Type	Geniebataljon
Ontdubbeld van	2de Regiment Genie
Onderdeel van	9de Infanteriedivisie
Bevelhebber	Majoor SBH Marcel Lartigue
Adjunct	Kapitein G. Hubot
Standplaats	Heist-op-den-Berg
Samenstelling	1ste Compagnie (Luitenant J. Desmet)
	2de Compagnie (Kapitein-commandant M. Corten)
	Peloton Park (Onderluitenant E. Pyckevet)

Staf/9Gn
Het 9de Bataljon Gn (9Gn) wordt op 1 september 1939, bij afkondiging van Fase C van het mobilisatieplan, als ontdubbelingsbataljon van het 2de Regiment Genie gemobiliseerd te Hove. Het bataljon wordt onmiddellijk na zijn mobilisatie als organiek bataljon genie aangehecht bij de 9de Infanteriedivisie (9Div) en zal bij deze divisie blijven gedurende nagenoeg de ganse mobilisatie. Op 6 september 1939 vertrekt de divisie naar Antwerpen waar de eenheden van de divisie in verschillende kazernes worden ondergebracht. Het 9Gn kantonneert in de Geniekazerne (Kazerne 8 – 9) te Berchem. Op 14 september 1939 wordt het 9Gn samen met de rest van de 9Div doorgestuurd naar het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten [1] om stelling te nemen rond Turnhout. Midden oktober wordt de sector van de divisie verlengd tot de ganse zone tussen Sint-Lenaarts in het westen en Dessel in het oosten. Het bataljon is tot eind februari 1940 werkzaam tussen het Albertkanaal en de Vooruitgeschoven Stelling langsheen het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten. Op 24 februari 1940 wordt de 9Div op de Vooruitgeschoven Stelling afgelost door de 18de Infanteriedivisie (18Div) om in maart 1940 gedurende vier weken in het Kamp van Beverlo te verblijven. Na de oefening, op 29 maart 1940, wordt de divisie doorgestuurd naar de sector Herentals-Eindhout op het Albertkanaal waar ze de 2de Infanteriedivisie (2Div) aflost. Deze sector omvat van west naar oost de spoorbrug van Herentals, de wegbrug van de Lierseweg te Herentals, de brug van de Herenthoutseweg bij nabij de Hannekenshoek, de brug van de Aarschotseweg, het sluizencomplex te Olen, en de bruggen van Neerbruul, Hoogbruul, Punt en Stelen.

Het 9Gn neemt niet deel aan de oefeningen in het Kamp van Beverlo omdat het uitvoeren van geniewerken niet voorzien was in de planning voor de oefenperiode en de capaciteiten van het bataljon beter elders gebruikt kunnen worden. Terwijl de rest van de 9Div in Beverlo verblijft brengt het 9Gn de maand maart door in Battel ten noorden van Mechelen (voor het uitvoeren van geniewerken in het Bruggenhoofd Mechelen [2]- TBC) waarna het begin april de 9Div terug vervoegt in Heist-op-den-Berg (hier neemt 9Gn vermoedelijk het kantonnement van het 12de Bataljon Genie (12Gn) van 2Div te Bruggeneinde over – TBC).

Staf/9Gn
Precies om middernacht vraagt het IIde Legerkorps (II/LK) aan de Staf/9Div om zich klaar te houden om belangrijke orders te ontvangen. De permanentie in het Hoofdkwartier (HK) te Heist-op-den-Berg wordt verhoogd en elke eenheid van de divisie dient een detachement naar het HK te sturen. De bataljonsstaf van 9Gn bevindt zich bijgevolg op het HK van de 9Div te Heist-op-den-Berg wanneer om 00u55 de algemene alarmmelding aankomt. De staf verwittigt zijn compagnies omstreeks 01u15. Om 05u45 verplaatst de staf zich samen met het divisiehoofdkwartier naar de oorlogscommandopost in het klooster van Wiekevorst.

Pl Park/9Gn
Tijdens de voormiddag krijgt het Peloton Park de opdracht om zich te verplaatsen van Westmeerbeek naar nieuwe kantonnementen te Bruggeneinde en het materieeldepot van het bataljon over te brengen naar het station van Noorderwijk-Morkhoven. Deze taak neemt de ganse dag in beslag.

