Reglementaire benaming	12de Regiment Artillerie | 12ème Régiment d’Artillerie | 12A
Type	Regiment veldartillerie van de eerste reserve
Ontdubbeld van	6de Artillerieregiment
Onderdeel van	2de Divisie Ardeense Jagers IVde Legerkorps
Taalstelsel	Nederlandstalig
Bevelhebber	Kolonel Emile Rosar
Adjudant-majoor	Kapitein-commandant Eugene Meeus
Standplaats	Diverse
Samenstelling	I Groep (Majoor Georges Bricusse)	1ste Batterij 4 x C75GP kanonnen (Lt R. Decoster) 2de Batterij 4 x C75GP kanonnen (Lt P. Deguent) 3de Batterij 4 x C75GP kanonnen (Cdt Roger Suppes)
	II Groep (Majoor SBH Maurice Haegeman)	4de Batterij 4 x C75TR kanonnen (Lt jonkheer G. de Borchgrave) 5de Batterij 4 x C75TR kanonnen (Cdt Louis Cauchie) 6de Batterij 4 x C75TR kanonnen (Cdt Frédéric Mersch)
	III Groep (Majoor Raoul Antoine)	7de Batterij 4 x C75TR kanonnen (Lt R. Van Goidsenhoven) 8ste Batterij 4 x C75TR kanonnen (Kapt R. Renier) 9de Batterij 4 x C75TR kanonnen (Cdt Paul Sohie)
	IV Groep (Kapitein-Commandant Fernand Nicaise)	10de Batterij 4 x Ob105GP howitzers (Lt G. Brison) 11de Batterij 4 x Ob105GP howitzers (Lt L. Vandeperre) 12de Batterij 4 x Ob105GP howitzers (Lt R. Legrand)
	Stafbatterij (Luitenant R. Gerard)

Staf/12A
Het 12de Regiment Artillerie (12A), een artillerieregiment van eerste reserve, werd na de afkondiging van Fase C van het mobilisatieplan op 1 september 1939, gemobiliseerd te Elsene en Ukkel . Als ontdubbelingsregiment van het 6de Regiment Artillerie (6A) kregen de manschappen tijdelijke kantonnementen toegewezen in de Kazerne Majoor Géruzet te Etterbeek, tevens vredesvoet garnizoen van 6A,  en in de grote hal van het Jubelpark. 12A wordt als divisieartillerie aangehecht aan de 7de Infanteriedivisie (7Div)  en zal deze divisie volgen gedurende de ganse mobilisatie. Na een korte periode rond Leuven wordt het regiment met de rest van de divisie doorgestuurd naar het Albertkanaal om vervolgens opnieuw naar het westen van Brussel terug te keren.

Op 24 april 1940,  net voor de tweede overplaatsing van de 7Div naar het Albertkanaal, wordt het 12A, naar Namen gestuurd om de rol van legerkorpsartillerie van het VIIde Legerkorps (VII/LK) over te nemen van het 20ste Regiment Artillerie (20A).  20A zal op zijn beurt de de taak van divisieartillerie van de 7Div overnemen van 12A. Het 12de Regiment Artillerie wordt door het VII/LK aangehecht bij de 2de Divisie Ardeense Jagers (2DivChA) die niet over een eigen artillerieregiment beschikt en die de Maas bewaakt tussen Namen en Hoei. De commandopost van 12A staat opgesteld bij de staf van deze divisie te Héron.  III/12A bezet een stelling rond het dorp Moha terwijl de batterijen van de IV/12A zich bevinden  aan de oostrand van Couthuin.

Op 7 mei vindt een nieuwe reorganisatie plaats waardoor de Iste en de IIde Groep omstreeks 18u00 vertrekken naar de Versterkte Positie Antwerpen om er in steun geplaatst te worden bij het Vde Legerkorps (V/LK) [3]. De Staf, de IIIde en de IV Groep blijven bij de 2DivChA.

