Vestingsregiment van Namen

Situatie op 10 mei 1940

Reglementaire benaming Vestingsregiment van Namen
Régiment de Forteresse de Namur | RFN
Type Regiment fortenartillerie
Ontdubbeld van n.v.t.
Taalstelsel Franstalig
Onderdeel van VIIde Legerkorps
Bevelhebber Kolonel Adolphe Drion
Standplaats Dekkingsstelling – Versterkte Positie Namen (VPN)
Commandopost in de Citadel te Namen
Samenstelling Stafbatterij  
  I Groep (Majoor Edward Pinchard) 1ste Batterij Fort van Marchovelette (Kapt Georges De Lombaerdt)
2de Batterij Fort van Maizeret (Kapt Léon Hambenne)
3de Batterij Fort van Andoy (Kapt Auguste Degehet)
4de Batterij Fort van Dave (Kapt Fernand Noël)
  II Groep (Majoor Jules Decoux) 5de Batterij Fort van St-Héribert (Kapt Léon L’Entrée)
6de Batterij Fort van Malonne (Kapt Edgard Demaret)
7de Batterij Fort van Suarlée (Kapt Fernand Tislair)
  Groep Loopgraafartillerie MVD-58L (Kapitein-commandant Delvaux) 1ste Batterij met 12 x MVD-58L mortieren (Cdt Franz Henrion)
2de Batterij met 12 x MVD-58L mortieren (Cdt Fernand Dewez)
3de Batterij met 12 x MVD-58L mortieren (Cdt Gérard Duquenne)
4de Batterij met 12 x MVD-58L mortieren (Cdt Paul George)
  Batterij Neufchâteau met 4 x Ob 6″ houwtisers (Kapitein-commandant Jules Faut)
  Batterij Libramont met 4 x Ob 6″ houwitsers (Kapitein-commandant Nestor Rosar)
  Schoolbatterij
  Batterij Depot en Bevoorrading (Kapitein-commandant Delplace)
  Compagnie Transmissietroepen VPN (Kapitein A. Triquet)
  Compagnie C47 op T13 VPN (Luitenant André  Henrion)

Tijdens de mobilisatie

Staf/RFN
Het Vestingsregiment van Namen (of Régiment de Forteresse de Namur- RFN) werd tijdens de jaren 30 opgericht met als doel de bemanningen te leveren voor de forten van de Versterkte Positie Namen (Position Fortifiée de Namur). De Versterkte Positie Namen (of VPN) werd tijdens het interbellum opgericht ter verdediging van de samenloop van de Samber en Maas en van de belangrijke verkeerswegen rond Namen. Alle eenheden belast met de verdediging van de VPN staan onder het bevel van het VIIde Legerkorps (VII/LK). De VPN is georganiseerd in drie sectoren, onderverdeeld in acht ondersectoren (of Sous-Secteurs). In wijzerzin:

  • Sector Meuse-Meuse (MM)
    • Ondersector I: vanaf de positie Meuse Aval tot het fort van Andoy (inclusief)
    • Ondersector II: vanaf het fort van Andoy (exclusief) tot de positie Meuse Amont
  • Sector Entre Sambre et Meuse (ESM)
    • Ondersector III: vanaf de Maas stroomopwaarts van de stad tot de Samber
  • Sector Position Fortifiée de Namur Nord (NN)
    • Ondersector IV: vanaf de Samber tot de spoorlijn Namen-Brussel (inclusief)
    • Ondersector V: vanaf de spoorlijn Namen-Brussel (exclusief) tot het fort van Emines (inclusief)
    • Ondersector Vbis: vanaf het fort van Emines (exclusief) tot de kerktoren van Cognelée (inclusief)
    • Ondersector VI: vanaf de kerktoren van Cognelée (exclusief) tot Ville-en-Waret (inclusief)
    • Ondersector VIbis: vanaf Ville-en-Waret (exclusief) tot de positie Meuse Aval

Organisatie van de Versterkte Positie Namen in mei 1940.

Bij het RFN zijn de zeven herbewapende forten van de Versterkte Positie Namen ondergebracht in twee groepen (bataljons). Daarenboven beschikt het regiment ook nog over een Groep Loopgraafartillerie uitgerust met MVD, een Schoolbatterij, een Batterij Depot en Bevoorrading, twee onafhankelijke batterijen uitgerust met vier Ob 6″ houwitsers, een Compagnie Transmissietroepen en een Compagnie C47 op T13. Elk van de forten is bewapend met één koepel met twee kanonnen C75GP (Ob105GP te Maizeret), drie tot vier koepels met houwitsers Ob75GP en twee koepels met mitrailleurs en/of granaatwerpers. De grachten worden gedekt door bijkomende mitrailleurstellingen.

De forten zijn in mei 1940 door een ondergronds telefoonnetwerk met elkaar verbonden en hebben elk ook een zend- en ontvangstinstallatie voor radiocommunicatie. Ieder fort heeft een dubbele bemanning (ook wel reservegarnizoen genoemd) met telkens een ploeg in het fort en een ploeg in rustkwartieren. Het reservegarnizoen werd samengesteld wanneer de rekruten van de lichting ’40 in de forten toekwamen. In tegenstelling tot de eenheden van het veldleger werden de rekruten voor de forten niet ondergebracht in een Versterkings- en Opleidingsregiment, maar rechtstreeks naar de forten gestuurd waar ze een versnelde opleiding kregen.

De herbewapende forten zijn verdeeld in twee groepen (bataljons): de Iste Groep omvat de forten van Machovelette, Maizeret, Andoy en Dave, en de IIde Groep de forten van St-Héribert, Malonne en Suarlée. De forten van Cognelée en Emine horen bij de Batterij Depot en Bevoorrading en worden gebruikt als muninitieopslagplaats.

Maak gebruik van onderstaande menubalk om de veldtocht van het de staf van het RFN en de verschillende organieke eenheden te raadplegen.

StafI Groep (Machovelette, Maizeret, Andoy en Dave)II Groep (St-Héribert, Malonne en Suarlée)Loopgraafartillerie en Ob 6'' Cie TTrCie C47/T13

Tijdens de mobilisatie

Intervalbunker BM 5D bewaakt de baan Namen-Andenne en is gecamoufleerd als reclamepaneel. De bunker beschikt over een C47 anti-tankkanon, een schijnwerper, een Maxim mitrailleur en een observatieklok.

Staf/RFN
De Versterkte Positie Namen (VPN) ontvangt even na middernacht het algemeen alarm van ons Groot Hoofdkwartier. De staf van de VPN betrekt zijn commandopost in de Citadel van Namen

De forten gaan over tot het optrommelen van hun bemanningen. Net zoals in de overige Belgische forten bevinden de meeste manschappen zich in rustkatonnementen op enige afstand van hun ondergrondse vestingen. De lange mobilisatieperiode maakt een langdurig ondergronds verblijf immers niet praktisch Tijdens de nacht verlaten de bemanningen van de forten hun slaapplaatsen en bemannen hun gevechtsposten. De meeste forten melden tussen 02u00 en 04u00 dat de klaar zijn tot de actie. De reservegarnizoenen van de forten blijven in hun kantonnementen nabij de hun toegewezen vesting.

Vanaf het eerste daglicht duikt de Luftwaffe op en worden de meeste forten regelmatig onder vuur genomen vanuit de lucht. Verder blijft het te Namen relatief rustig.

Rond het eind van de dag komen de eerste Franse troepen aan in de stad. Volgens het geallieerde verdedigingsplan moeten de Fransen de VPN helpen bemannen. Diverse observatieposten zien de geallieerde colonnes voorbij trekken. Er wordt tevens gemeld dat Franse troepen de Maasovergang te Yvoir ingenomen hebben.

Schoolbatterij/RFN
De Schoolbatterij wordt op 10 mei tijdens de voormiddag opgedoekt. De leerlingen, kandidaat reserve officieren en kandidaat reserve onderofficieren worden over de verschillende forten verdeeld.

Staf/RFN
Zowel ten noorden als ten zuiden van Namen komen steeds meer troepen van het Franse leger aan. Ten noorden van de stad betreft dit het 5(FRA) Legerkorps, een onderdeel van het 1(FRA) Leger. Ten zuiden van de stad is de ontplooiing gestart van het 9(FRA) Leger. De dekkingstroepen van de 4ème Division Légère de Cavalerie hebben tijdens de nacht van 10 op 11 mei de Maas verlaten om door te trekken naar de Ourthe. Langsheen de Mehaigne heeft de Franse 2ème Division Légère Mechanique post gevat om een naar het noorden gerichte dwarsstelling op de Maas te organiseren. Deze stelling moet een eventuele opmars vanuit Luik blokkeren.

Onder druk van de snelle Duitse opmars worden aan het eind van de dag zowel de 2de Divisie Ardense Jagers als ook het 19de Linieregiment teruggetrokken binnen de Versterkte Positie Namen. Hiermee geeft het Belgisch leger de stelling op langsheen de Maas tussen Hoei en Namen. De bruggen te Andenne, Sclayn en Nameche worden vernield.

Staf/RFN
In de nacht van 11 op 12 mei steekt de Groepering Keyaerts de Maas over om zich daarna te hergroeperen even ten noordwesten van Namen. Hiermee heeft het Belgische leger de Ardennen definitief verlaten.

Om 04u30 beveelt Luitenant-generaal Deffontaine, chef van het VIIde Legerkorps, aan het RFN om alle barakken in de forten te vernielen. Deze houten constructies werden opgetrokken in de droge grachten en op de glacis van de forten om tijdens de mobilisatietijd een deel van te taken bovengronds te kunnen uitvoeren. De bakstenen schoorstenen van de gebouwtjes moeten met de voorhamer neergehaald worden.

In het voorgebied van de VPN zijn is de genie gestart met de uitvoering van het vernielingsplan dat de Duitse opmars moet afremmen.

Op de staf van het VIIde Legerkorps wordt duidelijk dat de vijand niet alleen vanuit Luik zal oprukken, maar ook een tweede opmarsroute door de Ardennen geopend heeft die de VPN vanuit het zuiden zal bedreigen.

De stad Namen wordt een eerste keer gebombardeerd door de Luftwaffe. Bij de verschillende raids wordt bijzonder veel materiële schade veroorzaakt en vallen een honderdtal doden waaronder 36 Belgische, 8 Franse en 1 Britse militair.

De 2de Divisie Ardense Jagers is nu verantwoordelijk voor de verdediging van de noordoostrand van de VPN. Bevelhebber Luitenant-generaal Ley kiest het fort van Emines uit als commandopost. Dit niet-herbewapende fort is een van de munitiedepots van het RFN.

Staf/RFN
Om 00u10 in de nacht van 12 op 13 mei meldt de staf van het RFN aan het VIIde Legerkorps dat er aan de zuidrand van de VPN schoten gehoord worden tussen Courrière en Maillen. Twintig minuten later met de observatiepost des Pruniers dat de Duitsers op de linkeroever van de Maas zouden aangekomen zijn nabij de hoogtes van Lustin. Even na 04u20 wordt gemeld dat er te Yvoir en Anhée geschoten wordt. De forten van Andoy, Dave en Maizeret zullen een eerste keer in actie komen.

Kapitein Hautecoeur, verbindingsofficier bij het Franse 2de Legerkorps dat net ten zuiden van Namen in stelling gaat, meldt een Duitse oversteek te Godinne. Hautecoeur vertelt erbij dat de staf van het II(FRA)/LK zich niet ongerust maakt en ervan overtuigd is dat het bruggenhoofdje tegen de avond van 13 mei zal teruggedrongen zijn. Deze oversteek zal echter gevolgd worden door een tweede succesvolle oversteek aan de sluis en stuw te Houx. Het 9(FRA)Leger lijkt geen meester te zijn van de linkeroever van de Maas. Aan het eind van de dag zal het Duitse XVde Legerkorps tussen Anhée en Dinant over twee bruggenhoofden beschikken die tegen dan al ongeveer 2Km bij 4Km meten. De doorbraak is definitief.

De Duitse troepen steken niet alleen de Maas tussen Namen en de Franse grens maar ook te Sedan. Hierdoor dreigen de Franse en Belgische troepen die opgesteld staan in de Versterkte Positie Namen omsingeld te worden. Een aanpassing van de defensieve plannen dringt zich op. Bovendien wordt gemeld dat aan de Mehaigne heeft de Franse 2ème Division Légère Mechanique tijdens de nacht van 13 op 14 mei zal terugtrekken. Dit betekent dat de VPN ook in het noordoosten niet langer gedekt is.

Staf/RFN
In de namiddag van 14 mei zal Luitenant-generaal Deffontaine, bevelhebber van het VIIde Legerkorps, zijn bezorgdheid uitdrukken bij het Groot Hoofdkwartier over de wankelende Franse posities ten noorden en ten zuiden van Namen. Hierbij wordt een evacuatie van Namen gesuggereerd. Het GHK antwoordt dat het VIIde Legerkorps zich dient terug te trekken uit de VPN indien het Franse 1ste Leger nog meer terrein zou prijsgeven. Bij navraag laat Generaal Blanchard, commandant van het Franse 1ste Leger, er geen twijfel over bestaan dat hij de intentie heeft de lijn Waver-Namen te behouden. Het VIIde Legerkorps aanschouwt twijfelend het verdere verloop van de gebeurtenissen.

Staf/RFN
Ten gevolge van de overschrijding van de Maas te Houx en te Sedan verlaten de Franse troepen op 15 mei samen met de Belgen de tussenliggende posities van de Versterkte Positie Namen. De forten blijven net zoals te Luik alleen achter en ontvangen het bevel om zo lang mogelijk stand te houden. De stemming in de forten is bedrukt aangezien iedereen weet wat er te Luik gebeurde en men nu helemaal zeker is dat de veldtocht in het beste geval in de krijgsgevangenschap zal eindigen.

