Reglementaire benaming	5de Bataljon Genie | 5ème Bataillon de Génie | 5Gn
Type	Geniebataljon
Ontdubbeld van	4de Regiment Genie
Onderdeel van	5de Infanteriedivisie
Bevelhebber	Majoor Léon Hannesse
Standplaats	Ternat
Samenstelling	1ste Compagnie (Kapitein-commandant Maurice Thonon)
	2de Compagnie (Luitenant R. Mathieux)
	Peloton Park (Onderluitenant Thirionet)

Staf/5Gn
Het 5de Bataljon Genie (5Gn) werd op 11 september 1939 opgericht bij Fase D van het mobilisatieplan in de Kazerne Majoor Deltenre aan de Luxemburglaan te Namen. De kern van het 5Gn werd geleverd door het IIIde Bataljon van het 4de Regiment Genie (III/4RGn). Het 4de Regiment Genie, dat bij het begin van de mobilisatie instond voor de oprichting van maar liefst negen nieuwe onafhankelijke bataljons, verdwijnt op die datum van de slagorde. Het 5Gn wordt als organiek bataljon genie toegevoegd aan de 5de Infanteriedivisie (5Div), een actieve infanteriedivisie waarvan het hoofdkwartier (HK) in vredestijd te Bergen gevestigd was. Naast algemene geniesteun aan de  divisie zal het 5Gn ook instaan voor directe geniesteun aan de ondereenheden van de divisie. De drie infanterieregimenten van de 5Div die door 5Gn ondersteund zullen worden zijn het 1ste Regiment Jagers te Voet (1J), het 2de Regiment Jagers te Voet (2J) en het 4de Regiment Jagers te Voet (4J). Op 08 november 39 vertrekt het 5Gn samen met de rest van de 5Div naar de provincie Antwerpen om stelling te nemen langs het Albertkanaal tegenover Geel. Bij de start van de winter verblijft het 5Gn nog steeds in de streek van Geel maar wordt later in december naar het Kamp van Beverlo gestuurd om er samen met de andere eenheden van de 5Div doorgedreven te oefenen. Na de trainingsperiode te Beverlo wordt de 5Div en het 5Gn begin januari naar Zuidoost-Limburg gestuurd. De 5Div neemt stellingen in achter het Albertkanaal van Lixhe tot Eigenbilzen. Op 30 april 1940, amper 10 dagen voor het uitbreken van de oorlog, wordt de 7de Infanteriedivisie (7Div) naar het Albertkanaal gestuurd om de Sector Lixhe – Eigenbilzen over te nemen van de 5Div. De 5Div neemt op zijn beurt de Sector Halle – Ninove over van de 7Div waar ze ingezet worden als algemene reserve van het leger. Het HK van de 5Div is geïnstalleerd in kasteel Richir te Vlezenbeek. Op 9 mei bevindt het 5Gn zich te Ternat. Het bataljon wordt bevolen door Majoor Hannesse, een officier van het actief kader. De andere officieren behorende tot de bataljonsstaf zijn Lt Res Navarre en OLt Res Bouquiaux, beiden officier adjunct, Lt Res Adm Compere, Lt Res Med Tilleux en Aalmoezenier Res ‘t Kint, een pater redemptorist.

1/5Gn
De 1ste Compagnie (1/5Gn) wordt bevolen door Kapitein-commandant Thonon, een officier van het actief leger. Hij wordt bijgestaan door de Onderluitenanten van de reserve Raus, Wilmotte, Henrard en Dumoulin die de functie van pelotonscommandant uitoefenen.

2/5Gn
De 2de Compagnie (2/5Gn) wordt bevolen door Lt Mathieux, eveneens een officier van het actief leger, die wordt bijgestaan door de pelotonscommandanten OLt Res Hagenet, OLt Res Adam en OLt Res Roucoux.

Staf/5Gn
Het 5Gn bevindt zich bij het uitbreken van de oorlog nog steeds te Ternat. In de vroege ochtend wordt de commandopost (CP) van het 5Gn op de hoogte gebracht van de afkondiging van het algemeen alarm. De manschappen worden uit hun bed gelicht en bereiden zich voor op wat gaat komen. Om 07u45 verneemt het bataljon de afkondiging van de algemene mobilisatie naar aanleiding van de Duitse inval in het oosten van het land. Iedereen beseft dat het dit keer menens is. Het Groot Hoofdkwartier (GHK) beslist al vroeg in de namiddag om de 5Div naar de Sector Rijmenam – Wespelaar van de   K.W. Stelling (ook Weerstandsstelling genoemd) ten noorden van Leuven te verplaatsen. De K.W. Stelling strekt zich uit van Koningshooikt tot Waver en bestond uit één of twee rijen gevechtsbunkers. Belangrijke wegenknooppunten en verplichte doorgangen in het achtergebied van de verdedigingslinie werden met bijkomende gevechtsbunkers beschermd en uitgebouwd tot anti-tankcentra. Een honderdtal meter voor de bunkers werden talrijke hindernissen zoals prikkeldraadversperringen, anti-tankgrachten en Cointet-elementen aangebracht. De bouwwerken op de K.W. Stelling werden voor de oorlog uitgevoerd [1]. Het gros van het bataljon zal zich in twee marsetappes naar Kampenhout in de nieuwe divisiesector begeven. In een eerste etappe wordt naar Strombeek-Bever gemarcheerd. De ganse dag wordt de verplaatsing voorbereid waarna de colonne te voet rond 24u00 vertrekt naar zijn kantonnement te Strombeek-Bever.

1/5Gn
De voltallige 1Cie vertrekt om 24u00 naar Strombeek-Bever onder leiding van Cdt Thonon.

2/5Gn
De 2Cie wordt na ontvangst van het algemeen alarm in verhoogde staat van paraatheid gebracht. Wanneer het bevel binnenkomt om zich naar Strombeek-Bever te begeven wordt de verplaatsing voorbereid. Algauw krijgt de 2Cie een extra opdracht voor zijn 3de Peloton (3Pl) dat eerder dan het gros per vrachtwagen richting Leuven dient te vertrekken. Tegen 21u00 komen de lege vrachtwagens die het 3Pl wegbrachten terug aan in Ternat. De bagage van de manschappen van de compagnie wordt terug op de camions geladen. Om 24u00 zet de bataljonscolonne zich in beweging, de 2Cie(-) zal een half uur later zijn mars inzetten.

• 3/2/5Gn
  Het 3de Peloton (3/2/5Gn) van Onderluitenant Roucoux zal met de bagagevrachtwagens van de 2Cie voorop gestuurd worden naar Boortmeerbeek om er twee gelegenheidsbruggen over het Kanaal Leuven-Dijle [2] te gaan bouwen. Het 3Pl verlaat Ternat rond 17u00. Bij aankomst te Boortmeerbeek wordt vastgesteld dat de bruggen over het Kanaal Leuven-Dijle nog intact zijn. Er moeten geen nieuwe bruggen gebouwd worden waarna OLt Roucoux dan maar beslist om zijn peloton in Boortmeerbeek te laten kantonneren in afwachting van de aankomst van de rest van de compagnie.