Pl Park/9Gn
Onderluitenant Pyckevet en het Peloton Park blijven verder werken aan de overbrenging van het geniematerieel naar Noorderwijk-Morkhoven. De uitrusting die tot het bataljon behoort wordt verplaatst naar Bruggeneinde zodat het Noorderwijk alleen nog het divisiedepot overblijft.

Pl Park/9Gn
Het Peloton Park is nog steeds druk bezig met de inrichting van het bataljonsdepot te Bruggeneinde. Tijdens de namiddag stuiven de colonnes van de 4de en 5de Batterijen van de II/16A voorbij in de richting van Heist-op-den-Berg. De artilleristen hebben hun stellingen te Snepkens in alle haasten verlaten bij het opvangen van valse geruchten van de komst van de vijand in Westerlo. Een van de officieren van II/16A tracht Onderluitenant Pyckevet te overtuigen van de noodzaak om de vlucht te vervoegen. Pyckevet stuurt de artilleristen door en behoudt zijn peloton ter plekke.

Staf/9Gn
Het bataljon verlaat Wiekevorst om 23u15 om de terugtocht naar het Bruggenhoofd Mechelen aan te vatten. De marsroute van het bataljon loopt over Itegem en Koningshooikt naar Sint-Katelijne-Waver. Het Peloton Park wordt doorgestuurd naar Mechelen-Warande ten westen van Battel.

2Cie/9Gn
Op bevel van Majoor SBH Lartique vertrekt Luitenant Van Cant van de bataljonsstaf, naar de commandopost van het 3de Peloton van de 2Cie in het Rozenhof op de baan van Bouwel naar Herentals om er aan Luitenant De Berdt nieuwe instructies te geven omtrent de vernieling van het vlot op tonnen dat op het Albertkanaal klaar gehouden wordt om de achterhoede van de infanterie over te zetten.

Pl Park/9Gn
Om 00u30 krijgt het Peloton Park de opdracht om vijf vrachtwagens met materieel voor loopbruggen uit te sturen naar Luitenant Degraeve van de 1Cie te Eindhout. Het materieel zal om 16u30 opnieuw teruggehaald worden naar Bruggeneinde.

Staf/9Gn
Het gros van het bataljon kantonneert overdag te Sint-Katelijne-Waver. Om 19u00 vertrekt Luitenant Van Cant met het installatiepersoneel naar de eindbestemming te Hombeek. De beide compagnies komen hier aan omstreeks 22u00 en worden ingekwartierd.

Pl Park/9Gn
Het Peloton Park bereikt in de loop van de ochtend Mechelen-Warande en start met de camouflage van de vrachtauto’s en aanhangwagens.

Staf/9Gn
De 9de Infanteriedivisie installeert zijn drie gevechtseenheden op het Bruggenhoofd Mechelen, tussen de Nete te Walem in het noorden tot de Dijle tussen Muizen en Hever in het zuiden. Van noord naar zuid worden het 8Li, 16Li en 17Li opgesteld. Het 9Gn voert een terreinstudie uit voor het aanleggen van obstakels en vernielingen in de nieuwe sector. Er wordt onder meer een anti-tankbarrière gepland op de scheidingslijn tussen het 8Li en het 16Li, nabij de splitsing van de spoorlijn Brussel-Antwerpen en de nu verdwenen industriële lijn naar het Fort van Sint-Katelijne-Waver.

Pl Park/9Gn
Het Peloton Park verlaat Mechelen-Warande en vervoegt het kantonnement te Hombeek.

Staf/9Gn
Na de middag krijgt ook de 9de Infanteriedivisie te horen dat het veldleger tijdens de nacht van 16 op 17 mei de K.W. Stelling zal verlaten om tegen 19 mei post te vatten op de lijn Terneuzen-Gent-Oudenaarde. De divisie zal naar de Bovenschelde gestuurd worden.

1Cie/9Gn
In eerste instantie worden de nodige maatregelen getroffen voor de evacuatie van het geniematerieel. Luitenant Van Cant van de 1Cie krijgt de taak om het zonedepot van de genie te Zemst te ontruimen voor 18u00. Een grote hoeveelheid prikkeldraad en bouwmaterialen worden op transport gezet.

