Type	Geniebataljon
Ontdubbeld van	2de Regiment Genie
Onderdeel van	18de Infanteriedivisie
Bevelhebber	Majoor Urbain Panier
Standplaats	Vooruitgeschoven Stelling Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten Sector Sint-Lenaarts – Arendonk – Dessel Commandopost te Kasterlee
Samenstelling	1ste Compagnie (Kapitein J. Kottgen)	Turnhout
	2de Compagnie (Kapitein-commandant Edouard Iahn)	Retie

Staf/15Gn
Het 15de Bataljon Genie (15Gn) wordt begin september 1939 gemobiliseerd in de Kazerne 8 – 9 te Berchem bij afkondiging van Fase D van het mobilisatieplan als ontdubbelingsbataljon van het 2de Regiment Genie. Het bataljon wordt aangehecht bij de 18de Infanteriedivisie (18Div) om er de taak van organiek bataljon genie van de divisie op zich te nemen. Samen met het 15Gn worden ook het 3de Regiment grenadiers (3Gr), het 3de Regiment Karabiniers (3C) en het 39ste Linieregiment (39Li) gemobiliseerd, de drie infanterieregimenten van de 18Div. Enkele dagen na zijn mobilisatie wordt het 15Gn samen met de rest van de 18Div naar het kamp van Beverlo gestuurd om tot eind september tijdens manoeuvres de cohesie tussen de eenheden van de divisie te bevorderen

Het 15Gn vertrekt op 4 oktober 1939 met  18Div per spoor naar Brugge en Oostende om er gedurende de rest van de maand ingezet te worden bij de verdediging van de kust. Begin november keert de 18Div terug naar het binnenland om zich in de buurt van Overijse te installeren.  Op 3 januari 1940 verhuist de 18Div naar Alken om de sector Kuringen-Hasselt-Diepenbeek van het Albertkanaal over te nemen.

Op 24 februari 1940 verhuist de 18Div naar de Kempen waar de divisie onder bevel komt van het IVde Legerkorps (IV/LK). De legerkorpsen opgesteld langs de Dekkingsstelling achter het Albertkanaal zijn ook verantwoordelijk voor het beveiligen van het gebied tussen de Belgisch-Nederlandse grens en de Dekkingsstelling. Voor het IV/LK betekent dit dat ze de Vooruitgeschoven Stelling moeten bezetten achter het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten [1] vanaf Dessel tot Sint-Lenaarts. Deze opdracht wordt toevertrouwd aan de 18Div.  De taak van de 18Div bestaat enerzijds in het bezetten van een aantal Alarmposten (Postes d’alerte oftewel PA) van de Alarmstelling langsheen de Belgisch-Nederlandse grens en het uitsturen van zogenaamde Officiersverkenningen (Reconnaissances d’officiers oftewel RO) tussen de alarmposten. Anderzijds moet de 18Div, ingeval van een Duitse aanval, de bruggen over het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten in zijn sector vernietigen en een gedeelte van de Vooruitgeschoven Stelling tijdelijk verdedigen om de vijandelijke opmars te vertragen. Daarna dienen de troepen zich terug te trekken achter het Albertkanaal. De divisiestaf stelt zich op te Kasterlee ten zuiden van Turnhout.

Aan de vooravond van de oorlog bemant de divisie alarmposten te Meer, Meerle/Postel, Lipseinde, Poppel en aan de douanepost van Arendonk terwijl de rest van de beschikbare eenheden verdeeld wordt over drie ondersectoren; de Ondersector West van Sint-Lenaarts tot Beerse, de Ondersector Centrum rond Turnhout van Beerse (exclusief) tot Arendonk (exclusief) en de Ondersector Oost van Arendonk tot Witgoor (Dessel).

• Ondersector West staat onder bevel van Majoor Lejeune, commandant het IIde Bataljon van het 3de Regiment Grenadiers (II/3Gr) die beschikt over:
  • Het II/3Gr dat het kwartier Oostmalle bezet dat strekt van Sint-Lenaarts tot Sint-Jozef en werd versterkt met het 1Esk(-)/GpCy 15Div,
  • Het IIIde Bataljon van het 3C dat het kwartier Beerse bezet.
• Ondersector Centrum staat onder bevel van Majoor Yernaux, commandant het IIde Bataljon van het 3C die beschikt over:
  • Het II/3C dat het kwartier Turnhout van Beerse (exclusief) tot Arendonk (exclusief) bezet. Het bataljon wordt versterkt met het 2Esk(-) en het 3Esk(-) van de GpCy 15Div.
• Ondersector Oost staat onder bevel van Majoor Imschoot, commandant van het Iste Bataljon van 3C die beschikt over:
  • Het I/3C dat het kwartier Arendonk bezet. Het bataljon wordt versterkt met een peloton wielrijders van het 1Esk/GpCy 15Div,
  • De Wielrijdersgroep van de 18de Infanteriedivisie die het kwartier Retie – Dessel bezet.