Pl Park/5Gn
Het Peloton Park (Pl Park/5Gn), onder leiding van Onderluitenant Thirionet, beschikt over vrachtwagens die geladen zijn met springstoffen en ander geniemateriaal om de compagnies te bevoorraden bij de uitvoering van de gevraagde geniewerken. Ook het Pl Park/5Gn wordt tijdens de nacht van 10 op 11 mei naar Boortmeerbeek gestuurd ter ondersteuning van het Pl Roucoux. Gezien er niet zal gewerkt worden te Boortmeerbeek beslist OLt Thirionet om er de aankomst van de rest van het bataljon af te wachten in een rustkantonnement.

Staf/5Gn
Het gros van het bataljon komt aan te Strombeek-Bever rond 08u00 en houdt hier halt om de komende nacht af te wachten. De verplaatsingen worden vanaf nu vooral ’s nachts uitgevoerd om geen doelwit te vormen voor de Duitse luchtmacht die ‘s nachts minder actief is.

De Staf/5Gn verneemt in zijn CP te Strombeek-Bever dat de sector van de 5Div zal worden aangepast. De 2de Infanteriedivisie (2Div), die te Luik stond opgesteld ten oosten van de Maas, moet na de ontruiming van de Versterkte Positie Luik een sector innemen langs de K.W. Stelling. De 2Div wordt in de loop van de dag met autobussen en vrachtwagens van de  Legerautogroepering  (LAuGpg) vanuit Luik naar de K.W. Stelling gebracht. Deze divisie zal zich ten noorden van de 5Div opstellen en een stuk van de sector van de 5Div overnemen. De 5Div moet naar het zuiden opschuiven en een gedeelte van de sector van de 10Div overnemen waardoor de oorspronkelijke divisiesector Rijmenam – Wespelaar nu de sector Wespelaar – Wijgmaal wordt.

Rond 18u00, kort voor het intreden van de nacht, worden de manschappen van het 5Gn met vrachtwagens (vermoedelijk behorende tot de LAuGpg – TBC) vanuit Strombeek-Bever tot aan de Balkestraat ten oosten van het centrum van Kampenhout vervoerd. De manschappen zijn opgetogen omdat ze gespaard blijven van een tweede opeenvolgende nachtelijke mars. De colonne paardenwagens vertrekt om 21u00 en reist de colonne vrachtwagens achterna. De paardenwagens zullen pas de volgende dag op hun bestemming toekomen.

2/5Gn
De 2Cie marcheert gedurende het tweede gedeelte van nacht van 10 op 11 mei door tot Strombeek-Bever dat tegen de ochtend wordt bereikt. Onmiddellijk worden rustkantonnementen ingenomen. Er wordt de manschappen rust gegund tot het invallen van de duisternis wanneer de tweede etappe van de verplaatsing van Strombeek-Bever naar Kampenhout gepland is.

• 1/2/5Gn
  Het 1ste Peloton (1Pl) van OLt Hagenet wordt al om 15u30 als installatieploeg per vrachtwagen voorop gestuurd voor het verkennen en jalonneren van kantonnementen voor het bataljon te Wilder (Kampenhout) langs de Balkestraat. De verkenning en voorbereiding van de kantonnementen verloopt moeilijk gezien de meeste woonkernen al ingenomen zijn door andere eenheden.
• 3/2/5Gn
  Het peloton van OLt Roucoux, dat zich nog te Boortmeerbeek bevindt, krijgt om 01u30 een nieuwe opdracht. Het peloton moet te Wijgmaal, ten westen van de Remy-fabriek, een draaibrug over het Kanaal Leuven-Dijle herstellen die op 10 mei door een luchtbombardement beschadigd werd. Het 3Pl, dat niet langer over gemotoriseerd vervoer beschikt, zal door vrachtwagens van het Autopeloton Bevoorrading Materieel van het Transportkorps van de 10Div (PAMat TptK/10Div) naar Wijgmaal vervoerd worden. Terwijl op de vrachtwagens gewacht wordt vertrekt OLt Roucoux op verkenning en stelt vast dat de draaibrug ernstig beschadigd is. De Staf/5Div laat OLt Roucoux weten dat de brug hersteld dient te worden zodat verkeer tot 2,5 ton gebruik kan maken van de gerepareerde brug. Het nodige hout voor de herstelling van de brug wordt in beslag genomen bij een lokale houthandel. De camions van het TptK/10Div laten op zich wachten maar uiteindelijke worden de manschappen van het peloton tegen 12u00 door drie camions van Boortmeerbeek naar Wijgmaal gebracht. Er worden noodreparaties uitgevoerd met houten balken met als gevolg dat de draaibrug niet meer geopend kan worden. OLt Roucoux moet de werkzaamheden echter staken wanneer hij om 17u00 van de Staf/5Div te horen krijgt dat er nog een aantal binnenvaartschepen vanuit Leuven moeten passeren. Deze schepen kwamen door het bombardement van de brug vast te zitten op het Kanaal Leuven – Dijle tussen Wijgmaal en Leuven en belemmeren het zicht en de schootsectoren van de eenheden van de 10Div die langs het kanaal staan opgesteld. De tijdelijke constructie, die door het 3Pl gedurende de dag gebouwd werd, zal tijdens de nacht van 11 op 12 mei met explosieven vernield worden om de doorgang terug vrij te maken [3].

Pl Park/5Gn
Het Pl Park dat de nacht van 10 op 11 mei doorbracht te Boortmeerbeek krijgt in de loop van de ochtend het bevel om zich naar Kampenhout te verplaatsen waar de rest van het bataljon gehergroepeerd zal worden. Tegen 12u00 is de verplaatsing voltooid en installeert het Pl Park zich te Kampenhout. In de namiddag krijgt OLt Thirionet bevel om materiaal en gereedschap naar Wijgmaal te brengen ter ondersteuning van de werkzaamheden van het 3de Peloton van 2/5Gn.