II/12A
De IIde Groep (II/12A) wordt door het V/LK in steun gegeven van de 13de Infanteriedivisie (13Div) en onder bevel geplaatst van 21A, divisieartillerie van deze divisie. De groep wordt ontplooid te Lage Kaart nabij de dorpskern van Brasschaat en wordt door de regimentscommandant van 21A,  tevens CADI (oftewel Commandant d’Artillerie de la Division) van de 13Div, in directe vuursteun van het 33ste Linieregiment (33Li) gegeven. Het ravitailleringsechelon bevindt zich te Vriesdonk.

III/12A
Volgens de aantekeningen van Majoor Antoine bevindt de staf en de 7de Batterij van zijn groep zich op de abdij van Val-Notre-Dame. De 8ste Batterij staat te Naxhelet en de 9de Batterij te Moha zelf. De groep heeft op aangeving van de legerleiding de eerste verlofgangers naar huis laten vertrekken op 9 mei. Tijdens de nacht van 9 op 10 mei wordt de staf om 01u15 in staat van alarm gebracht, Om 02u10 melden de laatste stukken van de groep dat ze klaar tot vuren zijn. De luchtafweermitrailleurs zijn op post. De groep staat onder het bevel van het Vestingsregiment van Luik. Tijdens de vroege ochtend worden de stellingen van de IIIde Groep enigszins aangepast:

• bij de 7de Batterij staat de sectie van Luitenant Legein aan de Maas. De sectie van Luitenant Destrycker bevindt zich achter de Mont Falize.
• de 8ste Batterij is eveneens opgesplitst met de sectie van Luitenant Van Elsen te Ramilies-Offus en de sectie van Luitenant Spiece te Folx-les-Caves
• de 9de Batterij heeft de sectie van Luitenant Boels opgestelt de Branchon en de sectie van Luitenant Degroof op het vliegveld van Hannuit

De groep heeft een telefoonverbinding met de commandant van het 6ChA.

III/12A
De derde groep wacht de ganse ochtend af. Te Hannuit is de sectie Degroof getuige van de terugtocht van de 7de Infanteriedivisie van het Albertkanaal. Het vliegveld van Thisne nabij Hannuit wordt ontruimd door de  de Staf en de VIde Groep van het 1ste Luchtvaartregiment (1Lu) en ook de aangehechte luchtafweerkanonnen van de DTCA maken zich klaar voor de aftocht.

Wanneer rond 11u00 duidelijk wordt dat er geen contact meer kan gemaakt worden met Kolonel Boulouffe van het RFN, richt Majoor Antoine zich tot zijn eigen regimentscommandant. Die deelt hem mee dat de 2de divisie Ardeense Jagers teruggeroepen is naar de Versterkte Positie Namen en men de III/12A vergeten is bij het verdelen van de marsbevelen. De regimentscommandant, Kolonel Rosar, stuurt de groep naar Colgnelée. De stellingen worden opgebroken en de colonnes zetten zich in beweging. Door de chaos op de wegen zal de verplaatsing van zo’n 30Km maar liefst twaalf uur duren.

III/12A
Tijdens de nacht van 11 op 12 mei komt de groep aan te Cognelée. De echelons bevinden zich te Tillier. De paardengespannen en vrachtwagens worden zo goed mogelijk uit het zicht van de Luftwaffe opgesteld. Bij de 7de batterij zijn enkele gekwetsten gevallen bij een luchtaanval. Ook verscheidene paarden werden gedood. De commandopost installeert zich in een huis recht tegenover de kerk van Cognelée. De majoor en twee van zijn batterijcommandanten gaan posities verkennen rond het Bois de Grande-Salle en de kerk van Champion.

De stellingname gaat niet door en rond 13u30 worden de batterijen op weg gezet naar het oosten van Meux om hier te gaan ontplooien:

• de 7de batterij komt te Méhagnoul te staan
• de 8ste batterij en de commandopost installeren zich te Mategnée
• de 9de batterij ontplooien te Gennevaux
• de munitiewagens blijven in Meux

De komende nacht is kalm.

