Reglementaire benaming	Territoriaal Bataljon | Te Bon | Bataillon Territorial | Bon Te
Type	Territoriale troepen voor passieve luchtverdediging
Ontdubbeld van
Onderdeel van	Territoriale Troepen en Etablissementen
Bevelhebber	Respectievelijke provinciecommandanten
Standplaats	Diverse
Samenstelling	1ste Bataljon (Oost-Vlaanderen)	1ste Compagnie Brandweerlieden (Cdt Pierre Malou)
	(Kapitein-commandant Marcel Verstraete)	2de Compagnie Arbeidskrachten (Cdt P. Symons)
		3de Compagnie Politiewacht (Lt Joseph Van Quickelberghe)
		4de Compagnie Ziekendragers (Lt F. Loontjes)
	2de Bataljon (Antwerpen)	1ste Compagnie Brandweerlieden (Lt J. Dejongh)
	(Kapitein-commandant René De Bondt)	2de Compagnie Arbeidskrachten  (Lt K. Schenk)
		3de Compagnie Politiewacht (Cdt Georges Bal)
		4de Compagnie Ziekendragers (Lt Armand Hoefkens)
	3de Bataljon (Antwerpen)	1ste Compagnie Brandweerlieden (Cdt Edouard Leenaers)
	(Kapitein-commandant Lucien Guillaume)	2de Compagnie Arbeidskrachten (Cdt Adhémar Michiels)
		3de Compagnie Politiewacht (Lt Frantz Van Overbergh)
		4de Compagnie Ziekendragers (Cdt André Piquin)
	4de Bataljon (Brabant)	1ste Compagnie Brandweerlieden (Lt Georges Govaerts)
	(Kapitein-commandant Lucien Wuille)	2de Compagnie Arbeidskrachten (Lt Jacques Donny)
		3de Compagnie Politiewacht (Lt Van Den Abeele)
		4de Compagnie Ziekendragers (Lt Arsène Devresse)
	5de Bataljon (Brabant)	1ste Compagnie Brandweerlieden (Cdt Joseph Hebberecht)
	(Kapitein-commandant Paul Groult)	2de Compagnie Arbeidskrachten (Lt Joseph Ickmans)
		3de Compagnie (Lt Hubert Drianne)
		4de Compagnie Ziekendragers (Lt André Pierson)
	6de Bataljon (Henegouwen)	1ste Compagnie Brandweerlieden (Lt J.ean Dusauçois)
	(Kapitein-commandant Octave Lemort)	2de Compagnie Arbeidskrachten (Lt R. Deschepper)
		3de Compagnie Politiewacht (Lt N. Ronvaux)
		4de Compagnie Ziekendragers (Lt Hubert Leboutte)
	7de Bataljon (Namen)	1ste Compagnie Brandweerlieden (Lt S. Dubois)
	(Kapitein-commandant Remi Rogge)	2de Compagnie Arbeidskrachten (Cdt Paul Godichal)
		3de Compagnie Politiewacht (Lt Jean Croquet)
		4de Compagnie Ziekendragers (Lt M. Watillion)
	8ste Bataljon (Luik)	1ste Compagnie Brandweerlieden (Lt Albert Sternotte)
	(Kapitein-commandant Albert Debouche)	2de Compagnie Arbeidskrachten (Kapt Maurice Lerutte)
		3de Compagnie Politiewacht (Kapt G. Wagelmans)
		4de Compagnie Ziekendragers (Lt Cassian Lohest)
	9de Bataljon (Luik)	1ste Compagnie Brandweerlieden (Lt Henri Desonay)
	(Kapitein-commandant Antoine Massotte)	2de Compagnie Arbeidskrachten (Cdt Robert Krutwig)
		3de Compagnie Politiewacht (Lt Emile Culot)
		4de Compagnie Ziekendragers (Lt L. Fontaine)

Territoriale Bataljons
Bij de expansie van het leger in september 1939 voorziet de organisatietabel in de oprichting van negen Territoriale Bataljons (TerBon). Deze bataljons lichte infanterie worden aangehecht bij een aantal provinciestaven als eenheden voor algemene steun aan de passieve luchtverdediging in de respectievelijke provinciehoofdsteden. Alleen de Provincie West-Vlaanderen beschikt niet over een TerBon maar kan wel rekenen op de eenheden van de Maritieme Basis. De compagnies van de Territoriale Bataljons zullen worden ingezet voor brandbestrijding, als brancardiers en als puinruimers in geval van vijandelijke bombardementen op onze steden. De bataljons hebben geen eigen transportmiddelen en beschikken niet over zware wapens. Ook ontbreekt het vaak aan persoonlijke bewapening. De eenheden zijn samengesteld uit oudere reservisten en dienen normaliter over een dotatie aan brandblus- en reddingsmaterieel te beschikken. De territoriale bataljons worden slechts opgeroepen bij afkondiging van de algemene mobilisatie (Fase E van het mobilisatieplan) na de start van de vijadelijkheden. De bataljons worden echter niet automatisch gemobiliseerd, het bevel tot oproeping moet komen van het Groot Hoofdkwartier (GHK).

1TerBon
Het 1ste Territoriaal Bataljon (1TerBon) wordt te Gent gemobiliseerd op 10 mei en zal tot 18 mei in deze stad verblijven.

4TerBon

• Staf/4TerBon
  Het 4de Territoriaal Bataljon (4TerBon) wordt gemobiliseerd in Etterbeek (Brussel) en staat onder bevel van Kapitein-commandant Wuille. Het bataljon zal in de hoofdstad verblijven tot 15 mei.
• 1Cie/4TerBon
  De 1ste Compagnie van Lt Govaerts verzamelt aan het Jubelpark te Brussel en marcheert zodra iedereen ter plekke is, naar zijn kantonnementen aan de Joseph Buedtsstraat te Etterbeek.