Met nog een laatste ‘bon courage, bonne chance’ aan de forten verlaten ook de staf van het regiment, en de staven van de Iste en de IIde Groep de stad Namen om zich te begeven naar Estinnes-au-Val, de hergroeperingszone van het VIIde Legerkorps. De stafgroep van het RFN beschikt niet over eigen voertuigen, met uitzondering van enkele personenwagens voor de officieren. Samen met talrijke andere eenheden wordt de Samber overgestoken via de Pont de l’Évêché om vervolgens koers te zetten naar het westen.

In het kielzog van de staf van het regiment bevinden zich de reservegarnizoenen van de forten. Deze worden eveneens geëvacueerd nu de bolwerken niet langer kunnen bereikt worden. De colonnes zullen zich in eerste instantie westwaarts begeven om zo snel mogelijk het Kanaal Brussel-Charleroi over te steken.

Ondertussen beginnen de Duitsers met het aftasten van het dispositief van de VPN. De eerste forten die door de 269ste Duitse Infanteriedivisie [269 (DEU) ID] [4] worden aangevallen zijn deze gelegen ten noorden van de Samber en Maas namelijk Marchovelette en Suarlée. De forten in het zuiden zullen later belaagd worden door de 211de Duitse Infanteriedivisie [211 (DEU) ID] onder bevel van generaal Kurt Renner.

Aan het eind van 15 mei zullen de Duitsers zonder strijd de verlaten forten van Emines en Cognelée kunnen innemen. Door het verlies van deze twee munitieopslagplaatsen is de herbevoorrading met artilleriegranaten van de forten dan ook niet langer mogelijk.

Staf/RFN
Het VIIde Legerkorps heeft bepaald dat tegen 05u00 in de nacht van 15 op 16 mei alle terugtrekkende eenheden van de VPN zich ten westen van de meridiaan van Wagnelée moeten bevinden. Deze inspanning wordt gevraagd om de eenheden van het Franse leger niet te hinderen in hun aftocht.

Staf/RFN
De staf en de reservegarnizoenen vertrekken tijdens de avond via Oudenaarde naar Nokere.

Staf/RFN
De staf en de reservegarnizoenen leggen aan het eind van de dag het laatste stuk van hun terugtocht af en zullen tijdens de nacht van 18 op 19 mei aankomen te Pittem.

Terwijl de staf zich naar het westen begeeft blijven de forten voorbijtrekkende Duitse colonnes bestoken, in die mate dat de 211 (DEU) ID, die zich in een hergroeperingszone rond Ciney bevindt, om 22u00 het bevel krijgt de forten van Malonne, St-Héribert, Dave, Andoy en Maizeret het zwijgen op te leggen. De divisiecommandant wenst eerst de forten van St-Héribert en Malonne uitschakelen en legt het uur H (start van de infanterieaanval) vast op 21 mei om 05u45.

Staf/RFN
De staf en de reservegarnizoenen zullen de komende dagen kantonneren te Pittem. Uit de reservegarnizoenen zal geput worden om de veldartillerie te versterken: detachementen worden ter versterking uitgestuurd naar het 4A, 5A, 10A en 12A en naar het 4LA.

Staf/RFN
De Duitsers besluiten niet langer te wachten met het uitschakelen van de laatste forten van de VPN en beslissen die dag om de vijf overgebleven bolwerken aan de zuidrand van de VPN aan te pakken en te neutraliseren.

Staf/RFN
De overgebleven 6 duim houwitsers worden samengevoegd tot een nieuwe groep veldartillerie die bij het 4LA aangehecht wordt. De groep zal het VIIIde legerkorps steunen.

Staf/RFN
De overgebleven manschappen van de reservegarnizoenen kantonneren te Ondank nabij Tielt.

Staf/RFN
Tijdens de namiddag wordt ook te Ondank het nieuws van de overgave vernomen. De standaard van het regiment wordt overgebracht naar het hoofdkwartier van het IVde Legerkorps te Handzame en aldaar verbrand om niet in handen van de bezetter te vallen. De manschappen worden naar een verzamelpunt te Koekelare gestuurd.

Tijdens de mobilisatie

Marchovelette
Wachtmeester Lebrun ontvangt om 01u17 de alarmmelding van de Staf/RFN. Om 02u25 meldt het fort dat alle gevechtsposities en observatieposten bezet zijn. Wanneer om 05u00 de luchtafweermitrailleurs het vuur openen op enkele Duitse toestellen volgt onmiddellijk een korte luchtaanval. Hierbij vallen gelukkig geen gewonden.

Maizeret
Het fort wordt om 01u14 door de Staf/RFN op de hoogte gebracht van het algemeen alarm. De bemanningen nemen hun gevechtsposities in en het fort meld zich om 02u10 klaar tot vuren. Naast Kapt Hambenne bevinden zich volgende officieren in het fort: Lt Migeotte, Lt Michiels, Lt Jacob, OLt Lecomte, OLt Wascotte, de dokters Leroy en Godard en de Aalmoezenier Burteau. Ook het kantonnement van de aflossingsploeg in het park van het nabijgelegen kasteel van Moisnil wordt in staat van paraatheid gebracht.
In het fort zijn op dat ogenblik ook installatiewerken voor de centrale verwarming aan de gang. Het materieel van de aannemer dat zich in de droge gracht bevindt, wordt buiten het fort gebracht. De opening die gemaakt werd in de muur van de escarpe wordt met behulp van de bouwfirma prompt dichtgemetseld.

Andoy
Andoy wordt om 01u15 opgebeld door de Staf/RFN. Tegen 03u15 zijn het fort en de observatieposten bemand, met uitzondering van de OP in de kerktoren van Courrière. Postcommandant Wachtmeester Guilbau is immers met vergunning te Charleroi en zal pas tegen de middag aankomen. Ondanks de installatie van een nieuw verluchtingssysteem tijdens het interbellum, kampt het fort van Andoy met vochtproblemen. Tegen 08u00 wordt dan ook een deel van de bemanning naar buiten gebracht om in de droge gracht de verdere gebeurtenissen af te wachten.
Om 15u00 meldt observatiepost G3 de doortocht van Franse troepen van de 4e Division Légère de Cavalerie. De taak van deze divisie is om de ontplooiing van het 9(FRA)Leger op de linkerflank te dekken.

Dave
Het fort van Dave ontvangt om 01u08 een alarmmelding via de staf van de VPN. De bemanning wordt in plaats gesteld en de observatieploegen trekken het terrein op om de waarnemingsposten te bemannen. Dave heeft ten minste vier zulke posities:
– Een eerste observatiepost is opgesteld in een fabriek nabij het station van Naninne
– De tweede post bevindt zich op het kerkhof van Naninne
– De derde observatieploeg voert waarnemingen uit van op de rosten van Néviau
– Een laatste post staat nabij de kapel van Covis te Lustin. Inwoner van Dave Soldaat Firmin Wuidar maakt deel uit van deze ploeg. De post kijkt uit over de Maas, stroomopwaarts van de stad Namen en bestrijkt alzo een dode hoek van het fort van St-Héribert.

Al deze ploegen hebben een telefoonverbinding met het fort. De post te Lustin is aangesloten op de centrale van het burgernet te Profondeville. Naast het eigenlijke fort bemant de batterij van Dave eveneens de kazemat van Troonois. Deze bunker bevindt zich bij de tijdens het interbellum aangelegde verluchtingskoker van het fort en is voorzien van een 60mm kanon en een paar mitrailleurs voor de verdediging van de vallei van de Maas. Via een onderaardse gang staat de bunker in verbinding met de tunnel die de verluchtingstoren met het fort verbindt. De wachtmeesters Feron, St-Servais en Muraille zijn de postcommandanten van deze bunker.

Tot slot noteert Aalmoezenier Florent in zijn memoires dat het fort eveneens de bemanningen levert van de intervalbunkers BM 1D te Dave nabij de baan van Namen naar Dinant en BM 24A te Wierde op de baan van Namen naar Marche. Dave is aan de zuidrand van de VPN gesitueerd en speelt tijdens de eerste oorlogsdagen geen belangrijke rol in het oorlogsgebeuren. Het fort bewaakt dan wel de Maas ten zuiden van de stad en de spoorlijn Brussel-Luxemburg. De vijand laat het fort in eerste instantie dan ook voor wat het is en zal pas interesse tonen in het fort na de oversteek van de Maas tussen Namen en Dinant, wanneer duidelijk wordt dat Dave alsnog het potentieel heeft om de vijandelijke opmars richting Frankrijk enigszins te verstoren.  Er volgen die dag toch een vijftal luchtaanvallen waarbij telkens de mitrailleurs van het fort en van het rustkantonnement in actie treden. De aalmoezenier van het fort claimt dat daarbij één vijandelijk toestel geraakt wordt.

Tijdens de winter van 1939/40 kon een Duits vliegtuig deze luchtfoto maken van het Fort van Dave. Links loopt de Maas. Van uit de rechter bovenhoek van het fort vertrekt een anti-tankbarrière van stalen Cointet-hekkens naar het oosten, om de spoorlijn Brussel-Luxemburg te kruisen en aan te sluiten op een verderop gelegen bunker (foto: Le Pays de Dave / Jean Kleit).

Marchovelette
Tijdens de voormiddag worden de logementsbarakken net buiten het fort met dynamiet vernield om het schootsveld vrij te maken. De vesting wordt ook een laatste keer bevoorraad en ontvangt de laatste aflossingsploeg via de alternatieve toegang in de verluchtingstoren. De luchtafweermitrailleurs zijn inmiddels uitgezet op enkele honderden meters van het fort en komen in actie bij het overvliegen van vijandelijke toestellen. De Belgische stellingen worden evenwel onmiddellijk van uit de lucht beschoten. In de buurt van de Ferme de la Vache vallen enkele burgerslachtoffers bij deze aanvallen. De mitrailleurs blijven ook na het vallen van de duisternis in actie.

De observatiepost te Fernelmont beantwoordt de telefoon niet meer. Er worden twee telefonisten-seingevers uitgestuurd per motorfiets om poolshoogte te nemen. De OP blijkt verlaten en de waarnemingsploeg is spoorloos.

Maizeret
Het fort wordt kort na middernacht in de nacht van 10 op 11 mei regelmatig overvlogen. Het luchtalarm weerklinkt aanhoudend. De observatiepost van Marche-les-Dames rapporteert dat er lichtkogels neergelaten worden boven de vesting.

Omstreeks 05u25 mitrailleren een twaalftal vijandelijke toestellen het kantonnement van de aflossingsploeg.

Het peloton van het 19Li dat de omgeving van de observatiepost van Haltinne beveiligd, wordt teruggetrokken zodat deze OP zonder bescherming achterblijft.
Tot en met 14 mei blijft het relatief rustig op het fort. Wel zullen ook hier met grote regelmaat meldingen van Duitse parachutelandingen binnenkomen.
Omstreeks 21u30 wordt de brug te Namêche vernield met explosieven, Ondanks de afstand tot het fort en de bescherming die het bolwerk biedt, zijn de manschappen van de dichtstbijgelegen bunker SII erg onder de indruk. Even na dien wordt ook de brug te Sclayn opgeblazen.

Andoy
Het fort van Andoy ontplooit zijn luchtafweermitrailleurs en neemt zonder veel succes de Duitse vliegtuigen onder vuur. Ook op het dak van de andere forten spelen zich gelijkaardige taferelen af. De forten worden gemitrailleerd en gebombardeerd en de Belgen schieten terug. De schade die aangericht wordt door de Luftwaffe is beperkt.
De bevoorrading aan levensmiddelen is niet aangekomen. Luitenant Pietteur wordt uitgestuurd om enkele varkens op te eisen. In een leeg lokaal in de contrescarpe wordt een zwijnenstal ingericht.

Om 22u00 wordt een ploegenwissel uitgevoerd en betreedt de aflossingsploeg het fort. De aflossing gebeurt via de nooduitgang van de verluchtingstoren.

Dave
Na een bijzondere woelige nacht waarbij de luchtafweer in de omgeving regelmatig tussenbeide is moeten komen, blijft de bemanning bijzonder alert. De ene alarmmelding na de andere blijft binnenstromen. Namen wordt rond 15u00 gebombardeerd.

Marchovelette
Omstreeks 05u00 gaat het fort over tot de vernieling van de houten logementsbarakken.

De observatieposten te Fernelmont en Wartet worden om 08u15 gebombardeerd. Hierbij vallen ook de telefoonlijnen uit naar de observatieposten Bellaire I en Bellaire II. De OP te Champion meldt luchtaanvallen op onder meer Boninne en Bouge.

In de loop van de avond vervoegt de aflossingsploeg het fort vanuit zijn kantonnement te Champion.

Maizeret
Ook te Maizeret start de dag met het in brand steken van de houten barakken. Ter zelfde tijd lopen ettelijke meldingen binnen vanuit de observatieposten die menen vijandelijke elementen gezien te hebben. In een aantal gevallen gaat het echter om troepen van het Franse leger, of om elementen van de Groepering Keyaerts die op de terugweg zijn van hun dekkingsopdracht in de Ardennen. Na de doortocht van deze troepen worden nog verschillende vernielingen uitgevoerd in het voorgebied van de PFN. Zo wordt bijvoorbeeld de tramlijn van Andenne naar Namen opgeblazen.

