Reglementaire benaming	3de Legerdepot | 3LD 3ème Dépôt d’Armée | 3DépA
Type	Versterkings- en opleidingseenheid
Ontdubbeld van	n.v.t.
Onderdeel van	1ste Versterkings- en Opleidingscentrum
Bevelhebber	Kapitein-commandant Charles
Standplaats	Grand-Manil, Gembloers
Samenstelling	Staf Depot
	Staf Depot Gezondheidsdienst
	Compagnie Depot Hulptroepen
	Batterij Depot Artilleriepark
	Compagnie Depot en Algemene Diensten en Kantonniers

Staf/3LD
Het 3de Legerdepot (3LD), gekazerneerd in Gembloers, is een van de zes legerdepots van het veldleger. De hoofdkrachtinspanning van de depots lag bij het uitrusten van reserve eenheden die gedurende de verschillende fases van het mobilisatieplan werden opgericht. De opgeroepen reservisten werden uitgerust met meestal verouderd materieel dat lag opgeslagen in loodsen en magazijnen van de legerdepots. Sommige uitrustingsstukken dateren nog van tijdens de Eerste Wereldoorlog. Zo wordt begin november onder meer het 9de Regiment Hulptroepen van het Leger (9HuTL) door het 3LD gemobiliseerd. Aan de vooravond van de oorlog is de rol van de legerdepots bijna uitgespeeld. Enkel de eenheden die pas zullen worden gemobiliseerd tijdens Fase E van het mobilisatieplan (start van de vijandelijkheden) moeten nog worden uitgerust. Het betreft in hoofdzaak de Versterkingsbataljons van de verschillende Versterkings- en opleidingscentra (VOC’s). Dit is dan ook de voornaamste reden waarom het mobilisatieplan voorziet dat bij de start van de oorlog de legerdepots en het weinige resterende materieel zullen worden aangehecht aan de VOC’s. Het 3LD staat onder bevel van Kapitein-commandant Charles.

Staf/3LD
Na het uitbreken van de vijandelijkheden wordt het 3LD zelf gemobiliseerd. Het 3de Legerdepot start zijn mobilisatie in Grand-Manil, een deelgemeente van Gembloers. Er zullen op de eerste oorlogsdag een driehonderdtal manschappen toekomen in het depot en een dertigtal reserveofficieren. Gembloers ligt op een belangrijk wegenknooppunt midden in de ontplooiingszone van het 1ste Franse Leger en wordt op de eerste oorlogsdag reeds het voorwerp van enkele vijandelijke luchtaanvallen. In de loop van de dag wordt het 3LD aangehecht aan het 1ste Versterkings- en Opleidingscentrum (1VOC) een eenheid van divisieniveau die zich op 10 mei in Gent bevindt. Omstreeks 06u00 geeft de Generale Staf der Versterkings- en Opleidingstroepen (HK/VOC) het bevel aan de VOCs om de oorlogskantonnementen in Oost- en West-Vlaanderen in te nemen. Men vreesde immers dat de reguliere kazernes van ons leger gebombardeerd zullen worden en de regimenten van de VOC’s moeten zich door een onmiddellijke verhuis naar diverse kleinere dorpen en steden in West- en Oost-Vlaanderen in veiligheid stellen. Voor het 1VOC is dat de streek van Oostakker en Destelbergen. Ook het 3LD zal in die streek geconcentreerd worden.

Batterij Depot Artilleriepark/3LD
De Iste Groep van het 2de Regiment Artilleriepark (I/2AP) en de Iste Groep van het 3de Regiment Artilleriepark (I/3AP) wordt door de Batterij Depot Artilleriepark van uitrusting voorzien. Deze beide Groepen zijn verantwoordelijk voor de opslag, bewaking en distributie van enerzijds het reservematerieel van de artillerie en anderzijds de diverse munitievoorraden voor onze artillerie. Van zodra de twee Groepen zijn uitgerust met materieel en operationeel zijn, zullen ze worden doorgestuurd naar hun respectievelijke regimenten.