5TerBon

• Staf/5TerBon
  Het 5de Territoriaal Bataljon (5TerBon) wordt gemobiliseerd in Anderlecht (Brussel) en staat onder bevel van Kapitein-commandant Groult.
• 3Cie/5TerBon
  De 3de Compagnie van het 5TerBon wordt op de eerste oorlogsdag gemobiliseerd te Anderlecht. De officieren verzamelen in het gemeentehuis en krijgen de Carrefourschool aan de Eloystraat 114 toegewezen als mobilisatieplaats voor hun eenheid. Rond het middaguur duiken de eerste Britse gemotoriseerde colonnes op in de hoofdstad. De Britten zijn onderweg naar de K.W. Stelling en rijden Anderlecht binnen via de steenwegen van Bergen, Ninove en Gent. Na de middag zijn reeds een veertigtal manschappen van de compagnie komen opdagen. Het gaat hier om reservisten van de militieklassen 20 tot 24 en de meesten kunnen al jaren niet meer in hun uniform of hebben zelfs hun militaire kledij niet bij. Tegen de avond komt de compagniecommandant, Luitenant Drianne, opdagen. Drianne is een veteraan uit de Eerste Wereldoorlog. De Luitenanten Godin, Lanoy en Louis nemen elk een peloton op zich. De aangekomen manschappen zijn allen Brusselaars. De meesten hebben hun vrouw meegebracht en de vier officieren hebben de grootse moeite om de emoties rond het uitbreken van een nieuwe oorlog te bedaren. Uiteindelijk wordt rondom 22u00 besloten om de manschappen terug naar huis te sturen. Strozakken en beddengoed zijn er immers toch niet. Ook Drianne en Lanoy keren huiswaarts. Godin en Louis vinden onderdak bij de pastoor van Anderlecht.

7TerBon
Het 7de Territoriaal Bataljon (7TerBon) wordt gemobiliseerd te Charleroi en komt onder bevel te staan van Kapitein-commandant Res Rogge. Het bataljon voert zijn opdrachten uit in de provincie Namen tot 15 mei.

4TerBon
Cdt Wuille vervoegt zijn bataljon één dag na de mobilisatie van het 4TerBon.

5TerBon

• 3Cie/5TerBon
  Omstreeks 05u00 weerklinkt voor de eerste keer het luchtalarm boven Anderlecht. De manschappen verzamelen tegen 07u00 opnieuw aan de Carrefourschool. Deze keer zijn er meer reservisten komen opdagen. Enkelen onder hen moeten meteen doorgestuurd worden naar het Militair Hospitaal van de hoofdstad omdat ze duidelijk medisch ongeschikt zijn. Tegen de middag slaagt men er in om drie kleine pelotons te vormen. Uitrusting en wapens zijn er nog niet. Wie zakgeld bij heeft, trekt de plaatselijke cafés binnen. De compagnie wil overgaan tot het opeisen van de nodige voertuigen. Er wordt een bestelwagen gevonden en Luitenant Louis gaat ook op zoek naar een grotere vrachtwagen. Hij neemt contact op met de plaatselijke Rijkswacht, maar die wil geen hulp bieden. Luitenant Louis vertrekt met één van zijn militairen naar de ijzerwarenwinkels aan de Steenweg op Bergen om de nodige potten en pannen in beslag te nemen om in de school een geïmproviseerde veldkeuken in te richten. Ook aan het eind van de tweede oorlogsdag wordt iedereen opnieuw naar huis gestuurd.

8TerBon
Het 8ste Territoriaal Bataljon (8TerBon), onder bevel van Kapitein-commandant Debouche, wordt pas op de tweede oorlogsdag gemobiliseerd te Luik wanneer de aftocht van ons leger uit de stad reeds in gang gezet is. Het bataljon zal dan ook weinig kunnen doen in de stad. De staf van het bataljon verzamelt in de hogeschool aan de rue Sohet maar ook gebouwen te Ans worden als mobilisatieplaats gebruikt. Terwijl de mobilisatie aan de gang is, worden de Maasbruggen en de telefooncentrales in de stad opgeblazen. Om 13u00 wordt het bataljon door de Provinciecommandant van Luik, Generaal-majoor Deschacht, van zijn opdracht ontheven. Cdt Debouche neemt contact op met de Directie van de Diensten van het Achtergebied van het Groot Hoofdkwartier (GHK) die hem de opdracht geven om de stad te verlaten en zich zo snel mogelijk naar de Brusselse deelgemeente Vorst te begeven. De compagnies voeren de verplaatsing geïsoleerd uit.

9TerBon
Het bataljon wordt gemobiliseerd in de Kazerne Ruiter Fonck te Luik op de rechter Maasoever. Bij aankomst in de kazerne vernemen de manschappen dat de intervaltroepen van het IIIde Legerkorps (III/LK) zich hebben teruggetrokken op de linkeroever van de Maas en dat de bruggen in de stad zullen vernield worden. Zonder verdere bevelen af te wachten begeven de slechts 50 manschappen, die op dat ogenblik aanwezig zijn in de kazerne, zich naar de overkant van de rivier om niet afgesneden te worden van de rest van het Belgisch leger. Te Xhovémont beveelt Generaal-majoor Deschacht, provinciecommandant van Luik, het bataljon om naar het westen te trekken. Er is echter geen trein uit Luik meer te vinden en de manschappen proberen dan maar om liftend per vrachtwagen of auto te ontkomen. Een belangrijk detachement vertrekt per fiets.

Enkele manschappen kunnen in de loop van de vooravond Borgworm (oftewel Waremme) bereiken. In het stadje heerst de grootste verwarring. De Duitsers zouden Sint-Truiden al hebben ingenomen. De weinige manschappen van het bataljon die Borgworm hebben kunnen bereiken, worden doorgestuurd naar Hannuit. Rond 20u00 heeft een belangrijk detachement zich kunnen hergroeperen te Hannuit. De militairen in het bezit van een fiets worden verzameld in een detachement rond Lt Hazoul. De stad zit vol Franse troepen en de Fransen hebben dan ook het exclusieve gebruik van de baan Hannuit-Geldenaken. Het is dan ook niet duidelijk hoe de verdere tocht van het detachement per fiets van het 9TerBon zal verlopen. Rond middernacht kunnen de manschappen, na een rit over secundaire wegen, dan toch Geldenaken bereiken. Het bataljon is inmiddels ook uit elkaar gevallen – de fietsers hebben het contact verloren met de liftende manschappen en trekken alleen verder.

5TerBon

• 3Cie/5TerBon
  De manschappen verzamelen opnieuw om 07u00. Twee uur later komt dan toch de opgeëiste vrachtwagen aan zodat de compagnie eindelijk een detachement kan uitsturen naar de Karabinierskazerne aan het Daillyplein om er de nodige uitrusting en wapens in ontvangst te nemen. Er worden ook strozakken opgehaald. Te Anderlecht gaat men dan weer over tot het opeisen van de nodige levensmiddelen voor een eerste soldatenmaal. De compagnie meet zich de pas verworven uniformen aan en krijgt eindelijk een min of meer militair uitzicht. Ook helmen en oude Mauser model 1889 karabijnen worden uitgedeeld. Die middag wordt een eerste patrouille van een vijftiental manschappen naar het slachthuis van Anderlecht uitgestuurd om op zoek te gaan naar vijandelijke parachutisten en spionnen. Er wordt niemand gevonden. Enkele bijkomende motorvoertuigen worden verworven, waaronder een paar personenwagens, twee lichte vrachtauto’s en een bestelwagen van Het Laatste Nieuws. Deze laatste komt integraal met zijn reclamepanelen. In het benzinedepot van Shell aan de Steenweg op Bergen worden de nodige blikken brandstof opgehaald. De manschappen slapen die nacht voor een eerste keer in de kantonnementen.