III/12A
De activiteit van de Luftwaffe boven Namen neemt alsmaar toe. De kanonniers worden bevoorraad met levensmiddelen voor de manschappen en haver voor de paarden. Er wordt overgegaan tot de opvordering van bijkomende paarden om de verliezen aan te vullen.

Rond 17u00 wordt de IIIde groep alsnog naar Champion gestuurd om zich hier op te stellen.

III/12A
De nachtelijke verplaatsing naar Champion verloopt wederom bijzonder moeilijk door het drukke militaire verkeer. Tussen Vedrin en Champion komt de weg helemaal dicht te zitten. Bij dageraad komen de kolonnes aan. De bevooorradingswagens worden doorgestuurd naar de oever van de Samber te Salzinnes. De batterijen stellen zich op en werken de ganse dag lang aan het inrichten van de nieuwe schootsposities. De dag wordt afgesloten met het afvuren van enkele proefschoten. De manschappen kunnen rookpluimen waarnemen in de richting van Yvoir en Dinant, waar die dag gevochten wordt aan de oever van de Maas.

III/12A
Na een rustige nacht komt het bevel tot de ontruiming van de Versterkte Positie Namen. De vijand bezet met grote snelheid de streek tussen Samber en Maas en de stad Namen is onhoudbaar geworden.

De echelons worden doorgestuurd naar Saint-Vaes langs Charleroi. De kanonnen worden uit hun stellingen gehaald door de voortreinen en uiteindelijk zet de groep zich om 09u50 op wer langs Vedrin, Emines, Saint-Marc, Temploux en Onoz tot bij het Château de Miellermont. In het park van Millermont wordt de mannen enkele uren rust gegund.

Rond 20u40 wordt de groep doorgestuurd naar Villers-Perwyn. Tijdens de nachtelijke tocht worden de colonnes voortdurend gehinderd door de Franse troepen zie zich naar het zuidwesten uit de voeten maken. Onderweg valt ook vaak geweervuur te horen – vermoedelijk gaat het hier om nerveuze militairen die menen de vijand gezien te hebben.

III/12A
De groep wordt samengebracht in de boomgaarden van Villers-Perwyn tussen 05u30 en 07u30. Majoor Antoine is het contact met zijn korpscommandant verloren en besluit zijn kanonnen ten dienste te stellen van een nabijgelegen Franse artillerie-eenheid die de overgangen over de Samber bewaakt. De batterijen ontplooien zich. De stukken worden enkele uren laten alweer aangehaakt en rond de middag vertrekt de groep naar ‘s Gravenbrakel. De vrachtwagens rijden via Nijvel. De paardengespannen trekken over Arquennes.

De batterijen komen aan te ‘s Gravenbrakel tussen 18u00 en 20u00. Er wordt in de velden rondom het stadje gebivakkeerd. De vrachtwagens worden ondergebracht in het plaatselijke klooster. Vanaf 23u00 valt de stad sporadisch onder Duits artillerievuur.

II/12A
De groep bevindt zich nog steeds binnen de Versterkte Positie Antwerpen en is hier aangehecht bij het 33Li. Antwerpen zal tijdens de nacht van 17 op 18 mei geëvacueerd worden als onderdeel van de terugtocht van het veldleger naar de as Terneuzen-Gent-Oudenaarde. De groep zal tijdens aftocht deel blijven uitmaken van de 13de Infanteriedivisie en moet net voor 21u00 het Albertkanaal oversteken om de mars naar het westen aan te vatten.

De terugtocht zal verlopen via de Schijnbrug, Onderwijsstraat em Handelsstraat tot aan de Singel. Vervolgens zal via de Brederodestraat naar Hoboken verder getrokken worden om hier via de militaire bootbrug de Schelde over te steken.

III/12A
Een kolonne van een goed half dozijn vrachtwagen onder leiding van de zieke onderluitenant Matheys verlaat de groep om via Zinnik naar Doornik te rijden waar de officier in het hospitaal afgezet wordt. De voertuigen kunnen in de verkeersstroom naar het zuiden echter niet terugkeren en belanden uiteindelijk in Boulogne. Enkele radioposten, zes mitrailleurs en de ziekenwagen van dokter Brouwez gaan op die manier verloren.