Staf/3LD
Verschillende militairen van het depot raken gewond bij de aanhoudende aanvallen van de Luftwaffe, Soldaat Jean Geraerts overlijdt aan zijn verwondingen in het ziekenhuis van Hannuit. Bij de doortocht van de Franse Dragons Portés vallen talrijke slachtoffers onder onze bondgenoten. Heel wat van die gewonden worden in het depot binnen gebracht ter verzorging. Kapt Res Jassogne van 3LD raakt gewond in het aangezicht bij de evacuatie van Franse gewonden tijdens het bombardement. Het Franse Iste Leger wil Gembloers en Hannuit inrichten als belangrijke defensieve stellingen noord van de Maas waardoor het 3LD genoodzaakt is de stad te ontruimen. Ondertussen heeft het 1VOC opdracht gekregen om zijn drie Bataljons Instructie naar Brussel te sturen voor een anti-parachutisten opdracht. Slechts een klein gedeelte van het 1VOC blijft in Oost-Vlaanderen achter.

Staf/3LD
Het depot wordt ontruimd en via de baan verplaatst richting Destelbergen, het oorlogskantonnement van het 1VOC. Doordat de organieke transportmiddelen van het depot vernield werden tijdens de bombardementen van 10 en 11 mei zit er niets anders op dan de manschappen op weg te sturen in kleine groepjes die op eigen kracht Destelbergen moeten zien te bereiken. Cdt Charles zelf beschikt ook niet over een voertuig maar kan meerijden met het persoonlijk voertuig van Lt Adm Deborre. In het voertuig worden de fondsen en de geheime documenten van het depot meegenomen. Cdt Charles verlaat Gembloux om 16u00 en bereikt vier uur later zonder problemen het voorziene kantonnement in Destelbergen. Een ander groepje wordt gevormd door Lt Adm Collet , Lt Lombaerts en Lt Chevy. Op hun terugtocht worden ze gebombardeerd in het bos van Strihou nabij Enghien. Lt Lombaerts wordt dermate gewond dat hij moet worden achtergelaten in het militair hospitaal van Gent. 

Batterij Depot Artilleriepark/3LD
De twee groepen Artilleriepark (I/2AP en I/3AP) kunnen hun mobilisatiewerkzaamheden afronden en zijn klaar om hun regimenten vervoegen. Zij blijven voorlopig achter te Gembloers in afwachting van orders voor hun toekomstige opdrachten.

Staf/3LD
Op weg naar Destelbergen wordt een belangrijk detachement van het depot te Genappe op de trein gezet. De weinige voertuigen van het depot zetten de tocht via de weg verder. Diverse groepjes militairen trekken eveneens op eigen houtje richting Vlaanderen en zullen de ganse tocht naar Destelbergen te voet afleggen.

Inmiddels wordt beslist dat het 1VOC naar Frankrijk zal worden doorgestuurd om daar de opleiding van de rekruten van de klas ’40 te vervolledigen. Door de snelle opmars van de Duitsers was het voor het GHK snel duidelijk dat de verdere opleiding enkel in Frankrijk, ver achter de linies, kon gebeuren. Alle eenheden van het 1VOC behalve de Bataljons Instructie die werden ingezet voor de beveiliging van Brussel ontvangen op 13 mei om 14u00 het schriftelijk bevel van het HK/VOC om zich klaar te maken voor de verplaatsing naar Frankrijk. Dit naar analogie van wat er tijdens de Eerste wereldoorlog gebeurde. Het 3LD kreeg van Kolonel Bruyère, commandant van 1VOC, bijgevolg de opdracht zich voor te bereiden op de terugtocht naar Frankrijk. Het bevel om de VOC’s naar Frankrijk te evacueren kwam echter geen dag te vroeg want op 13de mei steken de Duitsers rond 16u00 de Maas over te Sedan en begint hun opmars naar de Atlantische kust met als opzet zoveel mogelijk geallieerde troepen te omsingelen. De verplaatsing naar Frankrijk was echter totaal niet voorbereid. Er was geen voorafgaandelijke regeling met de Franse militaire noch burgerlijke overheid, er waren geen voorafgaandelijke verkenningen van kantonnementen, er was slechts proviand voor twee dagen en er bestond geen logistieke organisatie voor herbevoorrading in Frankrijk. Daarenboven moesten de commandanten van de respectievelijke VOC’s zelf vervoer per spoor regelen door de treinen te gebruiken die het 7de Franse leger van Generaal Giraud naar Zeeland hadden gebracht [1].

