Reglementaire benaming	Technische Diensten Services Techniques (ST)
Type	Logistieke Steuneenheid
Ontdubbeld van	n.v.t.
Onderdeel van	Directie voor aan- en afvoer bij het Leger
Bevelhebber	Diverse
Standplaats	Diverse
Samenstelling	Technische Dienst der Spoorwegtroepen (Kapitein-commandant Joseph Regnier)	Oostende
	Technische Dienst der Transmissietroepen (Luitenant-kolonel André Henrotay)	Vilvoorde
	Technische Dienst der Pontonniers (Luitenant R. Saint-Hubert)
	Technische Dienst der Anti-Gasbeschermingsdienst (Geneesheer 1ste Kapitein ridder Henri Frédericq)	Vilvoorde

GS/LGn
De Technische Diensten (oftewel Services Techniques – ST) vormen de studiecentra voor de verschillende technische troepen (Regiment transmissietroepen, Regiment spoorwegtroepen, Bataljon Pontonniers,…) van de genie en staan tijdens de mobilisatie onder bevel van de Generale Staf der Legergenie (GS/LGn). De GS/LGn vormt de tussenschakel tussen het Groot Hoofdkwartier (GHK) en de verschillende genie-eenheden in algemene steun van het veldleger. Elke technische dienst beschikt in vredestijd over een eigen werkplaats (atelier) waar naast een beperkt kader van militairen heel wat burgertechnici werken. De oorlogsplannen voorzien in de evacuatie van de technische diensten naar Vlaanderen bij een vijandelijke inval.

ST TTr
De Technische Dienst van de Transmissietroepen (oftewel Service Technique des Troupes de Transmission – ST TTr) [1] die zich te Vilvoorde bevindt, vormt het arsenaal voor de transmissietroepen en staat onder leiding van Luitenant-kolonel Henrotay [2]. Naast de installaties te Vilvoorde beschikt de ST TTr ook nog over een depot met onder meer elektrische kabel en radiolampen te Beveren-Waas en een hoeveelheid kabel in het depot van Houthulst. De depots van de transmissietroepen te Beveren-Waas en Houthulst zijn gelokaliseerd bij het Park van de Genie van het Leger.

ST SPG
De Technische Dienst der Anti-Gasbeschermingsdienst (oftewel Service Technique du Service de Protection contre les Gaz – ST SPG), bevindt zich tijdens de mobilisatie te Vilvoorde bij het laboratorium van de Inrichtingen der Anti-Gasbeschermingsdienst ook gekend als Etablissements du Service de Protection contre les Gaz (Et SPG). De ST SPG wordt geleid door 1ste Kapitein Med ridder Frédericq.

ST SpT
De Technische Dienst van de Spoorwegtroepen (ST SpT) is het studiecentrum voor het Regiment Spoorwegtroepen (SpT) en wordt geleid door Kapitein-commandant J. Regnier. Het bijzondere aan deze technische dienst is dat de Compagnie Park van het Regiment Spoorwegtroepen in de technische dienst is geïncorporeerd en in die hoedanigheid instaat voor de bevoorrading aan spoormaterieel voor het Regiment Spoorwegtroepen.  Hiervoor wordt Cdt Regnier bijgestaan door 1ste Kapitein Boekhouder van het Materieel Zaalen.

Staf/DREA
De mobilisatie van de technische diensten start pas bij de afkondiging van de algemene mobilisatie (oftwel Fase E van het mobilisatieplan) om 06u00. Op dat ogenblik gaan de Technische Diensten van de Genie over naar de Directie voor de aan- en afvoer bij het Leger (DREA)

ST TTr
Te Vilvoorde worden de manschappen naar de kazerne geroepen tijdens de ochtend van 10 mei. Volgens het mobilisatieplan moet de technische dienst uitwijken naar de werkplaatsen van de Compagnie Internationale des Wagons-Lits (CIWL) te Oostende. De verplaatsing moet per trein gebeuren en in planning zijn vijf treinstellen nodig om het materieel en de werktuigen van Vilvoorde naar Oostende te verplaatsen. Diezelfde dag nog wordt te Vilvoorde gestart met inladen.

ST SPG
In tegenstelling tot de andere Technische Diensten blijft de ST SPG tot 14 mei in Vilvoorde om zijn werkzaamheden voort te zetten. Er wordt onder andere gewerkt aan het uittesten van gasmaskers voor civiel gebruik. 

ST SpT
Te Oostende werken een 100-tal manschappen van de Compagnie Park aan de installatie van de oorlogskantonnementen die zich langsheen de spoorbundel net buiten de stad bevinden.  Er zijn twee houten barakken in opbouw.  Verder wordt een grote hoeveelheid materieel en werktuigen gesorteerd en opgeslagen.  Aan de rand van de terreinen worden loopgraven aangelegd die als schuilplaats moeten dienen bij een mogelijke luchtaanval.

ST TTr
Terwijl te Vilvoorde de gemobiliseerde militairen en burgers blijven toekomen, werkt men verder met het laden van de treinstellen. De wagons worden gevuld volgens beschikbaarheid en er worden geen stappen ondernomen om de diverse ladingen te sorteren. Alle materieel wordt opgeladen in willekeurige volgorde. Te Vilvoorde wordt onder leiding van Kapitein-commandant Vandersteepen een achterwacht geïnstalleerd met een hoeveelheid essentieel materieel om als vooruitgeschoven opslagplaats te fungeren. Op 11 mei vertrekt de eerste materieeltrein naar Oostende, de rest wordt nagestuurd a ratio van één trein per dag. Zowel de militairen als het burgerpersoneel zullen met de laatste trein naar Oostende gebracht worden. Te Vilvoorde wordt ook een colonne voertuigen samengesteld die het kostbaar materieel over de weg naar Oostende zullen brengen.