De rest van de groep vertrekt die ochtend naar Deftinge en bereiken hun nieuwe bestemming tussen 12u00 en 15u00. De vlucht uit Champion die enkele dagen eerder begon, zal de manschappen zo’n 140Km verderop brengen. Gedurende de ganse tocht bleven alle paarden in het gareel. Mens, dier en materieel hebben zwaar te lijden gehad.

II/12A
De groep houdt halt te Belsele en wacht hier de nacht van 18 op 19 mei af alvorens verder te trekken naar het Kanaal Gent-Terneuzen.

III/12A
De groep bevindt zich te Deftinge waar talrijke Belgische militairen aanwezig zijn. De linkeroever van de Schelde is nu bereikt en de manschappen voelen zich in relatieve zekerheid.

Rond 14u30 zetten de colonnes zich op weg naar Auwegen met het ook op een eventuele stellingname ten voordele van de 9de infanteriedivisie te Turkeyen (Nazareth). De vrachtwagens worden samengebracht op de boerderijen te Gavere. Om 22u50 wordt de groep bevoorraad en tegen middernacht zijn de vuurplannen op punt gesteld.

II/12A
De groep trekt tijdens de nacht van 18 op 19 mei verder door het Waasland en bereikt het gehucht Langedam nabij Slijdinge. Het ravitailleringsechelon wordt te Meerbeke ondergebracht.

III/12A
De groep vormt een tijdelijke formatie met de II/4A onder bevel van hun groepscommandant, Majoor De Creeft. Er wordt een observatieploeg uitgezet in de kerktoren van Semmerzake. De rest van de dag verloopt rustig.

II/12A
De II/12A wordt aanvankelijk in steun geplaatst van het 33Li dat zich langsheen het Kanaal Gent-Terneuzen ontplooit, maar wordt vervolgens vervangen door het I/21A.

III/12A
De nacht van 19 op 20 mei verloopt rustig. Naar het zuiden toe is het te Zingem wel tot hevige gevechten gekomen tussen de Jagers te Voet en de oprukkende vijand. De Duitsers zijn in de bocht van Zingem de Schelde overgestoken en worden er met veel moeite teruggeslagen. De soldaten van de III/12A krijgen de instructie om bijzonder waakzaam te zijn. Het blijft echter rustig bij de groep. Een versterking van twee officieren en eenenzestig kanonniers uit Namen komt toe bij de eenheid.

III/12A
Om 09u00 worden de stellingen opgebroken en vertrekt de groep naar de bossen van Waterhoet ten noordoosten van Kruishoutem. De colonnes komen na enige verwarring over een mogelijke terugkeer naar Nazareth aan rond 15u00. Om 18u00 worden de batterijen doorgestuurd naar de oostelijke oever van de Leie rond Olsene om er de 8ste divisie te ondersteunen. Deze divisie is in der haast aangesproken om de Belgische zuidflank te dekken na de Britse terugtocht uit Oudenaarde. De kanonnen zijn klaar tot vuren rond 21u00.

Op de Conferentie van Ieper tussen de Belgen, Fransen en Britten is beslist dat het front achteruit moet. Het Belgische leger zal de aftocht naar de Leie aanvatten en rondom Gent worden de Belgische posities herschikt en wordt het Bruggenhoofd Gent opgegeven. De 16de en de 18de infanteriedivisies zullen de stad verdedigen. De 1ste infanteriedivisie zal de stad verlaten en naar de streek van Kortrijk verhuizen. De 2de en de 4de infanteriedivisie zullen het Bruggenhoofd Gent verlaten, terwijl ten zuiden van de stad de 1ste Divisie Ardeense Jagers en de 5de infanteriedivisie nog achter de Schelde moeten blijven tot de nacht van 23 op 24 mei en zich vervolgens ook achter de Leie moeten terugtrekken.

I/12A en II/12A
De beide groepen van het 22A worden samen met de Iste en IIde groep van het 12A aangehecht bij de 18de divisie voor de verdediging van Gent.

