal (Bataljon Maréchal) bestaande uit drie compagnies van 200 man, versterkt met de compagnie van Lt Helman van het IV SpT. De uiteindelijke slagorde van het werkbataljon ziet er als volgt uit:

• Staf: Cdt Maréchal (bataljonscommandant), Lt Med Halot (eenheidsarts) en Lt Adm Van Reempts en Aalmoezenier Nuytermans.
• 1Cie: Lt Vande Velde (Cie Comd) en OLt De Moor
• 2Cie: Lt Michaux (CieComd) en OLt Minne
• 3Cie: Lt Gobbe (CieComd) en OLt Regniez
• 4Cie: Lt Helman (Cie Comd).

II/40Gn in Frankrijk
Het II/40Gn vormt een werkbataljon bestaande uit drie compagnies, bevolen door Kapitein-commandant Paque (Bataljon Paque). Dit bataljon wordt versterkt met de compagnie van Lt Reniers van het 1ste Regiment Versterking Genie. De slagorde van dit werkbataljon ziet er als volgt uit:

• Staf: Cdt Paque (bataljonscommandant), Lt Med Langy (eenheidsarts), Adjt Adm Colpaert
• 1Cie: Lt Paquet (CieComd) en Lt Brictheux
• 2Cie: Lt Francisse (CieComd) en Lt Rappez
• 3Cie: Lt Delecourt (CieComd) en Lt Collin
• 4Cie: Lt Reniers (CieComd).

40Gn in Frankrijk
Het 40Gn heeft twee werkbataljons samengesteld die zich hebben voorbereid op de nieuwe opdracht en die klaar zijn om te vertrekken naar hun bestemming te Vitry-le-François. I/40Gn zal als eerste vertrekken, II/40Gn de dag erop.

• I/40Gn in Frankrijk
  Het Bataljon Maréchal vertrekt om 08u30 vanuit het station van Ganges naar Vitry-le-François. Veel van de manschappen van dit bataljon beschikken nog niet over een uniform en vertrekken in burgerkledij met een minimum aan uitrusting. Het bataljon deelt de trein met het werkbataljon van Cdt Prud’homme van IV SpT. De compagnie van Luitenant Gobbe van I/40Gn blijft noodgedwongen achter in het station van Ganges door plaatsgebrek op de overvolle trein naar Vitry-le-François. Hij moet zijn vertrekt uitstellen tot de volgende dag wanneer II/40Gn naar dezelfde bestemming zal afreizen. 

1RftGn in Frankrijk
Op 8 juni wordt de compagnie van Lt Reniers paraat gesteld om het II/40Gn te gaan versterken voor een opdracht in steun van het Franse leger. 

• I/1RftGn en II/1RftGn in Frankrijk
  Ondertussen ontschepen I/1RftGn en II/1RftGn om 02u15 in het station van Mourmelon-le-Grand dat op dat ogenblik in volledige duisternis is gehuld vanwege het risico op luchtbombardementen. Beide bataljons worden ter beschikking gesteld van de Commandant van de Artillerie van het XXIII (FRA) Legerkorps die hen doorstuurt naar het kamp van Mourmelon waar ze op zes kilometer ten noordoosten van Mourmelon-le-Grand moeten bivakkeren in een bos. Aangezien de bataljons niet zelf over vervoer beschikken zijn ze afhankelijk voor hun bevoorrading van de Franse militairen die in het kamp van Mourmelon verblijven. De bevoorrading loopt mank en er wordt slechts met mondjesmaat eten aangevoerd, water moeten ze putten uit een nabijgelegen rivier. De manschappen worden op 8 juni al aan het werk gezet en moeten artilleriegranaten uit het munitiedepot van het kamp van Mourmelon overbrengen naar het munitiepark van het XXIII (FRA) CA achter de frontlinie. Het XXIII (FRA) CA stond opgesteld achter de Aisne tussen Guignicourt en Rethel. 

IV SpT in Frankrijk
Het werkbataljon bevolen door Cdt Prud’homme en de compagnie van Lt Helmand vertrekken samen met het werkbataljon van Cdt Maréchal vanuit Ganges om 08u30 naar Vitry-le-François. Alle zes compagnies van het IVde Bataljon Spoorwegtroepen zijn nu vertrokken naar het noorden voor de opdracht in steun van de Fransen. Alleen de bataljonsstaf en de Compagnie Depot en Algemene Diensten blijven achter in Ganges.

VOC/Gn in Frankrijk
De hoofdopdracht van de Staf VOC/Gn ligt nu bij het opvolgen van de werkbataljons waar het merendeel van het effectief van het VOC/Gn naartoe is gegaan. De toestand in de ochtend van 9 juni is als volgt: 

• De twee werkbataljons van 1RftGn bevinden zich te Mourmelon waar ze aan het werk gezet worden voor het verhuizen van munitiedepots.
• De werkbataljons van I/40Gn en IV SpT zijn per spoor onderweg naar Vitry-le-François.
• De werkbataljons van II/40Gn en 40TTr bevinden zich in het station van Ganges.

40Gn in Frankrijk

• I/40Gn in Frankrijk
  De trein met aan boord het Bataljon Maréchal en het Bataljon Prud’homme komt om 13u30 aan te Vitry-le-François. Daar is niemand op de hoogte van de komst van de Belgische bataljons. Om 16u30 wordt de trein uiteindelijk doorgestuurd naar Verdun waar de trein toekomt om 21u30. Na het lossen van de trein worden kantonnementen opgezocht te Haudainville, zo’n 7 Km ten zuiden van Verdun. De  nacht van 9 op 10 juni wordt doorgebracht te Haudainville.
• II/40Gn in Frankrijk
  Het werkbataljon van II/40 van Cdt Paque vertrekt om 08u30 samen met I/40TTr van Cdt Van Santbergen vanuit het station van Ganges. Ook de compagnie van Luitenant Gobbe van I/40Gn vertrekt samen met II/40Gn op 9 juni naar Vitry-le-François.

1RftGn in Frankrijk
De compagnie van Lt Reniers vertrekt samen met II/40Gn van Cdt Paque vanuit Ganges naar Vitry-le-François.

