2de Legerdepot

Situatie op 10 mei 1940

Reglementaire benaming 2de Legerdepot | 2LD
2ème Dépôt d’Armée | 2DépA
Type Versterkings- en opleidingseenheid
Ontdubbeld van n.v.t.
Onderdeel van 5de Versterkings- en Opleidingscentrum (5VOC)
Bevelhebber Majoor Odon Lemaître
Standplaats Sint-Bernardkazerne, Hemiksem
Samenstelling Staf Depot (Kapitein-commandant Prudent Van Elslander)
  Staf Depot Gezondheidsdienst (Geneesheer Luitenant G. Tielieu)
  Compagnie Hulptroepen (Luitenant Marlyn)
  Batterij Artilleriepark (Majoor René Hamels)
  Compagnie Algemene Diensten en Kantonniers (Luitenant H. Thijs)

Tijdens de mobilisatie

De Sint-Bernardkazerne in Hemiksem waar zich de magazijnen van het 2LD bevonden.

De Sint-Bernardkazerne in Hemiksem waar zich de magazijnen van het 2LD bevonden.

Staf/2LD
Het 2de Legerdepot (2LD) bevindt zich tijdens de mobilisatie in de oude abdij van Sint-Bernardus te Hemiksem, die in 1867 door het leger in gebruik werd genomen als kazerne en ook bekend stond als de Sint-Bernardkazerne van Antwerpen [1]. De hoofdkrachtinspanning van de verschillende legerdepots lag bij het uitrusten van reserve eenheden die gedurende de verschillende fases van het mobilisatieplan werden opgericht. De opgeroepen reservisten werden uitgerust met meestal verouderd materieel dat lag opgeslagen in de magazijnen van het legerdepot. Sommige uitrustingsstukken dateren nog van tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het 2LD levert onder meer materieel aan het 36ste Linieregiment (36Li) wanneer dit regiment op 10 september 1939 onder de wapens geroepen wordt. Op 11 september wordt ook de 14de Compagnie Transmissietroepen (14 Cie TTr) gemobiliseerd in de Sint-Bernardkazerne en van materieel voorzien.

Aan de vooravond van de oorlog is de rol van de legerdepots bijna uitgespeeld. Enkel de eenheden die pas zullen worden gemobiliseerd tijdens Fase E van het mobilisatieplan (start van de vijandelijkheden) moeten nog worden uitgerust . Het betreft in hoofdzaak de Versterkingsbataljons van de verschillende Versterkings- en opleidingscentra (VOC’s). Dit is dan ook de voornaamste reden waarom het mobilisatieplan voorziet dat bij de start van de oorlog de legerdepots en het weinige resterende materieel zullen worden aangehecht aan de VOC’s.

Staf/2LD
Bij afkondiging van fase E van het mobilisatieplan naar aanleiding van de Duitse inval, wordt het 2LD aangehecht aan het 5de Versterkings- en Opleidingscentrum (5VOC) een eenheid van niveau divisie die zich bij het begin van de oorlog in Doornik en Ath bevond. Omstreeks 06u00 geeft de Generale Staf van de Versterkings- en Opleidingstroepen (HK/TRI) het bevel de oorlogskantonnementen in Oost- en West-Vlaanderen in te nemen. Men vreesde immers dat de reguliere kazernes van ons leger vanaf het begin van de vijandelijkheden gebombardeerd zullen worden. Hierdoor werd aan de regimenten van de VOC’s het bevel gegeven om zich door een onmiddellijke verhuis naar diverse kleinere dorpen en steden in West- en Oost-Vlaanderen in veiligheid te stellen. Deze oorlogskantonnementen waren reeds voorzien in de mobilisatieplannen. De staf van het 5VOC zal zich in Beveren-Waas vestigen. Gezien het 2LD zich reeds in de buurt bevindt dienden zij zich niet onmiddellijk te verplaatsen.

Cie HuT
De Compagnie Hulptroepen (Cie HuT – in Franstalige bronnen ook aangeduid met de afkorting Cie de TA/CA) wordt bevolen door Lt Res Marlyn die wordt bijgestaan door zijn twee pelotonscommandanten Lt Res Vuylsteke en Lt Res Christiaens.