Andoy
Net voor dageraad wordt de bemanning afgelost door de ploeg van rust. De duisternis zorgt voor enige chaos wanneer de weg naar de verluchtingstoren niet onmiddellijk teruggevonden wordt. Te Andoy worden eveneens alle houten gebouwen vernield.

Dave
Nabij de ingang van het fort, worden de woning van de commandant en de beide houten logementsbarakken vernield om het nabije schootsveld vrij te maken. De burgerbevolking van het nabije dorp vlucht weg van het nakende oorlogsgeweld. Bij een patrouille zal blijken dat slechts een 90-tal bewoners achtergebleven zijn. De observatiepost nabij de kapel van Covis te Lustin moet zijn activiteiten staken onder aanhoudende beschietingen door de Franse troepen die op de linkeroever van de Maas post gevat hebben. De Franse militairen vuren op elke waargenomen beweging op de heuvels voor hun linies en maken het werk van de Belgen onmogelijk.

Marchovelette
Het fort aanschouwt de terugtocht van de Franse cavalerie-eenheden via de baan Hannuit-Namen. Verder meldt het fort geen bijzondere incidenten.

Maizeret
Vanaf middernacht weerklinkt het ene alarm na het andere. Er wordt nu gevreesd dat de vijand nabij is en dit gevoel wordt versterkt wanneer de observatiepost te Jausse de telefoon niet meer beantwoord. Even voor 07u00 krijgt het fort zijn eerste vuuraanvraag binnen. Met koepel 105 worden een drietal kruispunten beschoten onder aangeven van de OP te Herpet.
Om 08u45 meldt een vluchtende burger dat er een duizendtal Duitsers zouden aangekomen zijn te Assesse en trachten te vorderen naar Crupet. De luchtactiviteit boven het fort wordt erg intens en bij een luchtaanval op het rustkantonnement nabij het kasteel van Moisnil worden verschillende barakken vernield. Een vleugel van het kasteel wordt eveneens geraakt en stort in.
Wanneer er ook Duitse troepen gesignaleerd worden te Gesves komt het geschut van het fort opnieuw in actie. Onder meer de baan van Bonneville naar Strud wordt beschoten. De Duitsers worden ook te Ohey onder vuur genomen. Talrijke interdictievuren wordt uitgevoerd op de voorbereide doelen in de omgeving.

Kapitein-commandant Hambenne besluit om de externe observatieploegen terug te roepen naar het fort.  Na valavond wordt nog een ploegenwissel uitgevoerd en vervoegt de aflossingsploeg het fort.

Andoy
Ook Andoy meldt de komst van de vijand. Om 07u00 vertrekt een eerste vuuropdracht, waarbij een van de twee kanonnen in koepel C75GP uitvalt met een defect sluitstuk. Een tweetal uur later komen ook de koepels Ob75 in actie, maar ook hier is het vuren lastig door een te korte terugstoot bij twee van de vier houwitsers.
Andoy verneemt via zijn waarnemers dat de Duitsers Andenne, Coutisse en Gesves ingenomen hebben. Om 15u30 wordt een vijandelijke sidecar gesignaleerd op het kruispunt te Kinaux. Koepels II en III moeten elk 30 schoten afvuren op dit doel. Ook het bos van Mozet wordt bevuurd.

In de vooravond geeft het fort zijn voorwaartse waarnemers op. Bij de evactuatie van OP G2 in de kerktoren van Courrière wordt dit bouwwerk in brand gestoken om het gebruik ervan te ontzeggen aan de vijand. Alle ploegen vervoegen het fort via de ingang van de verluchtingstoren. Vanaf nu moet het fort verder met de interne observatieploegen. ’s Nachts gaan de storingsvuren op doelen in de omgeving verder.

Dave
Ook het geschut van Dave komt een eerste keer in actie. De C75GP koepel vuurt vanaf 06u45 op pantservoertuigen nabij Godinne. Rond 10u00 worden ook de Ob75GP houwitsers ingeschakeld.
Wanneer na de middag observatiepost G5 aan de kapel van Covis te Lustin onder vuur valt, bijkt het al snel om een Franse actie te gaan. Luitenant Collin neemt contact op met de Franse artillerie op de linkeroever van de Maas maar slaagt er niet in om het vuur te doen stoppen. Voor de Fransen is de volledige rechteroever vijandelijk gebied. Er zit niets anders op dan G5 definitief te verlaten. Later op de middag worden vijandelijke pantserwagens gemeld te Godinne.

De observatieposten in de fabriek aan het station van Naninne en nabij het kerkhof van het zelfde dorp worden aan het eind van de dag opgedoekt en de waarnemers keren terug naar het fort.
Vanaf 21u45 wordt storingsvuur uitgevoerd op zes doelen in de wijde omgeving. De intentie is om deze vuren de ganse nacht te laten aanhouden, maar de cadans blijkt echter te hoog en de vuurmonden raken rond middernacht oververhit. Na een lange pauze wordt besloten om alleen de Duitse oversteekpoging te Godinne te blijven bevuren.#

Marchovelette
De Duitsers bereiken de noordoostrand van de Versterkte Positie Namen en het fort opent de eerste keer het vuur. Er worden kruispunten bestookt te Bierwart, Eghezée en Franc-Waret. Duitse infanteristen infiltreren de anti-tank barrière samengesteld uit ijzeren Cointet hekkens. Nabij observatiepost PO4 wordt een vijandelijke motorfiets beschoten. Een Duitse soldaat raakt gewond. De observatieploeg vervoegt hierop het fort. Een mitrailleur opgesteld in de kantonnementen te Champion raakt een vijandelijk transporttoestel dat richting Salzinne neerstort.

Maizeret
Alle externe observatieposten zijn nu verlaten en het fort is teruggevallen op de interne observatiemiddelen. De batterij van het fort moet ook 8 kanonniers afstaan aan de III/5A om de verliezen bij dit regiment te helpen vervangen. De militairen vertrekken naar Lives. De kanonnen bulderen met grote regelmaat en voeren aanhoudende vuuropdrachten uit. Daarbij worden vooral vijandelijk artilleriebatterijen en voertuigcolonnes aangepakt.

Andoy
Andoy beschiet eveneens de steeds dichterbij komende vijandelijke troepen. Samen met Maizeret wordt onder meer een groep van drie Duitse artilleriebatterijen nabij Sart-Bernard bestookt. Verschillende Duitse voertuigcolonnes worden eveneens bevuurd.

Dave
De vijand bevindt zich nu zowel te Sart-Bernard als te Godinne. Beide dorpen worden beschoten door het fort. De C75GP koepel verschiet maar liefst 600 obussen. De houwitsers jagen een 100-tal granaten door de loop. Tijdens de avond wordt het dorp Naninne onder vuur genomen. Er wordt verwacht dat de vuuropdrachten elkaar zullen blijven opvolgen doorheen de nacht en daarom worden vanaf nu alle koepels volcontinu bemand.

Marchovelette
Kapitein-commandant De Lombaert krijgt het bevel om de militairen van zijn aflossingsploeg te evacueren naar Estinnes-au-Val. Het fort zal niet meer afgelost worden en de reservebemanning zal uiteindelijk gebruikt worden om de veldartillerie te versterken. Op het fort zelf worden de laatste observatieploegen uit de omgeving teruggeroepen. Het bolwerk gaat onherroepelijk dicht, maar blijft wel nog per telefoon in verbinding met de buitenwereld. Er wordt nu aanhoudend over en weer geschoten tussen het fort en de vijandelijke artillerie.

Om 20u00 vertrekt een patrouille bestaande uit Wachtmeester Lemineur, Brigadier Bodart en zes manschappen. De ploeg wordt uitgerust met een licht machinegeweer en enkele karabijnen en verlaat het fort via de verluchtingstoren. Onder dekking van de anti-tankgracht bereiken de manschappen zonder veel problemen de tramhalte van Gelbressée. Hier stoten de artilleristen op een Duitse patrouille. Een vuurgevecht breekt uit waarbij Wachtmeester Lemineur dodelijk verwond raakt. De wachtmeester zal in het fort overlijden. Bij terugkomst van de patrouille worden alle koepels onmiddellijk geladen met kartetsgranaten omdat een vijandelijke infanterieaanval gevreesd wordt.

Een Duitse batterij die te Franc-Waret is ontplooid, raakt de verluchtingstoren. De camouflagenetten vatten vuur.
Even na 21u00 wordt het fort inderdaad een eerste keer aangevallen door Infanterieregiment 469. Enkele vijandelijke elementen kunnen doordringen tot in de droge gracht maar worden dan verdreven. De aanvaller beperkt zich tot het beschieten van het dak van het fort.

Maizeret
De Ob75 koepels openen het vuur na middernacht, en omstreeks 05u00 en 07u00. Er worden onder meer Duitse pantserwagens beschoten, maar zonder externe obsevatieploegen is het bijzonder lastig geworden om schoten op doel te laten landen. De bataljonsstaf van I/21Li tracht de vuren te regelen.

Omstreeks het middaguur krijgt het fort bevestiging dat de intervaltroepen teruggetrokken worden. Alle documenten om geheime berichten te versleutelen, worden vernield. Luitenant Moes verlaat Namen met 145 manschappen van het reservegarnizoen en zet koets naar Estinnes-au-val waar ze op 16 mei omstreeks 16u00 zullen aankomen. In het fort blijven nu 161 militairen achter, samen met 37 in de nabijgelegen bunkers. De Duitsers rukken op tot binnen de VPN en snijden het fort af van de buitenwereld. De nabije verdediging van het fort wordt geactiveerd.
De kanonnen moeten tussenbeide komen tussen 21u15 en 21u47 om de vijand van het fort van Marchovelette weg te houden.

De radiotelegrafisten onder leiding van Sergeant Cinna slagen erin om met de E.R.F. zender-ontvanger een verbinding tot stand te brengen met het Groot Hoofdkwartier te Breendonk. Dit wordt gerealiseerd door de elektriciteitsleiding naar het fort op twee plaatsen door de knippen en de draad te gebruiken als extra lange antenne.

Andoy
De staf van de I/RFN informeert het fort dat een Duits spoorwegkanon onderweg is naar Namen via de spoorlijn vanuit Aarlen. Een Ob75 houdt zich klaar om de spoorbrug van Ausse op de steenweg Namen-Marche onder vuur te nemen.

De munitiebevoorrading met 118 granaten voor het C47 anti-tankgeschut en 480 granaten voor de Ob75 koepels komt niet meer aan en vanaf nu is het fort aangewezen op zijn eigen stocks.
Onderluitenant Hameleers vertrekt vanuit het kantonnement op het kasteel Marquet met het reservegarnizoen naar Estinnes-au-val. Deze  marscolonne valt al snel uit elkaar en de aftocht zal uitdraaien op een fiasco. Hameleers zal uiteindelijk helemaal in Marseille belanden. Talrijke groepjes militairen zullen op de meest uiteenlopende locaties opduiken.

In de loop van de avond openen de koepels het vuur op de weg vanuit Marche om de vijandelijke opmars naar de spoorbrug van Ausse te hinderen. Het fort zelf wordt ook beschoten en omstreeks 22u00 wordt de ventilatietoren meermaals geraakt door een Duits Pak 36 37mm kanon. Tijdens de eerste helft van de nacht voert het fort dan weer een zevental storingsvuren uit.

Dave
Het fort van Dave bestookt bij het eerste daglicht de sluis van Lustin en de Maas. Met een 500-tal granaten wil men voorkomen dat de vijand een militaire brug zou bouwen nabij deze locatie. Rond 10u20 krijgt de commandant te horen dat de staf van de RFN Namen zal verlaten. Het moreel van de troepen daalt zienderogen bij het nieuws van de evacuatie van de stad. De manschappen beseffen maar al te goed dat ze meer dan waarschijnlijk als gevangenen de oorlog zullen eindigen. Na de ontruiming van de VPN blijven naast het fort ook nog drie kleine bunkers in de omgeving van het Dave bezet door de Belgen: de kazemat van Troonois, bunker SD1a te Dave en bunker BM 24A te Wierde.

Marchovelette
Tijdens de tweede helft van de nacht van 15 op 16 mei blijven de Duitsers het fort en de ventilatietoren beschieten met 37mm en 88mm luchtafweergeschut. Het beton houdt stand, maar de stalen klok van de centrale observatiepost wordt doorboord. Ook het C75GP geschut valt uit. De beide kanonnen raken geblokkeerd door puinbrokken, maar een van de vuurmonden zal een tweetal uur later opnieuw vrijgemaakt kunnen worden. De beschieting van Marchovelette zal de ganse dag aanhouden. In de late namiddag zal het fort zijn allerlaatste patrouille naar buiten sturen.

Maizeret
Omstreeks 16u45 opent Maizeret het vuur op een Duitse batterij aan het bos van Hambraine om het fort van Marchovelette te ondersteunen. Ook Maizeret geeft geen externe observatieposten meer, maar wordt toch geholpen door veldwachter Jules Jouniaux die vanuit intervalbunker BM 5D regelmatig inlichtingen zal doorbellen naar het fort. Verder blijft het relatief rustig in de omgeving van Maizeret.

Andoy
In de nacht van 15 op 16 mei vreest Kapitein Degehet voor een grondaanval. Samen met Dave en Maizeret worden een deel van de koepels klaargemaakt voor de nabije verdediging.  Om 02u35 wordt het vuur geopend in de richting van het kasteel Moreau wanneer intervalbunker BM 24B verdachte geluiden meldt in de nabijheid van de Cointet-hekkens. Een goed half uur later worden enkele Duitse verkenners opgemerkt nabij de ingang van het fort en openen Dave en Maizeret het vuur om het fort te beschermen. De houwitsers van het fort schieten met kartetsgranaten. De ganse dag door zullen de forten verschillende doelen in de onmiddellijke omgeving blijven beschieten. Ook vuurt Andoy ter ondersteuning van het fort van Maizeret.

