Reglementaire benaming	Meteorologische Dienst van het Leger Service Météorologique de l’Armée
Type
Ontdubbeld van	n.v.t.
Onderdeel van	Groot Hoofdkwartier
Bevelhebber	Majoor Vlieger Jules Jaumotte
Standplaats	Luchthaven Haren-Evere, Haren Koninklijk Meteorologisch Instituut, Ukkel
Samenstelling	Dienst Voorspellingen (Alphonse Van den Broeck)
	Dienst Aerologie (Edmond Layahe)
	Dienst Klimatologie (Henri Bemont)
	Dienst Magnetisme
	Dienst Inspectie van de Meteorologische Posten van het Leger (Majoor baron Albert de Dorlodot)

Staf/MeteoDst
De Meteorologische Dienst (MeteoDst) van het Leger wordt gemobiliseerd op 9 september 1939.  De eenheid volgt de structuur het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) waarvan het ook een groot gedeelte van het personeel overneemt.  De Dienst Voorspellingen wordt ook wel de weerkamer genoemd en bestaat uit meteorologen en rekenaars van het KMI, aangevuld met radiotelegrafisten van het Bestuur der Luchtvaart.  De dienst werkt vanop de nationale luchthaven Haren-Evere.  De Dienst Aerologie bestudeert de hogere luchtlagen en meet door middel van weerballons temperatuur, windrichting, windsnelheid en luchtdruk.  De Dienst Klimatologie onderzoek de verschillende klimaten in ons land.  De Dienst Magnetisme tenslotte meet de ruimtelijke anomalieën van het magnetisch aardveld van ons land.

Er wordt een vijfde dienst toegevoegd die enerzijds verantwoordelijk is voor de organisatie van de diverse weerstations van het leger en anderzijds ook de verbinding moet verzorgen tussen de Meteorologische Dienst en zijn voornaamste klanten.  Deze omvatten het Groot Hoofdkwartier en in het bijzonder het Commando van de Luchtverdediging van het Grondgebied en het Commando van de Artillerie.

Voor de observaties had het KMI in vredestijd geen eigen netwerk van weerstations buiten Ukkel en Haren-Evere.  Er werd beroep gedaan op waarnemingen van zowel militaire als civiele vliegvelden, grote militaire garnizoenen, de waarnemingspost in de haven van Oostende en een hele reeks vrijwillige waarnemers waaronder ook een aantal abdijen.

Staf/MeteoDst
De Dienst Voorspellingen heeft zijn standplaats op de nationale luchthaven Haren-Evere.  Het mobilisatiedossier voorziet dat bij een Duitse inval de dienst onmiddellijk zou overgebracht worden naar De Panne waar de Villa Marcelle zou opgeëist worden.  Deze villa ligt op een 100m van de telefooncentrale waar de onderzeese kabels uit het Verenigd Koninkrijk aan land komen.  Bovendien ligt de locatie ook aan de Franse grens.  Dit is belangrijk om snelle en betrouwbare verbindingen tot stand te kunnen brengen met de meteodiensten van deze beide landen.

De installatie te De Panne kan echter niet onmiddellijk plaats vinden en er is nog heel wat voorbereidend werk nodig.

Staf/MeteoDst
De nationale luchthaven van Haren-Evere wordt ontruimd en de Dienst Voorspellingen wordt in twee gesplitst.  Het meeste personeel vertrekt naar De Panne, terwijl een kleiner detachement terugkeert naar het Koninklijk Meteorologisch Instituut te Ukkel om hier samen met de Dienst Klimatologie de synoptische weerkaarten op te maken.  Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de reguliere telexverbindingen tussen Ukkel, Parijs en Londen.

De Meteorologische Dienst wordt versterkt door Luitenant Lecomte van het Militair Vliegwezen die te De Panne verantwoordelijk wordt voor de installatie van vier radio-ontvangtoestellen en de telextoestellen die opgeëist werden bij het Bestuur der Luchtvaart.