• 

  Frontlijn in Frankrijk op 09 en 10 juni, I/RftGn opereerde in het achtergebied van de 235 (FRA) Div.

  I/1RftGn in Frankrijk
  Op 9 juni gaat het werk bij de munitiedepots door. De compagnie van Lt Museur wordt om 17u30 in twee groepen van honderd man opgesplitst en krijgt opdracht om de nacht door te werken. De eerste groep onder bevel van Lt Museur wordt naar het station van Sillery ten zuidoosten van Reims gestuurd om er vanaf 23u00 een munitietrein over te laden op munitiecamions. De tweede groep van 100 man onder bevel van Luitenant Oger moet de camions lossen nabij “la ferme de Milan” te Beine-Nauroy waar een velddepot moet worden aangelegd. De opdracht wordt echter gewijzigd doordat de vijand reeds te dicht genaderd is. Het detachement van Lt Oger wordt door de Fransen in volle duisternis naar een bos gebracht waar ze uiteindelijk 200 ton artilleriemunitie lossen. De ploeg van Lt Museur versleept op 9 juni eveneens 160 ton munitie.

40TTr in Frankrijk

• I/40TTr in Frankrijk
  Het werkbataljon van Cdt Van Santbergen wordt samengesteld en is uiteindelijk pas op 9 juni klaar om te vertrekken. Door de opgelopen vertraging wordt de bestemming gewijzigd van  Châlons-sur-Marne naar Vitry-le-François, zijn uiteindelijke bestemming. I/40TTr vertrekt samen met het II/40Gn van Cdt Paque uit het station van Ganges richting Vitry-le-Francçois.

IV SpT in Frankrijk

• Het Bataljon Prud’homme komt om 13u20 samen met het Bataljon Maréchal aan in het station van Vitry-le-François. De lokale Franse autoriteiten zijn niet op de hoogte van de komst van het bataljon en weten niet wat met de werkkrachten aan te vatten. Om 16u30 geven de Fransen uiteindelijk orders aan het bataljon. De trein van het Bataljon Prud’homme wordt doorgestuurd naar Verdun waar het bataljon toekomt om 21u30. Het bataljon kantonneert te Belrupt-en-Verdunois, op 6 kilometer van Verdun en op 1 Km van Haudainville waar het Bataljon Maréchal een kantonnement heeft opgezocht. Hier wordt de nacht van 9 op 10 juni doorgebracht in afwachting van de toewijzing van een opdracht door de Fransen.

VOC/Gn in Frankrijk
De toestand van de werkbataljons in de ochtend van 10 juni is als volgt:

• De werkbataljons van I/1RftGn en II/1RftGn zetten hun werkzaamheden te Mourmelon voort.
• De werkbataljons van I/40Gn en IV SpT bevinden zich in kantonnementen ten zuiden van Verdun, klaar om hun opdracht ten voordele van de Fransen aan te vatten.
• De werkbataljons van II/40Gn en 40TTr zijn aangekomen in Verdun.

40/Gn in Frankrijk

• I/40Gn in Frankrijk
  Terwijl het bataljon kantonneert te Haudainville begeeft Cdt Maréchal zich samen met Cdt Prud’homme naar het “Bureau de la Défense de Verdun” (vermoedelijk is dit het HK van de Franse Général de Corps d’Armée Dubuisson, militair commandant van de versterkte positie Verdun). Hier ontvangen ze hun opdracht; beide bataljons worden ter beschikking gesteld van de Franse genie voor het uitvoeren van defensieve werken in de regio. De werken zullen starten op 11 juni. Het bataljon maakt gebruik van de rest van de dag om de opdracht voor te bereiden, de nacht van 10 op 11 juni wordt nog doorgebracht in het kantonnement van Haudainville.
• II/40Gn in Frankrijk
  Het Bataljon Paque komt aan in het station van Verdun. De compagnie van Lt Gobbe van I/40Gn die met de trein van II/40Gn is meegereisd naar Verdun vervoegt zijn bataljon te Haudainville (TBC).

1RftGn in Frankrijk

• I/1RftGn in Frankrijk
  In de ochtend van 10 juni worden de werkzaamheden voortgezet onder constante dreiging van de Duitse luchtmacht, het front komt steeds dichterbij. Om 12u00 zit het werk erop en de manschappen worden met camions teruggebracht naar hun bivak in het bos. Tegen de avond vernemen de manschappen dat de Fransen zich klaarmaken om Mourmelon te ontruimen. Hierop stuurt Majoor Bertrand zijn motorestafette naar de commandopost van de Fransen maar die zijn reeds vertrokken. Maatregelen worden genomen om de terugtocht te organiseren. Een karweiploeg wordt uitgestuurd naar Mourmelon om alles wat wat wielen heeft op te eisen maar helaas worden geen gemotoriseerde voertuigen noch paarden meer gevonden. De bagage en de resterende levensmiddelen worden dan maar op handkarren en kruiwagens geladen en de colonne vertrekt tegen 23u30. De drie gewapende pelotons worden gegroepeerd en onder bevel van Kapitein-commandant Swine geplaatst om de achterhoede te beveiligen. Via secundaire wegen wordt naar het zuiden gemarcheerd, de primaire wegen zijn voorbehouden voor het Franse leger. Majoor Bertrand probeert in contact te te treden met het commando van de Fransen maar slaagt hier niet in.

IV SpT in Frankrijk
Terwijl het bataljon kantonneert te Belrupt-en-Verdunois ontvangt Cdt Prud’homme op het “Bureau de la Défense de Verdun” zijn orders van de Franse Général de Corps d’Armée Dubuisson, militair commandant van de versterkte positie Verdun. Het bataljon wordt in steun gegeven van een Franse genie-eenheid voor het uitvoeren van veldwerken. De werken moeten worden aangevat op 11 juni. De nacht van 10 op 11 juni wordt opnieuw doorgebracht te Belrupt-en-Verdunois.