ST TTr
Te Oostende wordt gemeld dat de ateliers van de Compagnie Internationale des Wagons-Lits in erbarmelijke staat zijn waardoor niet efficiënt uitgeladen kan worden. Bovendien zit al het materieel door elkaar. Er wordt besloten om te wachten met ontladen tot alles en iedereen ter plekke is.

ST SPG
Deze Technische Dienst bevindt zich nog steeds te Vilvoorde maar moet zich onder druk van de snelle vijandelijke opmars voorbereiden om naar het westen van het land te trekken. Alle materieel wordt op vrachtwagens geladen.

ST SpT
Te Oostende heeft de Compagnie Park op de eerste oorlogsdag ook een bouwpakket voor een spoorbrug in ontvangst genomen van de firma Société Metallurgique d’Enghien Saint-Eloi.  De volledige controle van deze goederen is nu afgerond, en er is vastgesteld dat er een zak met 142 bouten ontbreekt die noodzakelijk is voor de montage.  De firma wordt gevraagd om de goederen onmiddellijk na te sturen.

ST TTr
Ten gevolge van een vergissing door de stationschef van Oostende wordt één van de uit Vilvoorde aangekomen treinen doorgestuurd naar de westhoek en vervolgens Frankrijk binnen gestuurd. Het materieel wordt verloren gewaand.

ST SPG
Het materieel van ST SPG wordt op vrachtwagens geladen. De ST SPG vertrekt samen met het labo van de Et SPG, dat onder bevel staat van Lt Bontinck, naar Gent. Zij zullen de verplaatsing langs de baan uitvoeren. De nacht van 14 op 15 mei wordt doorgebracht te Gent.

ST TTr

• Staf/ST TTr
  Door de snelle opmars van de Duitsers wordt overwogen om niet langer in Oostende te blijven maar naar Frankrijk uit te wijken. Om 21u30 geeft de DREA de toelating aan de ST TTr om naar Frankrijk te vertrekken en er wordt dan ook beslist om de technische dienst niet te installeren te Oostende. De treinen met materieel uit Vilvoorde mogen niet worden uitgeladen. Het materieel dat zich op de treinen bevindt is zeldzaam testmaterieel dat niet onmiddellijk gebruikt kan worden door het veldleger.
• Detachement Van Der Speeten/ST TTr
  In de voormiddag komt het 30ste Bataljon Transmissietroepen (30TTr) nog materieel afhalen in de vooruitgeschoven opslagplaats van Vilvoorde om de geleden verliezen aan te vullen. Tijdens de namiddag vertrekt de laatste trein uit Vilvoorde. In de wagons bevindt zich het burgerpersoneel en het laatste materieel. De trein wordt aangevoerd door Kapitein-commandant Bouttiau.

ST SPG
De ST SPG en het labo van de Et SPG verlaten de stad Gent en begeven zich naar Diksmuide, één van de drie bestemmingen voor de treinen van de buurtspoorwegen geladen met het materieel van de Et SPG. De ST SPG en het labo zullen in Diksmuide blijven tot 18 mei.

ST TTr
Om de tocht naar Frankrijk in goede banen te leiden wordt de ST TTr om 09u00 ‘s morgens als volgt gereorganiseerd:

• een Staf/ST TTr met aan het hoofd LtKol Henrotay en met Majoor Kino als adjunct,
• een Directie der Magazijnen op Rails met LtKol Berger aan het hoofd en Lt De Cae als adjunct. Deze directie beschikt alleen over het nodige personeel om het materieel te beheren. De vijfde en laatste trein uit Vilvoorde komt toe te Oostende rond 10u00. Diezelfde ochtend moet Luitenant Boonen te Beveren-Waas de laatste 400 ton kabel en de voorraad radiolampen opladen op een reeks opgeëiste burgervrachtwagens en naar Oostende brengen. Rondom 17u30 laat het ministerie van defensie echter weten dat alle materieel uit Beveren-Waas bij aankomst te Oostende op een trein moet geladen worden. Ook de overblijvende telefoonkabel te Houthulst, alles samen goed voor 900 ton, moet op een trein geladen worden. Sergeant Otten wordt naar Houthulst gestuurd om het laden van de trein te coördineren. Te Oostende zullen er in principe zes treinen gevormd worden. Er wordt begonnen met een poging om het materieel beter te sorteren over de verschillende wagons. Deze treinen worden gerangeerd zodat ze richting Frankrijk kunnen vertrekken. De trein met materieel uit Vilvoorde die op 14 mei al werd doorgestuurd naar Frankrijk wordt nog steeds in de planning opgenomen.
• een Directie Magazijnen op Voertuigen en Voertuigenpark onder bevel van Kapitein-commandant Ley met Lt Bungert als adjunct. Deze directie groepeert niet allen met materieel geladen camions maar ook nieuwe voertuigen die nog ingericht moeten worden om als transmissievoertuigen te dienen. Cdt Ley beschikt over de nodige chauffeurs en magazijniers om het materieel te beheren.
• een Detachement militair personeel onder bevel van Cdt Joris
• een Detachement burgerpersoneel onder de leiding van Lt Bouttiau

Om 19u15 neemt Lt Van Der Speeten telefonisch contact op met de Staf/ST TTr om te melden dat de vooruitgeschoven opslagplaats van Vilvoorde wordt opgedoekt en dat hij Oostende zal vervoegen.