Batterij Artilleriepark/2LD
De reservisten bestemd voor de Iste Groep van het 4de Regiment Artilleriepark (I/4AP) worden door de Batterij Artilleriepark (in Franstalige bronnen ook aangeduid met de afkorting Cie de TPA) van uitrusting voorzien. Deze groep is verantwoordelijk voor de stockage, bewaking en distributie van enerzijds het reservematerieel van de artillerie en anderzijds de diverse munitievoorraden voor onze artillerie. Van zodra de groep gemobiliseerd is wordt de groep naar zijn respectievelijk regiment doorgestuurd voor de uitvoering van zijn opdracht. De Batterij Artilleriepark wordt bevolen door Majoor Hamels die beschikt over twee pelotonscommandanten, Lt Res baron Raymond de Borrekens en Lt Res Chatelain.

Staf/2LD
Terwijl het 5VOC zich naar de streek rond Beveren-Waas begeeft blijft het 2LD in de Sint-Bernardkazerne te Hemiksen en zet de mobilisatie verder.

Batterij Artilleriepark/2LD
De Batterij Artilleriepark van 2LD stelt de 1ste, 2de en 3de Batterij van I/4AP samen naarmate de reservisten toestromen. De pas gevormde batterijen van het I/4AP worden doorgestuurd naar Schelle, iets ten zuiden van Hemiksem waar I/4AP een alarmkantonnement inneemt.

Staf/2LD
De mobilisatie wordt te Hemiksem verdergezet. 1ste Kapitein Administrateur Luycx verlaat als eerste het 2LD en begeeft zich naar Adegem tussen Eeklo en Maldegem, waar alle administrateurs van het 1ste Verificatiebureau verzameld worden. Ze zullen samen op 16 mei naar het zuiden van Frankrijk vertrekken.

Staf/2LD
De staf van het 2LD ontvangt van Generaal-majoor Lecricque, commandant van het 5VOC, het bevel om zich klaar te maken voor de aftocht naar Frankrijk. De VOC’s, met onder meer de rekruten van de klas ’40 die nog moeten worden opgeleid, zullen naar Frankrijk worden doorgestuurd om daar hun opleiding te vervolledigen. Door de snelle opmars van de Duitsers was het voor het GHK snel duidelijk dat de verdere opleiding enkel in Frankrijk, ver achter de linies, kon gebeuren. Alle eenheden van de VOC’s die niet ingezet werden voor de beveiliging van Brussel ontvangen de 13 mei om 14u00 het schriftelijk bevel van het HK/TRI om zich klaar te maken voor de verplaatsing naar Frankrijk. Dit naar analogie van wat er tijdens de Eerste Wereldoorlog gebeurde. Het overbrengen van de versterkingsbataljons naar Frankrijk was echter een minder goed idee want eens de bataljons op spoor gezet en naar Frankrijk geëvacueerd konden ze niet meer instaan om de verliezen geleden door de regimenten tijdens de veldtocht terug aan te vullen.

De verplaatsing naar Frankrijk was echter totaal niet voorbereid. Er was geen voorafgaandelijke regeling met de Franse militaire noch burgerlijke overheid, er waren geen voorafgaandelijke verkenningen van kantonnementen, er was slechts proviand voor twee dagen en er bestond geen logistieke organisatie voor herbevoorrading in Frankrijk. Daarenboven moesten de commandanten van de respectievelijke VOC’s zelf vervoer per spoor regelen door de treinen te gebruiken die het 7 Franse leger van generaal Giraud naar Zeeland hadden gebracht. Het bevel om de VOC’s naar Frankrijk te evacueren kwam echter geen dag te vroeg want de 13de mei om 16u00 steken de Duitsers de Maas over te Sedan en begint hun opmars naar de Atlantische kust met als opzet zoveel mogelijk geallieerde troepen te omsingelen.

Oorlogskantonnementen van het 5VOC (geprojecteerd op na-oorlogse kaart).

Staf/2LD
De manschappen van het depot verlaten Hemiksem en steken de Schelde over om zich te voet naar hun oorlogskantonnement te Beveren-Waas te begeven, waar het HK van het 5VOC evenals een gedeelte van het 12de Regiment Jagers te Voet (12J) zich reeds bevinden.  Lt Cobbaut verlaat het 2LD en wordt in versterking gestuurd van het IIde Opvangcentrum van de Rekruteringsreserve in Kortrijk onder bevel van Kolonel Burck.