8TerBon
Het bataljon komt aan te Vorst en verzamelt er zo snel mogelijk de detachementen die op eigen houtje uit Luik weggetrokken zijn.

9TerBon

• Staf/9TerBon
  Het gros van het territoriale bataljon uit Luik is op weg naar het westen en zal tijdens de komende dagen eveneens Brussel bereiken.
• Detachement Luitenant Hazoul/9TerBon
  Het detachement per fiets rust enkele uren uit in een schoolgebouw te Geldenaken en rijdt vervolgens verder. Omstreeks 05u30 komen de manschappen aan te Gembloers. De meesten zijn uitgeput en de fietsen zijn in bijzonder slechte staat na de dolle rit uit Luik. Na een halte van een tweetal uur wordt verder getrokken richting Charleroi, nog steeds tegen de verkeersstroom van het Franse leger in. De manschappen bereiken Tamines en rijden van hier uit verder naar Charleroi waar de wielrijders rond 15u00 aankomen. Het plaatscommando laat de manschappen naar Bergen verder trekken.

5TerBon

• 3Cie/5TerBon
  In de vroege ochtend worden opnieuw de terreinen van het slachthuis uitgekamd en ook op de spoorbundels wordt naar parachutisten gezocht. Duitse vliegtuigen worden in de richting van Halle en Edingen onder vuur genomen door onze luchtafweer. Twee leden van de passieve luchtafweer te Anderlecht komen geagiteerd melden dat ze parachutes gezien hebben. Het blijkt echter om de rookwolken van de ontploffende luchtafweergranaten te gaan. De ganse dag door brengen burgers en politieagenten onder dwang kleine groepjes Joodse vluchtelingen tot bij de wachtposten van de compagnie. Rondom het slachthuis wonen talrijke uit Nazi-Duitsland gevluchte Joden en de plaatselijke bevolking vindt het bijzonder verdacht dat er zoveel Duits gesproken wordt. De militairen zitten bijzonder verveeld met de zaak. Doorheen de stad is er nog steeds een druk verkeer van Britse militaire voertuigen. Hoewel Brussel tot een open stad werd verklaard, lijken de Britten zich hier niets van aan te trekken en worden er talrijke Britse detachementen in de hoofdstad geplaatst. Rondom het Brusselse Zuidstation heeft zich een grote menigte vluchtelingen van alle leeftijden opgehoopt. De wanhopige vluchtelingen wachten tevergeefs op een trein naar het veilige westen van het land. Tot overmaat van ramp is het station reeds enige keren gemitrailleerd geweest door vijandelijke vliegtuigen. Die avond wordt bij de compagnie een eerste keer les gegeven over bewapening. De meeste militairen herinneren zich bitter weinig van de Mauser karabijn. Rond 23u00 rijdt een bestelwagen in een razende vaart op een wachtpost van de compagnie af. Luitenant Drianne trekt zijn pistool en opent het vuur op de belager. De bestelwagen rijdt verder, maar even later kan de bestuurder teruggevonden worden. Het betreft een militair van het Transportkorps die eerder op de dag in een bombardement rond Brussel gevat raakte en met paniekaanvallen af te rekenen heeft. De man zal de volgende ochtend op de plaatselijke Rijkswachtpost afgeleverd worden. Aan het eind van de dag laat het bataljon enkele voertuigen van de 3de Compagnie overbrengen naar de bataljonsstaf. De compagnie zal deze voertuigen nooit meer terugzien. Ook de officieren slapen die nacht voor het eerst in de kantonnementen.

9TerBon

• Detachement Luitenant Hazoul/9TerBon
  Na een korte tussenstop te Estinnes-au-val bereikt de colonne per fiets de Leopoldskazerne te Bergen. De manschappen worden hier voor het eerst bevoorraad en kunnen eindelijk behoorlijk uitrusten. In de kazerne tracht een detachement onder bevel van Luitenant-kolonel Res Warland zoveel mogelijk geïsoleerde Belgische eenheden te hergroeperen. Er is ook een uit Luik gevluchte vrachtwagen aangekomen met uitrusting bestemd voor de Territoriale Bataljons. De manschappen krijgen dan ook voor het eerst een min of meer militair uitzicht en hebben nu ten minste allen een uniform.

2TerBon
Het bataljon mobiliseert ‘s avonds in het “Hotel Amerika” in de Duboisstraat 43 te Antwerpen. Het “Hotel Amerika” was een zogenaamd passagiershotel bestemd voor trans-Atlantische landverhuizers op doorreis in Antwerpen, gelieerd aan de rederij Red Star Line. Het hotel had een totale capaciteit van 700 gasten, ondergebracht in grote slaapzalen van 40 stapelbedden elk [2]. Het bataljon zal tot 17 mei zal in Antwerpen blijven. 

3TerBon

• Staf/3TerBon
  Ook het 3de Territoriaal Bataljon (3TerBon) wordt opgeroepen en mobiliseert te Antwerpen. De bataljonsstaf wordt gemobiliseerd in het politiekantoor aan de Pierenbergstraat op ‘t Kiel. Dit bataljon wordt toegewezen aan de passieve luchtverdediging. Er is echter geen reddingsmaterieel voor handen. Tijdens de avond bezorgt de lokale politie enkele vrachtwagens en voertuigen van de brandweer, waarmee een detachement naar het genie-depot van Hemiksem wordt gestuurd in de hoop om daar toch aan de nodige uitrusting te komen.
• 1Cie/3TerBon
  De 1ste Compagnie (1Cie/3TerBon) wordt toegewezen aan de passieve luchtverdediging en dient de plaatselijke brandweer aan te vullen.
• 2Cie/3TerBon
  De 2de Compagnie (2Cie/TerBon) verzamelt aan de gemeenteschool tegenover de Abdijstraat. Ook deze compagnie wordt toegewezen aan de passieve luchtverdediging: de manschappen van de 2Cie worden puinruimers.
• 4Cie/TerBon
  De 4de Compagnie (4Cie/TerBon) levert de nodige brancardiers. 