ST TTr

• Staf/ST TTr
  Op 17 mei bevinden zich 15 officieren, 33 onderofficieren, 333 manschappen en 122 burgers van de ST TTr te Oostende. LtKol Henrotay overlegt met het ministerie om de meest geschikte bestemming in Frankrijk te bepalen voor zijn diensten. Er wordt geopteerd om de technische dienst onder te brengen in de buurt van een equivalent organisme van het Franse leger. 
• Directie der Magazijnen op Rails/ST TTr
  Onder leiding van Luitenant-kolonel Berger wordt te Oostende druk verder gewerkt aan het sorteren van de treinladingen hetgeen feitelijk had moeten gebeuren bij het laden van de treinen te Vilvoorde. Berger reist die avond naar Brugge om er op het Kabinet van MLV verdere instructies voor de tocht naar Frankrijk trachten te ontvangen. Hij wordt doorgestuurd naar de Staf/DREA te Gent maar voor hij vertrekt kan hij nog telefonisch contact opnemen met de Staf/DREA. Hij wacht tevergeefs op antwoord en keert tegen middernacht terug naar Oostende. Intussen is te Houthulst vanaf de vroege ochtend een ploeg onder Sergeant Otten aan het werk met het inladen van de kabel. Aan het eind van de dag omstreeks 20u45 rijdt de autocolonne van Lt Boonen uit Beveren-Waas de terreinen van de Wagon-Lits te Oostende op. Er is een ploeg ter plekke gebleven om het materieel op een trein te laden.

ST TTr

• Staf/ST TTr
  Intussen wordt het steeds duidelijker dat het ST TTr een groot risico loopt om vast komen te zitten te Oostende. LtKol Henrotay  contacteert ‘s middags het MLV en krijgt van Kolonel SBH Gilbert de toestemming om de autocolonne van de Directie der Magazijnen op Rails en Voertuigengpark direct naar Marquise in Frankrijk door te sturen. Cdt de t’ Serclaes de Wommersom wordt voorop gestuurd naar Marquise om er de nodige verkenningen te doen. LtKol Henrotay vertrekt om 16u30 voordat de rest van de colonne vertrekt om de reisweg te verkennen, Maj Kino blijft voorlopig te Oostende tot het gros de stad verlaat.
• Directie der Magazijnen op Rails/ST TTr
  LtKol Berger maakt de nodige plannen om de vijf treinen waarover hij beschikt te laten vertrekken via Torhout richting Adinkerke. Om 10u45 wordt het vertrek van de treinen nog steeds uitgesteld door DREA omdat de spoorwegen in Noord-Frankrijk volledig geblokkeerd zijn ten gevolge van het drukke treinverkeer. Lt Van Der Speeten wordt naar Houthulst gezonden om er het bevel te nemen over de materieeltrein bestemd voor Poperinge. Pas om 17u00 krijgt LtKol Berger toelating om zijn treinen te laten vertrekken naar Frankrijk. Een liaison detachement bestaande uit LtKol Berger, Kapitein Brihay en Lt De Cae wordt gevormd om de vordering van de treinen te monitoren en om de Staf/ST TTr op de hoogte te houden van de verplaatsing van de Magazijnen op Rail.  LtKol Berger vertrekt per auto naar Torhout om er getuige te zijn van de doortocht van de verschillende treinen van de ST TTr. Hij is van plan telkens naar het eerstvolgend station te rijden om zo de voortgang van de treinen op te volgen. Om 21u00 wordt het bevel gegeven om twee treinen met materieel, die dienst doen als vooruitgeschoven opslagplaats, in Oostende te laten. Lt De Cae die zich nog in Oostende bevindt kan LtKol Berger hiervan pas de volgende dag op de hoogte brengen. De laatste trein van het konvooi van ST TTr passeert Torhout om 22u40.
• Detachement burgerpersoneel/ST TTr
  Om het burgerpersoneel te evacueren wordt contact opgenomen met het Marinekorps met het oog op transport per schip naar Dieppe. Dit omdat militaire treinen met ook burgers aan boord door de Franse autoriteiten aan de Frans-Belgische grens worden tegengehouden. 

ST SPG
Vanuit Diksmuide krijgt de ST SPG opdracht om zich langs de weg naar Saint-Julien-Liars in het departement Vienne nabij Poitiers te verplaatsen. Het laboratorium van de Et SPG werd op 16 mei al doorgestuurd naar Lannemezan in Frankrijk.

ST SpT
De Compagnie Park heeft een materiaaltrein die in het station van Brugge op een zijspoor staat.  Het station van Brugge begint echter behoorlijk vast te lopen en het treinstel staat in de weg.  De trein wordt bevolen door Sergeant Soetens van de 16Cie van III/SpT en heeft een bemanning van vier militairen.