Pl Park/9Gn
Onderluitenant Pyckevet van het Peloton Park dient het sectordepot te Hombeek op transport te plaatsen. Het gros van bataljon vertrekt uit Hombeek om 18u00 en zet koers naar Lebbeke via Tisselt en Londerzeel. De motorcolonne van het Peloton Park wordt in één etappe doorgestuurd naar Lozer.

Pl Park/9Gn
Terwijl het gros van het bataljon onderweg is naar het westen, start het Peloton Park te Lozer met de inrichting van het nieuwe kantonnement.

Staf/9Gn
De 9de Infanteriedivisie wordt verantwoordelijk voor de verdediging van de sector Eke – Zingem van de nieuwe verdedigingslinie die van Terneuzen over het Bruggenhoofd Gent naar Oudenaarde zal lopen. De divisiestaf en het commando van het 9TTr worden opgesteld te Edemolen nabij Nazareth.

Het bataljon neemt de technische wacht over van het 13Gn bij de springinrichting van de brug over de Schelde te Gavere.

Pl Park/9Gn
Onderluitenant Pyckevet heeft opnieuw contact met de bataljonsstaf. De beschikbare vrachtwagens van het Peloton Park worden gebruikt om het langzaam verder trekkende bataljon tegemoet te rijden en zoveel mogelijk manschappen en bagage een lift te geven naar Lozer.

Staf/9Gn
Het 9Gn werkt onder meer aan veldversterkingen voor de infanterieregimenten langsheen de westelijke oever van de Schelde. Kapitein Hubot en Luitenant Van Cant maken een verdedigingsplan op te Gavere.

Tijdens de nacht van 19 op 20 mei wordt het bataljon verplaatst van Lozer naar Nazareth. Het Peloton Park zal hier tevens het sectordepot voor geniematerieel inrichten. De commandopost van het bataljon wordt toegevoegd aan het hoofdkwartier van de divisie.

Staf/9Gn
Het bataljon verblijft te Nazareth. Het Peloton Park bevoorraadt het bataljon met prikkeldraad en landmijnen. De laatste worden gebruikt door de 2Cie die onder leiding van Kapitein Corten een mijnenveld gaat aanleggen te Asper. Ook de 1Cie voert diverse veldwerken uit.

Staf/9Gn
Tijdens de avond inspecteren Kapitein Corten, Kapitein Hubot en Luitenant Van Cant de werken van de 2Cie rond Asper. Kapitein Hubot en Luitenant Van Cant vervolledigen hun ronde met een bezoek aan de overige locaties waar het bataljon aan de slag is.

Pl Park/9Gn
Het Peloton Park laat 1ste Sergeant Van Landeghem een deel van de uitrusting van het bataljon overbrengen naar een tweede depot Sint-Denijs-Westrem.

Staf/9Gn
Het bataljon verneemt dat de vijand contact heeft gemaakt te Kwatrecht, Volkegem en Nederzalm. De rest van het bataljon vertrekt vanaf 20u00 naar Tielt. De marsroute loopt over Petegem, Deinze, Olsene en Machelen. De Leie wordt overgestoken via de EAP brug aangelegd te Machelen met materieel van de Autobruggentrein.

1Cie/9Gn
Bij de overtocht van de rivier wordt de levensmiddelenwagen van de 1Cie gemitrailleerd door een Duits vliegtuig. Het voertuig moet worden achtergelaten.

Pl Park/9Gn
Het te Sint-Denijs-Westrem kantonnerende gedeelte van het Peloton Park wordt overgebracht naar een bos nabij Ruiselede. Tijdens de nacht van 22 op 23 mei wordt de rest van het peloton te Nazareth eveneens doorgebracht naar deze bestemming.

1Cie/9Gn
Luitenant Van Cant wordt belast met de berging van de levensmiddelenwagen van de 1Cie te Machelen.

Pl Park/9Gn
Tijdens de voormiddag wordt ook het ganse Peloton Park naar Tielt bevolen. Bij aankomst aldaar voert de Luftwaffe een eerste luchtaanval op de stad uit. De vrachtwagencolonne wordt dan maar opgesteld langsheen de baan van Tielt naar Pittem.