Staf/2LD
In het station van Beveren-Waas staan vier treinen klaar om het 12J, het 2LD en de onafhankelijke compagnies van het 5VOC naar Frankrijk te brengen. De manschappen en het materieel van het depot worden ‘s avonds nog aan boord van een trein geplaatst maar het treinstel zal echter pas ‘s anderendaags vertrekken. Naast het 2LD neemt ook de de Compagnie Diensten van het 12J plaats op dezelfde trein. De twee eenheden zullen de tocht naar Zuid-Frankrijk samen afleggen. Majoor Lemaître blijft bij zijn manschappen en vertrekt samen met hen per spoor.

Cie HuT
Wanneer beslist wordt dat Lt Res Marlyn de colonne wielvoertuigen onder bevel van Cdt Van Elslander zal vervoegen, wordt het commando van de compagnie overgedragen aan Lt Res Christiaens.

Staf/2LD
De trein van het 2de Legerdepot verlaat Beveren-Waas en wordt aanvankelijk naar Duinkerke gestuurd. De tocht zal twee dagen duren. Aan het eind van de eerste dag wordt Gent bereikt. De manschappen zullen de nacht van 16 op 17 mei in de trein doorbrengen.

Detachement Van Elslander/2LD
Een gedeelte van de Staf/2LD,
onder bevel van Kapitein-commandant Van Elslander officier adjunct van het 2LD, zal op 16 mei langs de baan naar het zuiden van Frankrijk trekken. Cdt Van Elslander neemt de persoonlijke bagage van de staf mee alsook de archieven en het bureaumaterieel van het 2LD. Hij beschikt over een viertal voertuigen die aan de colonne van het 5VOC worden toegevoegd. Deze colonne, bestaande uit vier personenwagens en één vrachtwagen, vertrekt nadat alle treinen met personeel en materieel van het 5VOC het station van Beveren-Waas verlaten hebben. Samen met Cdt Van Elslander vertrekken ook de Lt Adm Res Longueval, Lt Res Moors, Lt Med Res Jacques, Lt Med Res Dierijck en Lt Res Marlyn vergezeld van een vijftal manschappen chauffeurs van de voertuigen.

Staf/2LD
Het treinstel kan verder rijden naar Brugge waar een tweede nacht in de trein doorgebracht wordt. Kostbare tijd gaat verloren.

Detachement Van Elslander/2LD in Frankrijk
Het detachement van Cdt Van Elslander geïntegreerd in de kleine colonne van de Staf/5VOC komt op 17 mei toe te Angers (Maine-et-Loire) waar de voertuigen op bevel van het HK/TRI op de trein geladen worden. De reis wordt per spoor voortgezet tot Perpignan. Bij aankomst in Perpignan krijgen ze nieuwe orders om zich langs de weg naar Montpellier te begeven.

Stations in en rond Duinkerke waar een 15-tal Belgische treinen, waaronder die van het 2LD, vastliepen.

Staf/2LD in Frankrijk
Het treinstel van het depot bereikt Duinkerke, maar komt vast te zitten in de spoorbundel van het rangeerstation te midden van tientallen andere treinen van het Belgisch leger die allen een reispad naar het zuiden moeten krijgen. Er is voorlopig geen doorkomen aan. Tijdens de nacht van 18 op 19 mei wordt de haven van Duinkerke een eerste keer gebombardeerd.

Staf/2LD in Frankrijk
Het 2LD zit nog steeds vast in het station van Duinkerke, de kans om nog naar het zuiden te kunnen doorrijden wordt steeds kleiner. Vanaf nu wordt Duinkerke dagelijks gebombardeerd.

Duitse opmars tussen 16 en 20 mei. In de nacht van 20 op 21 mei wordt de Franse kust bereikt.

Duitse opmars tussen 16 en 20 mei. In de nacht van 20 op 21 mei wordt de Franse kust bereikt.

Staf/2LD in Frankrijk
In de nacht van 20 op 21 mei bereiken de Duitsers Noyelle-sur-Mer aan de monding van de Somme. Hierdoor raken een aantal eenheden van het 5VOC, waaronder het 2LD, ingesloten door de Duitsers. Door vertragingen onderweg naar het zuiden van Frankrijk werd uiteindelijk hun terugtochtweg afgesneden. De trein van het depot komt definitief vast te zitten in Duinkerke wanneer de Duitsers Abbeville innemen en hiermee de geallieerde legers in het noorden omsingelen. Eén van de pelotonscommandanten van de Compagnie Algemene Steun/2LD, Lt Res Sulzberger, wordt als liaisonofficier gedetacheerd bij Kolonel SBH Blancgarin, “Commandant de Place Belge et du Centre de Regroupement die zich in de Jean Bart kazerne van Duinkerke geïnstalleerd heeft.