III/12A
Om 02u00 krijgt de groep het bevel om de westelijke oever van de Leie te vervoegen via de brug van Deinze. Bij dageraad rijden de gespannen de kilometerpaal 8 op de baan van Deinze naar Tielt voorbij. Even later, rond 04u30, wordt het bevel gegeven om stellingen in te nemen tegen Kaleshoek op het grondgebied van Zeveren nabij Vinkt. De groep wordt in rechtstreekse steun geplaatst van het 5ChA en is nu opnieuw bij de 2de divisie Ardeense Jagers aangehecht.

I/12A en II/12A
Tijdens de nacht van 22 op 23 mei komen de I/12A en II/12A aan te Gent.

De I/12A ontplooit in het gehucht Stroomken ten zuidwesten van Mariakerke en stelt zijn bevoorradingswagens op te Heiste en Luchteren. Deze groep vormt de algemene artilleriereserve van de 18de divisie. De II/22A en II/12A gaan in stelling ten zuiden van Mariakerke. Beide groepen vallen onder het bevel van de commandant van de II/12A en leveren vuursteun aan het 39Li. Ook het II/3Gr kan beroep doen op deze artilleristen. In de stad worden een 30-tal observatieposten ingericht ten behoeve van de vuurleiding. De kanonnen komen rond 15u30 in actie en nemen als eerste doelen de Muidebrug en de spoorwegbrug te Gentbrugge onder vuur.

III/12A
Na een relatief rustige nacht worden de stellingen afgewerkt. Rond 10u00 wordt klaar tot vuren gemeld. Al snel wordt langsheen de Leie-oever contact gemaakt met de vijand en nog die middag komt het tot de eerste gevechten in de sector van de 2de divisie Ardeense Jagers.

III/12A
Om 07u00 opent de 8ste en 9de batterijen het vuur. De 7de batterij komt nog geen uur later in actie wanneer de bloemmolen bij de brug van Deinze onder vuur genomen wordt. De Luftwaffe is nu ook actief boven de Leie en omstreeks 09u00 melden de observatieploegen dat ze uit te lucht bestookt worden. Een uur later verleggen de batterijen kortstondig het vuur naar Machelen wanneer daar de Duitse druk te groot wordt. De ganse dag door wordt gevuurd. De voorraad obussen wordt door de transporttroepen van de divisie aangevuld. De groep zal die dag meer dan 1.100 obussen afvuren.

III/12A
Kolonel Rosar laat bij het ochtendgloren meedelen dat er tijdens de komende dag geen autorisatie tot terugtrekken zal gegeven worden en iedereen ter plekke moet standhouden. De manschappen zijn bijzonder onder de indruk van dit bevel. Rond 07u00 worden de batterijen ontdekt door de Duitse artillerie en onmiddellijk onder vuur genomen. Er vallen verschillende slachtoffers Ook de commandopost van de groep in een café langsheen de baan van Zeveren naar Vinkt valt onder vijandelijk vuur.

Bij de naburige 4de infanteriedivisie loopt het die ochtend grondig verkeerd wanneer bij een Duitse aanval grote groepen militairen zich zonder weerstand overgeven. Het duurt dan ook niet lang eer de eerste wegvluchtende militairen door de stellingen van de IIIde groep stromen. Uit alle richtingen komen kleine groepjes militairen zonder wapens of uitrusting toe. Er wordt een patrouille uitgestuurd om de stand van zaken te gaan verkennen. Een kanon van de 9de batterij wordt ook op de baan naar Zeveren gericht om met kartetsgranaten een eventuele Duitse aanval te stuiten.

Ook de echelons te Vinkt zijn onder vuur gevallen. Majoor Antoine verkrijgt de toestemming om zijn kanonnen een frontwissel te laten uitvoeren. Even na de middag worden de kanonnen gedraaid om in de richting van Zeveren te kunnen vuren.