Staf/5Gn
Wanneer de paardenwagens rond 04u00 toekomen te Kampenhout is het bataljon weer volledig. De CP van het 5Gn en het Pl Park/5Gn verplaatsen zich naar het Kasteel van Wilder [4] gelegen langs de Balkestraat, terwijl de compagnies gekantonneerd blijven in de woonkernen langs de Balkestraat. In de loop van de ochtend wordt het bataljon gereorganiseerd en klaargemaakt voor de uitvoering van de geplande geniewerken. Deze planning moet gewijzigd worden door de aanpassing van de divisiesector en de aankomst van de 2Div. De Hansbrug over de Dijle op de baan van Haacht naar Keerbergen, die voorheen in de sector van de 5Div lag en waar het vernielingsdispositief nog moet worden geïnstalleerd, valt nu buiten de divisiesector. De brug van Wijgmaal en het complex van de Remy-fabriek [5] vallen nu binnen de divisiesector. De nieuwe sector heeft een breedte van zo’n 9Km.  Ten noorden van het Kanaal Leuven-Dijle wordt het front van de divisiesector gevormd door een anti-tankgracht gelegen op een kilometer ten oosten van Haacht en Wespelaar. De grote wegen die de anti-tankgracht kruisen kunnen worden afgesloten met Cointet-hekkens. De anti-tankgracht wordt ten zuiden van Wespelaar verlengd door een ijzeren muur van Cointet-hekkens tot de noordelijke oever van het Kanaal Leuven -Dijle ter hoogte van het station van Hambos [6]. Hier kruist de K.W. Stelling het Kanaal Leuven-Dijle om vervolgens de zuidelijke kanaaloever te volgen tot aan de Remy-fabriek te Wijgmaal. Het gebouwencomplex van de Remy-fabriek op de noordelijke kanaaloever wordt door het 4J ingericht als bruggenhoofd.

De definietieve opstelling van divisies langs de K.W. Stelling rond Leuven is echter nog niet beslecht. In de namiddag komen de eerste bataljons van de Britisch Expeditionary Force (BEF) [7] toe in de divisiesector van de naburige 10Div. De Britten starten met de installatie van hun eenheden zonder al te veel overleg met de 10Div en de 5Div. De onduidelijkheid over de grens tussen het operatiegebied van de Belgen en Britten heeft tot gevolg dat langs de zuidelijke limiet van de sector van 5Div de installatie van Britse eenheden niet gecoördineerd is met de divisiestaf. Hierdoor opereren heel wat Britse eenheden in de sector van de 5Div zonder dat de divisiestaf op de hoogte gesteld wordt van de feitelijke opdracht van deze eenheden. De onenigheid over wie nu Leuven zal verdedigen, de 10Div of de Britse 3rd Infantry Division [3(UK)Div], is tegen de avond van 12 mei nog steeds niet opgelost.

2/5Gn
Na de terugkeer van het 3Pl omstreeks 09u00 is de compagnie weer compleet. De ganse voormiddag wordt gewacht op orders maar pas kort na de middag komen de eerste twee opdrachten binnen. De compagnie  moet een voetbrug (oftewel passerelle) installeren over het Kanaal Leuven-Dijle ter hoogte van de Remy-fabriek nabij Wijgmaal. Een compagnie van het 4J (1/I/4J) heeft namelijk aan de overkant van het Kanaal Leuven-Dijle een bruggenhoofd ingericht op de terreinen van de Remy-fabriek. De hoge toren met het logo van de fabriek wordt gebruikt als observatiepost. De te bouwen voetbrug moet de manschappen die het bruggenhoofd bezetten toelaten naar de bevriende linies terug te keren. Nadat de brug gebouwd is wordt een technisch vernielingsdetachement (een sergeant en vier soldaten) bij de brug achtergelaten. De springstoffen om het vernielingsdispositief mee aan te leggen zijn echter nog niet bij de brug toegekomen. De compagnie moet ook, in opdracht van het Commando van de Genie van de K.W. Stelling, een sectie met 200 kg explosieven uitsturen naar de Hansbrug over de Dijle te Keerbergen. Deze sectie ondermijnt de brug niet maar deponneert de springstof naast de brug [8]. ‘s Avonds komen twee nieuwe opdrachten binnen die worden toegekend aan het 1Pl en het 2Pl.

• 1/2/5Gn
  Het peloton van OLt Hagenet krijgt ‘s avonds opdracht om de noodbrug over de anti-tankgracht op de Haachtsebaan van Haacht naar Werchter (oftewel de N21) af te breken en de Cointet-hekkens te sluiten. Een detachement van het 1Pl wordt ook uitgestuurd naar het station van Hambos waar de anti-tankmuur van Cointet-hekkens de spoorweg Leuven-Mechelen kruist. Het detachement moet de opening in de anti-tankmuur afsluiten die tijdens de mobilisatie vrijgelaten werd om nog treinverkeer op de lijn Leuven – Mechelen toe te laten. 
• 2/2/5Gn
  Het peloton van OLt Adam krijgt ‘s avonds de opdracht om de vernieling voor te bereiden van de brug over het Kanaal Leuven-Dijle te Tildonk. Lt Adam vertrekt met zijn peloton naar Tildonk tegen 20u00.
• 3/2/5Gn
  Om 02u00 wordt de brug te Wijgmaal, waar het 3Pl met herstellingswerken was begonnen, met springstoffen vernield om de doorgang voor enkele ingesloten binnenvaartuigen terug  vrij te maken. Het peloton van OLt Roucoux keert terug naar Boortmeerbeek om de bagage die er werd achtergelaten op te halen en vervoegt het kantonnement van de 2Cie in de Balkestraat tegen 09u00. Het peloton wordt de rest van de dag met rust gelaten.

Pl Park/5Gn
OLt Thirionet komt tegen 02u00 terug in Kampenhout na het beëindigen van de opdracht bij de brug van Wijgmaal. In de voormiddag wordt het peloton verplaatst naar het Kasteel de Wilder waar zich ook de CP bataljon bevindt.

Staf/5Gn
De beslissing omtrent de limiet tussen de Belgische en de Britse operatiezone wordt in de loop van de dag genomen. De Britten nemen de sector van de 10Div over en worden opgesteld ten zuiden van de 5Div. De 10Div moet zijn stellingen rond Leuven verlaten en zich in reserve opstellen achter de 2Div en de 5Div. In de sector van de 5Div moeten vijf bruggen over de Dijle, die zich ten noordoosten van de feitelijke verdedigingslijn bevinden, worden klaargemaakt voor vernieling.  Volgende kunstwerken worden door 5Gn ondermijnd:

• bruggen over de Dijle te Werchter
• brug over de Dijle langs de baan naar Rotselaar te Werchter (oftewel Provinciebaan)
• bruggetje over de Dijle bij de samenloop van deze rivier met de Demer te Werchter
• Hansbrug tussen Haacht en Keerbergen
• brug over de Dijle bij de watermolen van Rotselaar
• brug over de Dijle te Wijgmaal

De geniedetachementen worden beveiligd door de Pelotons Verkenner van het 2J en het 4J die langs de Dijle een voorpostenlijn bezetten. Tijdens avond zullen de vernielingsdetachementen de eerste springladingen aanzetten.  De brug bij de watermolen te Rotselaar wordt om 21u45 vernield, gevolgd door de brug over de Dijle te Wijgmaal om 22u00.

