Reglementaire benaming | 18de Compagnie Transmissietroepen | 18ème Compagnie de Troupes de Transmissions | 18TTr | |
Type | Verbindingseenheid | |
Ontdubbeld van | Regiment Transmissietroepen | |
Onderdeel van | 18de Infanteriedivisie | |
Bevelhebber | Luitenant W. Heyvaert | |
Standplaats | Tielen | |
Samenstelling |
Staf/18TTr
De 18de Compagnie Transmissietroepen (18TTr) werd op 29 september 1939, bij afkondiging van Fase D van het mobilisatieplan, te Vilvoorde gemobiliseerd als ontdubbelingseenheid van het Regiment Transmissietroepen [1]. 18TTr wordt aangehecht aan de 18de Infanteriedivisie (18Div) een infanteriedivisie van tweede reserve. Het 3de Regiment grenadiers (3Gr), het 3de Regiment Karabiniers (3C) en het 39ste Linieregiment (39Li) worden samen met de 18Div gemobiliseerd en onder bevel van de divisie geplaatst. In tegenstelling tot de actieve infanteriedivisies en de infanteriedivisies van eerste reserve, die kunnen beschikken over een bataljon transmissietroepen, worden de infanteriedivisies van tweede reserve slechts uitgerust met een compagnie.
De 18Div vertrekt op 4 oktober 1939 naar Brugge en Oostende en wordt tijdens deze maand ingezet ter bewaking van de kust. 18TTr verplaatste zich op 4 oktober samen met de Staf/18Div naar Brugge en kantonneert te Sint-Kruis. Begin november keert de 18Div terug naar het binnenland. De compagnie volgt de divisiestaf op 8 november naar de Prins Boudewijnkazerne op het Daillyplein te Schaarbeek om vijf dagen later te verhuizen naar Overijse. Op 3 december keert de Staf/18Div terug naar het Daillyplein om op 3 januari 1940 naar Alken te verhuizen. De eenheden van de divisie bezetten er de sector Kuringen-Hasselt-Diepenbeek achter het Albertkanaal. Op 24 februari 1940 lost de 18Div de 9de Infanteriedivisie (9Div) af in de Kempen waarna de divisie onder bevel van het IVde Legerkorps (IV/LK) komt te staan. De Staf/18Div vestigd zich in Kasterlee en 18TTr ontplooid te Tielen.
Staf/18TTr
De compagnie wordt omstreeks 01u40 in staat van alarm gebracht door de staf van de divisie. Op dat ogenblik kantonneert de kern van compagnie te Tielen. Kort na het alarm vertrekt een vrachtwagen met een vernielingsploeg onder leiding van Sergeant Lambert naar de telefooncentrale van Retie. Het mobilisatieplan schrijft voor dat deze installatie bij een vijandelijke inval met explosieven zal opgeblazen worden. Naast de telefooncentrale worden eveneens springladingen aangebracht aan telefoonpalen op zeven sleutellocaties doorheen de sector van de divisie. Tevens vertrekken drie bestelwagens om een dotatie reisduiven over te brengen naar gevechtseenheden van de divisie.
De compagnie heeft transmissieploegen in de telefooncentrales van het burgernet te Turnhout, Oostmalle en Beerse. Deze ploegen mogen overgaan tot de opeising van de nodige fietsen voor het transport van de manschappen.
Luitenant Heyvaert maakt twee rondes doorheen het operatiegebied van zijn compagnie. Hij bezoekt zijn ploegen te Dessel en Retie, brengt opnieuw verslag uit op de divsiestaf te Kasterlee en vervoegt vervolgens zijn compagnie te Tielen. De auto van de officier wordt op de baan naar Oostmalle kort beschoten door een toestel van de Luftwaffe.
Omstreeks 19u30 meldt Sergeant Lambert dat Retie gebombardeerd werd. De sergeant en zijn ploeg dienen ter plekke te blijven voor verdere orders.
Omstreeks 08u00 meldt de ploeg van de centrale van Turnhout dat ze zonet een bevel gekregen hebben van de staf van het IIde Bataljon van het 3de Regiment Carabiniers om de installaties te vernielen. Luitenant Heyvaert belt ter verificatie onmiddellijk naar de divisiestaf waar Majoor SBH Verlinden meldt dat het om een vergissing gaat en Heyvaert er alles moet aan doen om de vernieling te stoppen. De luitenant vertrekt onmiddellijk per auto naar Turnhout en kan de uitvoering tijdig stop zetten. Hij brengt daarna verslag uit op de divisiestaf en keert terug naar Tielen.
De vernielingsploeg te Gierle meldt om 15u30 dat ze naar Tielen zullen terugkeren. De te vernielen telefoonpalen werden door een vijandelijk bombardement geveld en hun taak is dan ook overbodig geworden.