Staf/15Gn
Op 10 mei 1940 bevindt de Staf/15Gn zich te Kasterlee, samen met het hoofdkwartier van de 18de Infanteriedivisie. Tegen 01u30 ontvangt de Staf/15Gn het algemeen alarm en om 01u45 vraagt de divisiestaf aan het 15Gn om alle geplande wegvernielingen met amatol-springstof [2] te laden. Hiermee wordt het voor de Staf/15Gn duidelijk dat het dit keer menens is. Omstreeks 03u30 geeft de divisiestaf het bevel aan de alarmposten [3] om over te gaan tot het blokkeren van de toegangswegen uit Nederland naar België met geïmproviseerde middelen. Om 03u50 komt er echter al een tegenbevel om alsnog geen wegvernielingen uit te voeren noch wegblokkades op te werpen omdat eenheden van het 7de Franse Leger [7(FRA)Leger] de divisiesector van de 18Div zullen doortrekken richting Nederland [4]. Op een aantal plaatsen komt het tegenbevel te laat en zijn de alarmposten al begonnen met de uitvoering van de geplande vernielingen. De alarmposten moeten de grens in het oog houden en het Vooruitgeschoven Inlichtingencentrum van Herentals alarmeren bij een Duitse inval. Het Vooruitgeschoven Inlichtingencentrum (Centre de Renseignements Avancé oftewel CRA)  van Herentals maakt deel uit van een gans netwerk van inlichtingencentra langs onze grenzen opgezet door de “Dienst der Bewaking en Inlichtingen aan de Grenzen” (Service de Surveillance et de Renseignements aux Frontières) [3] van het Groot Hoofdkwartier (GHK). Zowel de CP van de 18Div als de alarmposten en de bunkers aan de bruggen over het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten staan in verbinding met het Vooruitgeschoven Inlichtingencentrum van Herentals.

In de late voormiddag krijgt het 15Gn van het Vooruitgeschoven Inlichtingencentrum van Herentals opdracht om de bruggen over het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten ten oosten van Turnhout te vernielen. De bruggen tussen Sint-Lenaarts en Turnhout moeten intact blijven om de opmars van het 7(FRA)Leger niet te belemmeren. Het 15Gn krijgt het bevel om de springladingen bij de bruggen te verwijderen. Door de strikte neutraliteitspolitiek die ons land aan het eind van de dertiger jaren voerde is de Belgische politieke en militaire leiding niet op de hoogte van de precieze plannen van de Fransen. Dit komt pijnlijk tot uiting wanneer de Franse voorhoede in de late namiddag toekomt aan het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten en vaststelt dat de bruggen oost van Turnhout reeds vernield zijn. Het IVde Legerkorps en de Staf/15Div wisten echter niet dat ze hiermee de Franse marsroutes I4 (Boulogne-Turnhout) en I5 (Montreuil-Kasterlee) afgesneden hebben[5].

1Cie/15Gn
De 1ste Compagnie is actief binnen de Ondersector Centrum bezet door van het IIde Bataljon van het 3de Regiment Karabiniers en bevindt zich te Turnhout.

2Cie/15Gn
De 2de Compagnie is actief binnen de Ondersector Oost en is ingekwartierd te Retie waar ook de staf van de Wielrijdersgroep van de 18de Infanteriedivisie (GpCy 18Div) gestationeerd is.

Staf/15Gn
Gedurende de voormiddag wordt heel wat heen-en-weer gediscussieerd tussen de Staf/18Div het HK IV/LK en het Vooruitgeschoven Inlichtingencentrum te Herentals over het plaatsen van springladingen op de bruggen over het Verbindingskanaal Maas-Schelde tussen Sint-Lenaarts en Turnhout. De springladingen die op 10 mei verwijderd werden dienen nu weer aangebracht te worden. Het legerkorps drukt er nogmaals op dat de bruggen in geen geval in vijandelijke handen mogen vallen en dat deze missie primeert over elk verzoek van het 7(FRA)Leger om de overgangen te behouden.

Staf/15Gn
Op het Albertkanaal worden alle bruggen ten oosten van Herentals door de genie van de eenheden opgesteld achter het Albertkanaal opgeblazen. Hierdoor verliest de 18Div een deel van zijn marsroutes naar het zuiden en moet de staf het evacuatieplan voor de divisie aanpassen. Over het Albertkanaal blijven nog slechts te bruggen te Massenhoven en Wijnegem intact. Wanneer de aftocht van het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten wordt bevolen, dient de Staf/15Gn via de brug van Wijnegem over het Albertkanaal terug te trekken.