De telextoestellen omvatten enerzijds vier gespecialiseerde apparaten voor internationale verbindingen (twee Lorenz-toestellen voor de verbinding met het GHK en met het het Office Nationale Météorologique te Parijs en twee Siemens toestellen voor de verbinding met het Meteorological Office in Londen en eventueel het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) en anderzijds een standaard binnenlands toestel voor een verbinding met het Centre Nationale de Renseignement et d’Alerte in de hoofdstad.

Staf/MeteoDst
In De Panne zijn de vier radio-ontvangtoestellen nu operationeel.  Een ploeg van zeven operatoren van het Bestuur der Luchtvaart luistert permanent naar de weerberichten van de geallieerde en neutrale landen.  Ondertussen werkt Luitenant Lecomte met een technicus van de Regie der Telegrafie en Telefonie zo snel mogelijk aan het aansluiten van de telextoestellen op de lijnen naar Parijs en Londen.

Staf/MeteoDst
De telexverbinding met het Meteorological Office in het Verenigd Koninkrijk is nu eindelijk operationeel.  De verbinding met het Office Nationale Météorologique te Parijs kan niet tot stand gebracht worden.  Naar het schijnt zou de telefoonlijn ten zuiden van Rijsel beschadigd zijn in een luchtaanval.  Als alternatief wordt tweemaal daags een motorwielrijder uitgestuurd naar het Franse weerstation op de luchthaven van Calais-Beaumarais.  Hier worden observatiegegevens en voorspellingen uitgewisseld.  Wanneer later tijdens de veldtocht deze luchthaven zal ontruimd worden, zal beroep gedaan worden op het weerstation van de Franse marine in Duinkerke.

Op 16 mei komt onverwachts het bevel van het geallieerd opperbevel (Franse generaal Bilotte) om verder westwaarts te trekken. Zonder dat men de K.W. Stelling ten volle verdedigd heeft, moet deze worden prijsgegeven. Het Duitse leger wist immers in het zuiden een doorbraak te forceren in de streek van Sedan, terwijl in het noorden Nederland zich heeft overgegeven. Het veldleger zal aan het eind van de dag de K.W. Stelling ontruimen en zich terugplooien op de lijn Terneuzen-Gent-Oudenaarde. De aftocht zal in drie nachtelijke etappes afgelegd worden waarbij men aan het Kanaal van Willebroek en aan de Dender en de Schelde telkens een vertragingsmanoeuvre zal uitvoeren zodat de terugtocht kan plaatsvinden op een zo veilig mogelijke manier.

Het KMI te Ukkel wordt nu geheel ontruimd.  Het gemobiliseerde personeel vervoegt De Panne.  De Meteorologische Dienst staat voor twee uitdagingen.  Enerzijds is door de gebrekkige verbinding met het Office Nationale Météorologique te Parijs de kwaliteit van de aerologische voorspellingen onvoldoende.  Deze zijn belangrijk voor de artillerie en voor de militaire luchtvaart.  Anderzijds is de Villa Marcelle nog steeds niet voorzien van een elektrogeengroep.  De dienst is dan ook volledig afhankelijk van het elektriciteitsnet.

Staf/MeteoDst
De meteo uitrusting van het KMI te Ukkel en van de nationale luchthaven van Haren-Evere is nu aangekomen te De Panne en wordt vervolledigd met de meetinstrumenten van het vliegveld van Stene nabij Oostende.  Ook blijkt dat het Bestuur der Luchtvaart een aantal instrumenten uit het aeronautisch laboratorium van Sint-Genesius-Rode heeft overgebracht naar Raversijde.  Deze instrumenten worden opgehaald en te Adinkerke gestockeerd aan boord van een treinwagon.