5TerBon

• Staf/5TerBon
  De beslissing valt dat Brussel ontruimd zal worden. Alle territoriale eenheden moeten zich klaar maken om de stad te verlaten en een verplaatsing naar de kust uit te voeren. Onder het bevel van de Provinciecommandant van Brabant, Generaal-majoor Lemercier, zal een nieuwe formatie gevormd worden bestaande uit alle territoriale bataljons die naar de kust overgeplaatst worden.
• 3Cie/5TerBon
  Er beginnen geruchten te circuleren over een mogelijke aftocht naar Vlaanderen. Brussel lijkt inmiddels leeg te lopen en de vluchtelingenstroom wordt steeds dichter. De rest van de dag wordt vooral afgewacht. Rondom 23u00 laat Kapitein-commandant Groult de compagnie optrommelen voor een anti-parachutistenactie in Elsene. Een veertigtal manschappen vertrekken in twee vrachtauto’s. Nog geen uur later stuift één van deze voertuigen in volle vaart opnieuw de Eloystraat te Anderlecht in. De chauffeur meldt met veel handgebaar dat er op de patrouille in Elsene geschoten wordt van op de daken en er verschillende gewonden gevallen zijn. Het blijkt om een door paniek gedreven waanbeeld te gaan. De patrouille keert later op de nacht ongeschonden terug.

6TerBon
Het 6de Territoriaal Bataljon (6TerBon) wordt als laatste opgeroepen. De mobilisatie start op het middaguur met het opvangen van de manschappen in de kazerne van Casteaux nabij Mons en in La Louvière. De gemobiliseerde manschappen worden doorgestuurd naar de Marimont glasfabriek te Haine-Saint-Pierre die gebruikt wordt als verzamelplaats.

8TerBon
De bataljonscommandant wordt te samen met Cdt Massotte, commandant van het 9TerBon, ontboden bij Luitenant-generaal Mozin, commandant van de Territoriale Dienst van de Legerzone (oftewel Service Territoriale de la Zone d’Armée – STZA). Luitenant-generaal Mozin speelt even met het idee om de twee territoriale bataljons van Luik (8 en 9TerBon) permanent samen te voegen hetgeen uiteindelijk niet gebeurt. Het 8TerBon wordt toegevoegd aan de Passieve Luchtbescherming (PAP) van de hoofdstad. Op 14 mei wordt beslist dat de hoofdstad zal worden opgegeven en aan de vijand overgelaten.

9TerBon

• Staf/9TerBon
  De bataljonscommandant wordt te samen met Cdt Debouche, commandant van het 8TerBon, ontboden bij Luitenant-generaal Mozin. Luitenant-generaal Mozin speelt even met het idee om de twee territoriale bataljons van Luik (8TerBon en 9TerBon) permanent samen te voegen hetgeen uiteindelijk niet gebeurt.
• Detachement Luitenant Hazoul/9TerBon
  De ongeveer 90 manschappen verlaten Bergen rond de middag. Via Ath, Lessen, Geraardsbergen en Overboelare wordt naar Zottegem gefietst.

4TerBon
Brussel wordt ontruimd en het 4TerBon wordt naar De Panne gestuurd. Het bataljon moet met zijn eigen middelen in De Panne zien te komen maar beschikt slechts over enkele voertuigen. De tocht wordt dan maar te voet ingezet en de eerste dag wordt gemarcheerd tot Ninove. De vrachtwagens worden ingezet om de achterblijvers bij te trekken. Omstreeks 19u00 bereikt de colonne het dorp Aspelare. Hier overnachten de manschappen.

5TerBon

• Staf/5TerBon
  Het bataljon zet de beweging in naar De Panne, elke compagnie verplaatst zich afzonderlijk. Cdt Groult slaagt erin zijn ganse bataljon per vrachtwagen naar De Panne over te brengen waardoor de verplaatsing tegen het einde van de dag beëindigd is.
• 3Cie/5TerBon
  De staf laat weten dat het bataljon naar de kust zal overgebracht worden. De compagnie begint onmiddellijk met het opladen van de vrachtwagens. De politie van Anderlecht roept omstreeks 10u00 de hulp van de compagnie in om een opstootje in het goederenstation Klein-Eiland te helpen onderdrukken. Het station zit vol vluchtelingen die allen nog een plaatsje op de laatste treinen uit Brussel willen bemachtigen. Een patrouille wordt uitgestuurd om de identiteit van de vluchtelingen te controleren en alle vreemdelingen met uitzondering van burgers van de geallieerde naties van de treinstellen te halen. Na de middag verneemt de compagnie dat ze naar De Panne zal vertrekken. Aan de hand van een wegenkaart wordt een parcours uitgestippeld over Ninove, Oudenaarde, Kortrijk, Roeselare, Diksmuide en Veurne. Er zijn echter onvoldoende transportmiddelen en één derde van de compagnie wordt aangeduid om de tocht te voet af te leggen. De voertuigen die de rest van de manschappen vervoeren, zullen rechtsomkeer maken om dit detachement op te pikken zodra De Panne bereikt zal worden. Rond 15u30 verlaat de compagnie Anderlecht via de Ninoofsesteenweg. Buiten het drukke verkeer op de wegen verloopt de tocht zonder incidenten. Rond 20u00 wordt De Panne binnen gereden.

6TerBon
Het bataljon verlaat Namen en wordt naar Charleroi gestuurd.

7TerBon
Het 7TerBon krijgt opdracht om zich naar De Panne te begeven. De afmars naar de kust verloopt echter moeilijk omdat het Franse leger reeds de bruggen over de Samber heeft laten springen. In afzonderlijke compagniecolonnes wordt doorgereden naar Komen.

8TerBon
Het bataljon is niet langer nodig in de hoofdstad en wordt door Luitenant-generaal Mozin in de vroege ochtend al naar De Panne gestuurd om er onder het bevel te komen van de Provinciecommandant van Brabant, Luitenant-Generaal Lemercier.

