Reglementaire benaming	Artillerie Meetdienst | A Meet Di Service de Repérage de l’Artillerie | SRA
Type	Observatie-eenheid
Ontdubbeld van	n.v.t.
Taalstelsel	Nederlandstalig
Onderdeel van	Diverse legerkorpsen
Bevelhebber	Kapitein-commandant Jean Vincotte
Standplaats	Diverse Commandopost te Mechelen
Samenstelling	Staf
	1ste Batterij (Kapitein-commandant P. de Decker)
	2de Batterij (Kapitein-commandant Charles Latinis)
	3de Batterij (Kapitein-commandant L. Lurot)
	4de Batterij (Kapitein Armand Maton)
	5de Batterij (Luitenant Henri Guiot)
	6de Batterij (op 10 mei 1940 als Versterkings- en Instructiebatterij onderdeel van 6LA)

Staf/SRA
De Artillerie Meetdienst (SRA) is verantwoordelijk voor het uitvoeren van peilingen van artillerievuur. Enerzijds worden deze metingen gebruikt voor het opsporen van vijandelijke artillerieformaties met het doel deze te vernietigen door tegenbatterijvuur. Anderzijds staat de Meetdienst ook ter beschikking van de bevriende artillerie en worden de meettechnieken toegepast bij het inschieten van de eigen kanonnen.

Hiervoor beschikt de eenheid over apparatuur die toelaat om vanuit de eigen linies geluids- en lichtpeilingen uit te voeren en onder meer door goniometrie de waarschijnlijke positie van de vijandelijke artilleriegroepering te bepalen. Deze technieken werden tijdens het interbellum op punt gesteld onder impuls van veteraan van 14-18 Kapitein-commandant Alfred Errera.

De eenheid wordt op 4 september 1939 gemobiliseerd in Fort III te Borsbeek en bestaat uit een staf en vijf meetbatterijen. De 5de Batterij is op 9 mei niet volledig operationeel en is nog deels in opleiding. De 6de Batterij die op de slagorde voorzien is werd aangehecht bij het 6de Regiment Legerartillerie (6LA) als Versterkings- en Instructie Batterij voor de Artillerie Meetdienst.

5/SRA
De 5de Batterij (5/SRA) is tijdens de mobilisatie vanaf 9 oktober 1939 tot aan de vooravond van de oorlog aangehecht bij het IVde Legerkorps (IV/LK). De zone van het IV/LK omvat het zuidoostelijk gedeelte van de Versterkte Positie Antwerpen (VPA) en een deel van de Dekkingsstelling langs het Albertkanaal van Massenhoven tot Herentals. De 5Bij heeft zes observatieploegen op het terrein te ‘s-Gravenwezel, Schilde, Oelegem, Broechem, Nijlen en Bouwel. De batterijstaf en communicatieknooppunt bevindt zich te Ranst.

Staf/SRA
De batterijen zijn aangehecht bij de diverse legerkorpsen en worden te velde ingezet in kleine detachementen die inlichtingen verzamelen ten behoeve van de artilleriecommando’s. In regel bestaat elke batterij uit acht observatieploegen. Voor het doorseinen van inlichtingen maakt de SRA in regel gebruik van het eigen veldtelefoonnetwerk.

1/SRA
De 1ste Batterij (1/SRA) werkt ten behoeve van het Iste Legerkorps (I/LK). Het gros van de detachementen bevindt zich in de sector van de 7de Infanteriedivisie (7Div).

2/SRA
De 2de Batterij (2/SRA) is aangehecht bij het IIde Legerkorps (II/LK).

3/SRA
Deze batterij werkt ten voordele van de Versterkte Positie Luik en het IIIde Legerkorps (III/LK).

4/SRA
De 4de Batterij (4/SRA) werkt ten voordele van de Versterkte Positie Namen en het VIIde Legerkorps. De batterij heeft observatieploegen doorheen de ganse positie, en concentreert zich daarbij op een eventuele aanval uit de richting van de ondersector ‘Entre Deux Meuses‘ die de zuidoost rand van Namen bestrijkt.

5/SRA
De batterij is nog steeds aangehecht bij het IV/LK en blijft dezelfde posities bezetten te ‘s-Gravenwezel, Schilde, Oelegem, Broechem, Nijlen en Bouwel tot 16 mei.

4/SRA
Na de Duitse doorbraak ten noorden van Luik en de opmars van de vijandelijke pantserdivisies door Haspengouw wordt het noordoosten van de positie Namen ontruimd. De nieuwe verdedigingslinie zal gevormd worden door het zuidelijke uiteinde van de K.W. Stelling en de bovenloop van de Maas ten zuiden van de stad. De batterij herschikt dan ook zijn posities. Tijdens de namiddag worden van uit de richting van Marche de eerste Duitse verkenners gemeld.

5/SRA
De posten van ‘s-Gravenwezel en Bouwel staan in voor het corrigeren van het regelingsvuur van de Iste Groep van het 13de Regiment Artillerie (I/13A).