Detachement Van Elslander/2LD in Frankrijk
Het detachement van Cdt Van Elslander bevindt zich op 20 mei te Montpellier in afwachting van doorgestuurd te worden naar Bagnols-sur-Cèze waar de Staf/5VOC reeds bezig is met de installatie van zijn hoofdkwartier. Intussen komt ook Lt J. Schmidt [7] van het 2LD op eigen kracht toe bij de Staf/5VOC te Bagnols-sur-Cèze. Hij was er niet in geslaagd het depot in Hemiksem te vervoegen voor het depot naar Frankrijk vertrok. Te Bagnols-sur-Cèze wordt hij op 20 mei belast met de oprichting van een Opvangcentrum (oftewel Centre d’acceuil) voor geïsoleerde militairen en jongeren van de Rekruteringsreserve die aan het 5VOC worden toegewezen.

Staf/2LD in Frankrijk
De toestand in Duinkerke is hopeloos, een groot aantal Belgische eenheden zit vast in Duinkerke dat wordt overvleugeld door de Duitse pantsertroepen. Tot overmaat van ramp worden twee grote petroleumtanks in brand geschoten. Dikke rookwolken trekken over het rangeerstation van Duinkerke. De enige uitweg is terug richting België.

2LD in Frankrijk
De Belgische plaatscommandant te Duinkerke kan bekomen dat een reeks treinstellen naar ons land teruggestuurd wordt. Ook de trein van het 2de Legerdepot keert terug en kan tegen de avond Adinkerke bereiken. De manschappen stijgen hier uit en marcheren naar Koksijde waar de nacht van 22 op 23 mei doorgebracht wordt.

Staf/2LD
De ganse dag wordt op nieuwe orders gewacht maar die komen niet en ook de nacht van 23 op 24 mei wordt nog te Koksijde doorgebracht. 

Staf/2LD
Het 2LD komt onder bevel te staan van Kolonel Bruyère, commandant van het 1ste Versterkings- en Opleidingscentrum (1VOC) die met zijn staf eveneens in Duinkerke ingesloten raakte. De Staf/1VOC keerde terug naar België en installeerde zich in Bulskamp ten zuiden van Veurne.  Kolonel Bruyère wordt er de bevelhebber van het “VOC in België”, een geïmproviseerde formatie samengesteld uit alle troepen van de VOC’s die de evacuatie naar Zuid-Frankrijk niet hebben gehaald en die naar België worden teruggestuurd. Het depot krijgt het bevel om zich te voet van Koksijde naar de wijk Duinpark te Oostduinkerke te verplaatsen. De soldaten worden in de wijk Duinpark in houten barakken langs het strand ondergebracht. Door een tekort aan accommodatie zullen echter een hoop manschappen gewoon in de duinen overnachten.

Detachement Van Elslander/2LD in Frankrijk
Het detachement Van Elslander/2LD komt toe in Bagnols-sur-Cèze waar de Staf/5VOC zich intussen geïnstalleerd heeft. Dankzij het overbrengen van de administratie en met de hulp van de meegereisde kern aan sleutelpersoneel kan zeer snel worden overgegaan tot de oprichting van een nieuw 2LD identiek aan het vorige.

Grand Hotel Gauquié te Oostduinkerke waar Majoor Lemaître zijn staf had in ondergebracht.

Staf/2LD
Majoor Lemaître heeft intussen zijn staf geïnstalleerd in het hotel Gauquié [7] in Oostduinkerke-bad. Rond 08u15 krijgt hij bezoek van de Eerste Minister Pierlot vergezeld van de ministers Spaak en Van der Poorten alsook van de Luitenant-generaal Denis, minister van Landsverdediging en zijn kabinetschef Kolonel SBH Gilbert. Zij vragen te kunnen beschikken over een kamer om er te vergaderen en na ongeveer een uur trekken ze verder naar De Panne.

Cie HuT
Lt Cobbaut, die strandde met een detachement jongeren van de Rekruteringsreserve te Calais en te voet naar België terugkeerde, wordt terug in de rangen van het 2LD opgenomen als pelotonscommandant bij de Cie HuT.