VOC/Gn in Frankrijk
De toestand bij de werkbataljons in de ochtend van 11 juni is als volgt:

• De opdracht van de werkbataljons van I/1RftGn en II/1RftGn werd onder Duitse druk stopgezet, beide bataljons verlieten Mourmelon en marcheren via secundaire wegen naar het zuiden om uit de greep van de Duitsers te blijven.
• De werkbataljons van I/40Gn en IV SpT voeren hun opdracht uit volgens de richtlijnen van de Franse genie.
• De werkbataljons van II/40Gn en 40TTr kantonneren in Verdun in afwachting van hun opdracht

1RftGn in Frankrijk

• • I/1RftGn in Frankrijk
    De 11 juni komt rond 01u00 een konvooi Franse vrachtwagens 200 man ophalen voor het leegmaken van een munitiedepot. Na deze opdracht zullen de mannen naar de linker Marne-oever gebracht worden. De rest van het bataljon bereikt bij het aanbreken van de dag het bos van Les Grandes-Loges halfweg Mourmelon-le-Grand en Châlons-sur-Marne waar de colonne door Duitse vliegtuigen wordt gemitrailleerd. Majoor Bertrand besluit halt te houden om de mannen te laten rusten tot het invallen van de duisternis om daarna de terugtocht voort te zetten. Om 16u00 wordt ook de Cie van Lt Museur, nog steeds bestaande uit 200 manschappen, weggehaald om te werken gedurende de komende nacht. De rest van I/1RftGn hervat zijn terugtocht om 19u00 en bereikt via Juvigny en Vraux het stadje Condé-sur-Marne waar het Aisne-Marne kanaal wordt overgestoken [7]. Voor de enige nog bruikbare brug over het Aisne-Marne kanaal te Condé-sur-Marne ontstaat een lange file. Het duurt tot 23u00 vooraleer het bataljon de waterloop heeft kunnen oversteken. De Duitse artillerie neemt de colonnes die vastzitten in de verkeersopstopping onder vuur [8]. Hierbij raken de soldaten Bussels en Vande Reydt gewond en worden vermoedelijk overgebracht naar Vraux voor verzorging (TBC).  Te Vraux sterft de  Soldaat Hubert Bussels op 12 juni, Soldaat Petrus Vande Reyd [9] overlijdt een dag later aan zijn verwondingen.

VOC/Gn in Frankrijk
De toestand van de werkbataljons in de ochtend van 12 juni is als volgt:

• De werkbataljons I/1RftGn en II/1RftGn zijn gedurende de nacht van 11 op 12 mei te Condé-sur-Marne het Aisne-Marne kanaal overgestoken en marcheren verder naar het zuiden om  de Duitsers voor te blijven. De colonne heeft ongeveer een halve dag voorsprong op de Duitse voorhoede.
• De werkbataljons van I/40Gn, II/40Gn, IV SpT en 40TTr bevinden zich te Verdun waar ze werken uitvoeren ten voordele van de Versterkte vesting Verdun. 

1RftGn in Frankrijk

• I/1RftGn in Frankrijk
  De 12de juni wordt doorgemarcheerd tot Cherville en Athis waar de majoor bij de plaatscommandant probeert enkele leegstaande vrachtwagens te bekomen. Zijn verzoek wordt afgewimpeld en de colonne te voet trekt zich opnieuw op gang tot Les-Istres-et-Bury waar tot 13u00 gerust wordt. Uiteindelijk wordt de reeds zwaar gebombardeerde stad Vertus bereikt waar het bataljon kan instijgen in een trein bestaande uit drie goederenwagons.

40Gn in Frankrijk

• I/40Gn in Frankrijk
  Cdt Maréchal krijgt in de loop van de dag van de Fransen het bericht dat de opdracht van zijn bataljon op 13 juni bij dageraad beëindigt wordt en dat het bataljon zich naar het zuiden moet terugtrekken volgens een door de Fransen opgelegde marsroute. Het bataljon verzamelt tegen het einde van de dag in het kantonnement van het Bataljon Prud’homme te Belrupt-en-Verdunois om de terugtocht naar het zuiden voor te bereiden. Cdt Maréchal zelf wordt gevraagd om nog op het HK van LtGen Dubuisson te blijven als liaisonofficier voor de Belgische detachementen in en rond Verdun. Hij kan hierdoor zijn bataljon niet vervoegen in Belrupt-en-Verdunois. De compagnie van Lt Gobbe met de Lt Vande Velde en OLt Regniez als pelotonscommandanten wordt doorgestuurd naar Montzéville ten westen van Verdun en er aangehecht aan het werkbataljon van het Xde Bataljon Wachters van Verkeerswegen en Inrichtingen (X/GVCE) dat onder bevel staat van Kapitein-commandant Berns (Bataljon Berns). 

IV SpT in Frankrijk

• De verschillende compagnies van het Bataljon Prud’homme verlaten Belrupt-en-Verdunois om 06u00 voor het uitvoeren van hun opdrachten.  Het I/40Gn van Cdt Maréchal neemt het kantonnement te Belrupt-en-Verdunois over. De compagnie van Lt Bouchat wordt naar de citadel van Verdun gestuurd waar hij wordt toegevoegd aan de 4de Compagnie van het Franse “64ème Régiment Régionale” bevolen door de Franse Colonel Maire. 

Staf VOC/Gn
De toestand van de werkbataljons in de ochtend van 13 juni is als volgt:

• De werkbataljons van I/1RftGn en II/1RftGn zijn aan boord gestapt van een goederentrein in het station van Vertus en begeven zich per spoor richting Romilly-sur-Seine. 
• De werkbataljons van I/40Gn,  IV SpT en 40TTr verlaten Verdun en marcheren via verschillende door de Fransen opgelegde marsroutes naar het zuiden.
• Het werkbataljon van II/40Gn verblijft nog steeds te Verdun.