ST TTr

• Staf/ST TTr en Directie Magazijnen op Voertuigen en Voertuigenpark/ST TTr
  De 82 voertuigen van de autocolonne bereiken rond 02u00 het Noord-Franse Marquise, halfweg tussen Calais en Boulogne. Om 06u00 ‘s morgens vervoegt Maj Kino de colonne wielvoertuigen.  LtKol Henrotay die zich in het gemeentehuis van Marquise heeft geïnstalleerd krijgt er te horen dat hij verder naar het zuiden van Frankrijk moet trekken. Maj Kino blijft in Marquise achter om in contact te blijven met LtKol Berger en Kapt Brihay. Via Boulogne en Abbeville bereikt de kop van de colonne rond 18u00 de gemeente Blangy-sur-Bresle, die op dat ogenblik door de Britten bezet is. Tegen 19u45 is de colonne compleet en anderhalf uur later verlaat de colonne Blangy op bevel van de Britse plaatscommandant. De colonne rijdt verder naar Neufchâtel en Rouen waar gehergroepeerd wordt om 24u00.
• Directie der Magazijnen op Rails/ST TTr
  LtKol Berger bevindt zich te Komen wanneer hij kort na middernacht door Lt De Cae op de hoogte gebracht werd dat twee treinen werden opgehouden te Oostende. Hij neemt de beslissing om ook de trein van Lt Van Der Speeten, die zich nog te Houthulst bevindt maar klaar is met het laden van de 900 ton telefoonkabel, naar Oostende te sturen. Er zijn nu nog slechts drie treinen onderweg naar Frankrijk, twee ervan worden om 10u00 nog gesignaleerd te Komen, van de derde die de dag voordien nog om 22u40 Torhout passeerde is geen spoor meer. 
• Detachement Burgerpersoneel/ST TTr
  Het burgerpersoneel, een 116-tal onder leiding van Kapitein-commandant Bouttiau, gaat om 13u00 aan te Oostende aan boord van de Franse ferry Cote d’Argent en vertrekt richting Dieppe. Op zee wordt de ferry tegengehouden door een schip van de Britse marine en naar Folkestone gestuurd [11].

ST TTr

• Staf/ST TTr en Detachement Directie Magazijnen op Voertuigen en Voertuigenpark/ ST TTr in Frankrijk
  LtKol Henrotay beslist om Rouen ‘s nachts nog te verlaten en verder door te rijden tot Pont de l’Arche, een 20-tal kilometer stroomopwaarts van de Seine, waar een grote halte zal worden gehouden. De autocolonne bereikt  Pont de l’Arche aan de Seine om 05u00. Om 13u30 neemt LtKol Henrotay contact op met Majoor Mercenier, de Belgische plaatscommandant van Rouen, om hem te laten weten dat Technische dienst TTr zich te Pont de l’Arche bevindt en dat alle eventuele achterblijvers naar daar moeten worden doorgestuurd. Lt De Cae komt om 17u45 toe te Pont de l’Arche nadat hij werd doorverwezen door de Plaats Rouen. Hij brengt LtKol Henrotay op de hoogte van de toestand van de Directie der Magazijnen op Rail en van het Detachement Burgerpersoneel. Op dat ogenblik is er geen contact meer met de drie treinen die onderweg zijn naar het zuiden, met LtKol Berger en met Maj Kino die achterbleef in Marquise.
• Detachement Burgerpersoneel/ST TTr in Engeland
  Te Folkestone gaat het burgerpersoneel aan wal. Het personeel wordt per trein naar Ilford overgebracht, gescreend door de Britse veiligheidsdiensten en de Belgische staatsveiligheid en ter plekke gehouden voor verdere orders.

ST TTr

• 

  Duitse opmars tussen 16 en 20 mei. In de nacht van 20 op 21 mei wordt de Franse kust bereikt.

  Staf/ ST TTr in Frankrijk
  Om 05u00 arriveren Britse troepen in Pont de l’Arche en starten er met het versterken van het dorpje tegen een vermeende Duitse opmars. LtKol Henrotay begeeft zich naar het Belgische plaatcommando te Evreux en ontmoet er Maj Kino. De majoor brengt hem op de hoogte van wat gebeurde vanaf zijn vertrek uit Marquise de 19de mei 18u00. Ook Maj Kino heeft geen nieuws over de treinen noch over LtKol Berger. Te Evreux ontvangt hij van Kapt Lechat, Plaatscommandant van Evreux, het bevel om door te rijden naar Tours via Chartres. Te Tours bevindt zich de Technische Dienst der TTr van het Franse leger. Cdt de t’Serclaes wordt met een PI vooruitgestuurd, de colonne zelf verlaat Pont de L’Arche om 12u30. LtKol Henrotay rijdt buiten colonne naar Chartres waar hij contact opneemt met de Franse Plaatscommandant. Deze laat hem weten dat de ST TTr niet in de stad kan kantonneren maar zich moet installeren in Bonneval ten zuidwesten van Chartres. Aan het eind van de dag kantonneren de manschappen in Bonneval waar het gros van de colonne toekwam om 19u40.

• Detachement Berger/ ST TTr in Frankrijk
  In de nacht van 20 op 21 mei bereiken de Duitsers Noyelle-sur-Mer aan de monding van de Somme. Hierdoor raken heel wat Belgische en geallieerde eenheden ingesloten door de Duitsers. Zo ook de drie resterende treinstellen van de ST TTr  die vastlopen te Bergues nabij Duinkerke. Het personeel verlaat ogenblikkelijk de treinen en keert zo snel als mogelijk terug naar de vooruitgeschoven opslagplaats van transmissiematerieel te Oostende. Kapitein Léon Brihay komt bij een luchtbombardement op het Franse stadje te Cormont om het leven. 