1/5Gn
Het peloton van OLt Raus bouwt in de voormiddag drie loopbruggen over het Kanaal Leuven-Dijle tussen Kampenhout en Tildonk. Deze bijkomende oversteekpunten moeten een snellere terugtocht van ons veldleger mogelijk maken. Het peloton van OLt Wilmotte begeeft zich naar Werchter waar de drie bruggen over de Dijle ten zuiden van het dorp ondermijnd worden. Tegen de avond worden de vernielingsdispositieven overgegeven aan het peloton van OLt Roucoux

2/5Gn
De ganse dag lopen troepen binnen die tijdens de eerste dagen van de veldtocht stonden opgesteld achter het Albertkanaal. Rond 08u00 zijn alle tijdens de nacht uitgestuurde detachementen terug in de kantonnementszone van de compagnie. De rest van de voormiddag wordt besteed met het herverdelen van de beschikbare munitievoorraad over de pelotons. Tegen de avond ontvangt de 2Cie de opdracht om enkele bruggen over de Dijle in het voorgebied van de divisie te laten springen. Meerdere detachementen worden uitgestuurd.

• 1/2/5Gn
  Het peloton van OLt Hagenet vertrekt om 03u00 naar de twee lokaties waar de avond voordien geniewerken gepland werden, een groot detachement naar de Haachtsesteenweg en een kleiner detachement naar de plaats waar de spoorlijn Leuven-Mechelen de anti-tankmuur van Cointet-hekkens kruist ter hoogte van het station van Hambos. Om 08u00 komt het peloton terug aan bij het kantonnement van de 2Cie in de Balkestraat. Om 19u00 vertrekt OLt Hagenet naar de Hansbrug met de opdracht de brug te laten springen. Daar aangekomen ontstaat een discussie met het vernielingsdetachement van het 12de Bataljon Genie (12Gn). Gezien de brug in de sector van de 2Div ligt, werd de brug door het 12Gn ondermijnd met de springstoffen die het 5Gn eerder bij de brug had afgezet. Een vernielingsdetachement van 12Gn controleert nu de vernietiging van de brug volgens orders van de regimentscommandant van het 5de Linieregiment (5Li) in wiens ondersector de brug zich bevindt en die de bevoegdheid heeft om de brug te laten springen. Om 22u30 is de brug volledig voorbereid om tot ontploffing gebracht te worden maar omdat nog steeds eenheden van de 2de Cavaleriedivisie (2CD) de bevriende linies binnenlopen wordt de brug op 13 mei niet meer vernield. 
• 2/2/5Gn
  Om 08u00 keert ook het peloton van OLt Adam terug nadat de brug van Tildonk werd ondermijnd. Het peloton liet een technisch vernielingsdetachement bestaande uit een sergeant en vier soldaten achter bij het vernielingsdispositief van de brug. In de namiddag wordt het peloton van OLt Adam opnieuw uitgestuurd om in opdracht van het Comdo Gn van de K.W. Stelling een dam langs de Dijle te inspecteren. De dam werd aangelegd in het kader van te realiseren inundaties voor het verdedigingsdispositief. Het peloton begeeft zich ter plaatse maar eens aangekomen wordt de opdracht geannuleerd. Om 20u00 vertrekt OLt Adam naar de brug van Tildonk die hij eerder op de dag had laten ondermijnen. Zijn peloton installeert zich nabij de brug in afwachting van de opdracht om de brug te vernielen.
• 

  Watermolen van Rotselaar waar het 3Pl een brug over de Dijle laat spingen.

  3/2/5Gn
  Het peloton van OLt Roucoux vertrekt eveneens om 20u00 en wordt in drie detachementen opgesplits. Eén detachement begeeft zich naar de brug over de Dijle te Wijgmaal, een tweede detachement begeeft zich naar de bruggen over de Dijle te Molen (een gehucht nabij Rotselaar waar zich een watermolen langs een zijarm van de Dijle bevindt) en een derde detachement, onder leiding van OLt Roucoux, neemt het vernielingsdispotief van de drie bruggen nabij Werchter over van het peloton van OLt Wilmotte. Om 21u45 voert het detachement bij de Dijlebrug te Molen met 20 kg springstof de vernietiging van de brug uit en om 22u00 wordt de Dijlebrug te Wijgmaal met 48kg springstof tot ontploffing gebracht. Te Werchter worden de vernielingsdispositieven verder afgewerkt tot 22u30, een werk dat voortdurend onderbroken wordt door terugtrekkende troepen. Hierdoor worden de bruggen op 13 mei niet meer tot ontploffing gebracht.

Staf/5Gn
De 1Cie is nog steeds aan het werk op de K.W. stelling zelf terwijl de hoofdkrachtinspanning van de 2Cie ligt bij de vernieling van de bruggen over de Dijle in het voorgebied van de divisie. Tegen 20u30 wordt ter hoogte van het bruggenhoofd in de Remy-fabriek contact gemaakt met de Duitse voorhoede. De grote toren van de Remy-fabriek wordt (vermoedelijk) door een PAK 36mm anti-tankkanon beschoten. Kort daarop tasten vijandelijke infanteristen de sterkte van de Belgische linies af. De Duitsers ondernemen een eerste poging om de posities van het 4J te doorbreken in het bruggenhoofd rondom de toren van de fabriek.

1/5Gn
De 1Cie legt in de ondersector van het 4J bijkomende veldversterkingen aan. De compagnie verplaatst tijdens de nacht van 14 op 15 mei ook een konvooi van 26 binnenschepen van Wijgmaal naar Kampenhout, de schepen waarvoor de herstelling van de brug van Wijgmaal werd stil gelegd. Het peloton van OLt Wilmotte verblijft nog steeds te Werchter. Een detachement wordt vanuit Werchter uitgestuurd om extra springstoffen op te halen om een tweede breukvlak te realiseren bij de brug over de Dijle op de N229 van Werchter naar Rotselaar. Om 13u15 komt OLt Wilmotte te Werchter toe met extra explosieven en begint aan de installatie van de springstoffen onder de brug. De brug wordt om 13u30 tot ontploffing gebracht.

2/5Gn
De 2Cie is gedurende de ganse voormiddag nog bezig met de vernieling van de bruggen over de Dijle. Naar de avond toe wordt gevraagd om ten westen van de Remy-fabriek een huis op te blazen om het gebruik ervan aan de vijand te ontzeggen. Het huis bevindt zich op de noordelijke kanaaloever en domineert de defensieve stellingen van 4J ter hoogte van het kasteel Keulenhof (in de Zijpstraat te Herent) [9]. Uiteindelijk wordt deze opdracht niet uitgevoerd na een discussie tussen Maj Hannesse en de regimentscommandant van 4J omdat het huis al bezet is door de vijand. Er worden nog extra defensie verstrekingen aangebracht in het gebouwencomplex van de Remy-fabriek. Ook wordt door 4J gevraagd om springladingen aan te brengen bij de opgeslagen voorraden in de Remy-fabriek (toen geraamd op 28 miljoen frank) om deze te vernietigen indien het bruggenhoofd moet worden prijsgegeven. Rond 19u00, net voordat het bruggenhoofd te Wijgmaal door de vijand wordt aangevallen komt de springstof om de voetbrug te vernietigen toe. Het vernielingsdetachement begint prompt met het aanbrengen van het vernielingsdispositief van de voetbrug.