1RftGn in Frankrijk

• I/1RftGn in Frankrijk
  De trein gaat amper sneller dan de colonne te voet. Tegen 12u00 wordt via Fère-Champenoise de stad Sézanne bereikt, amper 40 km verder. Omstreeks 19u15 loopt de trein vast in het station van Romilly-sur-Seine, er is geen doorkomen meer aan, de sporen zijn volledig geblokkeerd door achtergelaten treinwagons. Tegen 21u00 wordt Romilly omsingeld door Duitse tanks en het volledige I/1RftGn dat tot dan toe zijn cohesie heeft kunnen behouden wordt gevangen genomen. De enigen die aan gevangenschap zijn kunnen ontsnappen zijn Lt Museur (TBC) en 75 van de 200 manschappen die op 11 juni om 16u00 werden aangeduid voor een munitieopdracht en zich niet meer bij de rest van I/1RftGn bevonden. Bij een niet nader gedocumenteerd incident sneuvelen de Soldaten Bouvy en Nicol. Soldaat Levis wordt zwaar gewond en overlijdt op 25 Juni aan zijn verwondingen. Soldaat Tramasure van 3/IV SpT zou eveneens tijdens dit incident gewond geraken en op 26 juli te Albi overlijden [10].
• II/1RftGn in Frankrijk
  Het andere bataljon legt een gelijkaardig parcours af maar ondergaat op 13 juni een luchtbombardement in Anglure ten noordoosten van Romilly. Bij het bombardement komt de bataljonscommandant Cdt Van Loo evenals de Korporaal Michiels om het leven.

40Gn in Frankrijk

• I/40Gn in Frankrijk
  Cdt Maréchal, die afgescheiden is van zijn bataljon, marcheert naar Saint-Mihiel waar hij hoopt zijn bataljon terug te vinden. Wanneer hij daar toekomt blijkt dat het bataljon afgeweken is van de opgelegde volgweg en nooit in Saint-Mihiel gepasseerd is. Hij zal er niet in slagen zijn bataljon nog te vervoegen.
• Detachement Gobbe in Rft van X/GVCE in Frankrijk
  Om 05u00 beëindigt het werkbataljon van X/GVCE zijn opdracht ten westen van Verdun. Het bataljon, met het detachement Gobbe, vertrekt om 13u00 uit Montzéville richting Rumont. Te Lempire-aux-Bois wordt halt gehouden om in een bos kantonnementen voor de nacht op te zoeken.

40TTr in Frankrijk

• I/40TTr in Frankrijk
  Het werkbataljon van 40TTr dat in Verdun [11] werd afgezet heeft voor de terugtocht een meer oostelijker route genomen. De route kan alleen getraceerd worden door de plaats en tijd van overlijden van de gesneuvelden van 40TTr. Eén daarvan staat bij de lijst met gesneuvelden van zijn originele transmissie-eenheid zijnde het 4de Bataljon Transmissietroepen (4TTr)  (tenzij het gaat om een registratiefout: 4TTr – 40TTr. TBC in zijn persoonlijk dossier).  Zo sneuvelde Soldaat Puit van 4(0)TTr op 15 juni te Grancey-le-Château-Neuvelle tussen Langres en Dijon.

IV SpT in Frankrijk
De opdracht  van de compagnie van Lt Bouchat wordt beëindigd en de compagnie keert terug naar zijn bataljon. Het Bataljon Prud’homme zal samen met de Franse 67ème Division terugtrekken naar het zuiden. Tot 19 juni verloopt de terugtocht min of meer gecoördineerd maar op 19 juni wordt de verbinding met de 67(FRA)Div verbroken en is het bataljon op zichzelf aangewezen.

40Gn in Frankrijk

• II/40Gn
  Het Bataljon Paque verlaat nu pas Verdun samen met de laatste Franse troepen die de vesting verdedigd hebben.
• Detachement Gobbe in Rft van X/GVCE in Frankrijk
  Het Bataljon Berns komt onder bevel te staan van de Franse Colonel Sapeau die het bevel geeft door te marcheren tot Le Petit Rumont waar in de bossen gekantonneerd wordt tijdens de nacht van 14 op 15 juni. Die bewuste nacht komt de Franse Colonel Sapeau om het leven door een persoonlijk ongeval met zijn dienstwapen nadat hij het nieuws heeft vernomen van de inname van Parijs door de Duitsers. Het bataljon verliest hiermee alle contact met het HK van LtGen Dubuisson.

1RftGn in Frankrijk

• I/1RftGn in Frankrijk
  De krijgsgevangenen van het bataljon worden samen met duizenden gevangenen van het Franse leger afgevoerd naar het militaire kamp te Mailly-le-Camp.  Van hieruit zullen de meeste Belgen eind juni opnieuw naar ons land gestuurd worden.

40Gn in Frankrijk

• Detachement Gobbe in Rft van X/GVCE in Frankrijk
  Op 15 juni wordt niet gemarcheerd maar een ganse dag gerust in het kantonnement te Petit-Rumont. Bij een niet nader gedocumenteerd incident raakt OLt Jacob van 4de Legerdepot (4LD), dat ook een compagnie levert voor het X/GVCE, gewond. Hij wordt nog overgebracht naar Bar-le-Duc waar hij aan zijn verwondingen overlijdt. In de loop van de  dag passeert het werkbataljon van het Bataljon Instructie van het 12de Regiment Jagers te Voet (I/12J) Rumont.  De nacht van 15 op 16 juni wordt ook nog in Petit-Rumont doorgebracht. 

40Gn in Frankrijk

• Detachement Gobbe in Rft van X/GVCE in Frankrijk
  De volgende ochtend wordt Petit-Rumont verlaten en wordt via Sampigny doorgemarcheerd tot Marbotte waar kantonnementen worden ingenomen voor de nacht van 16 op 17 juni.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
Op 17 juni wordt de Franse capitulatie aangekondigd waardoor de steun aan de Belgische werkbataljons die zich naar het zuiden begeven volledig wegvalt. Wie nog niet krijgsgevangen genomen is, is op zichzelf aangewezen.

40Gn in Frankrijk

• I/40Gn in Frankrijk
  Cdt Maréchal die eveneens nabij Verdun werd gevangen genomen wist zich aan de Duitse waakzaamheid te onttrekken en kon ontsnappen waarna hij op eigen kracht naar België terugkeerde.
• II/40Gn in Frankrijk
  Het Bataljon Paque komt om 16u00 toe in de buurt van Epinal.  
• Detachement Gobbe in Rft van X/GVCE in Frankrijk
  Het Detachement Gobbe marcheert de ganse dag van Marbotte naar Boucq waar kantonnementen worden opgezocht in het park van het Château de Boucq. Vanuit Boucq stuurt Cdt Berns Luitenant Singelyn (TBC) als verbindingsofficier naar het HK van LtGen Dubuisson, maar de verbinding kan niet hersteld worden want de luitenant wordt op de terugweg van het HK naar Boucq krijgsgevangen genomen.