Cie Algemene Diensten en Kantonniers
Lt Res De Coster wordt overgeplaatst van 1LD, dat zich in Koksijde bevindt, naar 2LD waar hij als pelotonscommandant wordt toegevoegd aan de Cie Algemene Diensten en Kantonniers.

Staf/2LD
Het legerdepot blijft in zijn kantonnement in de wijk Duinpark te Oostduinkerke.

Staf/2LD
Het legerdepot blijft in zijn kantonnement in de wijk Duinpark te Oostduinkerke.

Staf/2LD
Bij de capitulatie bevindt het 2LD zich nog steeds in Oostduinkerke. De kustgemeente was op dat ogenblik nog in geallieerde handen waardoor het voor het 2LD onmogelijk was om zich over te geven aan de Duitsers. Noodgedwongen blijft de oorlog voor het 2LD voortduren tot de frontlijn voorbij is gepasseerd. Kolonel Bruyère vaardigt op 28 mei richtlijnen uit voor alle eenheden van de VOC’s die zich nog in het niet bezet gedeelte van België bevinden op het moment van de capitulatie [8]. De genomen maatregelen zijn bedoeld om conflicten tussen Belgische militairen en de geallieerden troepen die de strijd verderzetten te verhinderen. De soldaten moeten worden ontwapend en zijn geconsigneerd in hun kantonnementen. De officieren moeten zowel overdag als ‘s nachts de manschappen encadreren en de discipline moet worden gehandhaafd. De soldaten wordt gewezen op de gevaren om er alleen op uit te trekken in het niemandsland tussen de strijdende partijen.

Te Oostduinkerke wordt Maj Lemaître bijgestaan door Lt Res Vuylsteke als officier adjunct. De slagorde van het 2LD in België ziet er op 28 mei als volgt uit:

  • Staf: Maj Lemaître en Lt Res Vuylsteke, OLt Med Van Damme;
  • Cie Hulptroepen: Lt Res Christiaens, Lt Res Cobbaut, Lt Res Mustin en Lt Res Delchambre;
  • Bij Artilleriepark: Maj Hamels, Lt Res de Borrekens en Lt res Chatelain;
  • Cie Algemene Diensten en Kantonniers: Lt Res Thijs, Lt Res Thibaut en Lt Res De Coster.

Staf/2LD in Frankrijk
Op 28 mei is de oprichting van een nieuwe eenheid met de naam 2de Legerdepot in de schoot van het 5VOC afgerond. Deze nieuwe eenheid komt onder bevel te staan van Cdt Van Elslander. Het nieuwe 2LD bestaat uit een Staf Depot, een Staf Depot Gezondheidsdienst, een Cie Hulptroepen, een Batterij Artilleriepark en een Cie Algemene Diensten. Deze eenheid wordt aangevuld met oudere reservisten die als geïsoleerde militair aan de omsingeling van Abbeville wisten te ontsnappen en die werden doorgestuurd naar het Opvangcentrum van 5VOC te Bagnols-sur-Cèze. Het personeel van het Opvangcentrum, waaronder de Lt Res Schmidt, wordt overgeplaatst naar het pas gevormde 2de Legerdepot. Het 5VOC maakte gebruik van de organisatietabel en slagorde van 2LD om een nieuwe eenheid op te richten en er de oudere reservisten in onder te brengen. Ook Lt Res Hendrik Bijl [9] , oorspronkelijk van 2LD, komt in deze nieuwe eenheid terecht.

Staf/2LD
Een Franse stafofficier brengt Maj Lemaître op de hoogte dat de IJzer zal verdedigd worden door een gemengd Frans-Brits Legerkorps en dat alle bruggen over de rivier vernield werden. Gelaten wacht het legerdepot in zijn kantonnement te Oostduinkerke de komst van de Duitsers af. In de loop van de middag meldt Lt Rousseau, pelotonscommandant van het 2de Peloton van de 10de Compagnie van het 10de Regiment Hulptroepen van het Leger [10] zich aan bij Maj Lemaître. Hij is van Mesen met zijn peloton naar Oostduinkerke gemarcheerd en wist aan krijgsgevangenschap te ontsnappen. Lt Rousseau wil proberen met zijn peloton Engeland te bereiken en vraagt om zich te mogen aansluiten bij 2LD hetgeen Maj Lemaître toestaat. Lt Rousseau wordt aangesteld als pelotonscommandant van het 5Pl van de Cie HuT, een peloton samengesteld uit geïsoleerde militairen die zich bij het 2LD aangesloten hebben. Vanaf 16u30 wordt Oostduinkerke beschoten door de Duitse artillerie. Er vallen gewonden en doden onder de burgers van Oostduinkerke. De beschieting blijft de ganse nacht doorgaan, het gevecht om Nieuwpoort tussen de Fransen en Britten enerzijds en de Duitsers anderzijds is ingezet.