ST TTr in Frankrijk
LtKol Henrotay vertrekt om 10u30 met twee officieren naar Tours om er te weten te komen waar de Technische dienst van de Franse transmissietroepen (oftewel Etablissement Central du Matériel de Transmission – ECMT) zich bevindt. Hij meldt zich aan bij de  Franse Staf van de IXème Région Militaire. Hier krijgt hij te horen dat de Franse Technische Dienst zich voorbereid om Parijs te verlaten en zich zal installeren te Sepmes vlakbij een depot met reserve genie en transmissiematerieel (Depôt pour le matériel du Génie et de Télégraphie militaire) van Nouâtre – Maillé [3], halfweg Tours en Châtellerault. De Fransen verkennen samen met de drie Belgische officieren een mogelijke installatieplaats te Les Ormes, Nouâtre en Maillé. Te Maillé nabij Les Ormes kan de ST TTr intrekken in het domein van het kasteel D’Argenson [4] waar houten barakken werden gebouwd om Franse vluchtelingen in op te vangen. Na de verkenning wordt teruggekeerd naar Tours. De rest van de eenheid blijft te Bonneval.

ST SpT
De Compagnie Park meldt dat de wijksporen van het station Oostende-Stad alle beschadigd zijn door een toevalstreffer van vier vliegtuigbommen van licht kaliber die haaks op de sporen neergekomen zijn.  Gelukkig valt de schade mee en kan het personeel van de NMBS de wijksporen snel weer toegankelijk maken.  Er is ook een bom neergekomen op de telefoonkabels tussen het station en de stelplaats voor de locomotieven.   Een deel van het interne stationsnet is hiermee uitgevallen.  Daarnaast is ook lijn 62 Oostende-Torhout geraakt tussen Stene en Snaaskerke en zijn zowel de sporen als ook de telefoon- en telegraaflijn onderbroken.  Tenslotte is het civiele telfoonnet te Oostende buiten dienst en moet Kapitein-commandant Regnier beroep doen op estafette-rijders.  Hij zal twee maal daags een motorwielrijders naar de staf in Brugge sturen

ST TTr in Frankrijk
Terwijl de autocolonne afwacht te Bonneval krijgt LtKol Henrotay bevestiging van de Préfecture de Poitiers dat de ST TTr zich in Les Ormes en omgeving mag vestigen. Hij wordt ook op de hoogte gebracht dat het MLV zich in Poitiers en omgeving zal installeren. De autocolonne te Bonneval krijgt opdracht om zich op 24 mei te verplaatsen naar Les Ormes. Ook worden alle Franse territoriale instanties op de hoogte gebracht dat het ST TTr zich in Les Ormes bevindt zodat alle geïsoleerde elementen van de Technische Dienst naar Les Ormes kunnen worden doorgestuurd.

ST SPG in Frankrijk
De technische dienst is aan de Duitse omsingeling kunnen ontsnappen en de colonne komt op 23 mei toe te Saint-Julien-Liars. Twee dagen later krijgen ze opdracht van het Ministerie van Landsverdediging om verder door te rijden naar Saint-Priest ten zuidoosten van Lyon, waar zich het Atelier de Montage des Appareils Filtrant – AMAF van de Et SPG bevindt. 

ST TTr in Frankrijk
De autocolonne rijdt van Bonneval naar Les Ormes en zoekt er zijn kantonnementsplaatsen op. Luitenant-kolonel Berger, die is kunnen ontsnappen aan de omsingeling, komt te Les Ormes aan. Hij brengt LtKol Henrotay op de hoogte van het verlies van de drie treinen die te Bergues werden opgehouden. De Directie Magazijnen op Voertuigen en Voertuigenpark wordt omgevormd tot een compagnie met Kapitein Delhove als compagniecommandant. De compagnie voert een telling uit van de manschappen die nog tijdig de zuidelijke oever van de Somme hebben kunnen bereiken en aan omsingeling ontsnapt zijn: 11 officieren, 17 onderofficieren, 119 korporaals en soldaten en 18 burgers zijn aanwezig.

ST TTr

• Burgerpersoneel/ST TTr in Engeland
  Het burgerpersoneel verlaat Ilford en reist na een overnachting te Haverford-West naar Tenby in Wales om er het hergroeperingscentrum van het Belgisch leger te vervoegen.
• Staf/ST TTr in Frankrijk
  Kolonel Henrotay vertrekt samen met Lt De Cae vanuit Les Ormes naar Parijs om onderhandelingen op te starten met het Franse leger over het bekomen van logistieke en technische steun voor de Belgische transmissietroepen. De Franse Generaal Julien, algemeen inspecteur van de transmissietroepen, geeft zijn princiepsakkoord. Hij stelt zelfs voor om in Franse fabrieken van transmissiematerieel een productie op te starten, onder toezicht van Belgische ingenieurs, voor het aanmaken van materieel dat compatibel is met het Belgisch transmissiematerieel. Het zou gaan om de fabriek “La Radiotechnique” met een atelier in Angers en de fabriek “Le matériel téléphonique”. Dit zou enkel kunnen na een formele vraag van de Belgische regering aan de Franse Minister van Landsverdediging en Oorlog. Er worden nog verschillende contacten gelegd met officieren van het ECMT waar bekeken wordt welk Frans materieel compatibel is met het Belgisch materieel. Na zoveel mogelijk informatie ingewonnen te hebben begeven LtKol Henrotay en Lt De Cae zich terug naar Tours.

ST SPG in Frankrijk
De ST SPG wordt bij aankomst in Saint-Priest aangehecht bij de AMAF. De AMAF wordt bevolen door Majoor IMM Liègeois en werkt ten voordele van het “Atelier de Fabrication de masques à gaz”, een Frans arsenaal gespecialiseerd in het maken van gasmaskers. Tot 17 juni wordt het personeel van de ST SPG ingezet voor het uittesten van gasmaskers.