VOC/Gn
Een nieuw probleem duikt op, Italië verklaart de oorlog aan Frankrijk en het zuiden van Frankrijk wordt bedreigd. Het VCO/Gn krijgt opdracht om verschillende wegversperringen op te werpen te noordoosten van Montpellier en de stellingen te bemannen.

40Gn in Frankrijk

• Detachement Gobbe in Rft van X/GVCE in Frankrijk
  In de ochtend van 18 juni beslist Cdt Berns dan maar op eigen initiatief om verder naar het zuiden te marcheren via Toul en Crécey tot Xirocourt waar gekantonneerd wordt. Te Toul maakt het bataljon contact met de Duitse voorhoede zonder verliezen te lijden. De Duitse voorhoede bekommert zich niet om het werkbataljon en zet zijn verkenningsopdracht verder. Wanneer het bataljon Vézelise passeert wordt het dorp gebombardeerd. Hierbij komen naast Korporaal Dion en Soldaat Guibert van het Detachement Gobbe ook nog 17 Franse soldaten en 25 burgers om het leven [12]. Na de nacht te Xirocourt te hebben doorgebracht wordt op 19 juni na een mars van 160 kilometer Chambres bereikt. Hier wordt het werkbataljon van X/GVCE om 20u00 omsingeld en in zijn geheel krijgsgevangen genomen.  Lt Gobbe, Lt Vande Velde en OLt Regniez worden krijgsgevangen genomen.

40Gn in Frankrijk

• II/40Gn in Frankrijk
  Het Bataljon Paque wordt gevangen genomen tijdens de slag om de Moesel. Van het uitgestuurde werkbataljon van Cdt Paque komen alleen de Luitenant Paquet, Luitenant Brictheux en de 1Sgt Rousseau met een honderdtal manschappen terug naar Ganges

IV SpT in Frankrijk

• Lt Bouchat steekt met wat overblijft van zijn compagnie de Frans-Zwitserse Grens over te Roche d’Or en wordt onmiddellijk door de Zwitsers geïnterneerd. Op 20 juni steekt de rest van het Bataljon Prud’homme om 20u00, samen met de Franse eenheid bij wie het bataljon gedetacheerd was, de Zwitserse grens over. Volgende officieren worden geïnterneerd in Zwitserland: Cdt Prud’homme, Lt Bouchat, Lt Belot, Lt Fosset, Lt Med Languy, Lt Benoit, Lt Piette en Lt Jeunehomme. Ook de manschappen die zich nog bij het bataljon bevonden ondergingen hetzelfde lot [13]. De internering in Zwitserland was voor betrokken militairen zwaarder om dragen dan gevangenname door de Duitsers. De Duitsers lieten de meeste oudere dienstplichtige militairen al  vrij in juli 1940, de geïnterneerden in Zwitserland zijn zeker tot 5 mei 1945 gevangen gezet geweest.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
Het uitsturen van de werkbataljons was slecht voorbereid en de uitvoering van de opdracht liep volledig in het honderd. Het Franse leger was niet in staat de Duitse stormloop te stuiten en de terugkeer van bataljons naar hun respectievelijke hergroeperingszone verliep niet van een leien dakje. Een groot gedeelte van de manschappen werd gevangen genomen en de rest keerde in kleine groepjes terug. Bij dit avontuur vallen ook enkele dodelijke slachtoffers. Honderden militairen worden door de Duitsers gevangen genomen of vluchten de Zwitserse grens over en worden geïnterneerd. Een groot percentage van de effectieven gaat verloren wat blijkt uit volgend overzicht van de naar het zuiden van Frankrijk teruggekeerde militairen van het VOC/Gn:

• Werkbataljon I/1RftGn onder bevel van Maj Bertrand, inclusief de Cie van IV SpT; 76 van de 1020 uitgestuurde militairen,
• Werkbataljon II/1RftGn onder bevel van Cdt Van Loo; 537 van de 813 uitgestuurde militairen,
• Werkbataljon van 40TTr onder bevel van Cdt Van Santbergen; 362 van de 1052 uitgestuurde militairen,
• Werkbataljon van IV SpT onder bevel van Cdt Prud’homme; 400 van de 800 uitgestuurde militairen,
• Werkbataljon I/40Gn onder bevel van Cdt Maréchal, inclusief de Cie van IV SpT; 52 van de 660 uitgestuurde militairen,
• Werkbataljon II/40Gn onder bevel van Cdt Paque, inclusief de Cie van 1RftGn: 103 van de 860 uitgestuurde militairen.

40Gn in Frankrijk
Het merendeel van de manschappen van beide werkbataljons van 40Gn (volgens Majoor Van Gool 94%) zijn krijgsgevangen genomen. Onder de door de Duitsers krijgsgevangen officieren vermelden we Cdt Paque, de reserve Luitenanten Gobbe, Vande Velde, Micheaux, Franchisse, Rappez, Collin en Delecourt, de reserve Onderluitenanten Regniez, De Moor en Minne evenals Luitenant van de administratie Van Reempst en de Aalmoezenier Nuytemans. 

Staf VOC/Gn in Frankrijk
Op 22 juni capituleren de Fransen en ondertekenen ze een verdrag met de Duitsers in Compiègne. Het Vichy regime is niet langer gemachtigd de Belgische oorlogsinspanningen te steunen want in het verdrag dat Frankrijk op 22 juni te Compiègne met de Duitsers ondertekende staat onder meer vermeld dat Frankrijk er zich toe verbind de aanwezige Belgische militairen ten zuiden van de demarcatielijn te ontwapenen en aan Duitsland uit te leveren. Duitsland wil kost wat kost voorkomen dat de ongeveer 150.000 Belgische militairen die zich nog in Zuid-Frankrijk bevinden naar Engeland of Congo zouden worden overgebracht om daar de strijd aan de zijde van de geallieerden voort te zetten. De praktische modaliteiten voor een de uitlevering van de Belgische militairen zullen nog een tijdje op zich laten wachten.