Dave
Even na middernacht laat de bevelhebber van Dave vier luchtafweermitrailleurs installeren op het centraal massief van het fort. Ook nog tijdens de nacht wordt op aangeven van de kazemat van Troonois gevuurd op het gebied tussen Sluis 8 op de Maas en de steengroeve in het bos van Acremonts, en op het Shell brandstoffendepot aan de rivieroever.  Ook Troonois zelf zal met zijn C60 kanon verschillende Duitse voertuigen uitschakelen. Het fort van Dave zal met grote regelmaat vuuropdrachten blijven uitoefenen gedurende de ganse dag. Een patrouille wordt uitgestuurd, maar ontdekt geen naderende vijanden. Voor de nacht van 16 op 17 mei wordt een gezamenlijk verdedigingsplan afgesproken met de forten van Andoy en Saint-Heribert.

Marchovelette
Het fort roept de hulp in van de buren van Maizeret, Andoy en Suarlée om de Duitsers te helpen verdrijven. De vuurleiding wordt waargenomen door de observatieploegen van de verluchtingstoren en het glacis van het fort. Rond 14u00 raakt het linkerkanon van de koepel III buiten gebruik bij een vijandelijke beschieting. De Duitse granaten dreunen met een verschrikkelijk geweld op het stalen pantser. De bemanning vreest dat de koepel zal springen en verlaat zijn posities om zich in de buik van het fort in veiligheid te stellen. Het tweede kanon wordt eveneens vernield wanneer een gat geslagen wordt in de koepel.

Maizeret
Maizeret wordt nog steeds bijgestaan door veldwachter Jules Jouniaux vanuit intervalbunker BM 5D. Dankzij zijn inlichtingen beschiet het fort onder meer de Samsonvallei en het seinhuis van het station van Nameche.

Omstreeks 16u00 komt Luitenant Vanderstock van het fort van Flémalle aan te Maizeret. Vanderstock leidt een detachement van een 20-tal militairen die uit Luik gevlucht zijn en zal tot 19 mei op het fort van Maizeret blijven.

Aan het eind van de dag beschiet de koepel 105 een terreinstrook te Gesves waarvan gevreesd wordt dat de Duitsers deze als vliegveld gaan gebruiken.

Andoy
Even na 10u00 meldt bunker BM 24B aan de baan Namen-Marche dat de Duitsers met een witte vlag zwaaien tussen het kruispunt te Quinaux en de spoorbrug te Ausse. De soldaten Detienne en Narcisse worden op hun beurt uitgestuurd met een witte vlag om met de vijand te gaan praten en te bevestigen dat Andoy niet van plan is om zich over te geven. Er worden echter geen Duitse militairen gevonden en na een uur keren de beide Belgen terug naar het fort. In de namiddag vertrekken twee militairen in burgerkledij naar Andoy, Wierde, Mont-Saint-Marie, het kasteel van Arville en het bos van Ausse maar ook zij ontdekken slechts een Duitse wachtpost.

Dave
Nabij intervalbunker BM 1D op de weg van Jambes naar Dave duiken omstreeks 10u30 enkele Duitse onderhandelaars op in een pantserwagen. Ze hebben halt gehouden voor de Cointet anti-tankhekkens en willen met de commandant van het fort spreken. Kapitein Noël laat een van de manschappen van de bunker naar buiten treden met de korte mededeling dat er geen sprake kan zijn van onderhandelingen over de overgave van zijn bolwerk. De vijand dreigt met een bombardement van het fort, maar ook dat kan de Belgen niet tot overgave overtuigen. Noël laat wel alle niet versterkte delen van het fort ontruimen. Verder gaan de patrouilles in de omgeving gewoon door en blijven de kanonnen in actie.

Ultimatum aan het Fort van Machovelette opgesteld door de troepen van de Duitse 269. Infanterie-Division.

Marchovelette
Tijdens de nacht wordt de opening in de C75GP koepel met mortel hersteld om een Duitse infiltratie onmogelijk te maken. Rond 10u00 meldt de observatieploeg van de verluchtingstoren dat drie burgers met een witte vlag het fort naderen. Het gaat om gemeenteraadslid Camille Reuviaux, waarnemend burgemeester Ernest Plompteux en veldwachter Victor Mathy. Deze bewoners van Gelbresée zijn door de Duitsers uitgestuurd met een ultimatum. Een in het Frans opgestelde aanmaning tot overgave wordt overhandigd. Luitenant Wilmet wordt met een vertaler uitgestuurd om de vijand te ontmoeten nabij de anti-tankgracht en hem een negatief antwoord te overhandigen.

Na terugkeer van de Belgische officier volgt rondom 13u00 een nieuwe beschieting van de verluchtingstoren. Een half uur later ontploffen bij een voltreffer enkele munitiekisten op de bovenverdieping van de toren. Dit maakt niet alleen dat deze observatiepost vernield wordt, maar ook dat de ventilator van het fort een grote massa stof en rook naar binnen zuigt die even paniek veroorzaakt. De verluchtingstunnel tussen het fort wordt afgedamd met zandzakken en mortel om de vijand deze toegangsweg te ontzeggen. Omstreeks 15u00 wordt Koepel I geraakt door een vijandelijk kanonschot. Soldaat Moens komt om bij een ontploffing in de koepel. De Duitsers beschieten de anti-tankgracht met rookgranaten om het fort te verblinden en blazen ook een mitrailleurpost op. De vijand wordt daarop waargenomen bij de verluchtingskoker van de machinezaal. Men vreest dat de vijand een springlading wil laten zakken in het fort maar de middelen ontbreken om de indringers te verjagen. Ook het fort van Maizeret kan niet tussenbeide komen.

Wanneer ook de koepel van SIII buiten gevecht gesteld wordt, besluit Cdt De Lombaert om de defensieraad van het fort samen te roepen. Deze is het eens dat het fort niet langer in staat is om zich te verdedigen en vervolgens neemt De Lombaert de eindbeslissing om het fort over te geven.

Terwijl de bemanning van het fort zich klaarmaakt om de strijd te staken, gaat de Duitse aanval door. Een detachement van 51. Pionierbatallion voert een aanval uit op caponnière SI en slaagt erin om een springlading de plaatsen op koepel I waarop deze met een enorme knal uit zijn schacht getild wordt en in de droge gracht neerstort. Rond 20u20 staakt het fort dan ook de strijd. Wachtmeester Albert wordt nog gedood met de witte vlag in zijn handen.

Het garnizoen verlaat het bolwerk. De 204 manschappen en onderofficieren zullen onder bewaking overnachten in de kerk van Marchovelette, terwijl de 14 officieren onderdak krijgen in de woning van de familie Hendrik. Op 19 mei wordt iedereen samengebracht in de gevangenis van Namen in afwachting van transport naar Duitsland.

Maizeret
Het fort stuurt twee patrouilles op pad: een kleine ploeg vertrekt naar Bonneville, terwijl Wachtmeester Alexis in burgerkledij de stad Namen wordt ingestuurd. Een bewoner van de nabijgelegen dorpskern komt aan het fort vragen om zich over te geven of om ten minste toch op te houden met vuren. De man wordt weg gestuurd. Het fort komt opnieuw in actie in steun van Marchovelette.

Andoy
Tijdens de nacht van 17 op 18 mei blijft het fort van Andoy vuren op de belangrijke knooppunten van de wegen vanuit het zuiden van het land. Intervalbunker BM 24B is nog steeds actief en slaagt er even na 09u00 in om een vijandelijk voertuig te vernielen dat de Cointet-hekkens nadert op de baan Namen-Marche. Ook 24A neemt deel aan deze actie. Verder blijft het fort nog met grote regelmaat diverse vuuropdrachten uitvoeren.

Dave
Een patrouille in de ochtend van 18 mei bevestigt dat de Duitsers een voorwaartse waarnemer geïnstalleerd hebben aan de begraafplaats van Naninne en dat de vijandelijke geniebrug over de Maas nabij het station te Lustin volop in gebruik is. Omstreeks 07u00 vraagt Marchovelette een vuuropdracht aan op de hoeve Jamart, gevolgd door het fort van Andoy dat een vijandelijke artilleriebatterij te Mont-Godinne wil uitschakelen.

In de gang van de verluchtingstoren naar het fort wordt op drie locaties een barricade met zandzakken opgeworpen. De toegang tot de verbindingsgang wordt geblokkeerd met prikkeldraad.  Op het fort verneemt men dat Malonne, St-Héribert en Suarlée zwaar beschoten worden. De vijand wil duidelijk komaf maken met de noordrand van de VPN. Intervalbunkers BM 1D en BM 24A worden bevoorraad met voedsel en drank.

Maizeret
Het fort blijft vuren op de wegen en spoorlijnen in de buurt. Nabij de brug van Namêche worden twee gewonde Duitse soldaten gespot. De dokter van het fort, Med Lt Leroy, vangt de beide militairen op nabij bunker BM 5D.  Ze worden vervolgens in de ziekenzaal van het fort verpleegd.

Verder schiet het fort op de spoorlijn te Namêche met het C60 kanon van bunker SII en een Ob75 koepel.

Andoy
In de tweede helft van de nacht van 18 op 19 mei legt het fort van Andoy storingsvuur neer op een reeks doelen ten zuidoosten van Namen. In de namiddag wordt bevolen om alle geheime documenten te verbranden. Ook wordt nog gevuurd op diverse doelen op de baan Namen-Marche.

Dave
Op het fort beleven de militairen een relatief rustige nacht. Het eigen geschut zwijgt en ook de vijandelijke beschietingen blijven uit. Intervalbunker BM 1D opent per ongeluk het vuur op enkele burgers en twee vrouwen uit de omgeving worden gedood.

Maizeret
Kapitein Hambenne wil per se de spoorlijn Namen-Luik laten vernielen omdat hij meent dat de vijand langs deze route groot materiaal zal aanvoeren. Brigadier Meys meldt zich vrijwillig voor deze opdracht en trekt er alleen op uit. Hij zal de Maas oversteken en slaagt erin om een springlading aan de brengen onder de sporen even voor de wegbrug te Namêche. Het fort blijft ook diverse doelen in de omgeving onder vuur nemen.

Andoy
De nacht van 19 op 20 mei verloopt zonder incidenten. De geplande storingsvuren worden uitgevoerd zonder grote tegenreactie van Duitse kant. In het fort raakt de broodvoorraad op en wordt overgeschakeld op oorlogsrantsoenen. Gelukkig is er nog wel voldoende vers vlees van de eerder opgeëiste varkens en van de koeien op de weides nabij de toegangsweg tot het fort. Ook de munitievoorraad slinkt nu snel. Er is nog voldoende dieselbrandstof voor een tweetal weken.

Dave
Dave wordt voor de eerste keer continu bestookt door de vijandelijke artillerie. De beschietingen starten rond het middaguur en zijn bijzonder hevig. Bij intervalbunker BM 1D komt het tot een treffen met een vijandelijke patrouille. Een Duitse militair wordt gedood.

Maizeret
Het hoofdgeschut slaagt er in om een vijandelijke colonne die het dorp Samson passeert uit elkaar te slaan. Er worden opnieuw gevangenen gemaakt: een Duitse officier en twee soldaten worden naar het fort gebracht en ondervraagd. Cdt Hambenne laat de gevangenen na ondervraging opnieuw vrij.

Andoy
De Duitsers besluiten om het fort van Andoy als eerste uit te schakelen. Andoy ligt immers tussen Maizeret en Dave en met de neutralisatie van het fort wil de vijand een opening creëren die deze forten niet langer zal toelaten om wederzijdse vuursteun te bieden.

Dave
De beschietingen op Dave blijven aanhouden. Het fort zelf komt dan weer tussen beide met het eigen geschut om de vijand trachten weg te jagen van de forten van St-Héribert en Malonne. De Luftwaffe maakt de luchtfoto van het fort van Dave die op deze pagina terug te vinden is. De laatste omwonenden worden afgevoerd naar veiliger oorden nabij Sart-Bernard.

Maizeret
De Duitsers voeren de druk op het fort op. Twee Belgische wachtposten worden overvallen en vier soldaten gevangen genomen door de vijand.

Andoy
Er worden opnieuw verschillende patrouilles uitgestuurd die bevestigen dat de Duitsers zich lijken klaar te maken voor een aanval op het fort. Om 22u00 onderneemt de vijand een eerste aanvalspoging om de verdediging af te tasten.

Dave
De Duitsers voeren een eerste artillerieaanval uit op het fort. Deze actie mislukt onder bijzonder hevig tegenvuur van de Belgen. De artilleriebeschieting op het fort wordt dan maar hernomen. Tussen twee vuurbuien door kan Luitenant Collin het dak van het fort inspecteren om de opgelopen schade op te meten.

 

Maizeret
Maizeret wordt vanaf 07u45 zwaar gebombardeerd door Duitse artillerie. Het fort tracht tegenvuur te geven maar loopt zoveel schade op dat de cadans van de koepels vanaf 09u30 beduidend afneemt. De Duitsers hebben enkele 88mm luchtafweerkanonnen in stelling gebracht die met hun krachtig vlakbaanvuur grote gaten in het beton schieten. Een vijandelijke stormaanval kan de verluchtingskoker van het fort bereiken die met brandbommen en granaten vernield wordt. De situatie wordt al snel onhoudbaar en na de val van de hoofdobservatiekoepel laat Hambenne rondom 14u45 de witte vlag hijsen.