9Ter Bon

• Staf/9TerBon
  Het bataljon krijgt einde opdracht in Brussel nu de territoriale troepen de stad ontruimen. Het 9TerBon wordt eveneens doorgestuurd naar De Panne.
• Detachement Luitenant Hazoul/9TerBon
  De manschappen verlaten Zottegem rond 06u00 en trekken door de bunkerlinie van het Bruggenhoofd Gent. Bij aankomst in de Arteveldestad, stuurt de plaatscommandant het detachement naar de gebouwen van de Vooruit. Hier worden verschillende losse detachementen van ons leger verzameld om vervolgens overgebracht te worden naar het vliegveld van Sint-Denijs-Westrem. Na een lange discussie wordt besloten om het detachement Hazoul toe te voegen aan het 1ste Territoriaal Bataljon van Oost-Vlaanderen onder Kapitein-Commandant Verstraete. Het detachement Hazoul houdt dan ook op te bestaan als afzonderlijke groepering.

1TerBon
Het bataljon bevindt zich te Sint-Denijs-Westrem. De 2de Compagnie is ingekwartierd aan de Kasteellaan en vangt de manschappen van het gisteren aangekomen detachement Hazoul van het 9TerBon op.

4TerBon
Iedereen wordt om 05u00 gewekt voor het ontbijt. Een uur later zet de colonne zich opnieuw in beweging naar Zottegem. De verplaatsing verloopt moeizaam en veel achterblijvers haken af. Zodra de manschappen ter plekke zijn, wordt een warme maaltijd klaargemaakt en krijgt iedereen een slaapplaats toegewezen. In Zottegem regelt Cdt Wuille treintransport naar De Panne. De 3Cie marcheert door en strandt in Sint-Denijs-Westrem waar ze overnachten (TBC).

5TerBon

• 3Cie/5TerBon
  Het ganse bataljon is nu aangekomen te De Panne, met uitzondering van het detachement dat te voet onderweg is. Na heel wat gediscussieer en getouwtrek staat de 1ste Compagnie toe om twee van zijn vrachtwagens te lenen aan de 3de Compagnie om het ganse detachement te voet in één keer te kunnen gaan halen. Een bestelwagen vertrekt naar de diensten van de Territoriale Intendance te Brugge om vlees, vet en conserven op te halen. Er kan echter geen brood bekomen worden. De 3de Compagnie van het IIIde Bataljon GVCE te Veurne staat een honderdtal broden af.

7TerBon
De ganse dag is het bataljon onderweg en komt tegen de avond toe in Komen waar de nacht van 16 op 17 mei wordt doorgebracht.

1TerBon

• 2Cie/1TerBon
  De 2de Compagnie is nog steeds ingekwartierd te Sint-Denijs-Westrem. De manschappen werken onder meer aan het opruimen van puin van beschadigde huizen en staan eveneens in voor de bediening van de sluizen op de Gentse Ringvaart.

2TerBon

• Staf/2TerBon
  Het bataljon verlaat Antwerpen. De manschappen met een fiets en de vrachtwagens vertrekken over de baan. De rest wordt in het station Zwijndrecht aan boord gebracht van een trein. De eerste bestemming wordt Sint-Andries bij Brugge.
• 1Cie/2TerBon
  De manschappen zijn op 17 mei nog maar half uitgerust en beschikken nog niet over wapens wanneer ze bevel krijgen om zich naar Brugge te verplaatsen.

3TerBon
Het bataljon steekt om 20u30 de Schelde over via de geniebrug van Hoboken. De vrachtwagens en wielrijders worden vooropgestuurd naar Sint-Andries. De rest van de manschappen kunnen rond middernacht per trein van uit Zwijdrecht vertrekken.

4TerBon
Het bataljon verlaat Zottegem per trein om 04u45 en komt aan te Adinkerke omstreeks 11u00. De manschappen marcheren tot De Panne waar ze worden ingekwartierd. De colonne motorvoertuigen komt aan in de loop van de namiddag. Er wordt benzine opgevorderd in een garage te Veurne.

7TerBon
De bataljonscommandant neemt contact op met het Provinciecommando van West-Vlaanderen en krijgt er te horen dat het bataljon wordt doorgestuurd naar Rouen. Het 7TerBon vertrekt nog dezelfde dag en komt op 21 mei in Rouen toe.

1TerBon
Het bataljon verlaat Gent en begeeft zich naar Brugge. Vervolgens worden de manschappen doorgestuurd naar het dorp Pervijze waar de nacht  van 18 op 19 mei wordt doorgebracht. De meeste manschappen vertrekken in vrachtwagens, maar er wordt opnieuw een detachement fietsers samengesteld bij gebrek aan transportmiddelen.

2TerBon
Het bataljon overnacht in de abdij te Loppem en verneemt er dat ze naar Frankrijk moeten vertrekken.

3TerBon
Het bataljon reist door het Waasland met de laatste militaire trein uit Antwerpen. Er wordt dan ook in elk station gestopt om personeel van de NMBS en militairen mee te nemen. Via Sint-Niklaas, Sint-Gillis-Waas, Stekene, Moerbeke, Zelzale, Bassevelde en Eelko wordt richting Brugge gereden. De trein komt rond het middaguur aan. Na een korte pauze te Sint-Andries worden de manschappen doorgestuurd naar de abdij van Zevenkerken.

4TerBon
Het bataljon blijft te De Panne tot Generaal-majoor Lemercier het bataljon opdracht geeft om zich naar Saint-Omer in Frankrijk te begeven. Dezelfde avond nog wordt de mars ingezet. Tegen de ochtend bereikt het 4TerBon Coudekerque ten noorden van Duinkerke. Hier wordt een rustkantonnement ingenomen. Ondertussen is Cdt Wuille doorgereden tot Saint-Omer waar hij verneemt dat zijn bataljon moet hergroeperen in Rouen. Hij keert terug naar Coudekerque om de de compagnies nieuwe marsorders richting Rouen te geven.

5TerBon in Frankrijk
Het bataljon verlaat De Panne en rijdt in bataljonscolonne naar Hesdin waar ze de nacht zullen doorbrengen. In Hesdin krijgen ze opdracht om door te rijden naar Narbonne. Door de overbevolkte wegen zullen de compagnies het traject afzonderlijk afleggen. Alle compagnies komen uiteindelijk in Narbonne toe tussen 27 en 28 mei.

8TerBon
Het bataljon wordt naar Frankrijk gestuurd. Wie een plaatsje vindt op een vrachtwagen of over een fiets beschikt wordt samengevoegd in aparte detachementen. De rest vertrekt te voet. De bataljonscommandant vervoert enkele zieke militairen in zijn eigen auto.

1TerBon
De eenheid verlaat Pervijze en wordt Frankrijk ingestuurd richting Bourbourg en vervolgens verder tot Bayeghem-lès-Eperleques waar de manschappen kantonnementen opzoeken om de nacht van 19 op 20 mei door te brengen.