Staf VOC/Gn
Frankrijk ondertekent nu ook een wapenstilstand met Italië waarna de vijandelijkheden in Zuid-Frankrijk ophouden. De rust keert terug binnen het VOC/Gn.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
Naar aanleiding van de geleden verliezen bij het uitsturen van de verschillende werkbataljons dringt een reorganisatie van het VOC/Gn zich op. Na de reorganisatie ziet de slagorde er als volgt uit:

• Staf VOC/Gn nog steeds gelegerd te Castries
• 40ste Regiment Genie is gereduceerd tot één bataljon (I/40Gn), een Schoolcompagnie en een Compagnie Algemene Diensten.
• 40TTr wordt teruggebracht tot één bataljon, en Schoolcompagnie en een Compagnie Algemene Diensten,
• IV SpT behoudt zijn bataljonsstructuur maar met slechts één compagnie en een Compagnie Algemene Diensten,
• 1ste Regiment Versterking Genie is eveneens gereduceerd tot één bataljon en een Compagnie Algemene Diensten.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
Na de Franse overgave blijven de Belgen doelloos achter in het land. De ravitaillering laat te wensen over en vele manschappen willen nu zo snel mogelijk naar huis. Ook de verspreiding van de eenheden levert nu problemen op, er zijn onvoldoende transport middelen en er is geen brandstof de weinige voertuigen die er zijn op de baan te houden, hetgeen leid tot bevoorradingsproblemen.

40Gn in Frankrijk
Het 40ste Regiment Genie heeft de reorganisatie van drie instructiebataljons tot één Bataljon Instructie Genie bestaande uit zes compagnies succesvol afgerond. De regimentsstaf beveelt nu één bataljon waarin ook de Schoolcompagnie en de Cie  Algemene Diensten zijn in ondergebracht. De slagorde van het nieuwe Bataljon Instructie Genie ziet er als volgt uit:

• Regimentsstaf: Majoor Van Gool
• Bataljonsstaf: Kapitein-commandant Hoyois (voormalig bataljonscommandant van III/40Gn)
• 1Cie samengesteld uit wat overblijft van I/40Gn onder bevel van Kapitein Soffers
• 2Cie samengesteld uit wat overblijft van II/40Gn onder bevel van Lt Paquet
• 3Cie samengesteld uit wat overblijft van III/40Gn onder bevel van Kapitein Bostem
• Cie Overtallen onder bevel van Kapitein Pottier
• Cie Algemene Diensten onder bevel van Lt Dome
• Schoolcompagnie onder bevel van Kapitein-commandant Huyberechts.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
Op 09 juli komt een detachement genisten onder bevel van Kapitein-commandant Vanuxem toe in Castries. Het detachement, bestaande uit 12 officieren en een 500 tal manschappen, is een samenraapsel van naar Frankrijk gevluchte militairen van het 10de Bataljon Genie (2/10Gn), het 12de Bataljon Genie (1/12Gn), het 24ste Bataljon Genie (1/24Gn) en het 32ste Bataljon Genie (4/32Gn). Ze werden op 17 juni vanuit Angers doorgestuurd naar het VOC/Gn maar wanneer ze Toulouse passeerden werden ze om nog ongekende redenen tegengehouden en gekantonneerd in Fonsorbes een 20 tal kilometer ten zuidwesten van Toulouse. Het detachement Vanuxem moest onmiddellijk na zijn aankomst in Toulouse zijn voertuigen afstaan aan het Territoriaal Transportkorps van Toulouse. Het detachement werd tijdelijk aangehecht aan het 3de Versterkings- en Opleidingscentrum (3VOC). Het is pas op 9 juli dat ze per trein naar het VOC/Gn in Castries (Hérault) doorgestuurd worden. De manschappen van het detachement worden op 11 juli verdeeld over de zes compagnies van het Bataljon Instructie Genie.

VOC/Gn in Frankrijk
De Minister van Landsverdediging, Luitenant-generaal Denis, gaf op 3 juli de EM/TRI de toelating om te starten met de repatriëring van dienstplichtigen jonger dan 32 jaar. De maatregel gaat van kracht op 15 juli. Meerder gemeentebesturen in België nemen het initiatief om hun jongeren op te halen in Zuid-Frankrijk. Met de aankomst van die delegaties komt ook voor het eerst nieuws (onder meer door de censuur hadden de militairen in Frankrijk geen idee over wat zich in België afspeelde) over het thuisfront. Voor wie moet blijven begint de verveling toe te slaan, de soldaten worden opstandig en manifesteren op straat zelfs in die mate dat de Franse gendarmerie moet tussenkomen. De toestand kalmeert en de soldaten doden de tijd met voetbal en turnoefeningen, met zoektochten naar voedsel en nieuws van hun familie via het Rode Kruis of het Belgisch consulaat.

40Gn in Frankrijk
Op 16 juli houdt het 40ste Regiment Genie op te bestaan. De regimentsstaf wordt ontbonden en het Bataljon Instructie Genie wordt herleid tot een bataljon met vier compagnies. De drie bestaande compagnies instructie behouden hun nummering, de Schoolcompagnie wordt hernummerd tot de 4Cie en het personeel van de Cie Algemene Diensten van 40Gn wordt verdeeld over de vier andere compagnies. Majoor Van Gool, voormalig commandant van het 40Gn behoudt zijn commando en vervangt nu Cdt Hoyois als bataljonscommandant van het nieuwe Bataljon Instructiebataljon Genie. Het Bataljon Instructie Gn wordt onder bevel geplaatst van het 1RftGn.

40Gn en 1RftGn worden 1RGn in Frankrijk
Na de integratie van wat overblijft van het 40Gn in het 1ste Regiment Versterking Genie wordt deze eenheid op zijn beurt omgedoopt tot 1ste Regiment Genie (1RGn). Het nieuwe regiment bestaat vanaf nu uit:

• Staf/1RGn met Kol Coppens als regimentscommandant,
• Iste Bataljon Instructie (I/1RGn) bestaande uit 4 compagnies instructie, met Maj Van Gool als bataljonscommandant
• IIde Bataljon Versterking (II/1RGn) bestaande uit 4 compagnies versterking,
• IIIde Bataljon Versterking (III/1RGn) bestaande uit 4 compagnies versterking,
• Cie Algemene Diensten.