De 2de divisie Ardeense Jagers trekt zich aan het eind van de dag enigszins terug om op de lijn Gottem-Grammene-Vinkt een nieuw front te vormen. De kanonnen van de IIIde groep moeten dan ook achteruit en worden om 18u40 naar Aarsele teruggeroepen. De groepen bezetten rond half tien hun nieuwe stellingen zo’n 800 ten noorden van het dorp.

III/12A
De sectie van Luitenant Legein wordt rond 04u00 naar voor gestuurd om hun beide kanonnen voor de groep op te stellen om met vlakbaanvuur de nabije verdediging te verzekeren. Bij de doortocht van Aarsele wordt evenwel een kanon geraakt door een vijandelijke obus. Het stuk is buiten dienst en Luitenant Legein wordt gewond afgevoerd. De luitenant overlijdt op de laatste oorlogsdag. Onderluitenant Destrycker neemt de missie over.

Rond 08u30 opent de groep het vuur op Gottem. Opnieuw wordt met grote regelmaat gevuurd op het voorgebied van de 5ChA. Op het middaguur worden in alle haasten loopgrachten aangelegd rondom de posities wanneer duidelijk wordt dat de vijand steeds dichterbij komt. De batterijen blijven vuren, ook wanneer rond 14u45 het nieuws aankomt dat de 2de divisie Ardeense Jagers zijn hoofdkwartier heeft teruggetrokken naar het gehucht Flesse en zich duidelijk klaarmaakt voor een herschikking van de linies naar het westen toe. De infanterie plooit zich terug en om 17u15 komen ook de voorwaartse waarnemers toe bij de groep. Drie kwartier later volgt het bevel om de stellingen te verlaten en langsheen de baan van Tielt naar Ruiselede in Ondank een wachtstelling te betrekken. Even voor 21u00 is de ganse groep onderweg. Bij de slag aan de Leie heeft de groep maar liefst 1,275 obussen verschoten.

III/12A
De groep bevindt zich nu even ten noordwesten van Tielt. Na enkele uren rust te Ondank worden de 11 overgebleven kanonnen van nieuwe munitie voorzien in het nabije Westhoek.

De vorige dag is ook het 44Li in die buurt aangekomen en opgesteld rond Aarsele in steun van het terugtrekkende VIIde Legerkorps. De legerleiding tracht met het 5ChA, 6ChA en het 44Li een nieuwe verdedigingslinie samen te stellen die van Aarsele tot Tielt moet lopen. Het 44Li zal hierbij ondersteund worden door de III/12A. Majoor Antoine begeeft zich dan ook naar de commandopost van dit regiment in de herberg “In de Snep” langsheen de Snephoekstraat halverwege Aarsele en Tielt.

Omstreeks 10u40 maakt het 44Li contact met de vijand in het gehucht Haaghoek. De III/12A komt vanaf het middaguur in actie met ondersteund vuur. De vijand heeft inmiddels op meerdere plaatsen de spoorlijn van Tielt naar Deinze overgestoken en wordt wat later ook gesignaleerd in een holle weg nabij de windmolen te Poelberg. Ook Hoge valt in vijandelijke handen. De noordelijker gelegen baan van Tielt naar Deinze wordt vanaf 15u00 door de Belgische artillerie onder vuur genomen.

Even voor 16u30 wordt het de artilleristen duidelijk dat het front nabij Tielt is doorbroken en de Belgen er zich in grote wanorde achteruit trekken. Ook het 44Li wankelt onder de voortdurende opmars. Een kwartier later beveelt de artilleriebevelhebber van de divisie aan de groep om zich klaar te maken voor de aftocht. De groep zal naar het gehucht Strooikot in het noordwesten van Ruiselede gestuurd worden. De waarnemers worden teruggeroepen en de stellingen worden opgebroken.

De groep vertrekt rond 17u00 en komt reeds een goed uur later aan te Strooikot. Kolonel Rosar roept zijn groepscommandanten samen en deelt hen mee dat het einde van de veldtocht nabij is. Het vaandel van het 12A wordt diezelfde avond verbrand om niet in handen van de vijand te vallen. Majoor Antoine verenigd op zijn beurt de officieren van de groep en vraagt hen tot het laatste bij de manschappen te blijven.