Andoy
Ook Andoy wordt die dag aangevallen en aanhoudend gebombardeerd. Het fort is nog steeds strijdvaardig wanneer Maizeret valt. Rond 17u30 levert een Duitse onderhandelaar een ultimatum af: het fort moet zich overgeven of ten onder gaan.

Na overleg tussen de officieren besluiten de Belgen de strijd te staken. Het garnizoen saboteert alle geschutstorens en de dieselmotoren van de elektriciteitscentrale. Kapitein Degehet laat aan het fort van Dave weten dat hij zich zal overgeven, en ontlast de bemanning van bunker BM 24B van hun opdracht. Ook worden alle documenten van de commandopost vernield met uitzondering van het velddagboek dat verborgen wordt, om daarna rond 18u00 de witte vlag te hijsen. De bemanning wordt dezelfde dag nog afgeleid naar Assesse.

Dave
Na een kalme eerste helft van de nacht van 23 op 24 mei herneemt het bombardement op Dave vanaf 03u00. Terwijl de vijandelijke granaten neerkomen, voert het fort vuuropdrachten uit om zowel Andoy als Maizeret te beschermen tegen een grondaanval. Vooral de Ob75 koepel van SIII wordt geviseerd en krijgt maar liefst drie treffers om de twee minuten te verwerken, De bemanning verschuilt zich diep in het fort. Ook intervalbunker BM 24A blijft met grote regelmaat vijandelijke troepen signaleren die telkens onder vuur genomen worden door het fort. Ook de kazemat van Troonois is nog actief en vernielt onder meer een vijftal Duitse voertuigen in de nabijheid van het Shell-depot te Wepion.

De Duitse beschieting houdt de ganse dag aan. Met vlakbaanvuur van een 88mm Flak 37 luchtafweerkanon trachten de Duitsers de centrale observatiepost en de koepels van SI en SIII uit te schakelen. Ondertussen blijft de veldartillerie een combinatie van rookgranaten en brisantgranaten gebruiken om het Belgische tegenvuur zoveel mogelijk te belemmeren. De infanterie versterkt de aanval met mitrailleurvuur en met Pak 36 anti-tankgeschut.

Op het fort wordt gevreesd dat de overgave nabij is. De inhoud van de kas van de kantine wordt verdeeld onder de manschappen. Aalmoezenier Florent neemt de ene biecht na de andere af en is de ganse dag in de weer.

Wanneer Kapitein Noël de overgave van Andoy verneemt, vreest hij voor het voortbestaan van intervalbunker BM 24A en vraagt hij aan de bemanning om geen nutteloze strijd te voeren. Rond 17u00 wordt het anti-tankkanon en de mitrailleur vernield en steken de manschappen de witte vlag uit. Op het fort zelf wordt het even lastig om het garnizoen nog gemotiveerd te houden. Her en der verlaten manschappen hun gevechtspost om in de slaapvertrekken hun bagage voor de krijgsgevangenschap te gaan klaarmaken. Kapitein Noël en zijn officieren slagen erin om de orde te herstellen.

In de vooravond houdt het artillerievuur op het fort op. Het IIde bataljon van het 306. Infanterieregiment maakt op deze manier de omsingeling van het fort compleet en stuurt een onderhandelaar naar de hoofdingang met de boodschap dat Dave het allerlaatste fort van de VPN is en nu helemaal alleen in bezet gebied ligt. Kapitein Noël laat onmiddellijk de defensieraad van het fort samenkomen. Op zijn vraag of het fort zich moet overgeven of tot het uiterste moet verder strijden, komt na een lange pauze het antwoord van Onderluitenant Casse om verder te doen. Kapitein Noël aarzelt en is zich ervan bewust dat er nog slechts 600 schoten voor de Ob75 overblijven en de C75GP koepel al zonder munitie zit. Noël wint tijd bij de Duitse onderhandelaars en zal pas om 04u00 in de nacht van 23 op 24 mei een antwoord geven.

Dave
Om 04u00 besluit Kapitein Noël dat het fort zich zal overgeven na vernieling van de bewapening en het materieel. Hierbij is het ook de bedoeling dat de onderaardse gang naar de kazemat van Troonois en de verluchtingstoren opgeblazen wordt, maar deze actie resulteert in een veel krachtiger explosie dan gepland waarbij de Soldaat Toussaint en Brigadier Billiard zwaar verbrand raken. Toussaint zal kort nadien in de ziekenboeg overlijden. Kapitein Noël besluit om geen verdere explosieven te laten gebruiken. De telefooncentrale en radio worden stukgeslagen, een van de de twee dieselaggregaten wordt gesaboteerd, de brandstoftanks worden geopend en alle kleine munitie en bewapening wordt op een hoop gegooid in de droge gracht en in brand gestoken. Alle documenten in de commandopost met uitzondering van het velddagboek gaan de verwarmingsketel in. 

Om 08u00 daagt een nieuwe onderhandelaar op om het antwoord van Noël in ontvangst te nemen. De kapitein aarzelt niet langer en geeft het fort in Duitse handen. In de omgeving is intervalbunker BM 1D nog steeds bemand. De ploeg in de bunker zal verwittigd worden en vervoegt de krijgsgevangenen van het fort. De bemanning van Dave wordt die zelfde dag nog afgevoerd en zal de nacht doorbrengen te Assesse.

Zes van de zeven bevelhebbers van de Naamse forten belanden in het krijgsgevangenenkamp voor officieren te Colditz. Van links naar rechts, bovenaan: de Kapiteins Degehet (Andoy), L’Entrée (Saint-Héribert), Noël (Dave); onderaan: de Kapiteins Demaret (Malonne), De Lombaert (Marchovelette), Tislair (Suarlée) (foto: Le Pays de Dave / Jean Kleit).

Dave
De krijgsgevangen artilleristen worden te voet naar Leignon geleid en vervolgens met vrachtwagens tot Saint-Vith vervoerd.

Dave
De gevangenen verlaten Saint-Vith en worden per trein naar Duitsland getransporteerd. De manschappen en de officieren worden van elkaar gescheiden. De troep wordt in eerste instantie naar Stalag IVB te Muhlberg aan de Elbe afgevoerd. De officieren zullen worden opgesloten in het beroemde Oflag IVC in het kasteel van Colditz.

Maandag 27 mei 1940

Dinsdag 28 mei 1940

Dave
De manschappen van Dave komen aan in Stalag IVB te Muhlberg aan de Elbe.

Tijdens de mobilisatie

Saint-Héribert
Saint-Heribert is één van de zeven forten van de VPN die in de loop van de jaren 30 wordt gemoderniseerd en herbewapend. Er wordt een onderaards netwerk van galerijen en ruimtes gegraven onder het centraal massief (ook wel de vierhoek genaamd). Bestaande galerijen worden verstevigd door de hoogte en de breedte te verminderen. Er is elektriciteit aangelegd doorheen het fort, geproduceerd door eigen generatoren. Een doeltreffende ventilatie, via luchtkokers vanaf het centraal massief, wordt geïnstalleerd. Het fort is aangesloten op het ondergronds telefoonnetwerk en beschikt ook over draadloze verbindingen (radio). De toegangen tot het fort worden uitgerust met een sas ter verdediging tegen gasaanvallen.

De pantsertoren met C75 kanonnen van Saint-Hériber

St-Héribert
Saint-Héribert wordt om 01u24 getelefoneerd met het bevel om het fort in staat van alarm te brengen. Een half uur later zijn de koepels bemand. De luchtafweerploeg verlaat het bolwerk om zich in het ‘Bois Triangulaire’ te gaan opstellen. Daarnaast vertrekken eveneens de volgende ploegen op het terrein:
Wachtposten voor de nabije verdediging
– wachtpost 1 op de boerderij Renier
– wachtpost 2 op de boerderij Laquisse
– wachtpost 3 nabij de Route d’Insperé
– wachtpost 4 op het kruispunt Régina
Vooruitgeschoven observatieposten voor het geschut van het fort
– post G6 op het Kasteel Lannoy te Annevoie
– post G7 nabij Al Parapette te Bioul
– post G8 op de hoeve Montigny te Arbre
– post G9 op de boerderij Libenne te St-Gérard

De rest van de dag wordt druk gewerkt op en om het fort: de munitievoorraden van de koepels worden aangevuld, de lokalen aan de ongepantserde achterkant van het fort worden ontruimd en in de omgeving worden mijnenvelden aangelegd en prikkeldraad versterkt. Het fort beschikt ook nog over een C75GP kanon op gewone artillerieaffuit, maar deze vuurmond wordt tijdens de namiddag afgevoerd naar het station van Namen. Observatieposten G8 en G9 melden de aankomst van de eerste Franse troepen in de omgeving.

Malonne
Malonne wordt om 01u15 in staat van alarm gebracht door de staf van II/RFN. In eerste instantie wordt er gedacht aan een oefening, maar wanneer binnen het uur een bevel aankomt om de munitie klaar te maken, wordt het duidelijk dat het ernst is. De rest van de dag wordt ook hier gewerkt aan het in bedrijf stellen van het fort en de observatieposten.

Suarlée
Het fort van Suarlée komt enigszins trager in actie en zal pas in de loop van de voormiddag melden dat alle alarmmaatregelen uitgevoerd zijn. Zoals bij wel meer eenheden, had het fort in de nacht van 9 op 10 mei enige moeite om het garnizoen te overtuigen dat het dit keer wel degelijk om een reëel alarm ging. Om 12u30 meldt de observatiepost te Suarlée de doortocht van de eerste Franse troepen. Het gaat om elementen van de 2e Division Légère Mécanique.

St-Héribert
Om 12u30 ontvangt het Fort van Saint-Héribert een eerste vuuropdracht. De kapel van Saint-Roch moet onder vuur genomen worden met de 75mm koepels. Intussen blijven observatieposten G8 en G9 het fort op de hoogte houden van de Franse troepenontplooiingen langsheen de Maas. Onze nieuwe geallieerden stellen onder meer artillerie op nabij de hoeve Bournonville. Rond 22u00 ondergaat de grote goederenbundel nabij het station van Ronet een zwaar luchtbombardement.

Malonne
Het fort van Malonne meldt rond het middaguur dat er parachutisten neergedaald zijn in het gebied tussen de watertoren van Bois-de-Villers en ook in het bos van Haute-Marlagne. Het nabijgelegen fort van Saint-Héribert stuurt twee patrouilles op pad, maar er wordt niemand gevonden.
Om 22u00 wordt een ploegenwissel uitgevoerd met de aflossingsploeg van het kantonnement te Flawinne.

Suarlée
Ook het fort van Suarlée wordt regelmatig van uit de lucht beschoten door Duitse vliegtuigen. De commandant van het fort laat een patrouille uitsturen om de omgeving te verkennen. Deze bestaat uit Luitenant Franco en Wachtmeester Pattyn. Ook wordt het kantonnement van de aflossingsploeg ontdaan van al wat nuttig kan zijn in het fort. De aflossingsploeg voert om 17u00 de geplande wissel van de wacht uit.

St-Héribert
Tijdens de tweede helft van nacht van 11 op 12 mei worden de houten barakken, die in de gracht van het fort als logement gebruikt worden, in brand gestoken om de nabije verdediging te versterkten. Vanaf die datum verblijft de bemanning continu in het fort. De brand wordt waargenomen door de Duitse luchtmacht die even denkt dat het ganse fort met opzet is vernield door de Belgen. Luitenant Blavier vertrekt om 09u00 richting Verdin om hier 130 landmijnen op te halen voor de bunkers in de omgeving van het fort. De ganse dag door volgt het ene luchtalarm na het andere. De Luftwaffe wordt bijzonder actief boven Namen. De luchtafweerpost van het fort wordt aangevallen en de Belgen moeten de Soldaten Basselle, Grignard en Rousseau gewond afvoeren. De observatieploeg te St-Hubert meldt dat er twee Duitse pantserwagens opgemerkt werden nabij de kapel van Covis.

Malonne
Ook te Malonne wordt de instructie uitgevoerd om alle houten barakken door brand te vernielen. Omstreeks 15u00 wordt het station van Flawinne aangevallen door Duitse vliegtuigen. Op dat ogenblik worden hier treinstellen van het Franse leger uitgeladen. De luchtafweermitrailleurs van het rustkantonnement van het fort slagen erin om de aanvallers enigszins te verdrijven. Deze actie heeft als resultaat dat het rustkantonnement omstreeks 18u00 op zijn beurt gebombardeerd wordt, echter zonder grote schade.

Suarlée
In de nacht van 11 op 12 mei neemt de vijandelijke luchtactiviteit boven het fort toe. Het kantonnement van de aflossingsploeg te Saint-Servais, het bos van Morivaux en de stelling van de luchtafweermitrailleurs worden omstreeks 11u00 gebombardeerd. Ook de verluchtingstoren krijgt ervan langs. De telefoonlijnen naar de observatieposten vallen uit.
Omstreeks 12u00 komt een officier aan van het Franse 25e Régiment d’Artillerie, het artillerieregiment van de 12(FRA)Div. De man beweert dat het fort onder het bevel van dit regiment geplaatst wordt, wat ik de loop van de middag ook bevestigd wordt door een schriftelijk bevel en ondanks protest van het RFN. Het fort krijgt van de Franse vuuropdrachten op de hoeve Seumois en op het dorpje Emines.
De luchtafweerstelling van het fort en de observatieposten van Flawinne en Suarlée worden opnieuw gebombardeerd.
Om 22u00 vindt de voorziene ploegenwissel plaats.