Staf VOC/Gn in Frankrijk
Op 2 augustus worden de geniesoldaten, in navolging van het wapenstilstandsverdrag, door de Fransen ontwapend waarna alsmaar meer soldaten deserteren en op eigen houtje naar huis vertrekken. 

Na allerlei tegenstrijdige berichten over de repatriatie van zijn troepen, neemt Majoor Housiau van het 40TTr op 8 augustus op eigen houtje de beslissing om zijn militairen te laten terugkeren naar ons land.  Een eerste detachement zal per trein te Brussel aankomen op 14 of 15 augustus en in de daarop volgende dagen zullen zo goed als alle militairen van het bataljon per spoor Frankrijk verlaten.  Majoor Housiau vertrekt zelf met een 30-tal militairen in een aantal motorvoertuigen uit Castries.  Deze kleine colonne bereikt Brussel op 20 augustus omstreeks 20u00.  De laatste officieren van het 40TTr zullen een tijdje verblijven in het doorgangskamp voor krijgsgevangenen te Beverlo om vervolgens op 16 oktober 1940 vrijgelaten te worden.

Intussen is op 10 augustus het verlossende nieuws van de staf van de VOC aangekomen bij de rest van het VOC/Gn: de soldaten ouder dan 35 jaar mogen gedemobiliseerd worden; de soldaten van 32 tot 35 jaar en al degenen die een bewijs van vervoer kunnen voorleggen, zullen op 15 augustus mogen vertrekken. In Zuid-Frankrijk bevinden zich heel wat vrachtwagens die door het Belgische leger in beslag genomen zijn of die daar eerder met gevluchte burgers waren toegekomen. De enige manier om deze vrachtwagens voorbij de demarcatielijn te krijgen, is om ze in te zetten om Belgische militairen naar huis te brengen. Heel wat militairen maken hiervan gebruik om plaats te nemen in de laadbak van de vrachtwagens en alzo de demarcatielijn te passeren op een tijdstip eerder dan voorzien door de militaire overheid.

Wanneer op 25 augustus een trein van het VOC/Gn naar ons land terugkeert en tegengehouden wordt aan de Franse demarcatielijn worden Kolonel Coppens en de Kapitein-commandanten Leclaire en Verhoestraten als krijgsgevangenen naar Duitsland afgeleid. De rest van het personeel mag zijn reis naar België verderzetten. 

1RGn in Frankrijk
Majoor Van Gool, commandant van het Iste Bataljon Instructie (I/1RGn) wordt door een Medische Commissie  ongeschikt voor verdere velddienst verklaard. Hij verliest zijn militair statuur, wordt burger en duikt, conform de richtlijnen van de EM/TRI, onder als Belgische vluchteling in Frankrijk.