ST TTr in Frankrijk
LtKol Henrotay begeeft zich nu naar Poitiers om er contact op te nemen met het Belgische Ministerie van Landsverdediging. Hij brengt er verslag uit over de toestand van zijn eenheid en over de het resultaat van zijn gesprekken met de Fransen in Parijs. Hij wil weten hoe hij zijn diensten verder dient te reorganiseren om deze weer operationeel te maken. Elke richtlijn blijft voorlopig uit.

ST TTr in Frankrijk
Nieuwe pogingen worden ondernomen om een beslissing te bekomen van het MLV over de toekomst van de ST TTr, ditmaal wordt Luitenant-generaal Jamotte, Algemeen Inspecteur van de Militaire Fabricaten, benaderd. Er dient vooral beslist te worden waar de ST TTr zich definitief moeten installeren. Een verkenning naar Chauvigny nabij Poitiers wordt uitgevoerd omdat deze locatie beter geschikt zou zijn voor het opstarten van nieuwe ateliers.

ST TTr in Frankrijk
De Staf/ST TTr ontvangt het bericht dat een trein met 33 wagons geladen met Belgisch transmissiematerieel is toegekomen te Limoges. Lt Bungert wordt er onmiddellijk naar toe gestuurd om de trein te identificeren. Het blijkt om de trein te gaan die op 14 mei uit Vilvoorde naar Oostende vertrok maar er nooit is toegekomen. Lt Bungert laat de trein doorsturen naar Nouâtres-Maillé. Het ST TTr beschikt opnieuw over een park op rail.

ST TTr in Frankrijk
De trein met transmissiematerieel van ST TTr komt in de loop van de nacht van 29 op 30 mei toe te Nouâtres-Maillé.

ST TTr in Frankrijk
LtKol Henrotay wordt ontboden bij Luitenant-generaal Denis, Minister van Landsverdediging. De minister vraagt hem om na te gaan of met het materieel aanwezig in ST TTr de 7de Infanteriedivisie (7Div) opnieuw van transmissiemiddelen kan worden voorzien. De 7Div, die na zijn confrontatie met de vijand aan het Albertkanaal geleidelijk aan werd teruggetrokken, bevindt zich nu in Bretagne. Henrotay moet een haalbaarheidsstudie voorleggen om naast de 7Div ook nog twee andere infanteriedivisies uit te rusten.

De ST TTr bevindt zich nog steeds te Les Ormes wanneer een 25-tal manschappen van de Staf van de 2de Militaire Circonscriptie (2MilCir) onder leiding van Majoor SBH Branders zich in Les Ormes aanmelden. 

ST TTr in Frankrijk
De Comd ST TTr brengt een bezoek aan het depot van Nouâtre-Maillé en stelt van dat het depot niet geschikt is om er het Belgisch transmissiematerieel in onder te brengen. De Fransen zijn trouwens ook begonnen met de verspreiding van hun materieel in de omgeving van het depot om het te beveiligen tegen Duitse luchtaanvallen. De ruimte die aan de Belgen werd gegeven wordt ingeperkt. LtKol Henrotay begeeft zich ook naar het vlakbij gelegen Le Blanc waar een aantal TTr eenheden, waaronder de Compagnie Transmissie van het Regiment Vestingsartillerie van Namen (RFN) zich verzameld hebben, om na te zien wat in versterking van de 7Div gestuurd kan worden. Hij doet ook navraag bij de Generale Staf der Versterkings en Opleidingstroepen om na te gaan wat zij aan materieel kunnen leveren.

ST TTr in Frankrijk
Op 1 juni maakt LtKol Henrotay een plan over aan MLV voor de oprichting van een Transmissiedienst (oftewel Service de Transmission) en een Inrichting en Park voor transmissies (oftewel Etablissement de transmission et Parc).  Comd ST TTr doet navraag waar het Detachement Burgerpersoneel van Lt Bouttiau zich ergens bevindt met het idee ze alsnog naar Les Ormes te laten komen. Hij wordt door het MLV op de hoogte gebracht dat ze werden afgeleid naar Engeland en zich nu in Tenby bevinden. De reorganisatie van ST TTr zal moeten gebeuren zonder de burgerspecialisten. Ook worden nogmaals richtlijnen voor de definitieve installatie van het ST TTr gevraagd. 

ST TTr in Frankrijk
Op 5 juni komt een delegatie Franse officieren van het ECMT onder leiding van de Franse Colonel Levy het Belgisch productiematerieel voor transmissiemiddelen te Les Ormes monsteren. Ze zijn onder de indruk over de moderne machinerie en benadrukken de samenwerking te willen voortzetten.

ST TTr in Frankrijk
Het ST TTr vraagt de lijst van het ontbrekend transmissiematerieel aan de 7Div met het oog op de aanvulling ervan. Intussen wordt het materieel op de trein van de ST TTr herschikt om een inventaris te kunnen opmaken van wat nu eigenlijk naar Frankrijk werd verscheept. Dit wordt bemoeilijk door het feit dat het materieel niet definitief kan ontladen worden.

ST TTr in Frankrijk
De situatie voor de Fransen begint te verslechteren en het ECMT moet Parijs verlaten en zal zich installeren te Sepmes, La Roche Floquiere en La Ribière. Het enthousiasme om met de Belgen nog samen te werken is lauw. De situatie van het depot van Nouâtre-Maillé begint precair te worden en het depot kijkt uit naar een nieuwe opstelplaats. Om zijn materieel veilig te stellen wordt de trein met het reservematerieel van ST TTr verplaatst van Nouâtres naar Port de Piles een tiental kilometer meer naar het zuiden.