2TerBon
De manschappen bereiken Woumen nabij Diksmuide op hun tocht naar Frankrijk.

4TerBon in Frankrijk
Om 19u00 vertrekt het bataljon te voet naar Duinkerke. Hier wordt gezocht naar een trein om de manschappen naar Rouen te brengen, maar de Franse autoriteiten willen de Belgen niet helpen. Er wordt dan maar doorgemarcheerd tot Arcques ten zuidoosten van Saint-Omer. Hier wordt opnieuw gekantonneerd.

8TerBon in Frankrijk
Het bataljon zet zich in beweging richting Frankrijk en marcheert op 19 mei te voet tot Steenvoorde ten noorden van Kassel waar de nacht van 19 op 20 mei wordt doorgebracht. Door de overbevolkte wegen wordt de mars per compagnie verdergezet.

Territoriale Bataljons
In de nacht van 20 op 21 mei bereiken de Duitsers Noyelle-sur-Mer aan de monding van de Somme. Hierdoor raken alle Territoriale Bataljons, die nog onderweg zijn naar het zuiden maar die de Somme nog niet bereikt hebben, ingesloten door de Duitsers.

1TerBon in Frankrijk
Na de nacht van 19 op 20 mei doorgebracht te hebben te Bayeghem-lès-Eperleques trekt het bataljon verder zuidwaarts. Via Montreuil wordt het dorp Vron bereikt waar de manschappen kantonnementen opzoeken voor de nacht. Rond 23u00 wordt iedereen gealarmeerd wanneer blijkt dat de Duitse troepen in de onmiddellijke omgeving zijn. De eenheden worden richting Rouen gestuurd met als enige opdracht uit de handen van de vijand te blijven. Talrijke militairen worden in de komende dagen gevangen genomen.

2TerBon in Frankrijk
Het bataljon bereikt Steenvoorde.

4TerBon in Frankrijk
Vanuit Arques wordt de volgende nacht gemarcheerd richting Fruges ten noorden van Hesdin.

8TerBon in Frankrijk
Het bataljon bereikt het dorp Regnauville ten zuiden van Hesdin. De wielrijders van de eenheid komen toe op het moment dat er Duitse pantserwagens opduiken. De compagnies worden uit elkaar geslagen en vluchten in alle richtingen weg. Kapitein-commandant Debouche raakt gewond en kan nog slechts twee van zijn compagnies samenhouden.

1TerBon in Frankrijk

• 1Cie/1TerBon
  Lt Vaesbroucq verliest contact met zijn compagnie tijdens de snelle ontruiming van Vron. Hij begeeft zich met zijn peloton richting Somme om de rivier over te steken. Hij wordt tegengehouden door de Franse gendarmerie en op kant gezet.

2TerBon in Frankrijk
De manschappen vertrekken met bestemming Abbeville. Ter hoogte van Saint-Omer wordt vernomen dat er een Duitse colonne in de buurt van Saint-Valery-sur-Somme zit. De manschappen brengen de nacht door even buiten Boulogne. Een groepje militairen van het 2TerBon die de terugtocht naar Zuid-Frankrijk per vrachtwagen hebben ingezet zijn de Somme reeds gepasseerd en ontsnappen aan de Duitse omsingeling. Net voor ze Rouen bereiken gaat de vrachtwagen uit de bocht en ramt de gevel van een woning te Malaunay. Bij het verkeersongeval komen de Soldaten Deckx, Geyzen, Horemans en Verbeke van 2TerBon alsook enkele Franse burgers om. Nog eens 10 militairen van andere Belgische eenheden die zich in het zelfde voertuig bevonden komen bij ongeval om het leven.

4TerBon in Frankrijk
De kopelementen komen om 10u00 reeds toe te Fruges. Hier verneemt het bataljon dat hun terugtochtweg is afgesneden door de Duitse inname van Abbeville. Om 11u00 beslist Cdt Wuille de voetmars te staken. Hij beslist om de vrachtwagens leeg te maken en al het onnodige materieel te Fruges in een school achter te laten. Hij laat alle manschappen plaats nemen in de vrachtwagens en laat alle overtollige voertuigen onklaar maken. Hij hoopt tegen de avond nog de Somme te bereiken. De overgebleven vrachtwagens met de manschappen rijden richting Montreuil maar de baan naar Montreuil zit potdicht en de colonne buigt af naar Boulogne waar iedereen rond 17u00 aankomt. Enkele vrachtwagens rijden naar Le Touquet en worden hier gevangen genomen. De Belgen die Boulogne bereiken, stellen zich ter beschikking van de Franse militaire autoriteiten, maar die weten niet wat gedaan met onze ongewapende militairen.

7TerBon in Frankrijk
Het bataljon bereikt in zijn geheel het hergroeperingscentrum voor Belgische troepen in de Tallandierkazerne te Rouen. Van hieruit wordt het bataljon doorgestuurd naar Conche, de verzamelzone van de 7de Infanteriedivisie (7Div).

8TerBon in Frankrijk
De restanten van het bataljon tracht nog tevergeefs naar het zuiden te trekken om de Somme over te steken. Uiteindelijk raakt het gros van het bataljon tot in Senlis (TBC) waar op 1 juni de capitulatie van ons leger vernomen wordt. Alleen de voorhoede van vier officieren waaronder Cdt Debouche weten de Somme over te steken nabij Saint-Valery-sur-Somme en trekken vervolgens verder naar het zuiden.

9TerBon in Frankrijk
Alleen Cdt Massotte vergezelt door een andere officier van zijn bataljon en de Soldaat Merckx (TBC) slagen erin om de Somme over te steken. De rest van het bataljon, met uitzondering van de 1Cie (TBC), wordt te Pont-Remy krijgsgevangen genomen. Hierbij sneuvelt Soldaat De Block. Cdt Massotte, een Ardeense Jager, wordt doorgestuurd naar Pont-Saint-Esprit waar hij het 7ChA vervoegt.

2Ter Bon in Frankrijk

• Staf/2TerBon
  De weg naar Abbeville is afgesloten na de Duitse doorbraak tot aan de Atlantische kust twee dagen voordien. Het bataljon zal naar ons land terugkeren en overnacht te Wimereux. Hier wordt contact gemaakt met Britse troepen die zich naar Calais terugtrekken.