Staf/2LD in Frankrijk
De slagorde officieren van het nieuwe 2LD in Frankrijk ziet er als volgt uit:

  • Staf: Cdt Van Elslander, Lt Res Moors, Lt Res Bijl, Lt Adm Res Longueval en Lt Med Res Jacques,
  • Cie Hulptroepen: Lt Res Marlyn, Lt Res Lefebvre en Lt Debray,
  • Batterij Artilleriepark: Lt Res Henry en Lt Res Schmidt,
  • Cie Algemene Diensten: Cdt Res baron J. de Vinck en Lt Res Vanvolsem,
  • Officieren in overtal: Lt Res Joye, Lt Res Mahieu.

De manschappen van het 2LD logeren vanaf 30 mei in houten barakken nabij hotel L'Ermitage.

De manschappen van het 2LD logeren vanaf 30 mei in houten barakken nabij hotel L’Ermitage in Oostduinkerke.

Staf/2LD
Gezien het lokale Rode Kruis zich uit Oostduinkerke had teruggetrokken richting Frankrijk bekommeren de militaire geneesheren van het 2LD, Lt Med Tielieu en OLt Med Van Damme zich samen met de officier adjunct Lt Res Vuylsteke om de talloze burgerslachtoffers die tijdens de artilleriebeschieting van Oostduinkerke gewond raakten. De artilleriebeschietingen blijven voortduren. Er komen enkele artilleriegranaten neer in de onmiddellijk omgeving van de houten barakken te Duinpark, het hotel Britanicus (TBD) wordt met de grond gelijk gemaakt.

Cie HuT/2LD
De Cie HuT verplaatst zich te voet van de wijk Duinpark te Oostduinkerke-Bad naar een ander kamp met houten barakken aan de landzijde van de duinen nabij het hotel L’Ermitage.

31 mei 1940

Staf/2LD
Op 31 mei komt Oostduinkerke midden in de vuurlinie van de Frans-Britse perimeter rond Duinkerke te liggen. Het 2LD bevindt zich nu tussen de twee strijdende partijen. Bij een Brits-Duits artillerieduel langs de kuststrook worden de houten barakken van het 2LD getroffen. Hierbij sneuvelen de Soldaten Pierre Coppens, Theodore Delveaux, Joseph Leberger, Joseph Pynenborg en Max Smal in het niemandsland tussen de stellingen van de geallieerden en de Duitsers. Lt Res baron de Borrekens rapporteert zelfs vijftien gewonden en zeven doden. De gewonden worden naar een hospitaal in De Panne afgevoerd.

2LD
De manschappen kunnen slechts op 1 juni hun kantonnement te Oostduinkerke verlaten wanneer de Duitsers de Britse perimeter doorbreken. Op 1 juni om 08u00 verschijnt een Duitse kapitein en vraagt om een onderhoud met Maj Lemaître. Vervolgens wordt het 2de Legerdepot krijgsgevangen genomen te Oostduinkerke en onmiddellijk te voet via Nieuwpoort-Stad, waar de Duitsers een noodbrug hebben aangelegd, naar Mariakerke gestuurd waar gekantonneerd wordt. Op 2 juni wordt doorgemarcheerd via Oostende naar Sint-Kruis Brugge waar tijdens de nacht van 2 op 3 juni gekantonneerd wordt. Op 4 juni wordt naar Eeklo gemarcheerd waar ze bij aankomst worden opgesloten in de “Gefangenensammelstelle Eeklo” . In Eeklo wordt het 2LD onder bevel van de 13de Infanteriedivisie (13Div) geplaatst om op 11 juni gedemobiliseerd te worden door de bezetter. Het dienstplichtig personeel wordt naar huis gestuurd, de actieve officieren, onderofficieren en beroepssoldaten worden krijgsgevangen genomen.