Staf/MeteoDst
De majoors Jules Jaumotte en Albert de Dorlodot hebben een onderhoud op het Groot Hoofdkwartier met Kapitein SBH Deckers van de 1ste Afdeling om de verdere inzet van de Meteorologische Dienst te bepalen.  Jaumotte en de Dorlodot stellen voor om de dienst in twee echelons te verdelen.  Een eerste echelon met de Dienst Voorspellingen zou verder blijven werken te De Panne.  Een tweede echelon met alle overige diensten zou naar Frankrijk kunnen vertrekken om van daaruit en in samenwerking met het Office Nationale Météorologique de aerologische en synoptische bulletins op te maken.  Dit tweede echelon zou alzo over alle beschikbare geallieerde gegevens kunnen beschikken.

De beide officieren kaarten ook het geldgebrek van hun dienst aan.  Het gemobiliseerde personeel heeft nog geen enkele soldij getrokken, terwijl de burgerwerkkrachten van het Bestuur der Luchtvaart uit Brussel vertrokken zijn met een flink voorschot op hun loon.  Ook willen Jaumotte en de Dorlodot dat het ontbrekende wagenpark aangevuld wordt.  De dienst beschikt slechts over een GMC vrachtwagen en een motorfiets, terwijl er nog twee personenwagens en drie motorfietsen voorzien zijn in het reglement.

Het GHK gaat akkoord met het opsplitsen van de dienst en vraagt aan Majoor de Dorlodot om tegen 23u00 te vertrekken naar het Office Nationale Météorologique te Saint-Cyr nabij Parijs.  Voor de voertuigen wordt Jaumotte doorverwezen naar het Transportkorps van het GHK.  Hij mag ook bij de officier-betaalmeester van het tweede echelon van het GHK passeren voor een som geld.

Staf/MeteoDst
Majoor de Dorlodot vertrekt samen met chauffeur Soldaat Goiris naar het het Office Nationale Météorologique te Saint-Cyr nabij Parijs, maar komt vast te zitten nabij Hesdin.  Wanneer in de verte schoten weerklinken, laat hij rechtsomkeer maken naar Saint-Valery-sur-Somme.  Bij de doortocht te Fressin valt de personenauto helaas in panne.  Goiris slaagt er niet in om het voertuig aan de praat te krijgen.  De beide militairen laten hun auto achter en kunnen een lift naar Rang-du-Fliers bekomen.

De majoor hoopt op het vliegveld van Berck aan vervoer naar het zuiden te kunnen raken, maar ook dit lukt niet.

Staf/MeteoDst
Na een nieuwe lift aan boord van een vrachtwagen bereikt Majoor de Dorlodot de stad Boulogne tegen 07u00.  Hier gaat hij op zoek naar een schip dat hem naar het zuiden van Frankrijk kan brengen.

Staf/MeteoDst
Majoor de Dorlodot krijgt om 16u30 toestemming van het Britse leger om plaats te nemen aan boord van een van hun schepen.  De majoor bereikt Dover waar hij onder gewapend toezicht geplaatst wordt.  De Britten brengen de majoor naar Londen over.

Staf/MeteoDst
Door toedoen van Kolonel Wouters, defensieattaché van de Militaire Luchtvaart te Londen, komt Majoor de Dorlodot opnieuw vrij.  Wouters bezorgt de Dorlodot eveneens een plaats als verbindingsofficier voor weervoorspellingen bij het Air Ministry en bij de Admiralty.  De majoor gaat aan de slag bij het Meteorological Office.

Staf/MeteoDst
Majoor de Dorlodot wordt bij het Meteorological Office verantwoordelijk voor het doorgeven van de observaties van de Meteorologische Dienst te De Panne.  De telefoon- en telexverbindingen functioneren nog steeds correct en om het uur lopen de waarnemingen binnen uit De Panne, Keiem, Zerkegem, Jabbeke en Duinkerke.  Om de continuïteit in geval van panne te verzekeren, stelt het Air Ministry voor om twee radio-operatoren met een zender-ontvanger naar De Panne te sturen.  Dit voorstel wordt aan de telefoon afgewezen door Majoor SBH Fouillien van de 1ste Afdeling van het GHK.