4Ter Bon in Frankrijk
Cdt Wuille voert een verkenning uit in de haven van Boulogne en vindt er twee sleepboten van het Scheldeloodswezen. Het betreft de Zeehond met een 120-tal vluchtelingen aan boord en de Sleepboot Nr 5, zonder bemanning, die door de Zeehond op sleeptouw genomen wordt. Cdt Wuille, Lt Govaerts en een klein detachement van ongeveer 20 man kunnen inschepen op één van de sleepboten van de Antwerpse haven die om 11u30 de haven van Boulogne verlaat. Om 21u00 worden de manschappen in de haven van Dieppe afgezet. De rest van het bataljon wordt in de komende dagen krijgsgevangen gemaakt in Boulogne.

2TerBon in Frankrijk

• Staf/2TerBon
  Het bataljon verlaat Wimereux rondom 07u00. De 1Cie die in Maneghen-Henne overnachtte ontbreekt op het appel. De rest van de manschappen vertrekken via de kustlijn naar ons land. Onderweg vallen de manschappen onder artillerievuur. Aan de rand van Calais wordt een deel van het bataljon door de nerveuze Franse troepen ontwapend. De manschappen laten de stad dan maar links liggen en marcheren verder richting Duinkerke. De doortocht is echter bijzonder moeilijk gemaakt door de vernieling van de talrijke kanaalbruggen door de Britse genie. De manschappen kunnen toch de grens oversteken en komen aan te Proven.
• 1Cie/2TerBon
  De 1Cie van Lt Dejongh, die de nacht van 22 op 23 mei doorbracht in Maneghen-Henne, een 5-tal kilometer oost van WImmereux, wordt krijgsgevangen genomen wanneer blijkt dat het dorp in de vroege ochtend door Duitse pantserwagens is omsingeld.

4TerBon in Frankrijk
Het uit Boulogne ontsnapte detachement van Cdt Wuille kan vanuit Dieppe naar Rouen sporen waar ze zich aanmelden in de Tallandier kazerne. De manschappen zullen later aangehecht worden als kaderpersoneel bij het RCBL (oftewel CRAB) te Béziers.

9TerBon in Frankrijk
Het gros van de 2Cie wordt krijgsgevangen gemaakt te Berck-Plage.  Bevelhebber Cdt Krutwig en pelotonscommandanten Lt Varlet en Lt Sterpenich bevinden zich ook onder de gevangenen.  Lt Bouille is echter daags voordien weten te ontkomen en is te Calais aan boord gegaan van een schip dat hem naar Brest zal brengen.  Hij zal opgenomen worden in het 62Li en vervoegt in juli 1940 de XVde CRAB.

2TerBon
Het bataljon bereikt De Panne.

1TerBon in Frankrijk

• 1Cie/1TerBon
  Het peloton van Lt Vaesbroucq wordt gevangen genomen aan de Franse kust nabij Fort-Mahon-Plage op ongeveer 26 kilometer ten noorden van Noyelle-sur-Mer.

2TerBon
De Rijkswacht stuurt het bataljon naar Middelkerke. De manschappen wachten met vertrekken tot 21u00 om aan de aandacht van de Luftwaffe te ontsnappen. De nachtelijke etappe brengt hen naar Merkem. In het oosten en het zuiden horen de militairen aanhoudend gebulder van kanonnen.

1TerBon
De manschappen wachten opnieuw af tot het donker wordt. Het bataljon bereikt tijdens de nacht van 27 op 28 mei nieuwe kantonnementen tussen Sint-Pieters-Kapelle en Slijpe. In de verte zien de militairen de talrijke huizen die in de stadskern van Diksmuide in brand staan.

1 TerBon
Het 1TerBon bevindt zich in kantonnementen Sint-Pieters-Kapelle en Slijpe wanneer Lt Houben om 16u00 met het nieuws komt van de capitulatie. Hij brengt de orders van het Provinciecommando van West-Vlaanderen over om ter plaatse te blijven. Het eerste bataljon telt slechts drie compagnies bij de capitulatie: de 1Cie telt nog 169 manschappen, de 2Cie 192 manschappen en de 4Cie 214 manschappen. Verder beschikt het bataljon over een tiental vrachtwagens, drie motorfietsen en een tweehonderdtal rijwielen. De restanten van het bataljon bevinden zich tussen de Duitse en de geallieerde linies en moeten wachten tot de Duitsers in de regio toekomen.

2TerBon
Het bataljon legt te Middelkerke de wapens neer.

5TerBon in Frankrijk
Nadat het bataljon is gehergroepeert in Narbonne wordt het bataljon doorgestuurd naar Villeneuve-Minervois en aangehecht bij het 6de Versterkings- en Opleidingscentrum (6VOC).

1TerBon
Om 05u00 wordt de 3Cie van Lt Eeman, die nog slechts over 25 man beschikt, weggestuurd door een Duitse artilleriebatterij. Cdt Res Verstraete beslist om rond 09u00 een bataljonscolonne te vormen op de baan van Slijpe naar Sint-Pieters-Kapelle, klaar om te vertrekken van zodra nieuwe orders binnenkomen. De 4Cie zal op kop marcheren, gevolgd door de 1Cie en de 2Cie. Om 09u30 komt uiteindelijk het bevel binnen om naar Gent te vertrekken. Cdt Godichal zal de colonne te voet naar Gent leiden via Sint-Pieters-Kapelle, Leke, Koekelare, Ichtegem, Geuzenbos, Pottebezemhoek, Hille, Meulenhoek, Wingene, Ruislede, Poeke, Lotenhulle, Nevele en Drongen. De colonne voertuigen geleid door Cdt Verstraete zal op kop vertrekken en telkens wachten op de colonne te voet. Ver komt de colonne voertuigen niet, te Sint-Pieters-Kapelle wordt ze al omgeleid richting Brugge, de colonne te voet kan de opgelegde reisweg volgen. De colonne voertuigen wordt telkens verder omgeleid en bij elke tussenstop worden voertuigen opgeëist door de “Feldgendarmerie“. Alle contact met de colonne te voet wordt verbroken. Als laatste moet Cdt Verstraete zijn voertuig afgeven, hij wordt overgebracht naar de feestpaleizen te Gent waar hij op 9 juni wordt vrijgelaten.