23 juni 1940

2LD in Frankrijk
Het op 28 mei nieuw opgericht 2LD  wordt op 23 juni bij de hervorming van het 5VOC opgeheven. De manschappen gaan over naar het 15de Bataljon Hulptroepen (15Bn HuT) en het 16de Bataljon HuT van het 5VOC. Cdt Van Elslander wordt bataljonscommandant van het 16Bn HuT en neemt Lt Moors en Lt Longueval van 2LD op in de Staf/16Bn HuT. Luitenant Bijl gaat over naar de Staf/15Bn HuT waar hij onder bevel van Cdt Collard komt te staan. 

1ste Kapitein der Administratie Jean-Pierre Luycx bevindt zich op 30 juni te Toulouse om er het financiële beheer van het Belgische plaatscommando van Toulouse en van het XVIIde Rekruteringscentrum van het Belgisch Leger op zich te nemen. 

Na de capitulatie

1Kapt Luycx wordt op 23 augustus 1940 krijgsgevangen genomen bij het passeren van de demarcatielijn te Paray-le-Monial wanneer hij met de Staf van het XVII CRAB terugkeert naar België. Hij wordt vrijgelaten en keert terug naar ons land in januari 1941. 1Kapt Luycx wordt de rest van dat jaar tewerkgesteld bij de Dienst der Werkzaamheden van het Gedemobiliseerde Leger om de boekhouding van de Rekruteringsreserve af te sluiten. Hij dient de rekeningen na te zien van verschillende eenheden die na 28 mei nog in Frankrijk verbleven. Tot zijn ongenoegen wordt hij vroegtijdig van zijn taak ontheven waardoor de besteding van meerdere miljoenen Belgische frank aan fondsen niet gecontroleerd werd.

Slachtoffers

EenheidNaamVoornaamFotoGraadStandKlas° op° te+ op+ teNota
2LDepBEKEHenri, C.SdtMil3031.05.1910Gent27.05.1940Kortemark
2LDepCOPPENSPetrusSdtMil2210.02.1902Overboelare31.05.1940OostduinkerkeOverleden bij artilleriebeschieting kantonnement
2LDDELVEAUXThéodoreSdtMil2630.12.1906Graty31.05.1940OostduinkerkeOverleden bij artilleriebeschieting kantonnement
2LDepDIERCKXVictorSdtMil2622.03.1906Mol30.05.1940De Panne
2LDepGEUNISMarcelLtRes01.03.1905Sint-Jans-Molenbeek21.08.1940Montélimar (F)Overleden in hospitaal ten gevolge van verwondingen opgelopen bij een verkeersongeval tijdens zijn repatriëring naar België
2LDepLEBERGERJoseph, J.J.SdtMil2020.04.1900Verviers31.05.1940OostduinkerkeOverleden bij artilleriebeschieting kantonnement
2LDepONGENAEGustaafSdtMil2602.06.1906Heusden(Onbekend)(Onbekend)Verdwenen
2LDepPYNENBORGJoseph, F.SdtMil2720.04.1907Berchem31.05.1940OostduinkerkeOverleden bij artilleriebeschieting kantonnement
2LDepRYCKAERTCyriel, A.SdtMil2821.04.1908Eeklo22.05.1940Rang-du-Fliers (F)Overleden aan zijn verwondingen in de hospitaaltrein T.E.M. 10
2LDepSMALMax, J.A.SdtMil2713.04.1907Schaarbeek31.05.1940OostduinkerkeOverleden bij artilleriebeschieting kantonnement
2LDepSNEYERSJean, B.SdtMil2513.02.1906Mechelen27.05.1940Calais (F)
2LDepVAN DEN EYNDEPetrusSdtMil2010.06.1900Hemiksem17.08.1940Stablack (D)Krijgsgevangene