Staf/15Gn
De 18Div staat nu onder het rechtstreekse bevel van het 7(FRA)Leger dat geleid wordt door Generaal Girauds hoofdkwartier te Hamme. De staf van het 7(FRA)Leger vraagt aan de 18Div om alle niet voor het gevecht noodzakelijke voertuigen uit het operatiegebied weg te sturen en naar de zuidelijke oever van het Albertkanaal over te brengen. De 18Div moet bij de terugtocht van het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten binnen de Versterkte Positie Antwerpen gebracht worden via Schilde. Het 15Gn zal van Schilde via Massenhoven en Emblem doorgestuurd worden naar Lint om er een kantonnement op te zoeken. 

Staf/15Gn
De druk op de Frans-Belgische linies tussen Turnhout en Dessel houdt ook tijdens de nacht van 13 op 14 mei aan. De 18Div krijgt kort na middernacht het bevel tot de terugtocht van het 7(FRA)Leger en deelt marsorders uit aan zijn ondereenheden. De 18Div verlaat de Franse commandostructuur en dient zich terug te trekken over het Albertkanaal en de Nete tot binnen de Versterkte Positie Antwerpen. De start van de aftocht is gepland voor 01u30. De marsroute van het 15Gn, dat initieel gepland was om in de dorpskern van Lint ingekwartierd worden, wordt nog voor het eigenlijke vertrek ingekort. Het 15Gn zal nu samen met de 18 Cie TTr te Borsbeek halt houden om er te kantonneren. Het 15Gn wordt ingekwartierd aan de de Robianostraat 93. De 18 Cie TTr zal verderop verblijven aan de de Robianostraat 56.

Staf/15Gn
De 18de Infanteriedivisie staat nu in tweede echelon opgesteld achter de 12de Infanteriedivisie en 15de Infanteriedivisie. Hiermee bevinden zich alle troepen van het IVde Legerkorps zich achter de anti-tankgracht van de Versterkte Positie Antwerpen en de Nete.

Staf/15Gn
Op 16 mei komt onverwachts het bevel van het geallieerd opperbevel (Franse generaal Bilotte) om verder westwaarts te trekken. Zonder dat de K.W. Stelling ten volle verdedigd werd, moet deze verdedigingslinie worden prijsgegeven. Het Duitse leger wist immers een doorbraak te forceren in de streek van Sedan en rukt op naar de Atlantische kust. In het noorden heeft Nederland zich overgegeven, het geallieerd dispositief moet worden aangepast. Tijdens de namiddag verspreidt het Groot Hoofdkwartier (GHK) de nodige bevelen voor de ontruiming van de K.W. Stelling tijdens de nacht van 16 op 17 mei en om het leger terug te trekken naar de lijn Terneuzen-Gent-Oudenaarde.

De divisie krijgt kort na 16u00 het bevel om het gros van zijn troepenmacht onmiddellijk te verplaatsen naar Mortsel en Kontich. Het 39Li, het 15Gn en de 18 Cie TTr moeten hun huidige standplaatsen opgeven om zich via de Krijgsbaan naar Mortsel te begeven. Hier verneemt de Staf/15Gn dat de divisie doorgestuurd zal worden naar een nieuwe sector ten noordoosten van de stad Gent om de verbindingsschakel te vormen van de nieuwe Belgische linies tussen het Kanaal Gent-Terneuzen en het Bruggenhoofd Gent. Het 15Gn dient naar Rupelmonde terug te trekken via de rechteroever van de Rupel via Edingen en de gehuchten Groeningenhoek en Kleidaal tot in Hemiksem om hier via de pontonbrug de Schelde over te steken. De verplaatsing komt vanaf de vroege avond op gang en omstreeks 23u15 passeert het 15Gn de brug van Hemiksem.

Staf/15Gn
Na in de nacht van 16 op 17 mei de Schelde te Hemiksem overgestoken te hebben komen het 15Gn en de 18 Cie TTr aan te Steendorp. Hun commandoposten bevinden zich respectievelijk aan de Kapellestraat 43 en de Gelaagstraat 64. De divisie dient enkele detachementen te leveren voor de grondverdediging van de overgangen over de Schelde tussen Temse en Hoboken. Het 15Gn moet stand-by blijven voor het herstellen van mogelijke schade aan deze overgangen. Tijdens de namiddag van 17 mei worden de verplaatsingen voor de nacht van 17 op 18 mei gepland. Het II/3Gr, 15Gn en 18 Cie TTr moeten naar nieuwe kantonnementen ten noorden van Lokeren, op de linkeroever van de Durme.