St-Héribert
Om 01u15 in de nacht van 12 op 13 mei komen alle koepels in actie om storingsvuur neer te leggen op Grand-Godinne. De vuuropdracht wordt aangehouden tot maar liefst 09u00 en hierbij worden 1200 granaten verbruikt.

Wanneer omstreeks 05u00 een patrouille wil terugkeren naar het fort, vindt een tragisch ongeval plaats bij de ingangspoort. Soldaat Redu glijdt uit op de houten rolbrug en belandt alzo in de natte gracht onder de poort. Hij wordt nog levend binnengebracht in de infirmerie maar overlijdt korte tijd nadien.

Het transmissiepersoneel van het fort dient drie postduiven op te halen op de hoek van de Wiertzplaats en Koningin Astridlaan te Namen. De postduiven zullen op woensdag 15 mei gebruikt worden voor het terugsturen van berichten. Een patrouille van het fort ontdekt in een greppel langsheen een lokale weg een koffer vol documenten toebehorende aan Kolonel SBH Jacques van het 1ste Regiment Grenswielrijders. De koffer werd duidelijk achtergelaten tijdens de aftocht van het regiment uit Luik. De ganse dag door overvliegen vijandelijke toestellen het fort. De luchtafweermitrailleurs blijven ook alweer de ganse dag in actie.

Om 20u00 beveelt de staf van het regiment om de voorwaartse waarnemers van de observatieposten G7, G8 en G9 van hun taak te ontheffen en terug te roepen naar het fort. Alleen G6 blijft ter plekke.

Malonne
Ook de kanonnen van Malonne worden ingezet om de Duitse oversteek over de Maas te helpen counteren. Aan het eind van de dag wordt de dagelijkse ploegwissel uitgevoerd om 22u00.

Suarlée
Het rustkantonnement van het Fort van Suarlée te Bricniot wordt met grote regelmaat gebombardeerd. De telefoonverbinding met observatiepost G11 te Spy via zowel het civiele en het militaire net wordt erg onbetrouwbaar. Om 17u00 vindt de ploegenwissel plaats. De voorraad vers vlees is in de eerste vier oorlogsdagen stevig geslonken en wordt aangevuld met 200Kg rundsvlees uit de winkel van Soldaat Michaux die beenhouwer is te Emines.

St-Héribert
Een Frans artilleriebataljon heeft postgevat te Bois-de-Villers en heeft zijn batterijen ontplooid in dit dorp, te Fontaine-Meurette en Aux Vivis. De Fransen openen het vuur op alles wat beweegt op de oostelijke oever van de Maas, schieten hun caissons in korte tijd leeg en vertrekken dan weer. De waarnemers van het Franse legers hebben echter postgevat in de observatieposten van het fort te St-Hubert, de Rue du Manoir en Rue des Pruniers en overtuigen hun Belgische collega’s om samen met hen de terugtocht aan te vatten. Alleen Soldaat Pinchart blijft op post in de observatiepost aan de Rue des Pruniers. De andere militairen gaan er van door. De observatiepost aan de Rue du Manoir wordt pas om 21u00 weer bezet door de Belgen.
Wachtmeester Puissant wordt uitgestuurd naar Vedrin om 400 obussen te gaan ophalen. Puissant zal pas op 15 mei rond 06u00 terugkeren naar het fort, zonder vrachtwagen en zonder munitie. Het voertuig werd opgevorderd door het munitiedepot voor de nakende evacuatie van de VPN.

Malonne
Om 05u00 vertrekt een vuuropdracht van 137 schoten op Lustin. Even later worden twee patrouilles uitgestuurd doorheen het bos van Vecquée. Er valt weinig nieuws te rapen. Rond 18u00 wordt een Duits verkenningsvliegtuig gespot boven het fort. Nog geen half uur later volgen 24 Stuka duikbommenwerpers. In een korte aanval krijgt het fort twaalf voltreffers. Een groot deel van bemanning vlucht de verluchtingskoker in zodat er maar twee gewonden vallen. Dit zijn Wachtmeester Bastin die op post gebleven was in Koepel IV, en Telefonist-Seingever Soldaat Want dit in de buitenlucht de radioantenne aan het herstellen was. Na het bombardement wordt de schade opgemeten. Bij Koepel IV is een gat geslagen in het dak van het fort dat in alle haasten dichtgemaakt wordt met snelwerkend beton. De schacht van Koepel IV wordt ook gebarricadeerd met prikkeldraad. Een aantal slaapzalen kan niet meer gebruikt worden zodat een deel van de bemanning nu in de gangen moet overnachten. Verschillende lokalen in de contrescarpe, waaronder ook de keuken, zijn onherroepelijk beschadigd. De toegangsweg naar de hoofdingang is geblokkeerd door puin. Het ganse fort is omhuld door een grote stofwolk die naar binnen gezogen wordt door de nog werkende verluchtingstoren en de luchtkwaliteit in het bolwerk onhoudbaar maakt. Terwijl het fort zijn wonden likt, neemt de Duitse infanterie het dorp Malonne in. De vijand staat nu op minder dan 1Km.

Suarlée
Het Fort van Suarlée beschiet onder meer het gehucht Fresnes op vraag van het Franse leger.
In de loop van de namiddag beantwoord de observatiepost te Flawinne de telefoon niet meer. Kapitein-commandant Tislair besluit om geen ploeg uit te sturen naar de OP, wat hem in een onderzoek na WO2 een sanctie zal opleveren. Vanaf 15u00 beantwoordt ook de militaire centrale te Belgrade geen enkele oproep meer, zodat de verbinding met de staf, de OP te Floriffoux, de OP te Flawinne en het Fort van Malonne onmogelijk is. Pas om 19u00 wordt de dienst hervat.
Om 21u20 wordt de allerlaatste aflossing uitgevoerd. De tweede ploeg vervoegt het rustkantonnement terwijl de eerste ploeg het fort betrekt. Deze ploeg zal tot aan de overgave op post blijven.

St-Héribert
Tijdens de nacht van 14 op 15 mei treedt Saint-Héribert opnieuw in actie. Ditmaal is men wel degelijk zeker dat de vijand in de omgeving actief is en wordt intens vuur bevolen op een aantal geplande doelen. St-Héribert krijgt de opdracht om het sluizencomplex te Rivière en de rechteroever van de Maas te bestoken met interdictievuur om alzo het vijandelijke verkeer onmogelijk te maken. Ook de tunneluitgang te Lustin wordt aan de lijst met de doelen toegevoegd en de vuurcadans wordt verhoogd tot 120 schoten per minuut. Rond 06u30 worden de beschietingen gestaakt omdat het fort de hoge cadans niet kan aanhouden. Nog geen uur later opent het fort echter alweer het vuur.
Rond 09u00 krijgt de batterij het bevel om zijn reservebemanning te evacueren naar Estinne-au-Val. Onderluitenant Fallon zal met dit detachement vertrekken. Even later wordt bevestigd dat Namen ontruimd wordt en het fort alleen moet achterblijven om tot het uiterste stand te houden.

Malonne
Ook Malonne blijft de Duitse oversteekpogingen over de Maas verstoren met talrijke vuuropdrachten op doelen ten zuiden van Namen.
De observatieposten in de Pirmeztoren en te Flawinne worden gesloten. Deze laatste kan na de vernieling van de brug van Bauce niet meer communiceren met het fort.

Suarlée
Om 08u34 laat de staf van II/RFN weten dat het personeel in het rustkantonnement moet teruggetrokken worden naar Estinnes-au-Val. De nog aanwezige officieren moeten het fort vervoegen zodat er nog 219 onderofficieren en manschappen voor evacuatie overblijven. De observatiepost te Suarlée wordt aangevallen door nerveuze troepen van het Franse leger die menen dat de waarnemingsploeg vermomde Duitsers zijn. De ploeg wordt hardhandig gearresteerd door de Fransen en pas na tussenkomst door het fort vrijgelaten. De overige observatieposten worden ook opgegeven. Buiten enkele achterhoedes zijn de Franse troepen uit de omgeving verdwenen. Een ploeg van het fort gaat te Rhisnes op zoek naar bijkomende levensmiddelen.

St-Héribert
Om 02u00 wordt vastgesteld dat intervalbunker 12 en de OP te Ruines geen telefoonoproepen meer beantwoorden. Een patrouille bevestigt dat de beide posities verlaten zijn door hun ploegen, en dat ook een detachement voor de nabije verdediging van het fort ontbreekt. Allicht zijn alle militairen teruggetrokken samen met het Franse leger. Het fort beschikt nu alleen nog over de OP nabij het kruispunt ‘Six Bras’, de OP in het Bois Spinette, intervalbunker BM 17 en de kazemat te Wépion als buitenposten.

Om 09u00 verlaten Onderluitenant Blavier, Wachtmeester Lion en Soldaat Siki het fort in de personenauto van Dokter Vandervael met een bericht bestemd voor de dichtstbijzijnde grote Belgische of Franse eenheid dat oproept om opnieuw infanterietroepen naar Namen te sturen om de intervallen te gaan bezetten. Dit initiatief van Kapitein Leon L’Entrée zal geheel nutteloos blijken en Blavier keert niet terug naar het fort.

Vanaf 09u30 valt ook St-Héribert onder vijandelijk artillerievuur. De Duitse vuurmonden blijken opgesteld te staan nabij de kapel op het gehucht Covis en worden onder vuur genomen door Dave en St-Héribert. Wanneer het fort van Dave de bouw van een noodbrug meldt te Riviere, worden de Soldaten Mottet en Lorand uitgestuurd op patrouille. Het tweetal wordt krijgsgevangen gemaakt en en volgt dan ook geen vuuraanvraag voor het fort. Intussen blijft de beschieting van het fort aanhouden. Pas rond 17u30 zwijgen de Duitse kanonnen.
Intervalbunker BM 17 wordt verlaten rond 21u00 wanneer de petroleumkachel vuur vat. Er zijn gelukkig geen gewonden, maar de bunker zal niet meer bezet worden.

Malonne
Op 16 mei zullen de Duitsers het beleg van het fort van Malonne aanvatten. Hiervoor is de nodige artillerie in stelling gebracht, met in begrip van zwaar geschut op de Place de la Chapelle te Saint-Servais.

Het fort komt tussenbeide ten voordele van het fort van Suarlée en vernielt een Duitse artilleriepositie ten westen van de watertoren van het dorp Suarlée.

Suarlée
Tussen 03u00 en 05u00 voert het fort diverse interdictievuren uit op de wegen vanuit Meux, Daussoulx, Saint-Denis, Dhuy-Saint-Germain, het kasteel d’Ostin de la Bruyere en diverse grote hoeves. Vervolgens wordt samen met Marchovelette gevuurd op een Duitse colonnes te Dhuy-Saint-Germain. Het fort heeft geen externe observatieposten meer, en alleen een voorwaartse waarnemer in de ventilatietoren laat toe om nog doelen op afstand te spotten.

Wanneer omstreeks 10u30 enkele militairen opduiken nabij het puin van een van de houten barakken in de droge gracht wordt een kartetsgranaat afgevuurd. Het is niet duidelijk of het om bevriende of vijandelijke troepen gaat.

Rond het middaguur valt het fort onder vijandelijk artillerievuur vanuit de omgeving van de watertoren te Belgrade. Koepels I en IV worden getroffen zonder kritieke schade te veroorzaken. De linker mitrailleurkoepel en de Ob75 van Koepel I beschieten een Duitse colonne nabij het kasteel van Flawinne, maar dit vuur wordt gestaakt wanneer Duitse ambulancevoertuigen aankomen. Wanneer omstreeks 13u00 Kapitein Tislair gerustgesteld is dat alle bevriende troepen uit de omgeving van het fort vertrokken zijn, krijgt het geschut toestemming om op eigen initiatief doelen onder vuur te nemen.

Tegen 16u30 zijn vijandelijke infanteristen erin geslaagd om het fort te naderen via het bos van Morivaux. De FM30 van de verluchtingstoren en de Ob75 van Koepel I en IV openen het vuur, maar de aanvaller bereikt toch het glacis III-I en blijft de betonnen toren beschieten. Bij deze aanval raakt Onderluitenant Leurquin gewond. Om de grondaanval te steunen, voeren Stuka duikbommenwerpers tussen 18u30 en 19u00 een zware raid uit waarbij een 50-tal inslagen van bommen van 500Kg geteld wordt. De artilleristen verlaten de koepels om in het hart van het fort te gaan schuilen. Het bombardement veroorzaakt een kortstondige, algehele elektriciteitspanne. Ook de beide C75GP kanonnen raken gedurende enkele uren onklaar. Desondanks kan het fort onmiddellijk na de luchtaanval opnieuw enkele doelen onder vuur nemen met de Ob5 van Koepels II, III en IV. De aanvallers plannen intussen een nieuw bombardement voor 17 mei.

St-Héribert
De nacht van 16 op 17 mei en de daarop volgende ochtend verlopen rustig, tot wanneer omstreeks 10u10 enkele Duitse onderhandelaars aankomen bij de hoofdingang van het fort. De vijand wil de overgave afdwingen, maar ook hier worden de Duitsers op een loopje gestuurd. Een goed uur later meldt de kazemat van Troonois de komst van vijandelijke motorwielrijders op nabij Wépion. Dave en St-Héribert openen het vuur en vernielen 14 motoren, 2 vrachtwagens en een kanon.

De observatiepost in het Bois Spinette wordt verlaten door de waarnemers die in paniek vluchten naar kazemat C1 te Wépion. Tegen de avond zullen alle nog externe observatieposten teruggeroepen worden naar het fort. Alleen bunker BM 1D en de kazemat van Troonois blijven nu nog bezet. Gedurende de nacht van 17 op 18 mei zal het fort nog diverse doelen bestoken in de wijde omgeving.

