Reglementaire benaming	5de Legerdepot | 5LD 5ème Dépôt d’Armée | 5DépA
Type	Versterkings- en opleidingseenheid
Ontdubbeld van	n.v.t.
Onderdeel van	2de Versterkings- en Opleidingscentrum
Bevelhebber	Majoor Albert De Man
Standplaats	Kazerne Weyler te Sint-Niklaas
Samenstelling	Staf Depot
	Staf Depot Gezondheidsdienst
	Compagnie Depot Hulptroepen
	Batterij Depot Artilleriepark
	Compagnie Depot en Algemene Diensten en Kantonniers

Staf/5LD
Het 5de Legerdepot (5LD), gekazerneerd in Sint-Niklaas, is een van de zes legerdepots van het veldleger. De hoofdkrachtinspanning van de verschillende legerdepots lag bij het uitrusten van reserve eenheden die gedurende de verschillende fases van het mobilisatieplan werden opgericht. De opgeroepen reservisten werden uitgerust met meestal verouderd materieel dat lag opgeslagen in de legerdepots. Sommige uitrustingsstukken dateren nog van tijdens de Eerste Wereldoorlog. Aan de vooravond van de oorlog is de rol van de legerdepots bijna uitgespeeld. Enkel de eenheden die pas zullen worden gemobiliseerd tijdens Fase E van het mobilisatieplan (start van de vijandelijkheden) moeten nog worden uitgerust. Het betreft in hoofdzaak de Versterkingsbataljons van de verschillende Versterkings- en opleidingscentra (VOC’s) en de groepen (benaming voor een bataljon bij de artillerie) van de Regimenten Artilleriepark. Dit is dan ook de voornaamste reden waarom het mobilisatieplan voorziet dat bij de start van de oorlog de legerdepots en het weinige resterende materieel zullen worden aangehecht bij de VOC’s.

Het 5de Legerdepot (5LD) is gevestigd in de “Nieuwe Kazerne” langs de Slachthuisstraat (huidige Kazernestraat) te Sint-Niklaas [1]. De 17de Compagnie Transmissietroepen (17TTr) werd op 8 september 1939 te Sint-Niklaas gemobiliseerd en uitgerust met materieel van het 5LD.  17TTr verbleef tot 15 november in Sint-Niklaas waarna de eenheid naar Gent werd overgeplaatst. Ook de Staf van de Dienst voor Onderhoud der Straat- en Waterwegen, verantwoordelijk voor het uitvoeren van diverse werken aan deze infrastructuur ten behoeve van het leger, wordt op 14 januari 1940 gemobiliseerd te Sint-Niklaas in de Weyler Kazerne.

Staf 5LD
Het 5LD wordt op 10 mei onder bevel geplaatst van het 2de Versterkings- en Opleidingscentrum (2VOC) dat zich bij het begin van de oorlog in en rond Antwerpen bevond. Omstreeks 06u00 geeft de Generale Staf van de Versterkings- en Opleidingstroepen (HK/VOC) het bevel de oorlogskantonnementen in Oost- en West-Vlaanderen in te nemen. Men vreesde immers dat de reguliere kazernes van ons leger gebombardeerd zullen worden en de regimenten van de VOC’s moeten zich door een onmiddellijke verhuis naar diverse kleinere dorpen en steden in West- en Oost-Vlaanderen in veiligheid stellen. Onmiddellijk wordt begonnen met de evacuatie van de Regimentsstaven en de Bataljons Instructie naar de oorlogskantonnementen. De staf van het 2VOC vestigt zich in Lovendegem. Gezien het 5LD zich reeds in Oost-Vlaanderen bevond diende het zich niet te verplaatsen. Het depot zal in Sint-Niklaas de eerste oorlogsdagen doorbrengen tijdens dewelke het IIde Bataljon Versterking van het 63ste Linieregiment (II/63Li) en het IIde Bataljon Versterking van het 51ste Linieregiment (II/51Li) nog van materieel wordt voorzien.