• 1/2/5Gn
  OLt Hagenet is op post gebleven bij de Hansbrug over de Dijle op de baan van Haacht naar Keerbergen nabij het gehucht Piervenshoek. De Hansbrug wordt rond 05u00 tot ontploffing gebracht door het 12Gn waarna OLt Hagenet naar het kantonnement van de compagnie terugkeert. In de loop van de dag wordt het Pl van OLt Hagenet in directe steun gegeven van 4J voor het uitvoeren van extra veldversterkingen.
• 2/2/5Gn
  OLt Adam bevindt zich met zijn peloton nog steeds nabij de brug van Tildonk
• 3/2/Gn
  Ten westen van Werchter wacht OLt Roucoux nog steeds op de toelating om de bruggen te laten springen. Die toelating moet worden gegeven door Generaal-majoor Chardome, Commandant Infanterie (oftewel CIDI) van de 5Div die zich ter plaatse bevindt. Om 02u00 steken enkele Britse pantserwagens van het peloton van de Britse Lieutenant Monckton van het C Squadron van de 5th Royal Inniskilling Dragoon Guards de brug nog over in tegenovergestelde richting om het gebied tussen Werchter en Aarschot ten noordoosten van de Dijle te verkennen [10]. Er moet gewacht worden op de terugkeer van de Britse verkenners vooraleer het dispositief kan worden aangezet. Tijdens het tweede gedeelte van de nacht en de ochtend komen ook nog steeds Belgische troepen  voorbij. In de loop van de voormiddag meldt zich een Britse verbindingsofficier van het 12th Royal Lancers aan bij de bruggen.  Hij heeft als opdracht de vernieling van de bruggen tegen te gaan tot zijn regiment volledig binnengelopen is en neemt hiervoor contact op met GenMaj Chardome [11]. Tegen 12u00 neemt het verkeer over de brug af hetgeen wijst op de nakende komst van de vijand. Om 13u15 start het peloton van OLt Wilmotte van de 1Cie met de aanbreng van extra explosieven bij de brug over de Dijle langs de baan naar  naar Rotselaar ( oftewel N229). Om 13u30 wordt deze brug tot ontploffing gebracht. Tegen 15u15 lopen de Britse pantserwagen van het peloton Monckton binnen via de dorpskom van Werchter waarna de brug ten zuiden van Werchter op bevel van GenMaj Chardome door OLt Roucoux tot springen wordt gebracht.  

Staf/5Gn
In de sector van de 5Div wordt steeds vaker contact gemaakt met de Duitse voorhoede. Vooral voor de linies van het 4J wordt heel wat vijandelijke activiteit opgemerkt in de omgeving van de Remy-fabriek.  De artillerie beschiet verschillende doelen, waaronder diverse concentraties van pantserwagens ten zuidoosten van Wijgmaal. De geniedetachementen blijven hun steunopdracht ten voordele van de eenheden in lijn uitvoeren. Rond de middag wordt de situatie heel even kritiek wanneer gemeld wordt dat de Britse linies tussen Wijgmaal en Leuven doorbroken zijn en dat de Britten zich hebben teruggetrokken achter het kanaal. Op vraag van 4J wordt de brug van Tildonk klaargemaakt om tot ontploffing gebracht te worden door de ontstekers in de springladingen aan te brengen. Een succesvolle Britse tegenaanval kan de linies echter herstellen waardoor het gevaar voor een Duitse doorbraak is geweken. Er kan weer worden teruggekeerd naar de normale gang van zaken.

1/5Gn
De binnenschepen worden te Kampenhout versast en overgegeven aan andere troepen voor de rest van de reis richting Mechelen. Na deze operatie wordt een houten gelegenheidsbrug van 4 ton aangelegd over het sas te Kampenhout. De brug te Over de Vaart en de loopbruggen over het kanaal worden ondermijnd en krijgen elk een technische wacht toegewezen. Te Wijgmaal worden drie achtergelaten binnenvaartuigen tot zinken gebracht om ze aan de vijand te ontzeggen als brugslagmaterieel.

2/5Gn
Nog steeds komen vragen binnen voor het aanleggen van extra veldversterkingen in de ondersector van 4J. Zo wordt ondermeer gevraagd om langs de Remy-fabriek prikkeldraadversperringen aan te brengen. De aanvragen worden afgewogen en uitgevoerd indien binnen de mogelijkheden van de beschikbare middelen. In de loop van de namiddag komt opnieuw de vraag om het huis aan de overkant van het kanaal te vernielen. Het 3Pl wordt met deze opdracht belast. Tijdens de nacht van 15 op 16 mei worden de twee andere pelotons ingezet om een bos te rooien ten oosten van de cointet-muur tussen het station van Hambos en het Kanaal Leuven-Dijle. De vijand had eerder op de dag gebruik gemaakt van deze dekkingen om tot vlak voor de steunpunten van II/4J die daar stonden opgesteld te infiltreren. De twee pelotons worden voor de uitvoering van de werken beveiligd door het Peloton Verkenners van 4J.

• 2/2/5Gn
  OLt Adam wordt om 13u00 naar de brug van Tildonk gestuurd om de onstekers aan te brengen in het springdispositief van de brug. Er wordt even gevreesd dat de 5Div zich zal moeten terugtrekken op de zuidelijke kanaaloever.  Hij krijgt om 14u15 het bevel om het ontstekingsmechanisme bij de brug van Tildonk opnieuw te verwijderen zodat alle risico op een vroegtijdige ontploffing van de brug voorkomen kan worden. De brug is noodzakelijk voor de ontruiming van de  ondersectoren van 2J en 4J.
• 3/2/5Gn
  Het huis aan de overkant van het kanaal blijft parten spelen. Om 09u30 wordt door 4J een vuuraanvraag ingediend om het huis dat gebruikt wordt als Duitse observatiepost door de artillerie te vernietigen. De vuren worden echter niet uitgevoerd omdat het gebruik van de artillerie te riskant is. De artilleriegranaten zouden de dijk van het kanaal immers kunnen beschadigen waardoor het waterpeil in het kanaal zou dalen. In de loop van de middag wordt overwogen om opnieuw een detachement van de genie de vaart over te sturen naar het huis in kwestie. Uiteindelijk wordt een detachement onder leiding van OLt Roucoux belast met deze opdracht. Om 22u00 maakt de patrouille van OLt Roucoux zich klaar om de woning op te blazen. De missie wordt opnieuw afgelast wanneer duidelijk wordt dat de omgeving van het huis volledig door de Duitsers is bezet. 