Malonne
Het fort van Malonne zal tussen 04u00 en 16u00 aanhoudend gebombardeerd worden door de Duitse artillerie. De 12 uur durende granatenregen hakt in op het Belgische moreel. Gelukkig kan de observatieploeg in de verluchtingstoren een aantal vijandelijk schootsstellingen identificeren en geeft ook het fort van Suarlée doelsaanduidingen door op basis van de lichtflitsen van het Duitse geschut. Malonne vuurt terug zonder daarbij de eigen schoten te kunnen corrigeren. Op 17 mei switcht het fort ook gedeeltelijk over op noodrantsoenen. Er zijn geen vers brood en aardappelen meer.

Suarlée
Vanaf middernacht herneemt het fort zijn interdictievuren. Omstreeks 05u00 met de obeservatieploeg in de verluchtingstoren een vijandelijke troepenmacht in de steengroeve ten westen van Fontillois. Het doel wordt onmiddellijk beschoten. Kort hierop valt het fort zelf onder artillerievuur, maar een tussenkomst door het fort van Malonne kan de vijand tijdelijk het zwijgen opleggen. Gedurende de ganse dag zal het Ob75 geschut van Suarlée de baan van Eghezee-Auvelais bevuren.  De C75GP kanonnen schieten op doelen te Saussin en Didi en het kruispunt van Isnes. De vijand probeert de perimeter van het fort af te tasten met kleine groepjes infanteristen, maar deze worden makkelijk verdreven.

Omstreeks 21u00 valt de verluchtingstoren onder vuur. De Duitsers trachten met anti-tankgeschut de observatiekamer bovenin de toren uit te schakelen. Een rookgordijn moet aan de Belgen het zicht ontnemen. De Ob75 koepels beschieten de omgeving van de toren in de hoop een stormaanval te ontraden.

Rondom 22u00 vindt een eerste infanterieaanval plaats op het fort. De vijand daalt af in de droge gracht en onderneemt gedurende drie kwartier verschillende pogingen om het massief te beklimmen, maar druipt uiteindelijk af onder dicht tegenvuur.

St-Héribert
Ook Saint-Héribert kijgt er van langs. De gebouwen in de gracht worden zwaar beschadigd. Ook het dak van het fort wordt door de vijandelijke artillerie beschoten, zonder grote schade aan de koepels. Met behulp van het fort van Dave kan Saint-Héribert enkele Duitse batterijen lokaliseren. Deze worden bestookt met de Ob75 koepels.

Malonne
Vanaf 04u00 voert het fort interdictievuur uit op de baan Namen-Nijvel, geleid door de observatiepost in de verluchtingstoren. Tijdens de voormiddag worden ook de Ob75 houwitsers ingeschoten op punten die de vijand als verplichte doorgang moet gebruiken bij een eventuele aanval op het fort. Er wordt ook gevuurd op Duitse troepen in opmars richting Flawinne. Verder blijft het rustig op het fort. Wat Saint-Héribert en Malonne nog niet beseffen, is dat de Duitse 211. Infanteriedivision in de namiddag van 18 mei een bevel gekregen heeft om beide forten uit te schakelen om de oversteek van de Maas ten zuiden van de Namen niet langer te kunnen hinderen. Deze divisie zal op 19 mei aankomen.

Suarlée
Wanneer rond 07u30 een Heinkel Hs126 verkenningsvliegtuig een landing maakt te Belgrade, komt het fort van Suarlée bijzonder snel in actie. Met een salvo van zeven granaten vernield Koepel I het toestel. Lang kunnen de Belgen niet genieten van hun succes, want om 09u15 voeren de Duitsers een bijzonder zwaar luchtbombardement uit op het bolwerk. Hierbij wordt heel wat schade veroorzaakt. De koepel C75GP is geblokkeerd in de richting van Saussin, koepel II en III zijn buiten strijd en koepel I en IV kunnen alleen nog op heel korte afstand vuren. Bij de overige bewapening zijn de beide mitrailleurkoepels bedolven onder de aarde en is er ook heel wat schade in de droge gracht. Het schootsbureel werkt nog, maar de muren van het lokaal zijn gescheurd en de deur hangt los. De bevelhebber van het fort heeft 42 inslagen van bommen van 500Kg geteld. Na het bombardement worden waar mogelijk herstellingen uitgevoerd. Koepel II is uit zijn schacht geblazen en wordt definitief opgegeven. In de schacht wordt mortel gestort om de opening in het fort te dichten. Koepel III is na vijf uur hard werken opnieuw klaar tot vuren. Het duurt een drietal uur vooraleer het telefoonnet weer werkt. De centrale observatiekoepel kan nog slechts in een beperkte richting naar buiten kijken. Diverse radioberichten met noodmeldingen aan de naburige forten blijven onbeantwoord.

St-Héribert
De Duitse artillerie bombardeert het fort vanaf 09u30. Saint-Héribert komt in een moeilijke situatie terecht wanneer door de aanhoudende zware beschietingen van het dak van het fort het 2.5m dikke beton begint te begeven en de plafonds barsten beginnen te vertonen. De koepels zijn nog wel intact, maar de manschappen worden erg angstig. Het fort slaagt er in twee artilleriewaarnemers naar buiten te sturen en de Belgen kunnen alzo hun tegenvuur op de Duitse posities hervatten. Vanaf 12u30 neemt het vijandelijke vuur af om tegen 15u00 helemaal te stoppen. De rest van de middag verloopt opvallend rustig.

Malonne

Het zwaar beschadigde fort van Suarlée kort na de overgave.

Intervalbunker BM 4 slaagt erin om drie Duitse soldaten gevangen te nemen die nabij de bunker halt gehouden hebben om hun marsroute op de kaart na te kijken. Het drietal wordt afgeleid naar het fort, maar onderneemt een ontsnappingspoging. Hierbij worden twee Duitsers neergeschoten en zwaargewond binnengebracht bij Geneesheer Luitenant Vrins. Een van de aanvallers overlijdt op de operatietafel en zal overgebracht worden naar het lijkenhuisje in de contrescarpe.
Dezelfde bunker BM 4 wordt later op de dag aangevallen door een honderdtal infanteristen, maar kan standhouden met steun van het Ob75 geschut van het fort. Bij zonsondergang worden BM 3, 3bis, 4 en 7 definitief opgegeven. De ploegen vernielen hun bewapening en trekken het fort binnen. Ook de nog overgebleven observatieposten te Tournant, Serre, Primez, Flawinne en Paha worden verlaten.

Suarlée
Tijdens de ochtend worden drie Duitse militairen ontdekt die op het dak van het massief rondlopen. Koepel I wordt geladen met een kartetsgranaat maar krijgt geen toestemming om te vuren. Wanneer de Duitsers afdalen in de droge gracht worden ze wel beschoten door de caponnière SIII. Een van de vijanden wordt geraakt en dan blijkt dat het gaat om onderhandelaars die de overgave komen vragen en dreigen met een nieuw bombardement vanaf 13u30. Om 13u45 wordt dit bevestigd door twee nieuwe onderhandelaars die opduiken bij de ingang van het fort. Met drie koepels buiten strijd en de twee overige koepels die niet meer kunnen waarnemen, besluit Kapitein Tislair zonder overleg met zijn defensieraad om de strijd te staken. Het fort van Suarlée volgt het voorbeeld van Marchovelette. De bemanning wordt aan het eind van de dag weggebracht naar Gembloers.

St-Héribert
Saint-Héribert valt opnieuw onder vuur vanaf 10u00. De beschietingen duren tot 19u30 en richten zeer zware schade aan op het erg verzwakte bouwwerk.

Malonne
Ook Malonne wordt vanaf het middaguur onder vuur genomen door de Duitse artillerie.

De dag na de overgave van Malonne nemen de Duitsers het fort in.

St-Héribert
Saint-Héribert slaagt er in een patrouille naar buiten te sturen tijdens de nacht, maar de Belgen vallen onder vuur en moeten terugkeren. Vanaf 04u30 herneemt de Duitse artillerie zijn werk. Dit keer wordt ook met rookgranaten geschoten om de verluchting van het fort te belemmeren en verwarring te zaaien onder de bemanning. De Duitsers wagen een infanterieaanval op het fort rondom 07u00. Met kleine groepjes stormfuseliers tracht men de gracht te bereiken. Ook enkele vlammenwerpers worden aangevoerd maar de Belgen verdrijven de vijand. Vanaf 10u00 vallen de Duitsers opnieuw aan. Deze keer worden enkele artilleriestukken aangevoerd tot op ongeveer 500m van het fort onder dekking van een rookgordijn. De kanonnen kunnen de geschutskoepels van het fort onder rechtstreeks vuur nemen. Eén na één vallen de koepels uit en rondom 11u20 is Saint-Héribert niet langer in staat om zich te verweren. De commandant roept zijn staf samen en besluit niet door te vechten. Saint-Héribert geeft de strijd om 12u00 op.

Malonne
Kapitein Demaret laat om 14u00 de witte vlag hijsen boven het fort van Malonne nadat de nog in werking zijnde koepels onklaar werden gemaakt. Alle nog bruikbare bewapening en optiek wordt in putten gegooid en de in de kantine overblijvende sigaretten en chocolade wordt aan de bemanning van het fort uitgedeeld. De manschappen worden verzameld buiten het fort waar de Duitsers de overgave van het fort door Kapitein Demaret aan een Duitse generaal in scene zetten. Kapitein Demaret mag zijn troepen nog een laatste maal toespreken en samen met hen de laatste eer bewijzen aan de vijf in het fort gesneuvelde militairen wiens lichamen door brancardiers naar buiten worden gebracht.

Saint-Héribert na de val.

Saint-Héribert na de val. De Duitsers hebben de datum van inname aangebracht naast de toegangspoort.

IIde Groep/RFN
Er wordt strijd gevoerd om Veurne tussen de Britten en de Duitsers. De Britten, verschanst in de stad, moeten kost wat kost stand houden tot 1 juni om de inscheping van troepen in De Panne tot dan mogelijk te maken. Bij een Britse artilleriebeschieting van het station van Veurne wordt een munitietrein van het Groot Legerpark, die gerangeerd stond een eind buiten het station ter hoogte van de Rodestraat, om 18u30 getroffen waarna de munitie ontploft. De omgeving rond de Rodestraat wordt herschapen in een maanlandschap, brokstukken vliegen tot op de markt. Op het gehucht ’s Heere -Willemskapelle komt Soldaat Pierre Delorge van het Reservegarnizoen van RFN bij de ontploffing om het leven [5].

Tijdens de mobilisatie

Groep Loopgraafartillerie/RFN
Bij Fase A van de mobilisatie wordt in augustus 1939 bij het Vestingsregiment van Luik een Groep Loopgraafartillerie opgericht die bestaat uit acht batterijen: vier batterijen met zware MVD-70 mortieren en vier batterijen met de kleinere MVD-58L mortieren. Op 22 april 1940 gaat deze groep over naar het Vestingsregiment van Namen, waarbij de batterijen met MVD-70 evenwel te Luik zullen blijven en ingezet zullen worden als onafhankelijke eenheden.

Aan de vooravond van de Duitse inval bevinden de 1ste en 4de Batterij MVD-58L zich niet te Namen. De 1Bij bevindt zich vermoedelijk te Genk (TBC) in het bruggenhoofd rond Sluis Nr 1 op het Albertkanaal. Deze batterij is en vuursteun gegeven van het Iste Bataljon van het 15de Linieregiment (I/15Li). De 4Bij is naar Hasselt gestuurd voor het leveren van vuursteun aan de verdediging van Sluis Nr3 op het Albertkanaal ter hoogte van Hasselt. De batterij van Cdt George staat er onder bevel van Majoor Goosdeel, bataljonscommandant van het IVde Bataljon van het 3de Linieregiment (IV/3Li).

Groep Loopgraafartillerie/RFN
De 2de Batterij MVD mortieren staat bij de start van de Duitse aanval op ons land opgesteld in Sector Entre Sambre et Meuse (ESM) van de VPN. De 3de Batterij bevindt zich verspreid over ondersectoren VI en VIbis van Sector Position Fortifiée de Namur Nord (NN) tussen Cognelée en de Maas ten noorden van de stad. Deze batterij ontvangt omstreeks 04u00 zijn geschut te richten naar de zone voor de anti-tankbarrière te Wartet. De batterij moet zich tevens klaar houden om eventueel dichter naar het front verplaatst te worden. De 2de Batterij ontvangt de instructie om de huidige posities van de 3de Batterij te verkennen en deze zo nodig over te nemen.

Groep Loopgraafartillerie/RFN
Bij de terugtocht van de 2de Divisie Ardense Jagers van de Maasoever naar de Versterkte Positie Namen en de daaropvolgende herschikking van de intervaltroepen, ontvangt de 2Bij MVD mortieren een bevel om zich te verplaatsen naar de sector Meuse-Meuse en zich onder het bevel te plaatsen van de daar opgestelde 8ste Infanteriedivisie.

Tijdens de mobilisatie

Cie TTr/RFN
Het Vestingsregiment van Namen beschikt ook over een Compagnie Transmissietroepen (Cie TTr/RFN) die bevolen wordt door Kapitein Triquet. De compagnie is verantwoordelijk voor de verbindingen per telefoon en per radio binnen de forten, tussen de forten onderling en tussen de forten en hun hogere echelons. Dit betekent dat een belangrijk deel van het personeel van de compagnie permanent gedetacheerd is bij de forten en eenheden van het RFN. Hierbij exploiteert de eenheid het ondergrondse militaire telefoonnet dat eind jaren 30 in de PFN werd aangelegd, alsook de veldtelefoonlijnen die dit net aanvullen.