Batterij Depot Artilleriepark/3LD
I/3AP vertrekt langs de baan naar het station van Villers-la-Ville ten westen van Gembloers. Hier worden manschappen en materieel aan boord van een trein geladen voor de tocht naar Eeklo waar zich een munitiedepot van de artillerie bevond. I/2AP krijgt bevel zich naar Zedelgem te begeven waar het de 15 mei zal toekomen.

Staf/3LD
Het depot reorganiseert te Destelbergen en vangt de verschillende detachementen op die in verspreide slagorde toekomen in het kantonnement. Ondertussen bereidt de Staf/3LD zich voor op de evacuatie naar Frankrijk. In de namiddag wordt van de Staf/1VOC vernomen dat de manschappen de trein zullen kunnen nemen in het station van Oostakker. Het 3LD marcheert van Destelbergen naar Oostakker en komt om 20u00 aan bij het station. Er kan niet onmiddellijk ingescheept worden op de trein aangezien eerst de Franse troepen die ermee naar België werden getransporteerd moeten uitstijgen. De nacht van 14 op 15 mei wordt in de buurt van het station doorgebracht.

Staf/3LD
De manschappen kunnen uiteindelijk in de vroege ochtend opstappen en rond 06u00 zijn alle eenheden van 1VOC die zich te Oostakker bevinden ingestegen. Waarna ook het materieel ingeladen is verlaat de trein van het 3LD het station van Oostakker om 09u00 naar een voor de manschappen onbekende bestemming ergens in Frankrijk. De treinrit gaat traag maar zeker richting zuiden. Om middernacht wordt Harelbeke bereikt waar de nacht van 15 op 16 mei in de trein wordt doorgebracht.

Staf/3LD
Initieel wordt er weinig voortgang gemaakt, tegen de middag wordt Menen aan de Belgisch-Franse grens bereikt. Eens de Belgisch-Franse grens overgestoken wordt vooruitgang gemaakt, om 14u00 passeert de trein Armentières, om middernacht bevindt de trein zich in Calais.

Staf/3LD in Frankrijk
Om 09u00 passeert de trein Boulogne en tegen de middag wordt de Somme te Abbeville overgestoken om uiteindelijk rond 21u00 in Dieppe aan te komen. Er wordt niet meer gestopt tijdens de nacht.

Staf/3LD in Frankrijk
De Seine wordt overgestoken te Rouen om 05u00 ‘s morgens en vervolgens gaat het naar Lisieux (08u00), Argentan (12u00), Alençons (14u00) en Le Mans (17u00). De nacht van 18 op 19 mei wordt doorgebracht in het station van Le Mans.

Staf/3LD in Frankrijk
Om 09u00 verlaat de trein het station van Le Mans richting Angers dat om 14u00 gepasseerd wordt om vervolgens Nantes om 18u00 voorbij te rijden.

Staf/3LD in Frankrijk
Via Saintes (05u00), Bordeaux (12u00) en Agen (20u00) wordt Montauban bereikt tegen middernacht.

3LD in Frankrijk
De reis gaat verder van Montauban via Toulouse, Narbonne (05u00) en Béziers (08u00) naar Saint-Rome-de-Cernon in het Franse departement L’Ayeron waar ze rond 13u00 toekomen. De trein wordt uitgeladen en kantonnementen worden opgezocht. 