9TerBon

• 1Cie/9TerBon
  De compagniecommandant wil zijn manschappen zo snel mogelijk weg uit het gebied afgebakend door het Kanaal Nieuwpoort-Duinkerke, de Lovaart en het IJzerkanaal waar de strijd om Duinkerke volop losbarst. Wanneer de vijand een artilleriebatterij in de buurt van de kantonnementen van de 1Cie opstelt wordt deze vanuit de lucht aangevallen. Bij het niet nader gedocumenteerde luchtbombardement, tussen Izenberge en Alveringem, komen de Soldaten Bleys, Saenen, Talbot, Coenen, Corbusier en Meylemans van de 1Cie om het leven. Soldaat Vande Sande overlijdt een dag later te Veurne aan zijn verwondingen, de Soldaat Jans sterft zeven dagen later in het hospitaal van Ieper [4]. De Luitenant Jacob en de Soldaat Antoine M. geraken ernstig gewond bij de luchtaanval op de kantonnementen [5] en worden behandeld door een dokter uit Leisele. Er vallen ook negen burgerslachtoffers te betreuren bij het luchtbombardement.

9TerBon

• 1Cie/9TerBon
  De 1Cie zit gevangen tussen de geallieerde linies en het Duitse front in het gebied afgebakend door het Kanaal Nieuwpoort-Duinkerke, de Lovaart en het IJzerkanaal. Er worden voortdurend artillerieduels uitgevochten tussen de strijdende partijen waardoor de compagnie wordt vastgepind te Leisele.

9TerBon

• 1Cie/9TerBon
  Gebruikmakend van een rustpauze in de artillerieduels slaagt de compagnie erin te ontkomen via Roosbroek, Ingelmunster en Deerlijk waar de 1Cie wordt gevangen genomen. De officieren worden gescheiden van de manschappen maar Lt Desonay krijgt persoonlijk de toelating van de Duitsers om de gewonden die gevallen zijn bij het bombardement van 29 mei eerst naar een hospitaal te evacueren. Hij slaagt er niet in om de gewonden te laten opnemen in het hospitaal van Ronse noch in het hospitaal van Ninove. Hij beslist dan maar om door te rijden naar Brussel waar hij tegen middernacht de gewonden kan afzetten bij een Brussels ziekenhuis. Hijzelf wordt niet gevangen genomen en verdwijnt in de anonimiteit van de chaos volgend op de capitulatie.

Henri Desonay, commandant van 1/9TerBon werd later lid van de Belgische inlichtingen- en actiedienst JAB die operationeel was van december 1941 tot 14 oktober 1942. Wanneer de Sicherheitspolizei (SiPo) hem op het spoor kwam vertrok hij naar het niet bezette deel van Frankrijk. Samen met zijn broer pater Jean Desonay die al in Frankrijk zat (omwille van zijn deelname aan het verzet tijdens WOI was hij bekend bij de Duitse Sicherheitsdienst) lukte het om via Spanje en Portugal naar Bristol in de UK te vliegen. Henri Desonay maakte dan deel uit van de Belgische militaire inlichtingendienst, 2e Bureau in Londen.

1. Robert Louis, 1944, “Souvenirs de mobilisation janvier-aout 1940”, Brussel: Imprimerie Robert Louis.
2. Achtergrondinformatie bij hotel Amerika in de Duboisstraat 43 te Antwerpen waar de 1Cie/2TerBon (en misschien zelfs de rest van het 2TerBon -TBC) gemobiliseerd werd. [On Line beschikbaar] https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/307878  [Laatst geraadpleegd 1 februari 2021]
3. Driemaandelijks maritiem tijdschrift “Neptunus, Marine” 46e jaargang, Nr 271, 2e trimester 2003, p 76. “Onze loodsboten van 1830 tot heden (Deel IV”) door R.F. Coulier. [PDF On Line beschikbaar].
4. Uit de weinige beschikbare bronnen met betrekking tot dit incident blijkt dat het gaat om een luchtaanval op een Belgische colonne voertuigen van de 1Cie van het 9TerBon. De 1Cie van Lt Henri Desonay is vermoedelijk, in tegenstelling tot de rest van het 9TerBon, aan krijgsgevangenschap kunnen ontsnappen en is op 21 mei uit de streek van de Somme weggeraakt richting België. De colonne bevond zich op 29 mei op Belgisch grondgebied dat nog niet door de Duitsers werd ingenomen en moest de Brits-Duitse frontlinie doortrekken om in bezet België te geraken. Verder onderzoek zou dit moeten bevestigen. De negen burgers (vermoedelijk vluchtelingen die naar België terugkeerden) die bij de aanval omkwamen liggen nog steeds anoniem begraven op het kerkhof van Alveringem. [On Line beschikbaar]: https://www.tracesofwar.nl/sights/122717/Graves-Civilian-Casualties-Alveringem.htm [Laatst geraadpleegd 05 juni 2020].
5. Vermelding in Belgisch staatsblad. Soldaat Antoine M.-F. werd benoemd tot Ridder in de Orde van Leopold II met palm voor de opgelopen verwondingen tijdens het bombardement van Izenberge. [On Line beschikbaar]: https://books.google.be/books?id=4USV1nX8NtQC&pg=PA895-IA1&lpg=PA895-IA1&dq=bombardement+izenberge+29+mei+1940&source=bl&ots=DbCdQ5Qb0H&sig=ACfU3U257i6YWQJDgFou8YhPZ4_qnE-srA&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwj7uJ7L7-rpAhXK5KQKHaGZCY4Q6AEwDnoECAsQAQ#v=onepage&q=bombardement%20izenberge%2029%20mei%201940&f=false [Laatst geraadpleegd 05 juni 2020].
6. Getypt verslag betreffende de gebeurtenissen van 29 tot 31 mei 1940 bij de 1Cie van het 9TerBon opgesteld op 26 januari 1945 door Lt Desonay, compagniecommandant 1Cie. Het verslag bevindt zich in het dossier van de Territoriale Bataljons bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie, Ministerie van Landsverdediging.  
7. L’armée belge de France en 1940, door Jean Jamart, Colonel BEM Hre, uitgeverij Schmitz, Bastogne, 1994.
8. Getypt verslag opgesteld in het Nederlands door Lt Res Vaesbroucq, pelotonscommandant bij de 1Cie van het 1TerBon. Het verslag bevindt zich in het dossier van de Territoriale Bataljons bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie, Ministerie van Landsverdediging.  
9. Uitvoerig getypt verslag opgesteld in het Frans door Cdt Res Verstraete, bataljonscommandant van het 1TerBon over de gebeurtenissen van 28 tot 31 mei. Het verslag bevindt zich in het dossier van de Territoriale Bataljons bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie, Ministerie van Landsverdediging.  
10. Zeer summier verslag opgesteld in het Nederlands door Lt Res Dejongh, compagniecommandant van 1Cie/2TerBon. Het verslag bevindt zich in het dossier van de Territoriale Bataljons bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie, Ministerie van Landsverdediging.