Voor de verbindingen per radio beschikt elk van de forten over twee type toestellen. Het eerste toestel is een standaard toestel van het type ERM 25 (Emetteur-Récepteur Moyenne Portée) van de fabrikant SBR (Société Belge Radio-électrique) dat gebruikt wordt voor de verbinding met de verkenningsvliegtuigen van de militaire luchtvaart. Met de ERM 25 kan men ook op de radionetten van de legerkorpsstaven. De intentie was om deze toestellen te vervangen door moderne ERM OC (Emetteur-Récepteur Moyenne Portée Ondes Courtes) apparaten die speciaal voor de forten van Luik en Namen ontworpen waren. Deze apparaten zijn echter nog niet aangekomen aan de vooravond van de Duitse aanval.

Het tweede radiotoestel is een zender-ontvanger van het type ERF (Emetteur-Récepteur de Fortesesse) gebouwd door Bell Telephone die dient om de verbindingen tussen de forten en de regimentsstaf te verzekeren. Dit toestel heeft een frequentiebereik op de lange golf wat betekent dat de antenne onderaards kan geïnstalleerd worden. Het krachtige apparaat heeft een bereik van ongeveer 30Km in radiotelefonie-modus. In regel wordt echter in versleutelde radiotelegrafie-modus gecommuniceerd. Met morsesignalen kon veel verder uitgezonden worden. Zo wordt tijdens de mobilisatie ontdekt dat er vlotte verbindingen met de Versterkte Positie Luik kunnen gerealiseerd worden. 

Cie TTr/RFN
Een gedeelte van de Cie TTr/RFN onder bevel van Kapt Triquet verlaat Namen en begeeft zich naar Fleurus waar ze tegen de avond toekomen. Ze kunnen niet in Fleurus blijven en worden doorgestuurd naar Charleroi waar ze in de loop van de nacht toekomen.

Cie TTr/RFN
In de loop van de dag verlaat het detachement van Kapt Triquet Charleroi om zich via Binche naar Lille te begeven. In Lille wordt in de citadel overnacht.

Cie TTr/RFN
Te Lille krijgt de Cie te horen dat ze zich via Abbeville en Rouen naar Saumur, een stad langs de Loire, moeten begeven. De compagnie moet de Belgische troepen in het zuiden van Frankrijk vervoegen.

Cie TTr/RFN
Tegen de avond bereikt de compagnie Abbeville waar de nacht van 18 op 19 mei wordt doorgebracht.

Cie TTr/RFN
’s Morgens wordt Abbeville verlaten en tegen de avond bereikt de compagnie Rouen waar ze in de Tallendierkazerne, het verzamelcentrum voor alle Belgische eenheden op weg naar het zuiden, de nacht doorbrengen.

Cie TTr/RFN
De Cie bereikt Saumur en wordt doorgestuurd naar een kantonnement in Le Coudray-Macouard een vijftal kilometer ten zuiden van Saumur. Hier zal de Cie blijven kantonneren tot 24 mei.

Cie TTr/RFN
De Cie TTr/RFN krijgt nu bevel door te trekken naar het zuiden van Frankrijk. Zij dienen zich naar Le Blanc nabij Saint-Quirc ten zuiden van Toulouse te begeven (TBC – sommige bronnen vermelden ook Le Blanc ten oosten van Poitiers in het departement Indre maar om deze locatie op 130 kilometer van Saumur te bereiken is geen gemotoriseerde verplaatsing van vier dagen nodig via Aurillac). De colonne van de Cie TTr/RFN verlaat Le Coudray-Macouard in de vroege ochtend en begeeft zich op weg.

Cie TTr/RFN
Na een tweedaagse verplaatsing komt de compagnie toe in Aurillac waar de nacht van 26 op 27 mei wordt doorgebracht.

Cie TTr/RFN
Het detachement van Kapt Triquet verlaat Aurillac om zich naar Le Blanc te begeven.

Dinsdag 28 mei 1940

Cie TTr/RFN
De Cie komt toe te Le Blanc waar ze onder bevel geplaatst worden van Cdt Pletinckx die zich al op die locatie bevindt. Cdt Pletinckx, de commandant van het 1ste Bataljon TTr, bevond zich op 10 mei in het Militair Hospitaal van Brussel en is na de evacuatie van het Militair Hospitaal van Brussel in Zuid-Frankrijk terechtgekomen.

17 juni 1940

Cie TTr/RFN
Het TTr detachement van Cdt Pletinckx dat zich te Le Blanc bevindt krijgt het bevel om het 40ste Bataljon Transmissietroepen van het Versterkings- en Opleidingscentrum Genie (VOC/Gn) te vervoegen. 40TTr bevindt zich te Castries. Wanneer het detachement onderweg naar Castries de stad Toulouse passeert op 26 juni worden ze tegengehouden door de Plaatscommandant van Toulouse en naar Lalande (departement Gers – TBC) gestuurd waar ze onder bevel geplaatst worden van het 4de Versterkings- en Opleidingscentrum (4VOC).

 

Slachtoffers

EenheidNaamVoornaamFotoGraadStandKlas° op° te+ op+ teNota
MarchoveletteALBERTLouis, F.WMBV3521.04.1915Elsene18.05.1940MarchoveletteGedood door springlading bij overgave fort
AndoyBODSONGeorges, J.Gh.1WMCBV1902.04.1899Sart-Bernard17.05.1940TournaiVerwond op 16.05 in luchtaanval
Reservegarnizoen
LiègeBOLLERené, L.J.SdtMil3012.06.191023.05.1940Calais (F)
DaveBRONCKARTEmile, J.J.SdtWDieN3106.02.1911Chokier29.05.1940Abbeville (F)Reservegarnizoen
Cie TTr RFNCESARRaymond, C.G.SdtMil2813.10.1909Beez16.06.1940Nantes (F)
MaloneCLOSSETJean, C.G.SdtMil3414.06.1914Grand-Leez21.05.1940MaloneGedood bij granaatinslag op Koepel I en III
MaloneCOLLETAlbert, G.M.SdtMil3511.07.1915Anloy21.05.1940MaloneGedood bij granaatinslag op Koepel I en III
3Bie MVD-58LCORLIERErnest, A.Gh.SdtMil3611.01.1916Lasne-Chapelle-Saint-Lambert19.05.1940Amiens (F)
SuarléeDANGOTTEGeorgesSdtMil3214.06.1912Temploux16.05.1940AnderluesReservegarnizoen
OnbekendDEBRASLouis, P.Gh.WMBV3424.04.1912Annevoie-Rouillon27.05.1940Fontaine-Notre-Dame (F)
AndoyDEGUEEGeorges, H.L.OLtAct24.07.1911Grivegnée04.06.1940Remagen (D)Verwond 23.05 bij granaatinslag op Koepel I
MaloneDELORGEPierre, J.Gh.SdtMil3914.03.1920Saint-Servais29.05.1940VeurneReservegarnizoen, omgekomen bij ontploffing munitietrein
1Bie MVD-58LDETHINEJean-BaptisteSdtMil3814.09.1919Sclayn16.05.1940Tournai
1Bie MVD-58LDEWELJoseph, G.BrigMil3808.07.1918Wavre16.05.1940Tournai
OnbekendDIDIONLeopoldSdtMil2228.06.1915Achêne01.08.1942Schlossbach (D)Krijgsgevangene
MaloneDISTAVEArmand, O.E.OLtRes19.02.1900Marchin26.05.1940OostrozebekeReservegarnizoen
MaloneDUBOISVictorSdtMil3722.03.1908Ham-sur-Sambre21.05.1940MaloneGedood bij granaatinslag op Koepel I en III
OnbekendFARCINHubertSdtMil3102.05.1911Amay03.04.1945Stuthoff (D)Krijgsgevangene
OnbekendFAUCHETRogerSdtMil2429.03.1914Dampremy01.04.1945Gröditz (D)Krijgsgevangene
Bie Ob6"FAUTJules, A.M.CdtRes12.06.1891Laken22.05.1940Hesmond (F)
DaveGENSONJean, J.Gh.SdtMil3502.02.1915Wellin27.05.1940ZarrenReservegarnizoen
MaloneGROSLETVictor, N.SdtWDieN3625.12.1916Leval (F)21.05.1940MaloneGedood bij granaatinslag op Koepel I en III
SuarléeGUILLAUMEJules, J.SdtMil4031.12.1921Grand-Manil22.05.1940Chocques (F)Reservegarnizoen
OnbekendHANCERaymondSdtMil3820.07.1919Rhisnes28.07.1942Hohenslazburg (D)Krijgsgevangene
MaizeretHENEAUXJoseph, F.R.SdtMil4008.10.1920Namur24.05.1940Marche-en-FamenneVerwond 23.05 in Koepel IV (amputatie linkerarm)
OnbekendHUARTHenriSdtMil3312.09.1913Bergilers22.03.1945Rosenberg (D)Krijgsgevangene
MarchoveletteLAROCKCharles, L.G.SdtMil3923.07.1919Saint-Servais23.05.1940Audruicq (F)Reservegarnizoen
MarchoveletteLEMINEURJoseph, E.WMMil3201.04.1912Vedrin15.05.1940GelbresséeVerwond op patrouille.
OnbekendMAHAUXEmileSdtMil3315.05.1913Bois-de-Villers24.06.1941Memel (D)Krijgsgevangene
3Bie MVD-58LMIOTModeste, A.A.SdtMil2617.11.1908Haine-Saint-Pierre28.05.1940Chartres (F)
MarchoveletteMOENSErnest, Gh.SdtMil3128.03.1911Gelbressée18.05.1940MarchoveletteGedood bij explosie Koepel I
MalonePAQUETAdelin, A.Gh.SdtWDieN3704.02.1917Flawinne21.05.1940MaloneGedood bij granaatinslag op Koepel I en III
OnbekendPATIGNYFelix, Aimé GhislainSdtMil3301.01.1913Saint-Servais25.06.1940Lindau (D)
OnbekendPOUSSETAlbertSdtMil3513.04.1915Antibes (F)06.04.1940Hammerstein (D)Krijgsgevangene
Saint-HeribertRADUCharles, C.Ch.SdtMil4005.06.1920Namur13.05.1940Saint-HeribertVerdronken in de gracht van het fort bij terugkeer van patrouille
1Bie MVD-58LRUELLEJean, G.E.SdtMil3014.04.1910Pâturages23.05.1940Audinghen (F)
OnbekendROBEJeanSdtMil4021.02.1921Saint-Gérard20.10.1941Langenwolmsdorf (D)Krijgsgevangene
OnbekendRUTTENPierre, J.Th.SdtMil3219.01.1912Lier22.05.1940Chocques (F)
OnbekendSCAILETAndré(Onbekend)02.09.1918Namur24.07.1940Ebenrode (D)Krijgsgevangene
Saint-HeribertSCAILTEURGeorges, E.J.SdtBV28.09.1913Gerin22.05.1940Paris (F)Reservegarnizoen. Verwond 19.05 bij auto-ongeval op baan Albert-Paris (F)
OnbekendTHONEHenri, EugeneSdtMil3829.08.1919Couthuin15.01.1941Sülzbach (D)Krijgsgevangene
DaveTOUSSAINTFloris, Joseph GhislainWMBV3424.03.1917Guérin (F)19.06.1940Limburg an der Lahn (D)Verwond 24.05 in de bunker van Troonois bij explosie bij overgave fort
AndoyWILLEMSJoseph, F.BrigMil3819.11.1918Etterbeek16.05.1940TournaiReservegarnizoen

Bibliografie en Bronnen

  1. Verslag door Adjudant M. Purnelle, fort van Machovelette
  2. Achtergrondinformatie bij het fort van Saint-Héribert [On Line beschikbaar]: http://www.fortsaintheribert.be/nederlands/ [Laatst geraadpleegd 27 november 2017]
  3. Extracten uit velddagboek 211 (DEU) ID en brieven GenMaj Renner [On Line beschikbaar]:http://www.id211.de/texte/2.html [Laatst geraadpleegd 28 november 2017].
  4. Römhild, Helmut (1967) Geschichte der 269 Infanterie-Division, Bad Nauheim-Dorheim: Podzun-Verlag. De 269 (DEU) ID had reeds eerder zijn tanden stuk gebeten op de Versterkte Positie Luik. Hoewel meestal weinig cijfers bekend zijn omtrent Duitse verliezen blijkt uit hiervoor vermelde Duitse bron op p.83 dat de 269 ID van 10 mei 1940 tot 25 juni 1940 in totaal 224 gesneuvelden, 704 gewonden en 26 vermisten telde.
  5. Achtergrondinformatie bij ontplofte munitietrein in Veurne [On Line beschikbaar]: https://westhoekverbeeldt.be/ontdek/detail/5352d4ae-0b81-f602-18b1-8b5c5c229995?mode=gallery&switch=1 [Laatst geraadpleegd 17 juni 2022]. Volgens deze bron sneuvelt Soldaat Delorge op 30 mei, in het War Dead Register staat 29 mei als datum van overlijden vermeld.
  6. Vandenbroucke, J. (2018) La position fortifiée de Namur (P.F.N.) en mai 1940. Tome 1: de 1918 au 10 mai 1940., Namur: eigen beheer.
  7. Vandenbroucke, J. (2020) La Position Fortifiée de Namur (P.F.N.) en mai 1940. Tome 2: du 10 au 24 mai et l’après-guerre., Namur: eigen beheer.