Staf/5Gn
Vanaf 09u00 raken de bataljons van 4J die staan opgesteld langs de K.W. Stelling over de ganse lijn slaags met de vijand; eerst nabij het bruggenhoofd rond de Remy-fabriek, later ook langs het Kanaal Leuven-Dijle. Met de steun van de artillerie slaagt 4J erin om de vijand af te houden. In het heetst van de strijd komt op 16 mei nogal onverwachts het bevel van het geallieerd opperbevel (Franse Général d’Armée Billotte) om verder westwaarts te trekken [12]. Zonder dat de K.W. Stelling ten volle werd verdedigd moet de stelling worden prijsgegeven. Het Duitse leger wist immers een doorbraak te forceren in de streek van Sedan en in het noorden heeft Nederland zich overgegeven. Het veldleger zal aan het eind van de dag de K.W. Stelling ontruimen en zich terugplooien op de lijn Terneuzen-Gent-Oudenaarde. Tijdens de namiddag wordt ook Majoor Hannesse op de hoogte gebracht van het nieuws dat ons veldleger aan het eind van de dag de K.W. Stelling zal verlaten. Er moet in drie etappes teruggetrokken worden naar een nieuwe defensieve stelling die van Terneuzen over Gent tot Oudenaarde loopt. Het 5Gn krijgt van de 5Div Wolvertem, ten westen van het kanaal van Willebroek, als eerste etappeplaats toegewezen. Met uitzondering van de technische wachten bij de springladingen van de kanaalbruggen wordt de rest van het bataljon verzameld in de kantonnementen langs de Balkestraat. De bataljonscommandant beslist rond 22u00 om persoonlijk nog een laatste inspectieronde uit te voeren langs de voorbereide vernielingen die bemand worden door een technische wacht. Ter hoogte van de brug van Tildonk wordt de auto van de majoor door een Britse pantserwagen gemitrailleerd [13]. Sergeant Milicien Félix Rasé komt om en Maj Hannesse raakt zwaargewond (er is hier sprake van een fratricide-incident, “green on blue”). Kapitein-commandant Thonon, actief officier en bevelhebber van de 1Cie, neemt het bevel tijdelijk over. Het 5Gn vat de terugtocht van de K.W. Stelling aan rond 23u00. De wachtdetachementen bij de verschillende ondermijnde bruggen in de divisiesector blijven op post tot de laatste troepen zijn binnengelopen in de bevriende linies.

1/5Gn
De 1Cie werkt tijdens de nacht van 15 op 16 mei verder aan het ruimen van schootsvelden in de ondersector van het 4J.

2/5Gn
Ook de 2Cie is tewerkgesteld in de ondersector van 4J. In de loop van de dag wordt het bevel tot terugtrekking gegeven. De geplande geniewerken bij de Remy-fabriek worden afgezegd. Bij de brug van Tildonk krijgt OLt Adam het bevel om het springdispositief terug te wapenen. OLt Roucoux krijgt de opdracht om nabij het gehucht Wolvenhoek de gemetste brug over de Lipsebeek op de N286 (gedeelte Wakkerzeelsestraat) te ondermijnen [14]. De brug bevindt zich tussen de anti-tankmuur en Wespelaar. De werkzaamheden worden overgenomen door het 2Pl van OLt Adam die naast het wachtdetachement bij de brug van Tildonk ook een wachtdetachement bij de brug van Wolvenhoek achterlaat.  De loopbrug bij de Remy-fabriek en de brug te Tildonk worden om 24u00 vernield. De wachtdetachementen haasten zich om de rest van de compagnie te vervoegen.

Pl Park/5Gn
Nadat de orders tot de terugtocht zijn verspreid wordt het Pl Park de baan opgestuurd om de routes voor de afmars met bordjes af te bakenen.

Staf/5Gn
De terugtocht verloopt chaotisch vooral rond Vilvoorde waar de Britse operatiezone gepasseerd moet worden. Na een nachtelijke mars komt het gros rond 10u00 aan te Wolvertem. Het bataljon is nagenoeg intact gebleven. Er worden rustkantonnementen opgezocht om de manschappen te laten uitrusten voor de volgende nachtelijke etappe die hen ten westen van de Dender moet brengen. De vernielingsploegen die achtergebleven waren op de K.W. Stelling komen één na één toe te Wolvertem. Rond 21u00, na het invallen  van de duisternis, zetten de colonnes zich op weg naar Erpe, de volgende halteplaats. 

1/5Gn
De brug over het Kanaal Leuven-Dijle te Kampenhout wordt als laatste brug opgeblazen om 05u25, na het binnenlopen van de mobiele achterhoede van het 2J. 

2/5Gn
De brug te Wolvenhoek over de Lipsebeek wordt om 00u30 door het vernielingsdetachement van het 2Pl tot ontploffing gebracht, echter voor de laatste achterhoedepost van 2J is binnengelopen. Na het springen van de brug wordt de post wordt onmiddellijk geëvacueerd. De T13 pantserwagen moet omrijden via de Wijgmaalsesteenweg en Haacht, de verkenners per fiets van het Pl VKnr/2J steken de Lipsebeek te voet over.

Pl Park/5Gn
Het Pl Park dat als eerste vertrok met de opdracht de reiswegen af te bakenen bereikt Wolvertem om 02u00 en wacht er de rest van het bataljon af.

Staf/5Gn
Rond 11u00 komt het bataljon aan te Erpe nabij Aalst waar rustkantonnementen worden ingenomen om de volgende nacht af te wachten. Er wordt die dag een officiersverkenning uitgevoerd naar de brug over de Dender ten noorden van Aalst. De patrouille bevestigt dat de vijand reeds de oostelijke oever bereikt heeft. Het kantonnement van de geniesoldaten wordt gedurende enige tijd zwaar beschoten door enkele overvliegende toestellen van de Luftwaffe. Na een ganse dag gerust te hebben vertrekken de manschappen omstreeks 21u00 naar Zevergem ten westen van de Schelde.

Staf/5Gn
Het bataljon bereikt Zevergem rondom 08u00. Terwijl het voertuigenpark te Zevergem blijft, worden de compagnies verspreid opgesteld binnen de sector van de 5Div. De 5Div zal worden ingeschakeld voor de verdediging van het Bruggenhoofd Gent en zal onder het bevel van het VIde Legerkorps (VI/LK) ontplooien tussen Semmerzake en Munte. Het Bruggenhoofd Gent wordt gevormd door een verdedigingslinie ten zuiden van Gent die bestaat uit 228 betonnen bunkers die nog voor de oorlog werden gebouwd. In de sector van de 5Div bevindt zich het weerstandsnest Muntekouter, één van de twee weerstandsnesten van de bunkergordel. In dit weerstandsnest staan de bunkers vrij kort tegen elkaar en de verdediging dekt hier de vier windstreken. De bunkers hadden praktisch dezelfde functie als een fort en het geheel moest volledig op zichzelf kunnen standhouden.

1/5Gn
Er worden twee loopbruggen over de Schelde aangelegd door de 1Cie; de eerste te Schelderode en een tweede te Teirlink, één kilometer ten noorden van Vurste.  De 1Cie steekt zonder zijn voertuigen de Schelde over en kantonneert op de oostelijke Scheldeoever te Teirlink. 

2/5Gn
De 2Cie verlaat Zevergem zonder zijn voertuigen en steekt de Schelde over via de loopbrug die door de 1Cie werd aangelegd. De compagnie zoekt kantonnementen op langs de oostelijke Scheldeoever te Schelderode.