Even later komen enkele Rijkswachters aan te Tielen. De gendarmen melden dat een valschermspringer in de buurt is neergedaald. Heyvaert duidt een klein detachement wielrijders aan om te helpen zoeken naar de vijandelijke vliegenier. Er wordt niemand gevonden.
Luitenant Heyvaert rijdt tegen 18u00 naar zijn vernielingsploeg te Oostmalle. Ook hier werden de bovengrondse telefoon- en telegraafkabels vernield door vijandelijke luchtacties. De ploeg van 18TTr krijgt de opdracht om de aansluitingen van de centrale te saboteren en mag dan te compagnie vervoegen.
Om 20u00 komt een klein detachement van het 24ste Bataljon Transmissietroepen aan om het 18TTr te versterken bij zijn komende vernielingsopdrachten van de communicatie-infrastructuur.
Tijdens de voormiddag maakt Heyvaert nog maar eens een inspectietocht op het terrein. De rest van de dag verloopt relatief rustig te Tielen.
Het 24TTr bevoorraadt de compagnie met bijkomend materieel. Alle ploegen blijven op post en de werkzaamheden gaan zonder incidenten verder.
Bij valavond keren de ploegen van Sergeant Dumont en Sergeant Herbestal terug naar Tielen. De beide vernielingsploegen hebben hun opdracht voltooid.
De 18de Infanteriedivisie zal zich terugtrekken uit te Kempen. De divisiestaf beveelt om 02u30 de aftocht van de compagnie. De laatste vernielingen worden uitgevoerd en om 03u00 vertrekken de paardenwagens, de veldkeuken en het voetvolk richting Boom. Een half uur later vertrekken de motorvoertuigen en wielrijders.
Tegen 03u50 vertrekken Luitenant Heyvaert en Sergeant Jacquemart als laatsten per auto. Luitenant Heyvaert komt omstreeks 05u00 voor de brug over het Albertkanaal te Grobbendonk te staan. De brug kan volgens de aanwezige militairen elk moment vernield worden en het verkeer is niet meer toegelaten. De officier laat naar Massenhoven rijden. Tegen 08u00 kan Luitenant Heyvaert te Massenhoven het Albertkanaal oversteken. Een goed half uur later kruist hij bij de aanloop naar Boom de veldkeuken van zijn compagnie. Om 08u40 komt Heyvaert aan op het gemeentehuis van Boom waar hij zijn manschappen afwacht. De wielrijders komen allen binnen het uur in goede orde aan. De veldkeuken zorgt voor verse koffie en de compagnie wordt ingekwartierd voor een rustpauze. Tegen 18u00 bereiken ook de manschappen te voet en de paardenwagens de rest van de eenheid.
Na een korte nacht krijgt de compagnie om 04u30 het bevel om via Kontich naar Borsbeek terug te trekken. Het installatiepersoneel vertrekt om 05u30, gevolgd door de rest van de compagnie. De compagniecommandant komt om 08u00 aan te Borsbeek. De 18 Cie TTr krijgt een kantonnement toegewezen aan de de Robianostraat 56. De installatie van het eerste personeel start vanaf 09u00. Tegen 11u00 heeft iedereen een nieuw onderkomen.
Met de aankomst van de 18de Infanteriedivisie achter de 12de Infanteriedivisie en 15de Infanteriedivisie bevinden alle troepen van het IVde Legerkorps zich achter de anti-tankgracht van de Versterkte Positie Antwerpen en de Nete. Het 24TTr krijgt de taak om er voor te zorgen dat in het voorgebied van het IVde Legerkorps geen enkele telefooncentrale intact in handen van de vijand kan vallen en moet samen met de 18 Cie TTr de nodige vernielingen uitvoeren. Ook de ondergrondse telefoonkabels tussen de grote agglomeraties moeten onklaar gemaakt worden. Het civiele telefoonverkeer ten oosten van de de lijn Sint-Niklaas – Dendermonde – Brussel wordt verboden, met uitzondering van lokale gesprekken binnen deze drie steden.
De compagnie bevindt zich nog steeds te Borsbeek wanneer de staf van de 18de Infanteriedivisie omstreeks 09u00 vraagt om een telefoonlijn te trekken tussen het hoofdkwartier en de commandopost van het 3de Regiment Karabiniers te Ranst. Tevens moet een E.R.M. zender-ontvanger operationeel gemaakt worden.
Luitenant Heyvaert wordt om 14u15 naar Mortsel gezonden. De telefoonlijn naar Ranst mag om 15u30 weer opgerold worden. Vervolgens vertrekt de ganse compagnie om 16u00 eveneens naar Mortsel.
De divisie wordt doorgestuurd naar de linkeroever van de Schelde te bereiken. Om 20u00 krijgt het 18TTr het bevel om zich naar Steendorp te verplaatsen. De compagnie vertrekt om 21u10 en kan omstreeks 23u00 de militaire brug te Hemiksem oversteken.