5/SRA
Het GHK heeft aan het IV/LK het bevel om de 15Div het Albertkanaal te doen verlaten en de divisie achter de Nete terug te trekken.  De Zone van het IV/LK zal worden aangepast waardoor ook de observatieposten van 5/SRA verplaatst.

4/SRA
De Versterkte Positie Namen zal opgegeven worden en de batterij sluit zijn observatieposten. De batterij wordt teruggetrokken naar het dorpje Saint-Amand nabij Fleurus. De manschappen brengen hier de namiddag door. Om 23u00 wordt de aftocht verder gezet.

Staf/SRA
Op 16 mei komt onverwachts het bevel van het geallieerd opperbevel (Franse generaal Bilotte) om verder westwaarts te trekken. Zonder dat men de K.W. Stelling ten volle verdedigd heeft, moet deze worden prijsgegeven. Het Duitse leger wist immers in het zuiden een doorbraak te forceren in de streek van Sedan, terwijl in het noorden Nederland zich heeft overgegeven. Het veldleger zal aan het eind van de dag de K.W. Stelling ontruimen en zich terugplooien op de lijn Terneuzen-Gent-Oudenaarde. De aftocht zal in drie nachtelijke etappes afgelegd worden waarbij men aan het Kanaal van Willebroek en aan de Dender en de Schelde telkens een vertragingsmanoeuvre zal uitvoeren zodat de terugtocht kan plaatsvinden op een zo veilig mogelijke manier.

4/SRA
De batterij wordt verplaatst naar Orbaix en komt hier tijdens de vroege ochtend aan. Later op de dag wordt een volgende verplaatsing naar Ecaussinnes en ‘s-Gravenbrakel ondernomen. De detachementen komen aan rond 23u00.

5/SRA
De observatieposten van Nijlen en Bouwel worden als eerste teruggetrokken naar de linker oever van de Nete en installeren zich respectievelijk te Emblem en Lisp nabij Lier.

4/SRA
Om 09u00 krijgt de batterij het bevel de linkeroever van de Schelde te vervoegen. De marsroute loopt tot in Eine nabij Oudenaarde. Hier wordt het overgebleven materieel nagekeken en de batterij gereorganiseerd. Door de snelle aftocht uit Namen en de chaotische verplaatsingen zijn heel wat manschappen en materieel verloren gegaan.

5/SRA
Bij de ontruiming van de Versterkte Positie Antwerpen krijgt de batterij het bevel om naar de Noordwestrand van Gent terug te trekken. De batterij vertrekt rond 23u00 en steekt de Schelde over via te tunnel te Antwerpen.

3/SRA en 4/SRA worden 3-4/SRA
De beide batterijen worden samengevoegd tot een enkele eenheid om het tekort aan materieel en manschappen te compenseren. De nieuwe batterij zal aan het Scheldefront tussen Gent en Oudenaarde ingezet worden.

5/SRA
De batterij komt rond de middag aan te Evergem en neemt een wachtpositie in.

3-4/SRA
De batterij wordt op het terrein ontplooid.

5/SRA
De batterij wacht verdere bevelen af.

3-4/SRA
De vijand maakt contact met de Belgische linies tussen Gent en Oudenaarde. De posten van de batterij ontdekken meerdere vijandelijke colonnes en artilleriebatterijen. Er wordt ook geassisteerd bij bevriend regelingsvuur van de korpsartillerie.

5/SRA
De batterij wordt ontplooid ten voordele van het Vde Legerkorps (V/LK). Vijf observatieploegen vertrekken naar het terrein:

• een ploeg te Wondelgem
• twee ploegen binnen de stadskern van Gent
• een ploeg te ‘t Hand
• een ploeg te Melle

De commandopost wordt te Drongen geopend. Tijdens de komende strijd rond Gent zullen enkele vijandelijk batterijen ontdekt worden door de observatieploegen.

3-4/SRA
De batterij blijft actief aan het zuidelijke Scheldefront.

3-4/SRA
De Belgen zullen zicht terugtrekken naar de Leie. De batterij maakt zich klaar voor de komende verplaatsing en vertrekt om 16u00. Om 21u00 wordt te Deinze het Afleidingskanaal van de Leie overgestoken. De 3de en de 4de Batterij worden opnieuw gescheiden. De 4de Batterij trekt naar Egem.

1/SRA
Te Veldhoek wordt een observatieploeg van de 1Bij aangevallen door een Duits vliegtuig. Bij het bombardement raken WM Seeldrayers, Brig Pleysier en de Soldaten Callaerts en Van Bevershuys gewond. Brig Pleysier en de Sdt Callaerts worden overgebracht naar de Hulppost van de 4Div te Lotenhulle, de twee andere gewonden kunnen na verzorging hun dienst hervatten. Bij aankomst op de HuP/4Div overlijdt Sdt Callaerts aan zijn verwondingen [1]. 