1. Biografie Majoor Raoul Housiau. Na de oorlog wordt de kazerne van Peutie naar hem vernoemd.
2. In 1939 waren de transmissietroepen onderdeel van de genie. De militairen van de transmissietroepen droegen dan ook het kenteken van de genie op hun muts/kepie en uniform.
3. Ten noorden van de Belgisch-Nederlandse grens was er geen aansluiting met het Nederlands verdedigingsdispositief. De Nederlanders hadden zich opgesteld ten noorden van de Rijn waardoor er een gapende opening bestond tussen de Belgische en Nederlandse verdedigingslinies. Dit werd reeds in november opgemerkt door de Franse Generaal Gamelin die een plan liet uitwerken om het 7(FRA)Leger in te zetten tussen de stellingen van de Belgen en de Nederlanders. Generaal Giraud, commandant van het 7(FRA)Leger beschikt hiervoor over twee legerkorpsen en een “Division Légère Mécanique“, alles tesamen het equivalent van 8 divisies.  “L’Armée Giraud en Hollande (1939-1940)”, door Lerecouvreux, Nouveaux Editions Latines, Paris, 1956. [Partieel On Line beschikbaar][Laatst geraadpleegd 22 juli 2019].
4. Dit wordt bevestigd in het oorlogsdagboek van de 15 jarige Leona Savat gepubliceerd in het Jaarboek 1999 van de heemkundige kring Het Ambacht van Maldegem [On Line beschikbaar als PDF]. Zij vermeldt de aankomst van 1.060 personeelsleden van de NMBS uit de provincie Luik in Maldegem op 11 mei 1940.
5. Kampen van Saint-Cyprien en Argèles-sur-mer [On Line beschikbaar]: https://europeanmemories.net/memorial-heritage/argeles-sur-mer/ [Laatst bezocht 08 oktober 2020].
6. Châlons-en-Champagne heette tot 1997 Châlons-sur-Marne.
7. Het bataljon is vermoedelijk op zijn stappen moeten terugkeren omdat de bruggen over het Aisne-Marne kanaal te Juvigny en Vraux al door de Franse genie tot ontploffing waren gebracht. Alleen de brug te Condé-sur-Marne is nog bruikbaar maar een lange file ontstaat voor de brug en het is lang wachten vooraleer het kanaal kan worden overgestoken. De verkeersopstopping voor de brug wordt door de Duitse artillerie onder vuur genomen.
8. Gebeurtenissen te Condé-sur-Marne op 12 juni 1940 [On Line beschikbaar]: http://www.conde-sur-marne.fr/la-commune/son-histoire/ [Laatst geraadpleegd 30 september2021].
9. Soldaat Vande Reyd Petrus behoorde volgens de Belgian War Dead Register (BWDR) eveneens tot het 40Gn. Hij is echter niet vermeld op de lijst der gesneuvelden van het VOC/Gn. Er is ook geen verwarring mogelijk met Soldaat Karel Verreydt want die is volgens het BWDR effectief in een hospitaal te Vittel  overleden. Verder onderzoek moet uitwijzen of hij effectief tot het werkbataljon van I/1RftGn behoorde (TBC). Meer informatie over Sdt Vande Reyd is [On Line beschikbaar]: https://www.wardeadregister.be/nl/dead-person?idPersonne=60027 [Laatst geraadpleegd 18 september 2021].  
10. De soldaten Levis, Bouvy en Nicol behoorden allicht tot I/1RftGn. Alhoewel zij officieel nog geregistreerd stonden bij hun respectievelijke bataljons van 40Gn werden zij, gezien hun leeftijd, vermoedelijk bij de oprichting van 1RftGn naar dit regiment overgeplaatst. Het feit dat Sdt Tramasure van 3/IV SpT eveneens bij het incident zou zijn betrokken (TBC) lijkt dit alleen maar te bevestigen. Volgens de Belgian War Dead Register zijn slechts drie militairen omgekomen in Fère-Champenoise en is niet geweten waar ze begraven zijn. Achtergrondinformatie van gesneuvelden [On Line beschikbaar]: https://www.wardeadregister.be/nl?conflict=Tweede%20Wereldoorlog%20Belgisch%20Leger&surname=&firstname=&datedeath=&placedeath=F%C3%A8re-Champenoise&cemetery=&birthloc=&placeresid=&repatriated=&peterschap=&page=0 [Laatst geraadpleegd 19 juli 2020]. Opvallend toeval is dat op de militaire begraafplaats van Normée, een deelgemeente van Fère-Champenoise, drie graven van Belgische militairen liggen die sneuvelden op 14 juni te Fère-Champenoise. Twee graven zijn naamloos, het derde graf is van Nicolas Pinchard. Op de militaire begraafplaats liggen vooral Franse militairen begraven die sneuvelden tijdens WOI. Na WOII werden militairen die her en der in de streek een veldgraf kregen overgebracht naar Normée. Het is niet uitgesloten dat het hier om de Soldaten Bouvy en Nicol gaat. Nicolas Pinchard daarentegen is niet opgenomen in het Belgian War Dead Register. Soldaat Gustave Tramasure trouwens ook niet. Soldaat Levis die later aan zijn verwondingen stierf is vermoedelijk elders begraven. Achtergrondinformatie bij de begraafplaats van Normée [On Line beschikbaar]:https://bel-memorial.org/cities/abroad/france/fere-champenoise/fere-champenoise_necropole.htm [Laatst geraadpleegd 19 juli 2020]. Verder onderzoek zal moeten uitmaken wie Nicolas Pinchard en Gustave Tramasure zijn en wat de aard van het incident in Fère-Champenoise was dat fataal werd voor vier (of vijf) Belgische militairen.
11. Op 11 juni komt ook de trein van het Iste werkbataljon van het 32ste Regiment Artillerie (I/32A) te Vitry-le-François toe. Aangezien er geen nuttige taak voor het werkbataljon kan gevonden worden vertrekt het bataljon om 21u00 uur uit Vitry richting Troyes. Slechts één compagnie van 32A zal erin slagen terug te keren naar Zuid-Frankrijk door op 15 juni in Avallon een stoptrein te nemen richting Clermont-Ferrand via Roanne en Vichy. Deze trein passeert Lapalisse op 18 juni. Het is de enige gekende Belgische eenheid die langs deze omweg in Zuid-Frankrijk geraakt. Er zijn bijgevolg redenen om aan te nemen dat Sdt De Smet George zich op die trein bevond en overleed wanneer het treinstel de stad Lapalisse passeerde. Verder onderzoek moet meer aan het licht brengen over hoe Sdt De Smet kwam te overlijden.
12. Achtergrondinformatie bij het overlijden van Korporaal Dion en Sdt Guibert verschenen in een artikel van de Franse krant “L’Est-Républicain” op 21 juin 2020. [On Line beschikbaar]: https://bel-memorial.org/cities/abroad/france/vezelise_meurthe-et-moselle/vezelise_tombe_belge.htm  [Laatst geraadpleegd 14 september 2021]. 
13. De volledige lijst van de in Zwitserland geïnterneerde Belgische militairen (van IV SpT) bevindt zich in de kaft “Belges en Grande-Bretagne” van het archief van de Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
14. Handgeschreven verslag opgesteld in het Frans door Lt Pirnay, aangehecht aan de Cie Depot Hulptroepen van het 4de Legerdepot (4LD). Het verslag van Lt Pirnay is zeer summier over de veldtocht zelf maar beschrijft gedetailleerd de terugtocht van het werkbataljon van X/GVCE onder bevel van Cdt Berns. Het verslag komt in grote mate overeen met het relaas van X/GVCE in het hoofdstuk VOC/ChA van het synthesedossier TRI. Het verslag van Lt Pirnay bevindt zich in het dossier van het 4LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
15. Gedetailleerde beschrijving van de veldtocht van het II/40Gn opgenomen in de brochure “Fastes 1939-1940-1944 du 3e Régiment de Génie” (met dank aan het Geniemuseum te Jambes dat helaas in 2018 de deuren moest sluiten maar waarvan de website nog actief is).
16. “Renseignements Autobiographique” van Cdt Gaston Patoux, compagniecommandant van de Compagnie Mechanische Uitgravingen van het Bn Pont.
17. Hoofdstuk VOC/Gn van het synthesedocument betreffende de eenheden van het EM/TRI in het archief van de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
18. Getuigenis van Gerard Klerckx, soldaat milicien bij het IVde Bataljon versterking van het 40Gn, gepubliceerde in het Driemaandelijks Heemkundig tijdschrift van de Geschied- en Heemkundige Kring Kinrooi Jaargang 14 nr. 2 van 15 juni 1995. [On Line beschikbaar]: https://www.heemkringkinrooi.be/tijdschriften/  [Laatst geraadpleegd 24 december 2020].
19. L’armée belge de France en 1940″, door Jean Jamart Colonel BEM Hre, 1994, uitgeverij Schmitz, Bastogne.
20. Getuigenis Soldaat Claesen Frans. Hij behoorde tot het III/40Gn en vertrok op 14 mei uit Bredene en werd gedemobiliseerd in Montpellier en keerde op individuele basis terug uit Frankrijk naar Munsterbilzen samen met Soldaat Vandecaetsbeek.