• 1/2/5Gn
  Zodra de duisternis valt worden enkele ploegen van het 1Pl aangeduid om langs de oostelijke rivieroever een vijftigtal bomen met kettingzagen om te zagen. De bomenrij belemmert het schootsveld van een C47 anti-tankkanon.
• 2/2/5Gn en 3/2/5Gn
  Tijdens de nacht van 19 op 20 mei  bereiden beide pelotons een vijftal vernielingen met mijnen (oftewel bourrages) voor op toegangswegen naar de Schelde.

1/5Gn
Ook de manschappen van de 1Cie voeren werken uit ter verbetering van de infanteriestellingen en het schootsveld van de zware wapens. De detachementen vernielen enkele woningen die in de weg van het geschut staan.

2/5Gn
De ploegen van het peloton Hagenet keren rond 05u00 ‘s ochtends terug van hun nachtelijke werkzaamheden, de pelotons van OLt Adam en Roucoux vervoegen rond 09u00 het kantonnement te Schelderode. Na de middag wordt de loopbrug te Schelderode afgebroken zodra de legergenie een zwaardere EAP brug heeft aangelegd. Dit materieel wordt geleverd door de Autobruggentrein.

Pl Park/5Gn
Het Peloton Park stuurt enkele vrachtwagens naar het munitiedepot van Houthulst om zijn voorraad explosieven en landmijnen aan te vullen. Er worden 700 mijnen Type H opgehaald.

Staf/5Gn
De geallieerden hebben inmiddels op de Conferentie van Ieper beslist dat het Belgische front achteruit moet en de Scheldestelling zal worden opgegeven voor een terugtocht naar de Leie en het Afleidingskanaal van de Leie.

1/5Gn
De 1ste compagnie werkt verder aan het aanleggen en verbeteren van de mijnstoppen.  Er worden ook een twintigtal bomen omgehakt in de ondersector van het 4J. De 1ste compagnie start na de middag met de constructie van een EAP brug over de Schelde te Teirlink.

2/5Gn
De 2de compagnie neemt de aanleg van de toegangswegen en de aanloop naar deze brug voor zijn rekening.

Pl Park/5Gn
Het Peloton Park vertrekt rond 21u00 naar Deurle.

De EAP brug van Teirlink wordt rond 05u00 voltooid.

Het gros van het bataljon vertrekt bij valavond eveneens naar Deurle, met uitzondering van de vernielingsploegen en andere detachementen met speciale opdrachten.

Een detachement van de 2de compagnie vertrekt even na middernacht per fiets naar Nazareth om er twee mijnenvelden aan te leggen. Even later worden drie pelotons van de 1ste en de 2de compagnie teruggestuurd om de EAP brug te Teirlink te recupereren.

Rondom 09u00 is het bataljon opnieuw volledig te Deurle.

Wanneer omstreeks 14u00 de Duitse artillerie het dorp bestookt, verplaatst het geniebataljon zijn kantonnementen zo’n 2,5 Km naar het westen. Hier wordt gewacht tot 18u00 waarna de troepen naar Lotenhulle vertrekken. De verplaatsing zal een viertal uur in beslag nemen. Een vernielingsdetachement van de 1ste compagnie blijft achter om de metalen brug over de Leie te Deurle op te blazen en vervoegt vervolgens het bataljon.

Het bataljon kantonneert te Lotenhulle.

In de namiddag vernielt een detachement van het bataljon de kerktoren van Landegem om te beletten dat deze door de vijand zou gebruikt worden als observatiepost.  De wegbrug van Landegem wordt eveneens vernield door het 5Gn.  Dit gebeurt omstreeks 20u30, na de doortocht van de allerlaatste bevriende troepen.  De spoorbrug wordt ook opgeblazen.  De beide kunstwerken storten slechts gedeeltelijk in en zouden nog gebruikt kunnen worden door vijandelijke infanteristen.  Het 4J vraagt aan de divisiestaf om het 5Gn terug te sturen om de bruggen grondiger te vernielen.

Op verzoek van de divisiestaf ondernemen detachementen van het 5Gn een nieuwe poging om de bruggen te Landegem in hun geheel te vernielen.  Dit gebeurt met succes.

Het bevel over het bataljon wordt overgenomen door Kapitein-commandant Mouvet.

Na de capitulatie wordt het materieel van het bataljon ingeleverd aan de Duitsers te Beernem. Dit dorp dient ook als verzamelplaats voor de uitrusting van het 5TTr.