Staf/9Gn
Om 21u00 vertrekt Van Cant met twee vrachtwagens en een ploeg geniesoldaten naar het 17Li. Het detachement maakt rendez-vous met het regiment te Dentergem en legt verschillende anti-tankkuilen aan nabij de baan van Dentergem naar Olsene.

1Cie/9Gn
Luitenant De Smet, compagniecommandant van de 1Cie, moet door ziekte vervangen worden door Luitenant Bracke, pelotonscommandant van het 1Pl. Bracke wordt op zijn beurt vervangen door Luitenant Van Cant van de bataljonsstaf.

Pl Park/9Gn
Het Peloton Park kantonneert langsheen de baan van Tielt naar Pittem. De rest van het bataljon bevindt zich te Tielt.

Pl Park/9Gn
Tijdens de namiddag vallen twee artilleriegranaten neer binnen het kantonnement van het Peloton Park langsheen de baan van Tielt naar Pittem. Er zijn geen verliezen.

Om 17u00 stuurt het peloton twee vrachtwagens naar het grote legerdepot te Houthulst om prikkeldraad op te halen. Het detachement onder leiding van Luitenant Pyckevet komt te Roeselare lang vast te zitten in een luchtaanval maar kan gelukkig heelhuids het depot bereiken. Hier is wel prikkeldraad in voorraad, maar weigeren de beheerders van het Groot Legerpark om te leveren zonder uitdrukkelijke toelating van het Groot Hoofdkwartier. Na een lange onderhandeling kan het 9Gn toch genoegdoening vinden. Bij terugkeer aan het kantonnement is nog alleen een achterwacht aanwezig. Het rest van het peloton onder leiding van 1ste Sergeant Van Landeghem is op bevel van de bataljonscommandant vertrokken naar Ardooie. Pyckevet laat onmiddellijk verder rijden, maar raakt na het vallen van de duisternis de weg kwijt en besluit langs de kant van de baan te laten overnachten.

Om 22u00 wordt het gros van het bataljon naar Pittem bevolen.

Staf/9Gn
De commandopost van het bataljon wordt tijdens de vroege ochtend overgebracht een boerderij op een landweg Ardooie. Ondertussen besluit de divisiestaf na de doorbraak van de vijand over het Kanaal van Roeselare naar de Leie in de richting van de stad Tielt tot de inzet van het bataljon in een infanterietrol. De compagnies zullen ontplooid worden langsheen de korte spoorlijn 73A die Ingelmunster met Tielt verbindt. Het Peloton Park wordt tijdelijk onder direct bevel van de divisiestaf geplaatst. Kapitein SBH Delmelle van de 3de afdeling is aanwezig bij het peloton als de verantwoordelijke verbindingsofficier, maar er is op dat ogenblik geen contact meer met de divisiestaf.

Majoor SBH Lartique organiseert zijn beide compagnies intussen voor de opmars naar de aangeduide spoorlijn. De eenheden bereiken hun posities rond 17u00 en graven zich in. Rond 18u00 worden de compagnies afgelost door de 5Cie van het 8ste Linieregiment. Lartigue laat zijn bataljon terugkeren naar de locatie van de commandopost nabij Ardooie die bij aankomst reeds overgenomen blijkt te zijn door het hoofdkwartier van de 8ste Infanteriedivisie.

Pl Park/9Gn
De beide vrachtwagens van Onderluitenant Pyckevet kunnen het bataljon terugvinden. Majoor Latrique laat het Peloton Park verzamelen in een stuk bosland langsheen de Veldstraat in de richting van Ingelmunster. Vervolgens wordt de eenheid in twee detachementen verdeeld. De eerste helft van het peloton met 1ste Sergeant Van Landeghem wordt ondergebracht op het gehucht Muizelaar nabij het kuispunt van de grote wegen van Roeselare naar Tielt en van Brugge naar Kortrijk. Het tweede deel van het peloton met Onderluitenant Pyckevet vertrekt naar de Turkijenhoek tussen Pittem te Ardooie.