Staf/15Gn
De 18Div komt onder bevel van het Iste Legerkorps (I/LK) en wordt doorgestuurd naar het Bruggenhoofd Gent. Ten noordoosten van Gent moet de 18Div postvatten vanaf het Grootdok in het noorden tot Destelbergen in het zuiden. Met een etappe gedurende de nacht van 18 op 19 mei zal het gros van de 18Div het Bruggenhoofd Gent binnentrekken. Het 15Gn moet zijn 1Cie toewijzen aan het 39Li en zijn 2Cie aan het 3C. Prioriteit wordt het aanleggen van schuilplaatsen voor de zware mitrailleurs en het vrijmaken van het schootsveld voor de linies.

Staf/15Gn
De 18Div komt om 06u00 tot in de noordoostelijke sector van het Bruggenhoofd Gent tussen het Grootdok en Destelbergen en start met de uitbouw van de nieuwe positie. Het II/3Gr vat post op de westelijke oever van het Grootdok. Het 39Li ontplooit zich in de ondersector Oostakker, terwijl het 3C zich opstelt in de ondersector Destelbergen.

Staf/15Gn
Het 15de Bataljon Genie blijft druk in de weer met het aanleggen van versperringen en veldversterkingen en het ingraven van landmijnen.

1Cie/15Gn
Kapitein-commandant Schmidt van de GpCy 18Div maakt met zijn 2Esk de grote wacht uit voor de ondersector van het 39Li en meldt omstreeks 11u00 als eerste de komst van de vijand. Hij beschrijft hoe de steenweg van uit Antwerpen aanhoudend overvlogen wordt in scheervlucht door toestellen van de Luftwaffe.

1Cie/15Gn
Een voorpost van het 39Li maakt als eerste contact met deze verkenners rondom 09u00. Enkele schoten worden uitgewisseld.

1. Het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten is één van de zeven Kempische kanalen die de Maas met de Schelde verbinden. [On line beschikbaar]: https://binnenvaartinbeeld.com/nl/kanaal_dessel_turnhout_schoten/kanaal_dessel_turnhout_schoten [Laatst geraadpleegd 09 juli2019].
2. Achtergrondinformatie bij amatol springstof [On Line beschikbaar] https://nl.wikipedia.org/wiki/Amatol [Laatst geraadpleegd 26 juli 2019].
3. Deze alarmposten hebben een permanentie van ten minste vier militairen die van uit een versterkte schuilplaats de grens waarnemen en bij onraad per telefoon en radiozender alarm kunnen slaan. De taak van deze alarmposten bestaat er niet alleen in om bij een vijandelijke inval onmiddellijk alarm te slaan, maar omvat ook het uitvoeren van een reeks geplande vernielingen, om zich vervolgens per fiets terug te trekken naar Vooruitgeschoven Stelling
4. Ten noorden van de Belgisch-Nederlandse grens was er geen aansluiting met het Nederlands verdedigingsdispositief. De Nederlanders hadden zich opgesteld ten noorden van de Rijn waardoor er een gapende opening bestond tussen de Belgische en Nederlandse verdedigingslinies. Dit werd reeds in november opgemerkt door de Franse Generaal Gamelin die een plan liet uitwerken om het 7(FRA)Leger in te zetten tussen de stellingen van de Belgen en de Nederlanders. In zijn order N° 5 van 20 maart 1940 bevestigt Generaal Giraud, commandant van het 7(FRA)Leger, dat zijn eenheid in staat moet zijn om “tout en conservant ses anciennes missions, qui passent à l’arrière plan, a reçu une mission nouvelle d’une importance capitale qui consiste à assurer la liaison entre les armées belge et hollandaise dans la région Nord-Est d’Anvers“. Generaal Giraud beschikt hiervoor over twee legerkorpsen en een “Division Légère Mécanique“, alles tesamen het equivalent van 8 divisies. “L’Armée Giraud en Hollande (1939-1940)”, door Lerecouvreux, Nouveaux Editions Latines, Paris, 1956. [Partieel On Line beschikbaar][Laatst geraadpleegd 22 juli 2016].
5. Voor de opmars door België naar Nederland gebruikt het 7(FRA)Leger vijf marsroutes waarvan twee een dispersiepunt hebben in de sector van de 18Div:
   I4: Boulogne-Arques-Cassel-Boezinge-Langemark-Lichtervelde-Tielt-Aarsele-Merelbeke-Zele-Dendermonde-Lier-Oostmalle-Turnhout
   I5: Montreuil-Thérouanne-Hazebroeck-Ieper-Moorsele-Izegem-Ingelmunster-Kruishoutem-Melle-Schoonaarde-Mechelen-Herentals-Retie.