ST TTr in Frankrijk
De inventaris van het beschikbare materieel van de ST TTr is klaar op 15 juni, het ogenblik waarop ook de lijst met het ontbrekend transmissiematerieel van de 7Div toekomt. Toch kan aan de hand van deze lijst nog niet gestart worden om een set transmissiemiddelen voor de 7Div samen te stellen want tegelijkertijd wordt ST TTr op de hoogte gebracht van de beslissing van de 7Div om de divisie te reorganiseren naar het model van de Franse lichte divisies a ratio van twee infanterieregimenten [5]. Een organisatietabel voor dit type divisie kan voor het ogenblik niet doorgestuurd worden.

ST TTr in Frankrijk
Door de snelle opmars van de Duitsers wordt beslist om de materiaaltrein van het ST TTr door te sturen naar Agen. De colonne wielvoertuigen zal een dag later vertrekken en via Veuille en Bergerac doorgestuurd worden naar Layrac. 

ST TTr in Frankrijk
Op 17 juni om 13u30 richt Maréchal Pétain zich in een radiotoespraak tot de Franse bevolking om de nakende capitulatie van Frankrijk aan te kondigen. Op dat ogenblik is de colonne wielvoertuigen op weg van Les Ormes naar Veuille. De nacht van 17 op 18 juni wordt doorgebracht te Veuille, de nacht van 18 op 19 te Bergerac. Tegen de avond komt de colonne toe te Layrac.

ST SPG in Frankrijk
Naar aanleiding van de nakende Franse capitulatie maakt het Frans arsenaal zich klaar om Saint-Priest te evacueren. Het AMAG met het ST SPG in zijn spoor moet naar het zuiden verhuizen. Onder leiding van Majoor IMM Liègeois verhuizen beide eenheden naar Capvern waar zich het Labo van de Inrichtingen der Anti-Gas Beschermingsdienst (Et SPG) bevindt

ST TTr in Frankrijk
De staf en het park op voertuigen van de Technische Dienst van de Transmissietroepen bevindt zich nu volledig te Layrac waar kantonnementen opgezocht worden. Het park op rail bevindt zich nog in het station van Agen. De staf start onderhandelingen met de SNCF om de trein door te sturen naar het station van Layrac.  Op 22 juni ondertekent Frankrijk te Compiègne een wapenstilstandsverdrag met de Duitsers.  In het verdrag staat onder meer vermeld dat Frankrijk er zich toe verbind de aanwezige Belgische militairen ten zuiden van de demarcatielijn te ontwapenen en aan Duitsland uit te leveren. Duitsland wil kost wat kost voorkomen dat de ongeveer 180.000 Belgische militairen nog naar Engeland zouden worden overgebracht om daar de strijd voort te zetten. Alle hoop op samenwerking met de Fransen om het Belgisch leger opnieuw uit te rusten is hiermee gekelderd. Pas op 28 juni wordt de materieeltrein naar Layrac overgebracht. Alle detachementen van de ST TTr zijn nu verenigd te Layrac en vanaf 9 juli wordt er overgegaan tot een grondige inventarisatie van het aanwezige materieel nu het materieel dat zich op de trein bevindt eindelijk kan worden uitgeladen. De motivatie van het personeel gaat echter snel achteruit en steeds meer manschappen ontbreken op het appel.

ST SPG in Frankrijk
De ST SPG komt toe te Capvern, een buurgemeente van Lammenezan waar zich ook een Frans arsenaal bevindt. Na de Franse capitulatie wordt niet meer gewerkt en een lange periode van wachten tot de terugkeer naar België breekt aan. Het personeel van de ST SPG, die voor het merendeel reservisten waren, wordt gedurende de eerste twee weken van augustus gedemobiliseerd. Zij die kunnen keren op eigen kracht naar België terug. De laatsten vertrekken op 20 augustus samen de Technische Dienst van de DTCA.

ST SPG in Frankrijk
1Kapt Simon verliet Capvern op 20 augustus om de ST/DTCA te vervoegen in Tarbes. Dezelfde dag nog vertrok hij met de ST/DTCA, bevolen door Majoor De Ceuninck, uit Tarbes om zich naar Roanne te begeven waar ze op 22 augustus toekomen en tot 8 september verblijven.

ST TTr in Frankrijk
De ST TTr verblijft in Layrac tot de repatriëring van de Belgische troepen. Op 11 augustus geeft het MLV opdracht aan LtKol Henrotay om met zijn dienst terug te keren naar België. Hierop begeven LtKol Herotay en Cdt Ley zich op 15 augustus naar Langon op de demarcatielijn om contact op te nemen met de Duitse autoriteiten om de terugkeer naar Brussel te regelen. Alle nodige documenten worden afgeleverd om binnen de kortste keren de demarcatielijn over te steken. Na hun terugkeer wordt overgegaan tot het klaarmaken van het depot om het over te geven aan de Algemene Dienst der depots van Belgisch materieel in Frankrijk die belast is om het materieel dat zich te Layrac bevindt te beheren tot het kan worden overgegeven aan de Duitsers. Op 24 augustus is de overgave van het materieel aan Cdt Brant van de Algemene Dienst der Depots afgerond. Vanaf nu wordt de terugkeer naar België voorbereid. Er worden twee colonnes gevormd, één bestaande uit drie vrachtwagens met aan boord het burgerpersoneel en een colonne bestaande uit een personenwagen en vier vrachtwagens met aan boord het militair personeel. De colonnes verlaten Layrac op 28 augustus om 09u00 en tegen de avond wordt Cavignac bereikt waar gekantonneerd wordt.  In tegenstelling tot wat eerder was afgesproken kan niet worden doorgereisd, de colonnes moeten in Cavignac wachten op nieuwe orders. Op 3 september brengt de Duitse Feldgendarmerie een bezoek aan Cavignac met als opdracht de colonnes te begeleiden naar het krijgsgevangenkamp van Souges dat zich op een 30-tal kilometer ten zuiden van Bordeaux bevindt. De colonne met de burgers aan boord kan vanaf Souges doorreizen naar België, de beroepsmilitairen worden in het kamp van Souges geïnterneerd. Op 5 september wordt het militair personeel voor de keuze gesteld, ofwel krijgsgevangenschap in het Duitse Pommern ofwel terugkeren naar onbezet Frankrijk. Er wordt gekozen om naar onbezet Frankrijk terug te keren.