Het peloton is sinds 24 mei niet meer bevoorraad en heeft bijna geen levensmiddelen meer. Pyckevet vertrekt met een vrachtwagen op zoek naar een bakkerij in de omgeving. Na heel wat rondrijden belandt hij helemaal in Oostende waar hij in een door het leger opgeëiste bakkerij twee grote zakken met 50 broden kan bekomen. De bakkerij ligt vol vers gebakken brood, maar de intendance is niet meer in staat de eenheden te velde te bedelen. De pelotonscommandant rijdt terug naar de Veldstraat te Ardooie en ontdekt hier dat zijn peloton verdwenen is. Een detachement van de infanterie heeft post komen vatten in het bos maar kan niet vertellen waar het 9Gn zich bevindt. Gelukkig heeft het peloton twee manschappen achtergelaten in de dorpskern van Ardooie die Onderluitenant Pyckevet de weg kunnen wijzen naar de nieuwe standplaats langsheen de Meiboomstraat ten westen van Zwevele. Laat op de avond is het peloton weer verenigd en kunnen de manschappen een maaltijd nuttigen.

Staf/9Gn
Het bataljon vertrekt bij het eerste daglicht naar Kachtem en houdt zich klaar tot een verdere inzet als infanteristen. Om 14u00 worden de compagnies ontplooid tussen de noordrand van Emelgem en Liester, opnieuw langsheen de spoorlijn van Ingelmuster naar Tielt. De 1Cie ligt op de noordflank van deze stelling en de 2Cie op de zuidflank. De commandopost van het bataljon wordt ondergebracht in een café op de Izegemsestraat te Kruipendaarde. Samen met de Wielrijdersgroep van de 13de Infanteriedivisie die op de zuidelijke flank aansluit, moet een doorbraak in westelijke richting vermeden worden. De troepen maken tussen 14u30 en 15u00 contact met de vijand. Op het grondgebied van Emeglem komt het tot zware gevechten. Luitenant De Grave, pelotonscommandant van het 2Pl van de 1Cie, sneuvelt. Rond Liester verlaat het 1Pl van de 2Cie onder leiding van Luitenant Mostade zonder toestemming zijn stellingen. De commandopost van Majoor SBH Lartique wordt geraakt door Duits artillerievuur. Bataljonsarts Dokter Marlier raakt hierbij ernstig gewond. Het bataljon plooit zich terug in noordwestelijke richting omstreeks 20u00 en breekt het contact met de vijand af. De Duitsers zijn inmiddels naar Tielt doorgestoten. De compagnies krijgen het bevel te Hooglede te verzamelen.

Pl Park/9Gn
Het Peloton Park blijft aan de Meiboomstraat, zonder verbinding met het bataljon en de divisie en bijgevolg dan ook zonder opdracht. Na een ganse dag lang zoeken naar zijn superieuren in de wijde omgeving van Ardooie, verneemt Onderluitenant Pyckevet in de late namiddag dat hij zijn peloton naar Koekelare moet doorsturen. Rond 19u00 komt het peloton aan te Leugenboom.

Staf/9Gn
De rest van het bataljon is op weg tussen Hooglede en Staden nabij Diksmuide wanneer zij pas rond 11u00 bevestiging krijgen van de wapenstilstand. Luitenant Van Cant en Luitenant Bracke zullen in de vroege avond terugkeren naar Emelgem op zoek naar vermisten van het bataljon.

Pl Park/9Gn
Het Peloton Park verneemt het nieuws van de capitulatie te Leugenboom.

1. Het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten is één van de zeven Kempische kanalen die de Maas met de Schelde verbinden. [On line beschikbaar]: https://binnenvaartinbeeld.com/nl/kanaal_dessel_turnhout_schoten/kanaal_dessel_turnhout_schoten [Laatst geraadpleegd 03 augustus 2020].
2. De 9Div zal tijdens de veldtocht, na het verlaten van de Sector Eindhout – Herentals van de Dekkingsstelling achter het Albertkanaal, stelling nemen in het Bruggenhoofd Mechelen achter de K.W. Stelling. Dit was blijkbaar op voorhand al gepland waardoor de divisiecommandant van de 9Div het 9Gn heeft vrijgesteld van de oefening in Beverlo om al preventief te starten met geniewerken op de toekomstige stelling van de 9Div (dit is niet gestaafd door documentatie maar gebaseerd op analyse van de feiten).
3. Dossier 9Gn, Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie
4. Oorlogsdagboek Lambert Dirks. [Online: https://www.dirkssite.be/oorlogsdagboek] [Laatst geraadpleegd 17 mei 2021].