De groep krijgt het even benauwd wanneer om 22u00 vijandelijke obussen op de wachtstelling neerkomen en de colonnes gebombardeerd worden. De groep blijft evenwel ter plekke.
De korpscommandant beveelt om middernacht de aftocht van het ganse regiment naar Torhout.

III/12A
Tijdens de tweede helft van de nacht en de ochtend komt de groep bij mondjesmaat aan nabij het station van Torhout. De ganse stad heeft erg te lijden gehad door vijandelijke beschietingen. Tussen Wingene en Zwevezele werden de colonnes reeds voorbijgestoken door de eerste Duitse troepen en het is de manschappen dan ook duidelijk dat het einde van de veldtocht nabij is. Majoor Antoine moet zijn manschappen verzamelen in een nieuw kantonnement ten zuiden van Torhout. Er blijven ongeveer 560 manschappen over. Op 1 juni wordt de groep naar Hemelrijk bij Zwijnaarde geleid om van daaruit drie dagen later naar Oudenaarde doorgestuurd te worden. Hier wordt iedereen in de stadsgevangenis opgesloten. Vanaf 9 juni worden de miliciens vrijgelaten en het beroepskader naar Duitsland afgevoerd.

Krijgsgevangenen/12A
Soldaat Frans Van Acker [4] is omgekomen bij een treinramp waarbij nog 96 andere Belgische militairen het leven verloren. Op 21 januari 1941 verlaten twee treinen, met elke 1.000 Belgische krijgsgevangenen aan boord, de Stalag I A te Stablack, een dorp op ongeveer 8,5 km van Preußisch Eylau (tegenwoordig Bagrationovsk in de Oblast Kaliningrad van de Russische Federatie). De gevangenen, hoofdzakelijk Vlamingen, waren net vrijgelaten en onderweg naar Antwerpen. Voor de eerste trein verliep de treinreis normaal maar voor de tweede trein werd de rit noodlottig. Op 22 januari rond 08u20 ’s morgens verlaat de trein het station van Gifhorn te Isenbüttel nabij Hannover. Het is nog donker, er hangt een dikke mistlaag en het sneeuwt. De trein was nog op snelheid aan het komen toen hij langs achter aangereden werd door een goederentrein. Bij de botsing worden 71 militairen op slag gedood en een honderdtal andere gewond. Later overlijden nog eens 26 krijgsgevangenen, waaronder Soldaat Van Acker, in het Reserve Lazarett III van Braunschweig. De meeste slachtoffers werden begraven op de begraafplaats van Stalag IX A te Fallingbostel, enkelen op het kerkhof van Braunschweig [5].

1. Antoine, R., 1952, 1940: Historique du III/12e d’Artillerie, Brussel: Dewarichet
2. Taghon, P., 1986, Gent mei 1940.
3. Vreemd genoeg wordt de overgang van de twee groepen van 12A naar het Vde Legerkorps enkel vermeld in bronnen verwijzend naar de gebeurtenissen bij 12A. Noch bij het Vde Legerkorps, de 13de Infanteriedivisie, het 33ste Linieregiment en 21A wordt iets vermeld over de aankomst van II/12A in de respectievelijke sector en ondersector. De reden waarom een gedeelte van 12A naar Antwerpen werd overgeplaatst moet nog aan het licht komen door verder onderzoek.
4. Achtergrondinformatie bij Sdt Frans Van Acker [On Line beschikbaar]: https://www.zele.be/producten/detail/800/frans-van-acker# [Laatst geraadpleegd 26 juni 2202].
5. Achtergrondinformatie bij de treinramp van Isenbüttel in het Frans met onder meer een volledige naamlijst van de slachtoffers  [On Line beschikbaar]: http://www.maisondusouvenir.be/isenbuttel_stalag1a.php  en een bron in het Duits https://de.wikipedia.org/wiki/Eisenbahnunfall_von_Gifhorn_(1941) [Laatst geraadpleegd 26 juni 2022].