ST TTr in Frankrijk
Op 6 september wordt teruggekeerd naar Layrac waar ze tegen de avond toekomen. In Layrac worden ze initieel tewerk gesteld in het depot van Cdt Brant.  Op 14 september verdwijnt een gedeelte van het personeel om als burgervluchteling naar België terug te keren, een ander gedeelte van het personeel, onder leiding van Majoor Kino, gaat over naar de Algemene Dienst der Depots van Belgisch Materieel in Frankrijk waar ze onder bevel komen te staan van Generaal-majoor Feaux. De verschillende depots worden geleid door zijn staf die opereert vanuit Villeneuve-sur-Lot. Zij zullen uiteindelijk in juni 1941 naar België terugkeren.

ST SPG in Frankrijk
Op 8 september verlaat de ST/DTCA Roanne om zich te Pouilly-sous-Charlieu te installeren. Hier verblijven ze tot 14 september de dag waarop ze de trein naar België kunnen nemen. 1Kapt Simon komt samen met Maj De Ceuninck en de ST/DTCA toe   te Brussel op 17 september.

1. De transmissietroepen behoorden in 1940 nog tot de technische troepen van de genie.
2. LtKol Henrotay was in de laatste jaren voor de oorlog verantwoordelijk voor het onderhandelen van het akkoord met het Nationaal Instituut voor de Radio-omroep (NIR) over het gebruik van onze nationale radio voor militaire doeleinden. Henrotay werkte samen met het NIR een plan uit om de Brusselse zender in geval van oorlog over te brengen naar Gent of Brugge.
3. Achtergrondinformatie bij de “Dépôt de matériels du Génie et de télégraphie militaire” die zich op de  Pièces de prés clos (D109) nr 68 bevinden. “Après l’armistice, la place de Nouâtre, initialement détachement du dépôt de prisonniers de guerre de Tours, devient un dépôt de matériels du Génie et de télégraphie militaire. À ce titre, y est entreposé du matériel destiné à la construction de lignes téléphoniques, télégraphiques ainsi que des effets destinés aux services colombophiles de l’armée française, dans la partie sud-ouest du camp. Au cours des années suivantes, le camp se développe et sont édifiés des logements, un château d’eau ainsi qu’une clôture encerclant la soixantaine d’hectares de terrain réquisitionnés par le Ministère de la Guerre pour constituer le camp”. [On line beschikbaar]: https://fr.wikipedia.org/wiki/14e_base_de_soutien_du_mat%C3%A9riel [Laatst geraadpleegd 24 december 2020].
4. Achtergrondinformatie bij het Château d’Argenson te Maillé (nabij Les Ormes) waar het ST TTr een kantonnement innam [On Line beschikbaar]: https://touraine-insolite.clicforum.fr/t1324-Le-Ch-teau-d-Argenson.htm  [Laatst geraadpleegd 23 december 2020].
5. Dagelijks Order Nr 14 van de 7Div uitgevaardigd op 13 juni door Generaal-ajoor Van Daele waarmee kenbaar gemaakt wordt dat het 2de Regiment Grenadiers (2Gr) niet heropgericht zal worden en dat de divisie zal reorganiseren naar het model van de Franse lichte divisies a ratio van twee infanterieregimenten.
6. Handgeschreven verslag opgesteld in het Frans door Majoor Kino. Het verslag bevindt zich in het dossier ST TTr van de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
7. Gedetailleerd getypt verslag opgesteld in het Frans door Cdt Porrewyck, chef du Service de liquidation des entreprises S.M.O.T.T. Het verslag bevindt zich in het dossier ST TTr van de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
8. Getypt verslag in het Frans betreffende de periode 16 augustus tot 14 september 1940, opgesteld door Cdt Ley, adjunct van de Comd ST TTr. Het verslag bevindt zich in het dossier ST TTr van de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
9. Getypt verslag in het Frans, opgesteld door 1ste Kapitein Apotheker Simon tewerkgesteld in de ST SPG te Vilvoorde. Het verslag bevindt zich in het dossier ST SPG van de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
10. L’armée belge de France en 1940, p147, door Jean Jamart Col BEM Hre, uitgeverij Schmitz, Bastogne, 1994.
11. De ferry “Côte d’Argent” verliet Oostende op 18 of 19 mei met de bedoeling in België gestrande Franse militairen naar Dieppe over te brengen. Het Marinekorps slaagde erin om burgerpersoneel van Technische Diensten en van de Inrichting der Militaire Fabricaten, die samen met hun familie de toegang tot Frankrijk werden geweigerd aan de Frans-Belgische grens, aan boord van de ferry te krijgen. Achtergrondinformatie [On Line beschikbaar]:  http://www.doverferryphotosforums.co.uk/ss-cote-dargent-i-past-and-present/ [Laatst geraadpleegd 4 januari 2021].