1. Achtergrondinformatie bij de K.W. Stelling [On Line beschikbaar]:  http://www.kwlinie.be/ [Laatst geraadpleegd 14 april 2023].
2. Het Kanaal Leuven – Dijle fungeert als lateraal kanaal van de Dijle. Het kanaal vertrekt aan de Vaartkom in Leuven en eindigt in de samenvloeiing Zenne-Dijle te Mechelen. Tijdens de achttiendaagse veldtocht werd deze waterweg Leuvense Vaart genoemd. Achtergrondinformatie bij het Kanaal Leuven-Dijle [On Line beschikbaar]: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kanaal_Leuven-Dijle [Laatst geraadpleegd 5 maart 2023].
3. Bij de afkondiging van het algemeen alarm op 10 mei bevindt de brug van Wijgmaal zich in de ondersector van het 3de Regiment Jagers te Voet, een ondereenheid van de 10Div. De brug van Wijgmaal werd op 10 mei net voor het invallen van de duisternis gebombardeerd door de Duitse luchtmacht. Tijdens dit bombardement wordt het draaimechanisme van de brug alsook het wegdek beschadigd. De brug die niet meer geopend kan worden verspert de doorvaart op het Kanaal Leuven – Dijle. Op dit kanaal bevinden zich een aantal binnenschepen die tussen Wijgmaal en Leuven de waarnemings- en schootsvelden van de eenheden van de 10Div belemmeren. Al heel snel vraagt de 10Div aan de 5Div, die vanaf 11 mei verantwoordelijk is voor de brug, om de brug te herstellen zodat de binnenvaartschepen richting Mechelen kunnen worden geëvacueerd. Hier ontstaat vermoedelijk een misverstand tussen de staf van de 10Div en die van de 5Div waarvan het peloton van OLt Roucoux het slachtoffer wordt. De 10Div wil de draaibrug “hersteld” zien zodat de doorvaart op het kanaal terug mogelijk wordt, de 5Div wil de brug “hersteld” zien zodat die terug bruikbaar is voor het wegverkeer. Door dit misverstand wordt het Peloton van OLt Roucoux op het verkeerde been gezet waardoor ze gedurende een ganse dag nutteloos werk leveren.
4. Achtergrondinformatie bij het Kasteel van Wilder te Kampenhout [On Line beschikbaar]: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/134116  [Laatst geraadpleegd 13 maart 2023].
5. Achtergrondinformatie bij de Remy-fabriek [On Line beschikbaar]: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/200222  en https://www.google.com/maps/@50.920734,4.7014696,3a,75y,328.79h,96.2t/data=!3m6!1e1!3m4!1sLfEghHoIz_jqexY4NfKLsw!2e0!7i16384!8i8192  [Laatst geraadpleegd 13 maart 2023].
6. Van de ijzeren muur en de cointet hekken is er vrijwel niets meer terug te vinden, van de anti-tankgracht zijn er tegenwoordig nog sporen in het terrein aanwezig en kan het tracé zelfs op recente kaarten teruggevonden worden. Hierdoor kan het verloop van de K.W. Stelling in de sector van de 5Div gereconstrueerd worden. Het tracé kan gedeeltelijk gevolgd worden via Google streetview. Beginpunt bij de bunker ten oosten van de Dijlebrug op de Haachtsebaan  [On Line beschikbaar]: https://www.google.com/maps/@50.9854787,4.6434518,3a,30.1y,123.55h,91.18t/data=!3m6!1e1!3m4!1sWU1BpvksfFx-IIBgSJ9xwg!2e0!7i16384!8i8192 , tracé langs de Wilde Heide [On Line beschikbaar]: https://www.google.com/maps/@50.9780344,4.6618863,3a,75y,218.21h,90.6t/data=!3m6!1e1!3m4!1sgqecmSIXV7tkD7j_-jQ4Pw!2e0!7i16384!8i8192 en 1 km ten noorden van het eindpunt langs de Wijgmaalsesteenweg [On Line Beschikbaar] : https://www.google.com/maps/@50.9666282,4.6627585,3a,75y,177.98h,71.43t/data=!3m6!1e1!3m4!1s3J88MB6HxmlsjsxUeJbMmg!2e0!7i16384!8i8192  [Laatst geraadpleegd 20 maart 2023]. 
7. De British Expeditionary Force (BEF) bevond zich vanaf september 1939 in Frankrijk klaar om bij de start van de Duitse aanval de K.W. Stelling te bezetten vanaf Leuven (exclusief) verder zuidwaarts tot Waver.  Zowel tijdens de laatste maanden van de mobilisatie als tijdens de eerste oorlogsdagen bestaat enige onenigheid binnen het geallieerde oppercommando over waar precies de scheidingslijn tussen de Belgische en Britse legerzone dient te lopen.
8. Op 12 mei is de Hansbrug met zekerheid nog niet ondermijnd. Kolonel Carion, regimentscommandant van het 5de Linieregiment (5Li) dat de brug moet verdedigen, neemt op 12 mei contact op met het 12de Bataljon Genie (12Gn), het organiek bataljon genie van de 2Div, om de nodige werken te laten uitvoeren.
9. Het huis gelegen tegenover het witgeverfde kasteel Keulenhof langs het kanaal aan de T-splising van de Hambosstraat en de Vaartdijk staat er nog steeds. [On Line beschikbaar]: https://www.google.com/maps/@50.9309691,4.6791306,3a,75y,298.6h,89.11t/data=!3m6!1e1!3m4!1spFJ4dfbO56NT8mAAqdOrVQ!2e0!7i16384!8i8192  [Laatst geraadpleegd 21 maart 2023].
10. In het velddagboek van de 5th (Royal) Inniskilling Dragoon Guards, bewaard in The National Archives, Kew (Londen), wordt deze patrouille als volgt beschreven: “During the afthernoon (of 13th May), rumours of a German break through near Hasselt and Diest, led our divisional commander to order us to send a tankpatrol N.E. to Aarschot. A-Squadron provided one troop (Lieut. H. F. H. Phillips). The patrol returned after dark with negative results. Early on the morning of Tues 14th May Lieut. G.W.R. Monckton repeated this reconaissance with simular results”. De “5th (Royal) Inniskilling Dragoon Guards” is een verkenningseenheid van de British Expeditionary Force die tijdelijk onder bevel van de 3(UK)Div werd geplaatst.
11. In het  velddagboek van de 12th Royal Lancers, bewaard in The National Archives, Kew (Londen), wordt de ontmoeting met GenMaj Chardome als volgt beschreven: “As soon as it became obvious that the withdrawal west of the R.DYLE would be inevitable, officers were sent off to ensure that the bridges over this river, which were in most cases being prepared for demolition and guarded by the Belgian Army, should NOT be blown until the Regt had crossed over safely. This proved to be a very necessary precaution, as the retired General who was responsible for the demolitions North of LOUVAIN was somewhat overkeen to see his bridges safely demolished, but when he had been assured that the Germans were still some distance away, and that he would be given ample time to complete his demolitions after the Regt had safely crossed, he co-operated most helpfully.” Het valt op te merken dat de Britten GenMaj Chardome beschrijven als een ‘retired general’ gezien zijn leeftijd. De leeftijd van GenMaj Chardome, een officier van het actief leger, was echter voor een Belgische generaal niet uitzonderlijk hoog.
12. Générale d’Armée Gaston Billotte was de bevelhebber van de 1ste Franse Legergroep die vanaf 12 mei de oorlog in België leidde. Het betreft de coördinatie van de operaties van het 1ste Franse Leger, het 7de Franse Leger, de British Expeditionary Force (BEF) en het Belgische Leger. Op 16 mei werd duidelijk dat deze Legergroep dreigde omsingeld te worden na de Duitse opmars van Sedan richting Franse kust. Achtergrondinformatie bij Generaal Billotte [On Line beschikbaar]: https://en.wikipedia.org/wiki/Gaston_Billotte [Laatst geraadpleegd 13 maart 2023].
13. Bij de brug van Tildonk stond een Brits peloton infanterie op Universal Bren Carriers van het A Squadron van de het Britse 5th Royal Inniskilling Dragoon Guards opgesteld. Verder onderzoek moet uitwijzen of voertuigen behorende tot dit peloton betrokken waren bij het Green on Blue incident waarbij Maj Hannesse en Sgt Rasé om het leven kwamen.
14. Locatie van de brug over de Lipsebeek langs de Wakkerzeelsestraat [On Line Beschikbaar]:  https://www.google.com/maps/@50.9572557,4.6556367,3a,75y,86.19h,80.33t/data=!3m6!1e1!3m4!1s9LGrk67tDNy20IzI8kLOXA!2e0!7i13312!8i6656 [Laatst geraadpleegd 13 maart 2023].
15. Verslag Majoor Hannesse in het dossier van de 5de Infanteriedivisie dat zich bevindt zich bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
16. Verslag Kapitein Gueben in het dossier van de 5de Infanteriedivisie dat zich bevindt zich bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
17. Getypt verslag opgesteld in het Frans met het relaas van de officieren van 2/5Gn opgetekend in het krijgsgevangenenkamp van Tibor. Het verslag bevindt zich bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
18. Handgeschreven schriftje met het gedetailleerd relaas van de 2Cie van 5Gn, opgesteld in het Frans op 18 december 1945 door Lt Mathieux, compagniecommandant van de 2Cie. Het schriftje bevindt zich bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.