Staf/3LD in Frankrijk
Onmiddellijk na aankomst wordt de slagorde op orde gesteld en worden de kaders herverdeeld over de ondereenheden. 3LD wordt ook belast met het opvangen van geïsoleerde militairen die erin slagen het zuiden van Frankrijk te bereiken en die aan het 1VOC toegevoegd worden.

Staf/3LD in Frankrijk
Het 3LD zal tot 20 juni 1940 kantonneren in Saint-Rome-de-Cernon. 

Staf/3LD in Frankrijk
Het 3LD bevindt zich op het ogenblik van de Belgische capitulatie te Saint-Rome-de-Cernon. De strijd wordt verdergezet in Frankrijk tot uiteindelijk ook de Fransen de strijd staken en een wapenstilstand met Duitsland ondertekenen. 

Staf/3LD in Frankrijk
Op 21 juni wordt 3LD met vrachtwagens naar Lodève in de Hérault gebracht waar ze uiteindelijk de rest van de oorlog zullen verblijven. In het detachement van 3LD dat te Lodève toekomt bevinden zich Kapitein-commandant Coppe en Luitenant Higny van de Compagnie Depot van het 9de Regiment Hulptroepen van het Leger (9HuTL).  Op 24 juni wordt het 3LD opgedoekt, de manschappen gaan over naar het 10de Werkbataljon (10TA) dat wordt samengesteld uit 3LD en de IIIde Groep van het 3de Regiment Artilleriepark (III/3AP). Tegen eind augustus werden de Belgische eenheden die zich in nog in Frankrijk bevonden naar België gerepatrieerd en was ook voor hen de oorlog afgelopen.

1. Ten noorden van de Belgisch-Nederlandse grens was er geen aansluiting met het Nederlands verdedigingsdispositief. De Nederlanders hadden zich opgesteld ten noorden van de Rijn waardoor er een gapende opening bestond tussen de Belgische en Nederlandse verdedigingslinies. Dit werd reeds in november opgemerkt door de Franse Generaal Gamelin die een plan liet uitwerken om het 7(FRA)Leger in te zetten tussen de stellingen van de Belgen en de Nederlanders. In zijn order N° 5 van 20 maart 1940 bevestigt Generaal Giraud, commandant van het 7(FRA)Leger , dat zijn eenheid in staat moet zijn om “tout en conservant ses anciennes missions, qui passent à l’arrière plan, a reçu une mission nouvelle d’une importance capitale qui consiste à assurer la liaison entre les armées belge et hollandaise dans la région Nord-Est d’Anvers“. Generaal Giraud beschikt hiervoor over twee legerkorpsen en een “Division Légère Mécanique“, alles tesamen het equivalent van 8 divisies. “L’Armée Giraud en Hollande (1939-1940)”, door Lerecouvreux, Nouveaux Editions Latines, Paris, 1956. [Partieel On Line beschikbaar][Laatst geraadpleegd 22 juli 2019]. Zowel de manschappen als de voertuigen van de Franse eenheden werden per spoor gebracht tot Oost-Vlaanderen. Van hieruit zetten ze hun opmars naar Breda langs de weg verder. De lege treinen van de SNCF bleven achter in de stations van Oost-Vlaanderen en moesten hoe dan ook terugkeren naar Frankrijk. Van die treinen maakten de eenheden van de Versterkings- en Opleidingstroepen gebruik om zich naar Zuid-Frankrijk te verplaatsen.
2. Gedetailleerd handgeschreven verslag opgesteld in het Frans door Lt Adm Res Deborre, administrateur bij de Staf/3LD. Het verslag bevindt zich in het dossier van het 3LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
3. Getypt verslag opgesteld in het Frans door Lt Adm Res Collet, administrateur bij 3LD. Het verslag bevindt zich in het dossier van het 3LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.
4. Zeer summier getypt verslag opgesteld in het Frans door Kapt Res Jassogne die op 12 mei gewond werd aan het oog tijdens een bombardement van Gembloux. Het verslag bevindt zich in het dossier van het 3LD bij de Sectie Classified Archives, Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid, Ministerie van Defensie.