4/SRA
De observatieploegen worden opnieuw uitgerust. Vooral het veldtelefoonmaterieel dient aangevuld te worden. Om 14u00 krijgt de batterij het bevel te ontplooien tussen Kruipuit en Donk op de linkeroever van het Afleidingskanaal van de Leie.

5/SRA
De batterij verlaat Gent en verhuist naar Ardooie om opnieuw naar het IVde legerkorps terug te keren voor de komende slag aan de Leie. De vijf ploegen worden opgesteld te Kuurne, op de maalderij van Ooigem, en de kerktorens van Hulste, Heule en Wevelgem.  De batterij plaatst zijn commandopost op de baan van Lendelede naar Heule.

4/SRA
De Duitsers bereiken het Afleidingskanaal van de Leie en de batterij komt opnieuw in actie. Er wordt hevig geduelleerd door de artillerie van beide legers. Dit heeft tot gevolg dat de bovengrondse telefoonlijnen vaak onderbroken worden.

4/SRA
De batterij komt onder het bevel van het Vde Legerkorps te staan. De communicatie zal lopen via de commandopost van het 13A.

5/SRA
Tijdens de namiddag worden de observatieposten aan het Leiefront gesloten en maakt de batterij zich klaar voor de terugtocht. Bij de aftocht uit Wevelgem wordt Soldaat Hodister gedood door vijandelijk vuur.

5de batterij
De batterij opent drie observatieposten rond Roeselare.

4/SRA
Om 15u00 wordt de batterij naar Brugge gezonden. De mannen nemen kantonnementen in op de baan van Brugge naar Torhout.

5/SRA
De commandopost verhuist naar Hooglede. Drie observatieploegen worden uitgezet te Beveren, Roeselare en Oostnieuwkerke om richting zuiden waar te nemen. De posities worden omstreeks 23u00 opgegeven. Er worden geen successen geboekt bij deze opdracht. Te Lichtervelde wordt een detachement van de batterij ontdekt en aangevallen door de Luftwaffe. Bij het bombardement komen vijf militairen van 5/SRA om onder hen de Brigadier Haelewaeters en de Soldaten Bottelberghs en Lejeune.

5/SRA
De batterij bereikt Staden tijdens de laatste oorlogsnacht. De ploegen komen niet meer in actie.

Brigadier Delwiche en de Soldaten Coryn en George zijn omgekomen bij een treinramp waarbij nog 96 andere Belgische militairen het leven verloren. Op 21 januari 1941 verlaten twee treinen, met elke 1.000 Belgische krijgsgevangenen aan boord, de Stalag I A te Stablack, een dorp op ongeveer 8,5 km van Preußisch Eylau (tegenwoordig Bagrationovsk in de Oblast Kaliningrad van de Russische Federatie). De gevangenen, hoofdzakelijk Vlamingen, waren net vrijgelaten en onderweg naar Antwerpen. Voor de eerste trein verliep de treinreis normaal maar voor de tweede trein werd de rit noodlottig. Op 22 januari rond 08u20 ‘s morgens verlaat de trein het station van Gifhorn te Isenbüttel nabij Hannover. Het is nog donker, er hangt een dikke mistlaag en het sneeuwt. De trein was nog op snelheid aan het komen toen hij langs achter aangereden werd door een goederentrein. Bij de botsing worden 71 militairen, waaronder Jean Hechtermans, op slag gedood en een honderdtal andere gewond. Later overlijden nog eens 26 krijgsgevangenen in het hospitaal van Braunschweig. De meeste slachtoffers werden begraven op de begraafplaats van Stalag IX A te Fallingbostel, enkelen op het kerkhof van Braunschweig [2].

1. Handgeschreven nota opgesteld in het Frans op 23 mei 1940 door Cdt de Decker, batterijcommandant van de 1Bij, gericht aan de commandant van het VI/LK. De nota rapporteert de geleden verliezen bij het bombardement van 23 mei op de 1Bij te Veldhoek. De nota bevindt zich in het dossier van SRA bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
2. Achtergrondinformatie bij de treinramp van Isenbüttel in het Frans met onder meer een volledige naamlijst van de slachtoffers  [On Line beschikbaar]: http://www.maisondusouvenir.be/isenbuttel_stalag1a.php  en een bron in het Duits https://de.wikipedia.org/wiki/Eisenbahnunfall_von_Gifhorn_(1941) [Laatst geraadpleegd 03 oktober 2022].
3. Handgeschreven verslag opgesteld in het Frans op 21 december 1945 door Luitenant Henri Guiot, batterijcommandant van de 5Bij waarin hij het verloop van de veldtocht voor de 5Bij weergeeft. Het verslag bevindt zich in het dossier van de Artillerie Meetdienst in het archief van de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie
4. Lothaire, R., 2013, L’artillerie lourde de campagne belge 1914-1918, Verviers: Editions du Patrimoine Militaire