Bij Depot AP/5LD
De Bij Depot AP/5LD moet een groep (of meerdere – TBC) mobiliseren voor het 5de Regiment Artilleriepark (5AP). De reservisten bestemd voor deze groep(en) van het Artilleriepark moeten door de Batterij Depot Artilleriepark (Bij Depot AP/5LD) worden voorzien van uitrusting. Eens opgericht zal deze groep verantwoordelijk zijn voor de stockage, bewaking en distributie van enerzijds het reservematerieel van de artillerie en anderzijds de diverse munitievoorraden voor onze artillerie. Er wordt echter beslist dat het 5AP niet opgericht zal worden maar een aantal manschappen die voor deze eenheid bestemd zijn melden zich op 10 mei toch aan bij de Bij Depot AP/5LD. Lt Adm Alfred Bataille die voorzien was als officier administratie voor dit regiment wordt uiteindelijk aangehecht bij het 5LD [2].

Staf 5LD
Verschillende reservisten komen toegestroomd in de kazerne, de mobilisatie wordt rustig voortgezet. Omstreeks 22u00 neemt het Groot Hoofdkwartier (GHK) de beslissing dat vijf Bataljons Instructie vanuit oorlogskantonnementen in het Gentse zich naar Brussel moeten verplaatsen voor een contra-parachutisten opdracht. Opgeschrikt door de gebeurtenissen bij de 7de Infanteriedivisie (7Div) aan het Albertkanaal slaat de paniek voor luchtlandingsoperaties overal in het land toe. Een haastige verdediging van de hoofdstad tegen mogelijke Duitse luchtlandingsoperaties wordt opgezet onder leiding van Luitenant-generaal ridder Van Strydonck de Burkel. In eerste instantie werden de verschillende Groepen van het 31ste Regiment Artillerie (31A), een Versterkings-en opleidingsregiment van de artillerie rond de vliegvelden van de hoofdstad ontplooid. Vervolgens worden de Bataljons Instructie van 1VOC en 2VOC aangeduid voor deze opdracht. I/52Li, I/53Li, I/54Li, I/56Li en I/58Li worden tijdens de nacht vanuit Gent per spoor naar Brussel gebracht, I/55Li zal vanuit Antwerpen de hoofdstad vervoegen. Het 5LD blijft samen met de drie Bataljons Versterking en enkele kleinere eenheden van het 2VOC achter in het oorlogskantonnement.

Staf 5LD
Reservisten blijven toestromen in de kazerne, de mobilisatie wordt voortgezet. De contra-parachutisten opdracht voor de Bataljons Instructie van het 2VOC wordt aangevat waardoor het 2VOC over twee plaatsen verspreid is, namelijk de streek van Lovendegem en Brussel.

Staf 5LD
Door de snelle opmars van de Duitsers werd het voor het Groot Hoofdkwartier (GHK) snel duidelijk dat de verdere opleiding enkel in Frankrijk, ver achter de linies, kon gebeuren. Alle eenheden van de VOC’s die niet ingezet werden voor de beveiliging van Brussel ontvangen de 13 mei om 14u00 het schriftelijk bevel van het HK/VOC om zich klaar te maken voor de verplaatsing naar Frankrijk. Dit naar analogie van wat er tijdens de Eerste wereldoorlog gebeurde. Het gedeelte van het 2VOC dat zich nog in Oost-Vlaanderen bevond, inclusief het 5LD, zal naar Frankrijk gestuurd worden om daar de opleiding van de rekruten van de klas ’40 te vervolledigen. De drie Bataljons Instructie van het 2VOC moeten echter hun contra-parachutisten opdracht te Brussel verderzetten.

Staf 5LD
De staf is in volle voorbereiding voor de verplaatsing naar Frankrijk. Rantsoenen moeten worden afgehaald en informatie moet bekomen worden over de reisweg en de uiteindelijke bestemming.