Staf/MeteoDst
Majoor de Dorlodot ontmoet de directeur-generaal van het Meteorological Office en pleit nu voor de overbrenging van het 2de echelon naar het Verenigd Koninkrijk.  Kolonel Wouters lobbyt tevens bij Air Commodore Archibald Boyle, directeur inlichtingen van het Air Ministry.  Na heel wat over een weer gepraat geven de Britten om 20u00 hun toestemming om Majoor Jaumotte en 15 personeelsleden van de Meteorologische Dienst in te schepen via Duinkerke of Oostende.  Een opgeluchte de Dorlodot belt hierop onmiddellijk met Kapitein SBH Deckers van het GHK die elke evacuatie naar het Verenigd Koninkrijk uitdrukkelijk verbiedt.  Een bitsige discussie heeft tot resultaat dat het 2de echelon alsnog mag vertrekken.

Wanneer de Dorlodot uiteindelijk Jaumotte aan de lijn krijgt, moet hij tot zijn ontsteltenis aanhoren dat deze laatste een evacuatie niet meer ziet zitten en het gevaar om een verplaatsing naar Duinkerke of Oostende te ondernemen te groot acht.

Staf/MeteoDst
De majoors de Dorlodot en Jaumotte spreken nogmaals via de telefoon maar opnieuw herhaalt Jaumotte zijn bevinding dat het te gevaarlijk is om een evacuatiepoging te ondernemen.

Staf/MeteoDst
Majoor Jaumotte belt opnieuw met de Dorlodot en laat nu weten dat hij een aantal personeelsleden kan toevoegen aan de evacuatie via het strand van De Panne.  Op deze wijze kunnen Simon De Backer, wetenschappelijk assistent, en Albert Toussaint, rekenaar op de weerkamer, alsnog ontkomen. 

Staf/MeteoDst
Het personeel van de Meteorologische Dienst in De Panne zit nu gevangen tussen de linies van de oorlogvoerende legers.  De kustlijn van De Panne wordt aanhoudend bestookt door de Duitse luchtmacht.  Tijdens de voormiddag maakt een vliegtuigbom nabij Villa Marcelle meerdere gewonden.  Onder hen ook Henri Bemont die onmiddellijk afgevoerd wordt naar het Sint-Janshospitaal te Brugge waar hij ‘s anderendaags zal overlijden.  Omstreeks 19u00 volgt een nieuwe luchtaanval die ook de nabijgelegen Villa L’Etappe raakt waar Jules Jaumotte en zijn familie verblijven.  De 11-jarige zoon van Jaumotte wordt gedood.  De chef van de Dienst Meterologie raakt ernstig gewond maar overleeft de aanval  Hij zal na verzorging te Brugge overgeplaatst worden naar het ziekenhuis Deux Alice in Ukkel en overlijdt hier een maand later.

Majoor Albert de Dorlodot vervoegt het kabinet van Camille Gutt, minister van financiën en economie in de regering in ballingschap te Londen.

Albert Toussaint vlucht vanuit De Panne op een kajak richting Duinkerke en wordt door een Engelse mijnenveger opgepikt. In London stelt hij zich kandidaat voor een project waarbij hij clandestiene meteorologische stations in bezet België wil oprichten. Hij wordt in de nacht van 23 op 24 augustus boven het noorden van Frankrijk geparachuteerd. Hij richt het netwerk Beagle op dat dagelijks vanuit een aantal posten gecodeerde meteorologische informatie naar Londen stuurt. Hij wordt uiteindelijk majoor bij de Inlichtings- en Actiedienst en krijgt na de oorlog het Distinguished Service Order ereteken.

Alphonse Van den Broeck wordt volgt Jules Jaumotte op als directeur van het KMI.  Onder leiding van Van den Broeck keren de leden van het KMI naar Ukkel terug. De Dienst Voorspellingen wordt ontbonden.  Het personeel wordt over de andere diensten verdeeld en zal onder strikte Duitse controle blijven werken.