Bibliografie en Bronnen

  1. Achtergrondinformatie bij de Sint-Bernardkazerne [On Line Beschikbaar]: https://belgiummilitary.wordpress.com/lijst-van-militair-vastgoed-met-specifiek-militair-gebruik-na-1830-alfabetisch-per-gemeente/hemiksem/hemiksem-sint-bernardus/ [Laatst geraadpleegd 25 november 2019].
  2. Uitgebreid getypt verslag opgesteld in het Frans door Majoor Lemaître, commandant van het 2LD. Het verslag bevindt zich in het dossier van het 2LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
  3. Beoordelingsnota betreffende de staat van dienst van Lt Res Hendrik Bijl, opgesteld te Bagnols-sur-Cèze op 17 augustus 1940 door Cdt Collard, bataljonscommandant van het 15de Bataljon Hulptroepen. De beoordelingsnota bevindt zich in het dossier van het 2LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
  4. Getypt verslag opgesteld in het Frans op 31 januari 1941 door 1ste Kapitein van de Administratie J. Luycx, administrateur bij het 2LD. Het  verslag bevindt zich in het persoonlijk dossier van 1Kapt Luycx bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
  5. Beknopt getypt verslag opgesteld in het Nederlands door Lt Res De Coster, pelotonscommandant bij de Compagnie Algemene Diensten vanaf 25 mei. Hij komt van het 1LD. Het verslag bevindt zich in het dossier van het 2LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie. Lt De Coster maakt gewag van vijf gesneuvelden van het 2LD te Oostduinkerke hetgeen klopt met de gegevens van het Belgian Wardead Register.
  6. Zeer beknopt getypt verslag opgesteld door Lt Res baron R. de Borrekens pelotonscommandant bij de Batterij Artilleriepark. Het verslag bevindt zich in het dossier van het 2LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
  7. Achtergrondinformatie bij Hotel Gauquié [On line beschikbaar]:  https://nl.wikipedia.org/wiki/Hotel_Gauqui%C3%A9 [laatst geraadpleegd 18 augustus 2021].
  8. Order Nr 4, uitgevaardigd op 28 mei 1940 door de commandant van de VOC’s in België met daarin de richtlijnen voor de troepen die zich in niet bezet België bevinden in afwachting van krijgsgevangenschap. De richtlijnen hebben tot doel de militaire operaties van de geallieerden niet te hinderen. Het Order Nr 4 bevindt zich in het dossier van het 1ste Legerdepot van de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
  9. Een bijzonderheid aan het 2de Legerdepot is dat subalterne reserve officieren, vader van zes kinderen of meer, automatisch werden overgeplaatst van de slagorde van de eenheid waar ze hun legerdienst hadden gedaan naar het 2LD. Een bijzondere richtlijn werd hiervoor uitgevaardigd (Nota M.A. GHK – 3de Sectie Nr 86/89 van 28 januari 1940). De nota vermeld onder meer dat: “Ze worden vermeld op het einde van de slagorde onder het opschrift “Pro Memorie – vaders van zes kinderen en meer“.  De Luitenanten van de Reserve De Meure, Bijl, Schmidt en Struif waren onder meer in dit geval. Deze officieren werden in principe niet opgeroepen maar sommige melden zich vrijwillig aan voor de dienst. Deze richtlijn bevindt zich in het dossier van het 2LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
  10. Uitgebreid handgeschreven verslag opgesteld in het Frans door Lt Res Léon Rousseau, pelotonscommandant bij de 10Cie van III/10HuTL. Het verslag bevindt zich in het Dossier Hulptroepen, bij de Sectie Classified Archives van het ADIV, Ministerie van Defensie van Defensie te Evere.
  11. Handgeschreven verslag opgesteld in het Frans door Lt Christiaens, eerst pelotonscommandant bij de CIe HuT en vanaf 24 mei compagniecommandant van de Cie HuT. Het verslag bevindt zich in het dossier van het 2LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
  12. Lt Res baron Raymond de Borrekens was waarnemend burgemeester van Vorselaar tot hij werd opgeroepen als reservist. [On Line beschikbaar]: https://nl.wikipedia.org/wiki/Raymond_de_Borrekens#:~:text=Raymond%20Constantin%20Ghislain%20Marie%2DJoseph,en%20van%201948%20tot%201969. [Laatst geraadpleegd 8 december 2020].
  13. Attest opgesteld door Generaal-majoor Lecrique, commandant van 5VOC, waarin hij de houding van Lt Res Schmidt van 2LD prijst als oprichter van het opvangcentrum te Bagnols-sur-Cèze. Dit attest bevindt zich in het dossier van het 2LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
  14. Gedetailleerd en nauwkeurig handgeschreven verslag opgesteld in het Frans door Cdt Van Elslander, adjunct van Majoor Lemaître. Het verslag bevat de slagorde van het 2LD te Bagnols-sur-Cèze en de slagorde van het 16de Bataljon Hulptroepen dat op 23 juni in Frankrijk werd opgericht. Dit verslag bevindt zich in het dossier van het 2LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.