Staf 5LD
Het depot verlaat Sint-Niklaas en dient zich naar Zuid-Frankrijk te begeven. De manschappen en het materieel worden op de trein gezet om naar Frankrijk overgebracht te worden. De verplaatsing naar Frankrijk was echter totaal niet voorbereid. Er was geen voorafgaandelijke regeling met de Franse militaire noch burgerlijke overheid, er waren geen voorafgaandelijke verkenningen van kantonnementen, er was slechts proviand voor twee dagen en er bestond geen logistieke organisatie voor herbevoorrading in Frankrijk. Daarenboven moesten de commandanten van de respectievelijke VOC’s zelf vervoer per spoor regelen door de treinen te gebruiken die het 7 Franse leger van generaal Giraud naar Zeeland hadden gebracht. Het bevel om het 5LD naar Frankrijk te evacueren kwam echter geen dag te vroeg want de 13de mei om 16u00 steken de Duitsers de Maas over te Sedan en begint hun opmars naar de Atlantische kust met als opzet zoveel mogelijk geallieerde troepen te omsingelen. De tocht zal tot 23 mei duren.

Staf 5LD in Frankrijk
Het depot bereikt Pont-Saint-Esprit en wordt ingekwartierd te Saint-Gervais en Saint-Nazaire in het departement van de Gard. Het 5LD is één van de weinige eenheden van het 2VOC die erin geslaagd is aan de Duitse omsingeling te ontkomen.

Staf 5LD in Frankrijk
Het 5LD dat ongeveer een 600 tal manschappen telt wordt gereorganiseerd in Saint-Gervais en Saint-Nazaire in de Gard. De slagorde van het nieuwe 5LD in Frankrijk ziet er als volgt uit:

• Staf,
• Medische Staf,
• Cie Hulptroepen,
• Batterij Artilleriepark,
• Cie Algemene Diensten.

5LD in Frankrijk
Lt Adm Bataille wordt aangeduid voor het werkbataljon van het Xde Bataljon Wachters van Verkeerswegen en Inrichtingen (X/GVCE) dat deel uitmaakt van het VOC/ChA. Het werkbataljon zal ingezet  worden in de Versterkte Positie Verdun. Het X/GVCE is gekantonneerd te Aiguèze in de vallei van de Ardèche op een tiental kilometer van Pont-Saint-Esprit. Er wordt koortsachtig gewerkt om het werkbataljon paraat te stellen dat deels is samengesteld uit compagnies van het X/GVCE en uit een compagnie van het 4de Legerdepot (4LD). Lt Bataille wordt op 19 juni samen met de rest van het werkbataljon krijgsgevangen genomen te Chambres.

5LD in Frankrijk
Het 5LD wordt op 18 juni 40 wordt opgedoekt om het kader te leveren voor het III Bataljon Versterking van het 56ste Regiment Auxiliaire (56A). Dit bataljon zal echter nooit over manschappen beschikken. Alleen de officieren worden overgeplaatst, de manschappen blijven ter plaatse en worden aangehecht aan het 4LD.

1. De “Nieuwe Kazerne” te Sint-Niklaas bevond zich in de toenmalige Slachthuisstraat. Na de oorlog werd de kazerne omgedoopt tot de Kazerne Majoor Weyler (TBC) en veranderde de Slachthuisstraat van naam in Kazernestraat. Achtergrondinformatie bij de Nieuwe Kazerne (alias de Weylerkazerne of Kazerne Majoor Weyler) te Sint-Niklaas [On Line Beschikbaar]: https://belgiummilitary.wordpress.com/vastgoed-geklasseerd-per-gemeente/sint-niklaas/  [Laatst geraadpleegd 22 november 2020]
2. Summier getypt verslag opgesteld in het Frans op 29 juni 1945 door Lt Adm Alfred Bataille, aangehecht aan de Bij Depot Artilleriepark. Dit is trouwens het enige verslag in het dossier van 5LD. Het verslag bevindt zich in het dossier van het 5LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid (ADIV), Ministerie van Defensie.