De motorvoertuigen van 18TTr bereiken Steendorp tegen 01u30. De wielrijders komen even later toe, gevolgd door het personeel te voet om 02u30. De manschappen worden in een danszaal ondergebracht aan de Gelaagstraat 64 en mogen de rest van de nacht bijslapen. De installatie van de compagnie wordt na het ontbijt hervat en tegen 11u00 zijn de veldkeuken, wachtposten, estafette en kantonnementen alle klaar.
De rest van het veldboek van 18TTr is na de veldtocht verloren gegaan en geen enkel lid van de compagnie heeft een persoonlijke getuigenis achtergelaten in de archieven van defensie. Voor het verdere verloop van de campagne zijn dan ook alleen aan de hand van enkele nota’s van de divisiestaf kunnen verteld worden.
Tijdens de nacht van 17 op 18 mei dient de divisie verplaatst te worden naar de Durme ten noorden van Lokeren. De divisiestaf zal zich opstellen in het stadhuis van Lokeren. De verplaatsingen zullen vanaf 00u35 aanvatten.
Aan het eind van de dag wordt de 18de Infanteriedivisie toegevoegd aan de verdedigingsgordel rond Gent en dient post te vatten ten noordoosten van de stad, tussen het Grootdok in het noorden en Destelbergen in het zuiden. De divisiestaf zal opgesteld worden in het Heilig Hartklooster aan Kerkstraat te Sint-Amandsberg. Het 18TTr wordt ingekwartierd aan de Schoolstraat 27 van de zelfde gemeente.
Voor de telefoonverbindingen zal de divisie naast de militaire middelen eveneens gebruik maken van het burgernet wat ten noordoosten van Gent grotendeels met elektromechanische centrales werkt. Het hoofdkwartier beschikt over twee abonneenummers. In een nota van de divisiestaf worden de eenheden er op gewezen om zorgvuldig de juiste nummers te draaien en zich goed van de identiteit van de abonnee te vergewissen. Heel wat burgers zijn immers niet gevlucht en het telefoonnet werkt nog zoals normaal.
Voor het militaire net worden vier hoofdcentrales aangesloten door het 18TTr met codenamen Julien (divisiestaf), Jérome (39Li), Jean (3C) en Joseph (II/3Gr).
Luitenant Heyvaert dient een vernielingsplan op te stellen om bij een mogelijks verdere terugtocht van de divisie de ondergrondse hoofdkabels van het burgernet door te snijden.
Tijdens de nacht van 22 op 23 mei wordt de divisie de Gentse binnenstad ingestuurd om het noordelijke deel van het centrum te verdedigen vanaf het Grootdok in het noorden tot de samenloop van de Leie en de Schelde in het zuiden. Het 18TTr wordt samen met het geniebataljon van de divisie doorgestuurd naar de oostrand van Brugge.
Na het debacle van de massale overgaven van onze troepen in de Gentse binnenstad zal de 18de Infanteriedivisie tijdens de nacht van 23 op 24 mei teruggetrokken worden naar de linkeroever van het Afleidingskanaal van de Leie. De divisiestaf zal na deze verplaatsing samen met zijn geniebataljon en transmissiecompagnie te Oostkamp verblijven.
De divisie wordt verplaatst naar Maldegem voor een onmiddellijke overname van de sector van de 6de Infanteriedivisie en inzet aan het door de vijand doorbroken front van het Afleidingskanaal van de Leie. Het hoofdkwartier van de divisie zal naar Kleit verschoven worden.
De bevoorrading aan transmissiematerieel via de normale militaire keten wordt opgeheven. Het 18TTr dient indien nodig zelf het nodige op te halen bij de Technische Dienst der Transmissietroepen op de terreinen van de Compagnie Internationale des Wagons-Lits te Oostende. Op de terreinen van de stations van Aalter en Tielt zijn vooruitgeschoven depots met veldtelefoonkabel ingericht.
De divisiestaf beschikt over drie radiotoestellen: een E.R.M. (Emetteur-Recepteur Moyenne Portée) zender-ontvanger voor de communicatie met de staf van het Vde Legerkorps, een E.R.P. (Emetteur-Recepteur Portatif) zender-ontvanger voor de verbinding met 1C, 7Ch en het gezamenlijk steunelement van de artillerie en een R.P (Recepteur Portatif) ontvanger voor het beluisteren van het net gebruikt door eventuele observatievliegtuigen. Elk uur en elk half uur dient voor vijf minuten op elk net geluisterd te worden.
Geen gesneuvelden bekend.
- Het vooroorlogse Regiment Transmissietroepen maakte deel uit van de technische wapens van de genie. Hierdoor dragen de manschappen van de transmissietroepen tijdens de achttiendaagse veldtocht een politiemuts met de geniehelm als kenteken.